Morgunblaðið - 18.11.1970, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. NÓVEMBER 1970
— Eiðaskóli
Framhald af hls. 13
byrja i 5. bekk ætla sér. Rætt
var við átta ungmenni, 4 stúlk-
ur og 4 pilta, sem ýmist eru í
framhaldsdeildunum, eða hafa
farið i aðra skóla.
Sá fyrsti, sem rætt var við
stóð á tvítugu og hóf nám í 2.
bekk (4. b.) Menntaskólans í
Reykjavík nú í haust. Hann
hafði á sínum tíma fallið á lands
prófi „vegna áhuga- og vilja-
leysis.“ að eigin sögn. Annar
nemandi, stúlka, er í 5.b. hjúkr
unarkjörsviðs. Hún hafði lokið
gagnfræðaprófi 1969 og sótt þá
strax um skólavist i Hjúkrunar
skólanum. Henni var þá sagt að
gagnfræðapróf nægði til inn-
göngu. En eftir að framhalds-
deildirnar byrjuðu var henni
tjáð, að þeir sem tækju próf
þaðan yrðu látnir ganga fyrir.
Piltur tók gagnfræðapróf
1969 og var alveg óráðinn í hvað
hann ætti að gera. Um sumarið
frétti hann um stofnun fram-
haldsdeilda og ákvað að fara
þangað og velja sér tæknikjör-
svið. Hann hefur nú fengið leyfi
til að hefja nám í Tækniskólan-
um uppúr áramótum i bygging-
artæknifræði og sleppa við
fyrra misserið undirbúnings-
deild.
Stúlka hóf nám í menntaskóla
að afloknu landsprófi miðskóla.
Menntaskólanámið átti ekki við
hana og valdi hún viðskiptakjör
svið framhaldsdeildar. Þessi
stúlka tók síðan próf upp í 3.
bekk Verzlunarskólans í haust.
Nú segist hún vera ánægð og
reiknar með að fara að vinna,
þegar hún hefur lokið verzlunar
prófi.
Þau fjögur, sem enn eru ótal-
in, höfðu svipaða sögu að segja
Ýmist höfðu þau villzt inn í
aðra skóla, ókunnug um áhuga-
svið sín eða afkomumöguleika
að námi loknu, eða þau voru að
tryggja sér forgangsrétt til inn
göngu í sérskóla eins og t.d.
Hjúkrunarskólann. Enn aðrir til
að rétta sig af i námi sem ein-
hverra hluta vegna hafði farið
út um þúfur, þrátt fyrir næga
námshæfileika.
Þótt þessi staðreyndakönnun
um framhaldsnám i framhalds-
deildum gagnfræðadeilda sé
ekki víðtækari en sú sem blað
ið gerði, hygg ég að svipuð út-
koma yrði, þótt allir þeir 370
nemendur, sem nú stunda þetta
framhaldsnám, væru krafnir
sagna. Framhaldsdeildirnar
hafa þegar sýnt að þær bæta
stórlega úr vöntun, sem óhjá-
kvæmilegt var að ráða bót á. Er
það því algerlega út í hött, að
ekki sé meira sagt, að tala um
það að gagnfræðaskólar hafi
lokið hlutverki sínu þótt létt
verði af þeim þeirri almennu
ungmennafræðslu sem tilheyrir
námi á skólaskyldualdri.
Ef nú ætti að leggja gagn-
fræðaskólann á Eiðum niður til
þess á grunni hans að reisa
menntaskóia væri það tilræði
við alþýðufræðslu á Austur-
landi, mundi gera aðstöðu aust-
firzkra unglinga til að afla sér
þeirrar undirbúningsmenntunar
sem nú er krafizt til inngöngu í
fjölda skóla enn erfiðari en nú
er, og er þó sízt á það bætandi.
Þeir háttvirtu þingmenn eða aðr
ir ráðamenn um menntamál, sem
að því stuðluðu myndu vissu-
Cóðar aukatekjur
Fjölmenn félagssamtök óska eftir að ráða fólk til inn-
heimtustarfa í Reykjavík og úti á landi, þ.á.m Kópavogi
og Hafnarfirði. Hentugt fyrir húsmasður eða sem aukavinna.
