Morgunblaðið - 17.07.1971, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. JÚLl 1971
9
— Nixon
Framhald af bls. 1.
tog imdiirriituð að Yen Ohia-Kain,
forsætisráðherra, Þar var ekki
mirmzt á mótmælto en sagt að
„Formósa neiti þvl að láta fyr-
irhugaða íerð Nixons til megto-
lands Kína hafa nokkur áhrif“
og „ neiti þvl að sætta sig við
ofbeMishneigða etoræðisstjóm.
Við trúuim á lökasigur okfkar.
sem er baráttan fyrir frelsi og
réttlæti,“ sagði í yfirlýstogunni
og þar var látið að því liggja
að Bandajríikin hefðu látið átoetj-
ast af óraunsæjum hugsjónum,
sem gætu aðetos orðið til að
kynda undir villimennsku Pek-
ingstjórnarinnar.
1*ÖGN í KREML
1 kvöld hafði sovézka stjómto
ekki látið neitt frá sér heyra uim
Pekingferð Nixons. Verulegur
dráttur varð á þvi að sovézkar
flréttastofnamir fllyttu tlðindin og
var fréttto þá aðeins 120 orð.
Þar sagði, að Nixon grundvallaðd
ákvörðun stoa á þetori ósk að
koma á nýjum tengslum við
Ktoa. Minnt er á að seinagangur
sé vanalegur þegar um flréttto
er að ræða, sem taidar eru koma
Savétriikjunum báglega.
Fréttaskýrendur eru sannfærð
to um að lítil ánægja verði með
ákvörðun Bandaríkjaforseta og
lilkast tii muni Bandarikjamönn-
um ganga iMa að sannfæra sov-
ézka leiðtoga um að ferðin sé
ekki farin í ögrunarskyni við
Sovétríkin. Ekki eru nema fá-
etoar vikur siðan flloklksmálgagn
ið Pravda bar Ktoverjum á brýn
að andúð í garð Sovétríkjanna
lægi til grundvallar áhuga þetora
á að vtogast við valdamenn í
Washtogton. Þá hafa sovézkto
ráðamenn látið sér fátt um ping-
pomg þíðuna svakölluðu finnast
og upp á siðkastið hafa margar
árásargretoar um Ktoverja birzt
í sovézkum ttlöðum. Vakin er og
athygli á að nokkrar siiikar hafi
komið um svipað leyti og Kiss-
toger mun hafa verið í Pektog
og er þvi ekki talið óhugsandi,
— Tilraunaskóli
Framh. af bls. 28
til að vinna að tillögum að skipu
lagi og starfháttum skólans.
MARKMIÐ TILRAUNA-
SKÓLANS
í tillögum fræðsluráðs er lögð
áherzla á að tilraunir skólans
beinist í upphafi einkum að þvi
að sameina allt almennt fram-
haldsnám í einni kennislustofnun,
fjölga námsbrautum á fram-
haldsskólastigi, sveigja kennslu-
skipulagið og gera námshætti
frjálslegri og gefa nemendum í
senn meira frelsi í vali námsefn
iis og meiri ábyrgð á eigin
menntun. Þá er lögð áherzla á
aukna samvinnu við foreldra
nemenda og íbúa skólahverfis
tos annars vegar og vtonuveit
endur og samtök atvtoinustétta
hins vegar, með það fyrir aug
um að kanna þarfir nemenda og
kynna þau tækifæri, sem biða
þeirra að námi loknu. Einnig
verði stefnt að hugsanlegri stytt
ingu námstíma til undirbúnings
æðra náms, þ.e. lækkun stúd-
entaaldurs.
SKIPULAG SKÓLANS
Skipulag skólans er hugsað
þannig í höfuðdráttum: Til-
raunaskólanum verði skipt í
deildir eftir námsgreinum, þann
ig að hver deild aunist kennslu
í tiltekinni grein eða greina
flokki, og sé deildarstjóri yfir
yfir hverri deild. Námsefni i
hverri grein verði skipt í einihg
ar, þannig að hver eining sé
annars vegar sjálfstæð heild
með tilteknum námslokum, og
hina vegar undirbúningur undto
framhaldseintogar í sömu grein.
