Morgunblaðið - 01.07.1971, Qupperneq 24

Morgunblaðið - 01.07.1971, Qupperneq 24
24 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. JCLI 1971 V inabæ j amót á Akureyri — Hörmuleg endalok Framh. al bls. 17 ÁRLEGT æsknlýðsleiðtogamót vinabæja Akureyrar á Norður- löndnm fer fram á Akureyri að þessu sinni 3.—9. júlí n.k. Þátt- takendur frá vinabæjunum, sem eru Vásterás í Svíþjóð, Randers i Danmörku, Lahti í Finnlandi og Álasund í Noregi, eru alls 41, auk heimamanna. Mótið verður sett í Amtbókasafninu laugar- daginn 3. júlí kl. 6 e.h., en siðan — Flugkeppni Framh. af bls. 32 lljúga þessa leið í tveimur höfuð áföngum; London — Quebec og Quebec — Victoria. Fyrri hlutann er um nokkrar leiðir að velja og liggur ein þeirra um Island. Er nú talið að 40 flugvélar muni koma hér við á vesturleið. Fyrsta flugvélin mun væntanlega lenda á Reykja- vikurflugvelli um tvö leytið í nótt, en sú síðasta um kl. 18 á morgun, föstudag. Flugmennirnir mega hafa hér allt að 60 mínútna viðdvöl, en ef þeir komast fyrr af stað, þá er það þeirra hagnaður. Flugmálafélag Islands hefur þvi undirbúið móttöku flugvél- anna hér og hjálpast þar að fjöldi aðila til að gera viðdvöl flug- mannanna sem stytzta, svo sem flugmálastjórnin, veðurstofan, olíufélagið Skeljungur, tollgaszl- an og félagar úr Félagi íslenzkra einkaflugmanna. Einnig verða Flugbjörgunar- sveitin og björgunarsveit varn- arliðsins á verði ef á þarf að halda. Loftleiðir hafa lánað hluta af anddyri hins nýja hótels, og þar hefur verið komið upp allsherjar afgreiðslu fyrir áðurnefnda aðiia. - Vardarferð Framh. af bls. 32 um Mosfellsheiði til Þingvalla í Eolabás. — Þaðan verður farið um Hofmannaflöt, Sandkluftir, Tröllaháls, Víðifjöll, Biskups- brekku, Brunn og þaðan yfir Kaldadal að Kalmanstungu, eina af hinum fornu fjallaleið- um milli landsfjórðunga. Otsýni frá Kaldadal er tilkomumikið. Þar sést til Oks, Þórisjökuls, Geitlandsjökuls og Langjökuis, en í norðri rís ískaldur Eiríks- jökull, einhver glæstasti jökull landsins. 1 þessum töfrandi jök- ulheimi er Kaldidalur. Síðan verður ekið niður Hvitársíðu og rakleitt í Norðtunguskóg í Þver- árhlíð, mesta skóg Borgarfjarð- ar. Frá Norðtunguskógi verður síðan ekið um Stafholtstungur ©g niður að Hvítárbrú, og það an sem leið liggur til Reykja- víkur. Árni Óla, rithöfundur verður leiðsögumaður fararinnar, einn- ig verður læknir til taks í för- inni, þá verður ferðalagið kvik- myndað. Þátttöku í ferðina nú ber að tilkynna í Valhöll við Suðurgötu 39, sími 15411, en þar eru far- seðlar seldir til klukkan 10 i kvöld, en fólk ætti ekki að draga það lengur að tryggja sér miða I ferðina, þar sem í ferðinni sl. ár var ekki hægt að anna allri eítirspurn. Varðarfélagið mun gera allt til þess að ferðin megi verða hin ánægjulegasta. Verði miða er stiilt mjög í hóf, en verð þeirra er 650,00 kr. og þar innifalinn hádegisverður ©g kvöldverður. verður faríð fram að kvcnna- skólanum á Laugalandi, þar sem dvalið verður fram á þriðjudag. Á Laugalandi verða fluttir