Nafn, heimili og sími sendist afgr. Mbl. fyrir helgi, merkt:
„Aukatekjur — 6113".
Breiðablik í Kópavogi sigraði í 2.
deild íslandsmótsins í Knattspyrnu og
flytzt upp i 1. deild (3).
Danir unnu íslendinga í frjálsíþrótta
keppni unglinga með 59 stigum gegn
50 (8).
Loftur Ólafsson „meistari meistar-
anna“ í golfi (8).
Guðmundur Gíslason, Á, setur Is-
landsmet i 400 m fjórsundi, 5.03,0 mín.
(11).
ÍR Reykjavíkurmeistari i frjálsum
iþróttum (17).
Everton vann Keflavík í Evrópu-
keppni meistaraliða með 6:2 í fyrri
leik félaganna (17.)
Borgarstjóm samþykkir að kanna
möguleika á að gera skautasvell í
Laugardal (20).
264 nemendur í Vélskólanum I vet
ur (20).
F. C. Ziirich í Sviss vann Akureyri
með 7:1 og 7:0 í keppni bikarameist
ara Evrópu í knattspyrnu (23).
Hollenzka liðið Sparta vann Akra-
nes í borgarkeppni Evrópu með 6:0
og 9:0 ( 24, 30).
Erlendur Valdimarsson, ÍR, setur
nýtt íslandsmet í kringlukasti, 59,58
m (29).
Valbjörn Þorláksson, A, Islands-
meistari i tugþraut í 10. sinn í röð
(29).
íslandsmótið i knattspyrnu, 1. deild:
— Akranes—Valur '2:2 — Fram—
ÍBV 0:2 — Keflavík—Akureyri 1:1 (1).
Akranes—Fram 2:0 — Akureyri—-Val
ur 2:2 — Víkingur—ÍBV 4:6 (8) —
KR—Keflavík 2:0 (9). — Akureyri—
Víkingur 6:2, og er Vikingur þar með
fallinn 2. deild (10). — ÍBV—KR 0:2
(16). — Fram—KR 2:0 — ÍBV—Akra
nes 3:0 — Valur—Víkingur 2:1 (22).
Valur—Keflavik 2:1 (29).
AFMÆLI
Ungmennafélag Eyrarbakka 50 ára
(2).
MANNALÁT «
Guðmundur Hannesson, fyrrverandi
bæjarfógeti á Siglufirði (16).
Magnús Gíslason, fyrrverandi skrif
stofustjóri, sýslumaður og alþingis-
maður (23).
Karl Einarsson, fyrrverandi bæjar-
fógeti og alþingismaður (25).
ÝMISLEGT
Mjólk, rjómi, skyr og ostur hækka
i verði (1).
93, laxar á 3 dögum á eina stöng (1).
Yfir 60 hestar fluttir til Þýzkalands
I einni ferð (2).
Lítur út fyrir metár í laxveiði (2).
Háskólaráð samþykkir að veita Fé-
lagsstofnun stúdenta 5 millj. kr. til
hjónagarðs. Gjöfin er tengd minningu
forsætisráðherrahjónanna og dóttur-
sonar þeirra (4).
Um síðustu mánaðamót höfðu 299.860
farþegar farið um Keflavíkiurflugvöll
(4).
Vöruskiptajöfnuðurinn hagstæður
um 1090 millj. kr. fyrstu 6 mánuði
ársins (5).
40% aukning í utanlandsferðum Is-
lendinga (5).
Hafnarmálastofnun norska ríkisins
ákveður að hefja tilraunir með flot-
bylgjubrjót, sem Gísli Viggósson, verk
fræðingur, gerði teikningu að (8).
Ellefu íslendingar í einangrun vegna
bólusóttartilfellis í Danmörku (8).
íslenzkur hestur, Stjarni Skúla
Kristjónssonar frá Svignaskarði, seld
ur fyrir 220 þús. kr. á uppboði i
Þýzkalandi (9).
Vél, sem framleiðir is úr sjó sett
um borð í v.b. Ásgeir Kristjánsson SH
235 (10).
Tyrkjaránsbyssa finnst í Vestmanna
eyjahöfn (10).