Á sama stigi verði mismunandi
etotogar, ólíkar að efni og
þyngd, svo að sem flestum
standi til boða námsefni í sam
ræmi við þarfir þeirra og getu.
Námsbrautir verði skipulagð-
að Sovétmenn hafi haift pata af
heimsóikn Kisstogers þar.
I NTB frétt segir að ýmsto
kommúnistískir diplómatar í
London telji að ferðto tii Pek-
ing geti fllýtt fyrir að fundur
æðstu manna Sovétríkjanna og
Bandaríikjanna verði haldton.
Skömmiu eftto að Nixon tók við
emibætti lét hann að þvi liggja,
að boð til Sovétrikjanna væri vel
þegið, en ekkert slíkt hefur hon
um borizt
MIKIL LEYND YFIR PEKING-
FERÐ KISSINGERS
Herury Kissinger, fór tii Pek-
ing á vegum Nixons með miikilli
leynd er yfir stóð heimsókn hans
í Pakistan fyrstu daga jiúlimán-
aðar. Hann kom til Pakistan á
fimmtudag og dagton eftir var
send út tillkynning, þar sem sagði
að Kissinger væri lasinn og hefði
afilýst nokkrum fundum. Sam-
kvæmt fréttum átti hann síðar
þanin dag að hafa ekið tdl sumar
leyfisstaðar í 100 km fjarlægð
frá Rawalpindi og ætlaði hann
að hvíla sig þar. Búizt hafði ver
ið við honum til Rawalptodi á
laugardag, en sagt var að hann
hefði framlengt dvölina um sól-
arhring. Á sunnudag kom hann
síðan til borgarinnar og snæddi
þá með Yahaya Khan, forseta.
Kisstoger hafði þá verið í
bveggja daga heimsókn i Pek-
ing, án þess að nokkurn grun-
aði hvað væri á döftoni. Paki-
stán er eitt fárra landa, sem
heldur uppi beinum flugsam-
göngum við Kína.
Viðbrögð hagstæð
víða um heim
Yftoleitt hefur áikvörðun Nix-
ons mælzt mæta vel fyrir og yf-
tolýsingar riikisstjórna og þjóð-
hiöfðtogja streymt fram. Sagt hef
ur verið flrá gremju Formósu-
stjómar og hófllegiri ánægju sov
ézku stjórnartonar, en viðbrögð
fllestra annarra eru heldur já-
kvæð og sum fagnandi.
Ánægja í V-Evrópu:
Stjórn Willy Brandt sagði í
ar á grundvelli deildaskipting-
ar og námsetotoga, þannig að
í stað þetora fyrirfram skipu-
lögðu námsheilda, sem tíðkast,
þ.e. „deildir" menntaskólanna,
komi fjölbreytt samval etotoga
innan hinna ýmsu deilda, eftir
þörfum, áhuga og getu hvers ein
staks nemanda. Jaifnframt verði
gert ráð fyrto sameigtolegum lág
markskjama altoa námsbrauta.
NÁMSBRAUTIRNAR
Námsbrautir þær, sem gert
er ráð fyrir, eru: háskólabraut,
tæknibraut, viðskiptabraut, fé-
lagsfræðibraut, heimilisfræða-
braut, myndlistar og handíða-
braut og iðnaðar- og iðjubraut.
f greinargerðinni með tillögun
um kemur m.a. fram:
Að háskólabrautin verði fyrst
um sinn að taka mið af mennta
skólunum, etos og þeir eru nú,
til að nemendur tilraunaskól-
ans standi menntaskólanemum
jafnfætis við innigöngu í háskóla.
Að tæknibrautin bjóði upp á
mismunaindi langan námsferil,
eftir því hvað nemendur ætli sér
að námi þar loknu.
Að á viðskiptabraut verði
kostur á stuttum námsferli til
undirbúnings undto etoföld verzl
unarstörf, nokkru lengri náms-
feril hliðstæðum verzlunarsikóla
og lengsti námsferillinn leiði til
háskólanáms.
Að félagsfræðibrautin eigi að
gegna fjölþættu hlutverki við
undirbúning undir margþætt
nám og störf og lengsti námsfer
illimi þar gæti legið til háskóla
náms.
