Morgunblaðið - 10.05.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. MAÍ 1970
Kristín Daviðsdótlir.
geta verið dálítið út af fyrir
sig?
— Þetta er nú svo þægileg
íbúð með það, þótt félagsskap
ur sé alltaf góður og nauðsyn-
legur.
— Ef þetta hús hefði nú
eklki verið byggt?
— Þá væri margur í vand-
ræðuim með það, hvar hamn
ætti að vera — hola sér nið-
— Þú ert að hugsa um að
vera hér áfram?
— Já, ætli það ek!ki, að
óbreyttum aðstæðum, meðan
maður fær það.
— Hvernig gengur þér fjár
hagslega?
— Með einföldum styrk og
engri vinmu, þá næði það ekki
saman. En ef haldið er vel á,
gengur það.
— Ertu ánægður?
— Ekki er ástæða til ann-
ars en að vera það. Það er
náttúrlega dálítið öðruvísi að
eiga heima í Reykjavík en úti
á landi, en það er svo setm
eflékert að því.
— Hvað finnst þét’ um
bygginigu annars sams konar
húsis?
— Mér finnst það milkið
átak og bjartsýni, og er von-
andi að það takist, því að
ekki mun aif veita og þeir
eiga þakkir skilið, sem staðið
hafa að þessu, og eins hinir,
sem hafa rétt hjálparhönd.
Steindór Hannesson
— Næst ligguir leiðin á
fjórðu hæð, þar sem við finn-
um Steindór Hannesson, hús-
vörð. Hann er nýkominn aft-
ur eftir mánaðar fjarvist.
— Hvemig er þetta starf
þitt, Steimdór?
— Maðuir getur ekki alveg
gert sér grein fyrir því, með-
an húsið er í byggimgu. Það
er ekki búið að giamiga frá and
dyrinu og mötuneytiniu. Eftir
því, sem það genigur meira,
verður það eklki eins yfir-
gripsimikið starf á allan hátt.
Fólkið er yfirleitt uimgangs-
gott, þótt það sé yfirleitt ör-
yrkjar, reynir það á allan
hátt að bjairga séir, eins og
það getur.
— Eru allir hérna öryrkj -
ar?
— Ekkert fólk reynir að
komast hér inn, sem ek'ki er
öryrkjar á einn eða annan
hátt.
— Veriður næsta bygging,
sem þairna er byrjað á, alveg
eims?
— íbúðirnar í næsta húsi,
verða öðruvísi og betur verð-
ur fyrir komið í þeim.
Minnstu íbúðirnar verða
stærri en nú. Húsið verður dá
lítið stænra. Þefta fyrsfa hús,
er 13.500 rúmmetrar, og hver
hæð 572 fermetrar. íbúðimar
eru frá 25-55 fenmetrar að
stærð.
— Eru elkki allir ánægðir
með þennan átfanga?
— Jú, yfirleitt. Þar sem
eru 70-80 mannis líta allir á
Framhald á bls. 21
Heimilið Hátúni 10
HÚSEIGN Öryrkjabandalags-
ins við Hátún 10 er nú þegar
fullsetin. Er hún ekki fullfrá-
gengin ennþá. Húsið -er hið
fyrsta af þremur, sem rísa
eiga við Hátún 10 og verða
allar hyggingarnar tengdar
saman með einni iágbyggingu.
Fyrsta skóflustungan var tek-
in 21. september 1966. Arki-
tektar eru Ilelgi og Vilhjálm-
ur Hjálmarssynir, en verkfræð
ingur Vífill Oddsson og bygg-
ingameistari Ingvar Þórðar-
son.
Húsnæðið, sem er á náu
hæðum, er reist með það fyr-
ir augum, að gefa öryrkjum
tækifæri til að búa þétt sam-
an, öryrkjum, sem eru þó fær
ir um að einhverju leyti að
sjá um sig sjálfir t.d. að mat-
reiða ofan í sig og hafa eigin
hentisemi, jafnvel vinna al-
geng störf, án þess að vera
upp á aðra komnir, en að vera
þó meðal fólks, sem líkt er
ástatt fyrir, þannig að það
hljóti nokkum stuðning af.
Aðilar að Öi-yrkjabandalag-
inu eru 7 félög: Blindrafélag-
ið, Blindravinafélagið, Styrkt
arfélag vangefinna, Swí.B.S.,
Sjálfsbjörg, landssamband
fatlaðra og Geðverndarfélag
íslands.