Tækniskólinn og Matsveina- og veit
ingaþjónaskólinn fá aðstöðu í Hótel
Esju. (10).
Brezka flugfélagið BEA mun hefja
flug til íslands á komandi vori (11).
70 sjúklingar þjálfaðir á dag i stöð
Styrktarfélags lamaðra og faðtlaðra
(12).
Samanburðarrannsóknir dr. Sturlu
Friðrikssonar um heyfeng sýna mill
jóna tjón af árlegu kali og minni hita
(12).
900 milljón kr. olíusamningur við
Rússa (15),
íslenzkt skildingabréf verðlagt á
nær 1 millj. kr. (16).
Kynning á ensku á möguleíkum til
stóriðnaðar á íslandi (17).
Kartöfluuppskera slæleg (17).
Gleraugu Hallgrims Péturssonar
fundin? (17, 16).
Mývetningar kæra Laxárvirkjun
fyrir skemmdarverk (18).
Réttarrannsókn hafin vegna pen-
ingakeðjubréfa í Reykjavík (18).
Tveir íslendingar sýkjast af tauga-
veikibróður (18).
Fallbyssuhlaup frá átjándu öld
finnst í Hafnarfirði (19).
Sýningarferð hafin um Bandaríkin
með islenzk listaverk, iðnvarning og
mat (19).
Verksmiðja Sigló-síldar stöðvast !
a.m.k. 3 mánuði vegna hráefnisskorts
(22).
lega vera að höggva en ekki
hlífa.
Að lokum skal vikið að öðru,
þótt í óbeinu sambandi sé við þá
spurningu sem hér var leitazt
við að svara, hvað ætti að
verða um Eiðaskóla.
1 haust átti ég þess kost að
skoða nýrisið iðnfyrirtæki á
Héraði, skógerðina Agilu á Eg-
ilsstöðum og prjónastofuna
Dyngju á sama stað. 1 þessari,
annars eftirminnilegu ferð aust
ur á fornar slóðir, varð ég ekki
hrifnari af öðru meira en þess-
um nýju iðnfyrirtækjum. Þar sá
ég að starfi margt ungt fólk,
sem ég þekkti af svip foreldra
þeirra eða afa og ömmu, og þar
var að starfi hópur gamalla
vina og kunningja af Héraði. Ég
komst ekki hjá að dást að
þeirri leikni sem þetta nýja iðn
verkafólk hafði náð, í meðferð
hárnákvæmra skurðmála og
hvassra hnífa, hraðgengra
saumavéla og siðasta frágangi
fullunninnar vöru. Var mér þó
fullkunnugt um, að hendur
margra þessara iðnverkamanna
höfðu um ævina fremur aðlag-
azt orfhæl og rekuskafti en
þeim viðkvæmu tækjum er nú
léku í höndum þeirra af ótrú
legri leikni. Sem gamall teikni-
kennari sá ég þó til einnar
stúlku sem ekki kunni að draga
úr pensli þegar hún var að lita
skósólabrúnir, og sú vankunn-
átta varð þess valdandi að hún
gat hvergi nærri náð þeim af-
köstum sem hún annars hefði
getað með minni fyrirhöfn en
jafnframt meira öryggi um galla
lausu vöru. Þessi unga stúlka,
sem hér var að hefja störf, hafði
auðsjáanlega lítið handleikið
teikniblý og aldrei pentskúf.
— Nú er róið að þvi öllum ár
um, að breyta Islendingum úr
landbúnaðarþjóð í iðnaðarþjóð.
Þeim er ætlað að keppa við há
þróaðar iðnaðarþjóðir um fram-
leiðslu iðnvarnings, þjóðir sem
byggja á þjálfun fjölda kyn-
slóða í form- og litaskyni, ná-
kvæmni, smekkvísi og hand
lægni. frumskilyrðum tízkubund
ins iðnaðar og raunar alls iðn-
aðar.
Ekki blandast mér hugur um,
að ef við notum ekki skólakerf-
ið með einhverju móti til að
vinna upp þennan aðstöðumun
ÞjóíSminjasafninu gefinn vefstóli,
röggvateppi og dúkur (23).
BárSarbunga ekki heimskauta-
jökull (23).
Um 50—60% kennara á námskeiðum
í sumar (23).