Að heimilisfræðabrautin sé
ætluð til undirbúnings undir
þátttöku í fjölskyldulífi, svo og
gæti hún hentað sem undirbún
ingur undir aðstoðanstörf við
matreið3lu, afgreiðslu, aðhlynn
ingu sjúkra o.m.fl. Kæmi til
greina að samræma skipulagn
togu félagsfræðibrautar og heim
ilisfræðabrautar.
dag að vonandi væri að ferð Nix
ons til Ktoa myndi verða til þess
að sambúð þjóða í milli færi
batnandi og llíkur á friði í Suð-
aust'Uir-Asíu rayndu vaxa. Tals-
maður stjórnarinnar i Bomn
bætti því við að hann bygigisit
ekki við því, að ferðalag fiorset-
ans myndi leiða til breyttoiga á
stefnu vestur-iþýzku stjórnarinn-
ar til kommúnistaríkja.
Talsmaður Colombo, forsætis-
ráðherra Itaiíu sagði að hetoa-
sóknto væri skref í áttina til að
tryggja heimsfriðinn og viðræð
ur miffli fuffltrúa stórvelda væru
jafnan gagnlegar.
Franska utanrikisráðuneytið
sagði í stoni orðsendingu að
fagnað væri raunsæislegri á-
kvörðun Nixons. Franska stjórn
in hefði fyrir löngu gert sér
ljóst að ókleift væri með öfflu að
haMa Ktoa utan við alþjóðlegt
samstarf.
Jáikvæðar undirtektir voru og
af hálfu brezkra stjórnvalda. Þar
fýlgdí sögunini, að Bandaríkja-
forseti hefði látið brezku stjóm-
ina vita um þessa ákvörðun áð-
ur en hann flutti ræðu stoa, og
brezka stjórnto fagnaði henni,
enda hefðu Bretar lagt sig fram
um að bæta samskiptin við Kína
síðasta eitt og háilfa árið.
Andreas Cappelen, utanrókis-
ráðherra Noregs, sagði að þessi
þróun væri gleðileg og hainn
benti á að ekki hefði verið jafn
vægi í aliþjóðamálum, vegna þess
að Ktoa ætti ekki aðild að Sam-
etouðu þjóðunum ag miætti túlka
ákvörðun Bandarikjaforseta
sem Vísbendingu um að landið
fengi aðiid að samtökunuim.
1 sama tón eru yfirlýstogar og
viðbrögð fjöknargra ríkisstjórna,
þar á meðal Danmerkur, Svíþjóð
ar, Ástralto, Hollands, Austurrik
is, Nýja-Sjáiands, Kanada og
Marokkó.
„Þáttaskil í sam-
skiptum þjóða“
sagði U Thant, flramkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna um
ákvörðun Bandarikjaforseta
skömmu eftir að útvarpsræðu
Að myndlistar- og handíða-
braut sé mjög æskileg í skóla,
sem stefnir að því að gefa nem
endum kost á að þroska sérhæfi
leika sína.
Að iðnaðar- og iðjubrautin
ætti að geta haft upp á marga
möguleika að bjóða, in.a. und
irbúningsnám fyrir iðniskóla eða
samvinnu við Iðnskólann í
Reykjavík og einnig að búa
nemendur undir ýmis iðjustörf,
sem krefjast ákveðinna réttinda.
STARFSÞJÁLFUN
f tillögunum er gert ráð fyr
ir því að námsárinu verði skipt
í annir og námsupphaf og náms
l'ok bundin við annirnar en ekki
skólaárið, þannig að nemendur
geti, ef á þarf að halda, fellt
starfsreymslu eða þjálfun á
vinnustað inn í nám sitt og einn
ig skipt um námsbraut með sem
minnstri fyrirhöfn.
STJÓRN OG KENNSLA
í samræmi við hlutverk skól
aras sem tilraunaskóla, er gert
ráð fyrir að auk skólastjóra,
kennara í einstökum greinum og
amnars venjulegs skólastarfsliðs
verði ráðið fólk til eftirtalinna
starfa: aðstoðar við skólastjórn,
deildarstjórnar, náms- og starís
ráðgjafar, sálfræðiþjónustu um
sjónar með prófum og náms-
mati og vörzlu bóka- og kennslu
gagna. Fari fjöldi þessara starfs
manna eftir fjölda nemenda,
þannig að hver nemandi eigi
jafnan greiðan og öruggan að-
gang að tilteknum forsjármanni.