fyrirlestrar, fulltrúar vimabæj- anna ræða um ýmds mál og eð þessu simni verða umhverfis- vandamál efst á baugi og hvað æskulýðssamtök og norræn sam- vinna geta helzt gert til auk- innar náttúruvemdar. Meðal ræðumanna á mótinu verða ívar Eskeland, forstöðu- maður Norræna hússins í Reykja vík, Nils Magnusson, fritids direktör í Váster&s, Gauti Am- þóaisson yfirlæknir, Tryggvi Þor- steinsson skólastjóri o. fl. Þátttakendur verða á aldrin- um 18—40 ára, og eru flestir leið- togar í félagssamtökum í sínum heimabæ. Síðari hluti mótsiins fer í ferðalög um nágranma- byggðir Akureyrar, svo og vexð- ur bærinn skoðaður og fyrirtæki heimisótt. Mótinu verður slitið fimmtu- daginm 8. júlí, og fara þátttak- endur heim hinn 9. júlí með við- komu í Reykjavík, þar sem þeir munu skoða borgina og staði í nágrenmi henmar. Æskitlýðsráð Akureyrar ann- ast framkvæmd æskulýðsleið- togamótsdns. — fslandsmót Framh. af bls. 31 KASTGREIN NR. 8 Lengarköst með % oz, lóði og spinnhjóli Ásgeir Halldórsson meðalt. 68,13 m, lengst 71,80 1500,0 stig. Bjarni Karlsson meðalt. 58,56 m, lengst 60,33 1068,0 stig. Ástvaldur Jónsson meðalt. 41,98 m, lengst 70,69 492,0 stig. Baldvin Haraldsson meðalt. 25,17 m, lengst 75,50 156,0 stig. KASTGREIN NR. 10 Lengdarköst með 30 gr lóði og spinnhjóli Baldvin Haraldsson meðalt. 124,78 m, lengst 128,10 1500,0 stig. Analius Hagvág meðalt. 111,21 m, lengst 124,50 1154,8 stig. Ástvaldur Jónsson meðalt. 85,25 m, lengst 136,10 626,0 stig. Ásgeir Halldórsson meðalt. 42,83 m, lengst 128,50 134,4 stig. Bjami Karlsson meðalt. 30,88 m, lengst 92,64 79,2 stig. Samanlögð stig í kastgr. 3+4 Ástvaldur Jónsson 3000,0 st. Baldvin Haraldsson 2622,4 — Þorsteinn Þorsteinsson 2166,4 — Samanlögð stig í kastgr. 5+6 Analius Hagvag 2712,0 st. Ástvaldur Jónsson 1960,0 — Baldvin Haraldsson 752,0 — Samanl. ,ár. í kastgr. 7 + 8 + 10 Ástvaldur Jónsson 2618,0 st. Baldvin Haraldsson 2586,8 — Bjarni Karlsson 1951,2 — Samanlagður árangur í kastgr. 3+4 og 7+8+ 10 Ástvaldur Jónsson 5618,0 st. Baldvin Haraldsson 5209,2 — Bjarni Karlsson 4014,4 — Samanlagður árangur í öllum greinum Ástvaldur Jónsson 7.578,0 st. (íslandsmeistari 1971) Baldvin Haraldsson 5.961,2 — Analius Hagvag 4.139,3 — hafi „lagt fram þýðingarmik- inn skerf tii þess að ljúka mætti að íullu 24 daga áætl- un um tilraunir, gerðar á braut umhverfis jörðu.“ Volkov var 35 ára gamall er hann fórst í annarri geimferð sinni. í október 1969 fór hann ásamt Anatoly Fíliptsjenko og Viktor Gorbatov 80 umferðir um jörðu i geimfarinu Sojus 7. „Mig langar i þessa ferð,“ sagði Volkov við blaðamenn í geimferðastöðinni Bækonur þ. 5. júní. — „Okkar bíða þýð- ingarmiklar tilraunir og við munum allir gera okkar bezta.“ Alexei Eliseév geimfari sagði á blaðamannafundi: „Ég get fullvissað strákana, sem hafa lent í sömu áhöfn og Volkov, að hann er bæði sið- ferðilega og tæknilegá vel und ir þessa ferð búinn.