Morgunblaðið hafði sam-
band við skrifstofu Öryrkja-
bandalagsins og gaf Guðmund
ur Löve þar greið svör við
spurningum. Hann sagði m.a.:
— Á níu hæðunuim, sem í
húsinu eru, verður neðsta
hæðin gistihæð, fyrir fólk,
sem bíður eftir sjúkrahús-
vist og sömuleiðis fólk, sem
þaðan kemur. Veirður þar
hjúkrunarkona, sem hinar
hæðirnar gætu e.t.v. notað
sér, ef mauðsyn krefði.
Það er hússjóður bandalags
ins, sem byggir húsin. Stjóm
hans eir skipuð fiimm mönn-
uim, fjóruim frá bandalaginu
og einum, sem sfcipaður er af
félagsimálaráðherra. Þessir
menn eru nú í stjóminni:
Oddur Ólafsson, læknir, for-
maður, Hjálmar Vilhjálimsson
ráðuneytisstjóri, skipaðu/r af
ráðherra, og aðrir: Tómas
Helgason, læknir, Svavar
Jóhann Sigurjónsson.
Pálsson, framkv.stjó., Guðrún
Bjarnadóttir, frú, og séra
iHelgi Tryggvason, ken.n.ari, til
vara.
Húsnæðið er, sem fyrr er
sagt, á níu hæðum. Sú efsta
verður mötuneyti, eða sjálfs-
afgreiðsluborðstofa og sú
neðsta gistiheimiili með hjúkr
unarkonu.
Hinar sjö hæðirnar eru
íbúðarhæðir. Á hverri hæð
eru þrjár 2ja herbergja íbúð-
ir, tvær stærri og ein minni,
sjö einsiherbergis íbúðir með
eldhúsvegg og ein einsher-
bergis íbúð án eldhúsveggjar.
Á hverri hæð eru auk aills
þessa, dagstofa, símaskot og
sjónvarp fyrir hæðina, og
hverri íbúð fylgir geymsla í
kjallara. Þvottahús er þair
einnig.
Leiga hefur verið og er kr.
3.500 á mánuði, og er það sjáilf
sagt nolckuð stíft fyrir suma
að kljúfa það, en Trygginga-
stofnunin og borgin hafa
fram að þessu aðstoðað fólk
eftir þörfum, þ.e. tvöfaldað
örorkustyi'kinn, ef þörf hef-
ur þótt krefja.
Skilyrði fyrir því að fá hús
næði þarna, hefur verið það,
að geta bjargað sér sjálfur,
en vera öryrki að einhverju
leyti, og hefur þetta fólk allt
gengið fyi'ir öðrum með inn-
töku. Þetta hefuir sem sagt
verið litið á, sem íbúðarhús,
með ákveðinni aðstöðu.
Er húsbyggingin hófst,
sóttu hellmingi fleiri um inn-
göngu, en íbúðirmar, sem
byggja átti, og því var strax
hafizt handa við að byggja
næsta hús. Af því er núna
búið að gera tvær hæðiir, og
steypa plötu fyrir þriðju hæð
ina. Reiknað er með, að einni
hæð verði lokið á mánuði, og
firágangur taki alltaf hálft
ár frá því húsið er komið
upp.
J'jármagn til bygginganna
er fengið úr Erfðafjársjóði,
Húsnæðismálastjóm, Reykja-
vikurborg og frá suimium íbú-
anna, sem lánuðu til bygging-
arinnar, en þau lán fá þeir
endurgreidd með húsaleig-
unni.
Oddur Ólafsson,' yfirlæknir,
Steindór Hannesson.
á heiðurinn af hug.myndinni
um þesisar byggingar. Hann
gerði svipaða tilraun fyrir
nokkrum árum síðan fyrir
S.Í.B.S., tók íbúð á leigu í
Heimuinium. En þetta var allt
í of smáum stíl, og stóð stutt,
en hann gleymdi því aldi'ei.
Staæf hans á Reykjalundi
gerði honum ljóst, að þörf var
á að hjálpa upp á sakirnar í
málum öryrkjanna.
Það hefur þótt mikill kost-
ur að hafa sameiginlega dag-
stofu fyrir hæðirnar, því að í
henni kynnist fólík fremur en
ef það situr bara inni hjá sér
og veigrar sér við að ræða
við náungann eða berja á dyr
hans.