Þá er gert ráð fyrir að sett
verði á stofn sérstök nefnd skip
uð fulltrúum kennara, nemenda,
foreldra og annarra hverfisbúa,
er fái tækifaeri til að fylgjast
með tilraunum skólans og ann
arri starfsemi hans og koma á
framfæri óskum og tillögum í
því sambandi.
hans lauk. U Thant sagðist telja
að þessi þróun hlyti að verða
til góðs, ekki aðeins fyrir sam-
skipti Kína og Bandaríkjanna
heldur og fyrir framtíð samtaka
Sameinuöu þjóðanna.
MIS.IAFNARI UNDIRTEKTIR
í ASÍULÖNDUM
1 Japan mæltist heimsóknto
ágæitilega vel fyrir og talisimaður
japanska utanríkisráðuneytistos
hélt þvi fram að betri sambúð
milli Bandarí'kjanna og Kína
myndi draga úr spennu í Asíu
ag annars staðar i heiminum.
Talsmaður utanríkisráðuneyt-
is Suður-Kóreu sagði að þessar
fréttir væru mikið áfall og mjög
gauimgiæfilega myndi fylgzt með
framvtodu mála. 1 Xndónesiu
voru viðbrögð jákvæð og sagt að
fréttin kæmi glieðilega á óvart
og talsmaðuir Suhartos forseta
sagði að þetta væri áþreifanleg-
uir vottur þess að reynt væri að
leysa aiþjóðavandamái með friði
og skynsemi.
Thanom Kittikachorn, forsœt-
isráðherra Thaiiands sagði þeg-
ar hainn heyrði fréttirnar, að þær
'feærau sér mjiög á óvart, en hann
kvaðst þeirrar trúar að heim-
sóknin gæti orðið til að bæta
samlbúð þjóða heims. Utanríikis-
ráðherra Filippseyja. Romuio
sagði að ferð Nixonis væri i sam
ræmi við þá afstöðu margra and-
komimúnistarikja að taka upp
sveigjanlegri stefnu gagnvart
Kina.
Nguyen Cao Ky, varaforseti
Suður-Vietnam, sem mun bjóða
sig fram á móti Thieu, forseta
þar í landi i forsetakosningun
um 3. öktóber kallaði ákvörðun
Nixons mikil tíðindi, sem myndu
hafa i för með sér heknspóiiitísk-
ar aflleiðtogar.
1 fréttum frá Saigon segir að
þar hafi ýmsar raddir heyrzt um
ákvörðun Nixons, tefji sumir
þetta bera vott um áróðuirsmátt
Ktoverja, en aðrir taka fregn-
toni heidur vel. Stjórn Kaanbód-
to sagði að fregnto kæmi emg-
an vegton á óvart og vert væri
SAMVINNA VIÐ
VINNUVEITENDUR
f tillögunum er gert xáð fyrir
því að strax og stofnun skólans
hafi verið ákveðin verði haldin
sérstök námskeið fyrir kenn-
ara skólana. Þá er gert ráð fyrir
að þegar námsskrá sé samto,
verði haft samráð við þá skóia,
sem koma til með að taka við
nemendum úr tilraunaskólanum,
vtonuveitendur, barna- og ungl-
togaskóla, sem tilraunaskólinn
tekur við nemendum frá o.sfrv.
þannig að starf tilraunaskólans
megi koma að sem mestu gagni.