“ Foreldrar Vladislavs unnu bæði að flugvélastníðum. Þegar á sikólaárum sínum gekk hann í flugklúbb sem staríaði við Flugháskólamm í Moskvu. Síðar gerðist hann sjálfur stúdent við þennan háskóla. Að loknu há- skólamámi starfaði Volkov við verkfræðistofu. Jafnframt námi og starfi lagði hann af kappi stund á íþróttir. Það Var höfundur fyrstu geimskipanna, Sergei Koroljov (1906—1966), sem tók Volkov í sveit geianfara. Vinir Volkovs þekktu hann sem einkar fjölhæfan mann. Eftir fyrstu geimferðina ferð- aðist Volkov um austurhéruðin, Azerbajdsjan og Úzbekistan. Hann komst svo að orði, að frí- stundir sánar hefðu ekki aðrar verið en þessi ferðalög. Eliseév hefur látið svo um mælt um félaga sinn: Hann hefur einn eiginleika sem er að minu viti mjög nauðsynleg- ur geimfara — hann hefur yndi af góðri skrýtlu, góðum söng. Vladislav Volkov gekk í Kommúnistaflokkinn árið 1965. Faðir hans, Nikolaj Volkov, hefur unmið hátt á fjórða ára- tug við flugvélasmíðar og móð- ir hanis, Olga, vann í þrettán ár á því sviði. Ekkja geimfaæans, Ljúdmíla, er verkfræðingur á sviði matvælaiðnaðar; þau eiga einn son, Vladímír. • ÞÆGINDI UM BORÐ Hvort sem það á einhverja sök á slysinu, þá var stefnt að því yfirlýsta markmiði í geim- ferðinni að láta lifsskilyrði — Minning Einfríður Framh. af bls. 23 i&t sfarfsmaður ísafoldar um ára bil eða þar til hann lézt, lianigt um aldiuir fram árið 1960. Ég kynntist þesisum eisikuilega prúða manní ungur að árum, og geymi góða m/inniimgu urn góðan dreng. Einfríöur var heiðruð á ýrnsan hátt af Isafolidarprentsmiðju fyr- ir sérstakan duignað og langt oig gæfiuríkt starf; hún var Mka heiðuirsfélagi i Bókbindaraféliag- inu. Þegar ég var unigliinigur og vann við siendisveinastörf nokkur suirnur, var bókibandið sá staður sem ég dvaddi á öHiuim stundum þegar aðstæður leyfðu, og frá þessum árum er mér Friða miimn isstæðuist. Hún hafði byrjað að starfa, ung stúlka, í tíð Björns Jónssonar ráðherra, eða réttara sagt 4. október 1904, og mér er tjáð að hann hafi haft orð á því hve fallegu fléttumar henn- ar klæddu vel ísienzka búning- inn. Björn lézt 1912 og Ólafur son- ur hans tók þá við stjórn Isa- foldar og minntist Friða föður mins með miklium hlýhug. Það var sá háttur í fari Einfríðar sem dró miig ungliniginn til hennar, hkýleiiki, einstakLega gott skap og velvilijd tii alils og alOara. Bro® manna, sem dveljast lengi í geimstöðvum, líkjast sem mest lífi þeirra á jörðu náðri. Um þetta skrifaði fyrir nokkru vis- indafréttaritari APN, Júrí Marinin, m. a. á þessa leið: „Áhafnir Sojús-geimfaranna ieggja af stað án geimbúninga, jafnvel þótt þeirra bíði það hlutverk að fara út í geiminn. Klefar þeirra eru nógu rúm- góðir til að hægt sé að fara þar í „sparifötin". Áhöín.in á Saljút þarf ekki heldur geim- búninga. Hún þarf ekki vemd fyrir breyttum þrýstingi, en hinisvegar eru sérstakir búning- ar, sem nefnast „mörgæsir“ notaðir til að vernda þá Saljút- menn fyrir þywgdarleysi. Þeir búningar líkja eftir þvi álagi sem er á líkamanum á jörðu niðri. Geimfarar borða nú OTðið sama og ekkert úr túb- um, og þá alls ekki úr siíkum sam þeám sem voiru í