Alþjóðlegu fuglaverdunarsamtökin
vilja styrkja rannsóknir á Þjórsárver
um og heiðargæsinni (24).
íslenzkar þjóðlífsmyndir á postulíns
plöttum (24).
Bandarísku neytendasamtökin
flokka islenzka fiskstauta óhæfa og
undir mati (25, 29).
Laxveiði í ám meiri í ár en nokkru
sinni fyrr (26).
Stofnað brunavarnarfélag 14 hreppa
í Skagafirði (27).
Markaðsviðhorfin stærsta hindrun-
in, segir í sérfræðingaskýrslu um ís-
lenzkan fiskniðursuðuiðnað (27).
Ný tímaáætlun SVR tekur gildi (29).
Harðærisnefnd leggur ekki til að
ungfé af öskufallssvæðinu sé slátrað
(29).
Styrkleiki fiskistofna umhverfis ís-
land kannaður með seiðarannsóknum
(29).
Meðferð handritamálsins í hæsta-
rétti Dana frestað að ósk lögmanns
Árnasafns (30).
Nál frá þvi fyrir 1245 finnst í Mýr-
dal (30.
GREINAR
í gamalkunnum bát á Mallorca, eft
ir Árna Johnsen (1).
Á ferð um landið: Heimsókn i Húsa
vík (1).
Þórisvatnsmiðlun stækkuö — Geysi
miklar framkvæmdir á hálendinu (2),
Samtal við Jóhann Hafstein, forsæt
isráðherra, um stórfelldar virkjunar-
framkvæmdir í undirbúningi (2).
Þakkarbréf frá móður drengsins,
sem féll í Deildartunguhver (2).
Á ferð um landið: Komið að Núps-
stað (3).
Athugasemd frá námsmönnum i
Manchester (3).
Á ferð um landið: Rætt við Ásgeir
Pétursson, sýslumann (4).
Vanræktur atvinnuvegur, eftir Guð
finn Þorbjörnsson (4).
Samtal við Jón Jónsson málara (5).
Að yztu byggð, eftir Þorstein Matt-
híasson (5).
Það er farið illa með skattpeninga
íslendinga, eftir Sverri Runóllsson (5)
Á ferð um landið: Þykkvabæjar-
klaustur (6.
Samtal við Evu Johnson sem heim
sækir ísland í 9. sinn (6).
Greinargerð stjórnar Laxárvirkjun-
til hinnar síharðandi samkeppni
verður þungt fyrir fæti.
Það verður að stórauka verk
nám í skólum og gera það enn
fjölbreyttara en nú er, hætta að
berja sem flesta til bókar, jafn
vel til stúdentsprófs og há-
skólanáms, en skeyta lítt eða
ekki um þá mörgu, sem hafa
hæfileika, sumir frábæra, á öðr
um sviðum en til bóknáms. Við
verðum, íslendingar að fara að
opna augun fyrir því, að hagar
hendur eru okkur ekki minna
virði en kunnátta í meðferð
reikningsstokks og tölvu.
Af eigin reynslu þykist ég
vita að agi eða öllu heldur aga-
leysi sem nú er mjög undan
kvartað, stendur í beinu sam-
bandi við að hinir ýmsu og
óliku nemendur fá ekki náms-
efni við sitt hæfi. Allir eru hátt
aðir ofan í sama Prókustresar-
rúmið, sumir teygðir en af öðr
um höggvið.
1 framhaldi verknáms í skyldu
námsbekkjum á að koma kjör-
svið í efstu bekkjum gagn-
fræðastigsins, 5. og 6. bekk, fyr
ir þá sem verða leiðbeinendur
og verkstjórar i hinum ýmsu
iðngreinum, eða á annan hátt
veljast þar til hinna vandasöm-
ustu starfa.
Fyrr í spjalli þessu var að
því vikið, að vel gæti komið til
mála að gagnfræðaskólar skiptu
með sér þeim kjörsviðum, sem
reglugerð gerði ráð fyrir. I því
sambandi má benda á sérstöðu
Eiðaskóla til hvers konar verk-
náms og búfræðikennslu, verði
það kjörsvið upptekið, sem ekki
er ólíklegt.