Heimilishjálpin hjá borginni
hefur hjálpað þar, sem þess
hefuir við þurft, og hefur Sig-
rún Sohneider verið banda-
laginu mjög innan handar
með allt slíkt. Ef þörf er á
hjúkrun, er leitað til Sigrún-
ar.
Morgunblaðið náði í dr.
Odd Ólafsson, yfiirlæfcni, sem
þá var nýkominn heirn, og
innti hann dálítið eftir hlut
hans í því að lyfta þessu
Grettistaki.
— Ég vil, saigði hann, leggja
áherzlxi á það, að þetta er
íbúðiarhús, en ekki stofnun.
FóQfcið er komið út í lífið á
ný, þegar það er komið í
þetta hús, og þama verður
aðsta-ða, sem víða er í íbúðar-
húsuim erlendis. Menn geta
sbroppið upp á loftið og feng-
ið sér matarbita eða hitzt og
rætt saiman yfir kaffibolla.
Ég álít, að það sé eitt mesta
vandaimál öryrkjans að útvega
sér húsnæði. Þess vegna höf-
um við lagt mikla áíherzlu á
byggingu þessa húsB. Þetta
fólk, sem þama er bomið, er
ebki tefcju- eða eignalaust.
Öryrki er ebki sama og ör-
eigi. Þett.a fólk, sem í húsinu
býr, er veujulega fólk, sem
hefuir orðið fyrir óhöppum,
örorku af ýmsxim uppruna.
Það getur vel komið saman
og baft möguleika til félags-
lífs.
Við fengum, áður en hús-
bygginigiin hófst, fimim millj-
ón króna gjöf frá Kristjáni
Júlíussyni. Síðan hefur borg-
in stutt ofcfcur með atyrkjum
og lánum, og fjölxmargir aðr-
ir, svo sem t.d. Liornáklúbbam
ir.
En þörfin er mikil, og
áframhaldið því brýn nauð-
syn.
Frá Oddi lækni Ólafssyni
liggur leiðin inn í Hátún 10,
sem gnæfiir tigniaxlega með
fjallasýn að baki og flóann
fyrir fraiman. Húsið gnæfir
þair, sem merlci uim þennan
stórhug og fórnarlund, sem
þeir hiafa sýnt, er að þessu
stórvirki hafa staðið.
Það er forvitnilegt, að líta
við hjá íbúum hússins og sjá,
hvað þeir vilja segja ura
þessi stórkostlegu umbrot og
athafnasemi, sem forystu-
menn og fleiri hafa inint af
hendi, til að geta rétt bræðr-
um sínuim, sem úti í kuldan-
um hafa verið, hjálparhönd.
Jóhann Sigurjónsson
Á sjöttu hæð knýjum við
dyna hjá Jóhanni Sigurjóna-
syni.
— Hvenær komstu hingað,
Jóhann?
— Ég kom hingað xxm mán
aðamótin september/október.
— Ei't þú héðan úr Reykja-
vík?
— Nei, ég er utan af landi,
frá Ólafsvífc, og fceim beint
þaðan hingað.
— Og hvernig er vistin hér?
— Mér finnst hún bana góð.
Ég hef kunnað vel við mig
ihér. Þetta er rólegt og þægi-
legt hús. íbúðin er þægileg.
Hitinn sæmilega góður, þó
ebki um of í miklum kulda,
en loftið er gott í íbúðinni, og
ximhugsun góð á göngunxim.
Þetta er mjög þörf stofnum.
Það hefur verið náð mikluim
árangri við að geta átt að-
setur hér og fundið öryggi —
þurfa ekki að vera á flæfc-
ixxgi. Manni finnst maður vera
undir eins konai' væng.
— Vinmur þú eitthvað?
— Já, ég fékk fljótlega
stairf, svona noibkuð vi® mitt
hæfi. Það er úti í bæ, og ég
fer á milli á mlínum bíl, —
get það.
— Hefurðu fcynnzt mörg-
um hérna í húsinu?
— Nei, maður fer frefcar
lítið um húsið. Fólk er við
sjónvarpið í sinni setuistofu.
Þó er það ekfci svo, að maðúr
kynniist ekfci alltaf einhverj-
um, eftir því, sem maður verð
ur lengur.
— Það er kannski gott að
Húseignin Hátún 10. Fyrsta hús.