geimförum af gerðinni Vos- tok. Fæða þemra er að útliti og „eðli“ mjög lík venjulegri jarðneskri fæðu og þá miklu viðfelldnari en fyxri geim nær- ing. Það er góður ávinningur að nú fá geimfarar heitan mat. í geimklefunum eru nú hitunartæki og kæliskápar eru einnig á Saljút. Skxínukostur er úr sögunni í geimnum og hefur þetta góð áhrif á starfs- getu geimfara. Þá er sá tími og liðinn að geimfarar þurfi að sofa í stól- um sínum. í Sojús-geimförun- um voru „svefnstaðir“ og á Saljút eru þeir enn fullkomn- ari. Þar eru ekki aðeins svefn- pokar heldur og rúmföt, sem má skipta á. Að vísu er ekkert þvottahús um borð, en þar er samt rakarastofa — geimfarar geta rakað sig með rafmagns- rakvélum, sem sjúga í sig hvern skeggbrodd. Má vera að rakstur sé eitt af því sem kall- ast smámunir, en líðan manns- ins er byggð upp eirmitt af slíkum smámunum." Fram hefur komið í fréttum Tass að gert var ráð fyrir að geimförunum mundi reynast erfitt að laga sig að andrúms- loftinu á jörðu niðri eftir ianga dvöl í geimnum. O FITNUÐU 1 FERÐINNI Eins og fram hefur komið í fréttum, létu geámfairamir í ljós mikla ánægju með hinn góða aðbúnað um borð. Á mánudaginn sögðu þeir vís- indamörjnum á jörðu niðri, að þeir hefðu fitmað í ferð- hennar var aðiiaðandi og hún hafði mjög slkemmtiliega frásagn argiáfu, og fræddist ég um margt þeigiar ég sat á bókbandiniu hjá vimium minium, GísJa Guiðmiunds- symí, Þórði Magniúsisyni og Friðu, sem nú eru öll hoirfin sjón um okkar en sikiij'a eiftir ógleym antegiar endurmönniinigar. Þau störfiuðu öli um og yfir sextíiu ár í þágu Isafoldar, og sýndu fyrirtækimu sérstafca alúð og trúmienmiskiu. Enda þegiar ég buigsa tii bafca eiru mér þesisir einistökiu persómuteikar ofarlega í huga. Lífið er hverfult. Tvö siysturböm sem hún tekiur með aliúð tii fósturs eru köliiuð burt á bezta aldri, 11 ára og 18 ára görouiL Aðrir ná .háum aidri og þrátt fyrir songir og þjáningar bera þeir gæfu til að sikapa sjálf um sér og öðrum glieðd i Ififin/u. Sú stund sem gteðin og haminigj an varir verður aldrei metin í árum og dögum, heldur eÍMungds i liðandi auigmaibllikli. Ég álí.t að Friða hafi haft brjósfvit sem gerði hemmi kteift að bera byrðar lífsins í þedm arnda. Mér var það amdleg auðtegð að kymm ast henmi og henmar Mkuim á umga aldrd. Það gaf mér kjark tái að takiast á við vamdaisöm verkefmi sáðar meir. Ég bið hemmi btessunar og er þakklátur fyrir að hafa kymnzt þessard elskuilegu og góðu kon u. inni, en hingað tdl haía geámfaipar yfírleitt iézt í löngum geimferðum. En þegar þeir höfðu verið á lofti tæpa 18 sólarhrimga og slegið við meti þeirra Andrei Nikolaievs og Vitaly Sevastyanovs, sem voru 17 daga og rúmar 16 klúkkustundir í ferð Sojusar 9 í júní í fyrra, sagði geimvís- indalæknirimn E. Borobjev að tilrauninni yrði haldið áfram án þess að þeir þekktu tak- mörk mannlega úthalds. „Upp frá þessu er hver dagur í geimnum skref inn í hið óþekkta," sagði harun í viðtali við verkalýðsblaðið Trud. Vitað er að það tók Nikolaiev og Sevastyanov