Svar mitt við spurningunni
hvað eigi að verða um Eiða-
skóla hefur teygzt á langinn.
meir en ætlað var í upphafi, en
ég vænti þess að það verði ekki
talið órökstutt. Það er örugg
sannfæring mín að með því að
halda áfram að búa unglinga
undir menntaskólanám, a.m.k.
fyrst um sinn, jafnframt þvi að
fullnægja svo sem frekast er
unnt, þeim kröfum, sem gerðar
eru til framhaldsdeilda gagn-
fræðanámsins, ræki hanln bezt
það hlutverk sitt að vera æðri
alþýðuskóli eins og það er orð-
að í þeim lögum, sem Alþýðu-
skólinn á Eiðum hefur jafnan
byggt tilverurétt sinn á.
— Minning
Kristín
Framhald af bls. 18
Gunnari M. Magnúss, tn hann
er einnig fæddur og uppalinn á
Vestfjörðum. Voru þau kunnug
frá æskuárum i Súgandafirði.
Áttu þau alla tíð heima i Reykja
vík að undanteknu einu og
hálfu ári, er þau voru búsett í
Danmörku.
Þau eignuðust þrjá syni:
Magnús, er lærði vélvirkjun.
Hann er kvæntur Málfríði Ósk-
arsdóttur, ættaðri úr Þingeyjar
sýslu.
Gylfi Snær, er stundaði verzl
unarstörf á síðari árum. Hann
lézt fyrir fáum árum, 34 ára að
aldri. Hann var kvæntur Odd-
nýju Sigurðardóttur hjúkrunar-
konu.
Yngstur er Gunnsteinn lækn-
ir Hann er kvæntur Agnesi
Engilbertsdóttur ljósmóður.
Kristín var mikil húsmóðir og
á allan hátt vel verki farin og
snyrtimennska í blóð borin.
Helgaði hún heimili sínu, eigin-
manni og afkomendum líf sitt.
Og barnabömin áttu hjá henni
ástríki að fagna, þau hneigðust
mjög að henni og guldu henni
á móti fölskvalausa ást í ríkum
mæli. Hún var hrein og falslaus
i lífi sínu, unni fegurð i listum
og fylgdist jafnan með atburða
rás þjóðmála og heimsmála og
hafði ákveðnar og óhvikular
skoðanir á mönnum og málefn-
um. Hún var gædd næmri til-
finningu fyrir rétti og sann-
leika, fyrir hinum smáa og veiga
litla, og þeim, sem ranglæti
urðu að þola. Þess vegna lagði
hún þeim málum lið, í orði og
verki, sem studdu hina undir-
uðu og verst settu í þjóðfé-
laginu. Og málstaður konunnar
var henni heitt áhugamál, er
átti stuðning hennar, þar sem
því var við komið. Ást hennar
á fegurð og gróðri var rik og
siung.
Kristín var ekki á allra færi,
en mikill og tryggur vinur vina
sinna. Hún var glæsileg stúlka,
svo að af bar á yngri árum og
hélt persónulegri reisn til
hinztu stundar.
VLnur.
ar vegna miðlunarmannvirkja Lax-
árvirkjunar við Mývatn (6).
Laxárdeilan, frá stjórn Veiðifélags
Laxár og Krákár (8).
Hong Kong, eftir Elínu Pálmadótt-
ur (8).
Á ferð um landið: Rætt við sr. Þóri
Stephensen á Sauðárkróki (9).
Samtal við Katrínu Pálsdóttur,
myndíðakennara (9).
Costa del Sol, eftir Magnús Finns-
son (9).
Mót hestamanna 5 þjóða með ís-
lenzka hestinn (9).
Athugasemd frá sýslumanni Húna-
vatnssýslu (9).
Rætt við Birgi Kjaran, formann
Náttúruverndarráðs (10).
Á ferð um landið: Rabbað við sr.
Sigfús Árnason, Miklabæ i Skagafirði
(10).
Vettvangur um ylrækt, eftir Svein
Einarsson, verkfræðing (10).
Bjargvættir byggðarlaearina* eftir
Emil Magnússon, Grundarfirði (10).
Kynningarveizla á lax og lamtoa-
kjöti á vegum Sunnu á Mallorca (11).
Sitt af hverju úr samtali við Krist
in á Mosfelli (11).
Aiþjóðleg barátta gegn krabba-
meini, eftir Björn Bjarnason (11).
Maraborgin Granada, eftir Magnús
Finnsson (12).
ölvun við akstur er vaxandi vanda
mál hér á landi, eftir Sigurgeir Sig
urðsson, lögreglustjóra (16).
Um inntöku manna í háskóla. —
Greinargerð menntamálanefndar SHÍ
(15) .
Þróun verkfræðideildar 1970—1990
og húsnæðisþörf deildarinnar (16).
Aukning í Mallorca-ferðum (16).
Aðild ísiands að NATO. — Björn
Bjarnason ræðir við Manlio Brosio
(16) .
Greinargerð vegna prófkjörs, eftir
Ólaf Björnsson, alþm. (16).
Er lýðræðið að breytast? eftir Þóri
Baldvinsson (16).
Gunnar W. Steindórsson, fréttarit-
ari Mbl. á Eskifirði, segir frá (17).
Aðalskipulag Sauðárkróks (17).
Rætt við Riehard F. Thomasson, pró
fessor í félagsfræði (17).
Framtíð íslenzkrar lyfjaframleiðslu,
eftir Reyni Eyjólfsson, lic. pharm
(17).
Heimsókn í Leikfangaland og ljóna
gartS, eftir Hugrúnu (17).
Rætt við Jóhann Hafstein, forsætis
ráðherra (10).
Þjóðfélagsfræði — félagsvísindi, eft
ir Hjálmar W. Hannesson (16).
Heimsókn í súlubæli í björguim
Vestmannaeyja (16).
Samtal við Edwald Frederiksen, heil
brigðiseftirlitsmann (19).
í Grænlandssiglingum, samtal við
Jónas Guðmundsson, stýrimann (19).
Leiðrétting frá Þóri Stephensen
(19).
Fræðslunámskeið dýralækna, slát-
urhússtjóra o. fl., eftir Bjöm í Bæ (19)
öskufall, eftir Guðjón Jósefsson (19)
Staldrað við á Mosfelli 1 Grímsnesi,
eftir j.h.a. (20).
Rætt við Christa Fielder um starf
ljósmyndafyrirsætunnar (20).
Frambjóðendur kynntir (22—26.)
Rætt við Daniel Issa firá Jórdaníu
(22).
Málspjöll og misrétti, eftir Stefán
Karlsson (23).
Á ferð um landið: Skagaströnd (23)
Hrakningasaga prófasts, eftir Jónas
Pétursson (23).
Rætt við skozka ballettmeistarann
Alexander Bennett (24).
Samtal við Carrol Reed um skíða-
fatnað (24).
Framhaldsmenntun og Háskóli ís
lands, eftir Guðmund Magnússon,
skólastjóra (25).
Hinrik Konráðsson: Fréttir frá Ól-
afsvík (26).
Helgi Þorsteinsson: Fréttir frá Dal-
vík (27).
Skozka óperan, eftir Þorstein Hann
esson (29).
Athugasemd frá Árna Vilhjálmssyni
lækni (29).
Rætt við Elínborgu Árnadóttur um
orlofsviku kvenna að Hótel Búðum
(30).
Sr. Árelíus Níelsson: Við gluggann
(Greinaflokkur byrjar) (30).
Að leika túrista dagstund (30).
Kaupskipaflotinn hefur minnkað um
28% á seinustu 5 árum, eftir Magnús
Gunnarsson, stud. oecon. 30).
Rætt við Jón G. Sólnes sextugan
(30).
ERLENDAR GREINAR
Utanríkisstefna Sovétríkjanna, um
bók Sir William Hayters (1).
Bak við grímuna í Tékkóslóvakíu,
eftir Neal Aschersson (4).
Forsetakosningamar í Chile (8).
Verður hætt við Concorde? (12).
Hryðjuverk Araba (16).
Jórdanía missti mest Arabaríkja í
stríðinu (17).
Suður-K^rea (19).
Hver verður framtíð Vestur-Berlín
ar .eftir Hubert J. Erb (24).
Einingartákn Araba fallið (29).