einn mánuð að jafna sig eftir geimferðina í fyrra og að hjartsláttur þeirra var óeðlilegur. Þótt fréttir af ferð Sojusair 11 og Saljut-geimstöðvarinnar hafi verið af frekar skomum skammti, hefur það ekki verið neitt launungarmál að ýmsir erfiðleikar gerðu vart við ság, én talið var að sovézkum vís- indamönmum hefði tekizt að sigrast á þeim. Saljut vóg rúm- lega 17 lestir en 25 lestir með Sojus-farinu, og var þá um 60 fet á lengd. „Fyrst þegar flaug- inni var skotið á loft lenti hún á of lágri braut, og hefði liún verið látin afskiptalaus þar, hefði aðdráttarafl jarðar dregið hana smám saman inn í gufu- hvolfið, þar sem hún hefði sundrazt. Vísindamönmum á jörðinmi tókst að hækka braut hennar, og þegar geimfararnir komu um borð, hækkuðu þeix braut hemnar enn, þannig að hún getur nú verið á lofti í marga mánuði áður em nauð- 9ynlegt reynist að hækka braut hemmar enm einu sinni,“ segir í ítarlegri grein, sem birtist ný- lega í Morgunblaðimu um til- raunina. Þrátt fyrir ýmsa erfiðleika var ákveðið að lengja ferð geimfaramma, sem átti uphaf- lega að standa þrjár vikur, en alls voru þeir 25 daga á lofti. • ÁÆTLUN SEINKAR Líkt og fyrri geimslys mun dauði geimfaranna uggiaust seimka hinni stórmerku Saljut- áætiun Rússa, en meðan á ferð Sojusar 11 stóð var búizt við fréttum þá og þegar um að nýju Sojus-fari yrði skotið á loft og ekki hefur verið talið óhugsandi að Sojus-förin flyttu með sér nýja hluta, sem yrðu tengdir geimstöðimni til að stækka hana og auka þar með tækjabúnað hennar. Eins og fram hefur komáð hafa Rússar lagt æ meiri áherzlu á mikilvægi mannaðra ranmsóknarstöðva á braut um- hverfis jörðu síðan Bandaríkja- mernn unmu kapphlaupið til tunglsims, en eiras og fram kom í grein í Morgumblaðinu fyrir skömmu virðast möguleikarmir ótæmandi: „Með þeim tækjum sem nú eru til, og þeim sem verið er að fullkomna er hægt frá mann- aðri geimstöð að senda mjög nákvæmar veðurfréttir, fylgj- ast með gróðri, finna máima, ranmsaka hafstrauma og fiski- göngur. Það hefur verið talað um sjúkrahús í geimnum, og geimstöðvar eru auðvitað til- valinm staður til að skoða stjörmurnar, þær eru utan gufuhvolfs jarðarimnar sem deyfir mjög og truflar stjöamu- skoðun með sjónaukum og öðr- um tækjum á jörðu niðri. Þeg- ar geimferjur verða tefcnar í motkun, til að flytja menn og vistir í geimstöðvar, er einrnig hægt að setja saman risaflaug- ar við geimstöðima, til íerða til fjarlægra pláneta. Af því er gífurlegur sparnaður, þvi mestur hluti þess eldsneytis sem geimför nota fer í að lyfta þeirn frá jörðu. Saljut er aðeims fyrsta til- raunastöðin, og sjálfsagt ófull- komin míðað við þær stöðvar sem verða á braut um jörðu eftir nokkur ár. Skylab stöðin sem Banidaríkin ætla að senda á bxaut árið 1973, verður t. d. þrisvar sinnum stærri en Sal- jut.“ t Eiginkona min og móðir CHARLOTTE JÓNSSON lædd KORBÆR. lézt miðvikudaginn 30 júní i Landakotsspítala. Amfinnur Jónsson, Róbert Amfinnsson. Björn Ölafsson.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.