Meðan unnið var að undirbún
togi tillagnanina um tilraunaskól
ann var m.a. sendur út spurn-
ingalisti til flestra sérskóla á
framhaldsstigi, þar sem spurzt
var fyrir um álit sérskólanna á
núverandi undirbúntogi nem-
enda og óskir þeirra um breyt-
ingar þar að lútandi. Að því er
segir i greinargerðinni með til
raunaskólatillögunum leiddu
svörin í ljós að skólar gagn-
fræðastigsinis standast illa á við
sérskólana bæði um aldur nem
enda og um gæði undirbúnings
og telja sérskólarnir sig þurfa
að annast meiri kennslu í al-
mennum greinum en samræmist
sérhæfðu hlutverki þeirra. Sið
an segir: „í tilraunaskólanum
þarf því viðleitnin til að bæta
tengslin við sérskólana að bein
ast að skipulagningu náms-
brauta sem að lengd, innihaldi
og kennslugæðum sjái betur en
nú fyrir þörfum þeirra, sem
hyggja á nám í sérskóla.“
Eins og fyrr segir gera tillög
urnar ráð fyrir að tilraunaskól-
inn verði i Breiðholti og
verði þar hverfisskóli og hefji
starf haustið 1973. Yrði þá
aðetos einn bekkur (15 ára) í
skólanum, næsta ár tveir o.s.
frv. þannig að fyrsta brautskrán
ing úr 5. bekk (stúdentspróf)
færi fram vorið 1978.
að fagna, að samræður fulitrúa
ríkjanna hefðu borið þennan
góða ávöxt. 1 Indiandi sagði
Swaran Singh, utanríkisráðherra
að Indverjar hefðu afflar stundir
fagnað eðlilegum samskiptum
milli al'lra rikja og þó sér i lagi
þegar stórveldi ættu í hlut. Singh
bætti því við að stefna Indlands
væri að Kínverjar skipuðu sinn
réttmæta sess í samfélagi þjóð-
anna. Utanrikisráðherra Paki-
stan, Mohammied Khan sagði að
þetta væri gleðilegt og þarft
skref, sem með þessu væri stig-
ið. Sambúð Pakistan og Kina
hefur verið mjög góð og vaxandi
á síðustu árum.
GOLDA HIN GLAÐASTA
í AP firétt frá Israel segir að
Golda Meir, forsætisráðherra
hafi fagnað ákvörðun Nixons og
sagt að ísraelar gleddust jafnain
þegar reynt væri að brúa bil
miffli þjóða, hverjar svo sem í
hlut ættu.
BANDARÍSKIR ÞINGMENN
í SJÖUNDA HIMNI
Segja má að í Bandaríikjunum
hafi frétttani verið fagnað einna
mest og margir bandarlskir þing
menn hafa óspart lofað Nixon
fyrir þessa ákvörðun.
Hubert Humphrey, fyrrverandi
varaforseti, sagði að heimsóknin
myndi hafa htoa mestu þýðtogu
í þeirri viðleiitni að binda emda á
styrjöldtaa í Víetnam. Mike
Mansfield, leiðtogi demókrata i
öMungadeildtoni sagði að hann
væri í senn undrandi og glaður
vegna þess ag Georg McGovem,
sem keppir um útnefntogu demó
krata tii forsetaframboðs lét í
ljós mikla ánægju. Gerold R.
Ford, leiðtogi repúblikana í fuffl-
trúadeildinni kvaðst vona að
Pekingferð Nixons gæti stuðiað
að því að koma í kring friðar-
ráðstefnu um Indóktaa.
Dean Rusk, fyrrverandi utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna,
sem er staddur í Aþenu, sagði
að hann liti með bjartsýni á
heimsókn Nixons, en mikiílivægt
væri að halda vel og skynsam-
lega á málunum, svo að hag-
stæð þróun gæti spunnizt af
henni.
FORRÁÐAMENN SJÓNVARPS
STÖÐVA SKIPULEGGJA
VÆNTANLEGT STARF
Bandariska sjónvarpsfyrirtæk-
ið NBC tilkynnti nokkru eftir að
Nixon lauk máli stau, að það
hefði haft samband við ktoversk
stjórnvöid og farið fram á leyfi
til að byggja endurvarpsstöð á
kínversku landssvæði tii að geta
fylgzt með heimsókn Nixons tii
Peking um gervihnött. Að sögn
forráðamanna NBC tóiku tais-
menn kínverska utanríkisráðu-
neytistos málaleit.unimni vei, en
endanlegt svar hefur ekki verið
gefið.
Hjartans þakklæti færi ég
börnum mínum, tengdabörn-
um, barnabörnum og öðrum,
sem glöddu mig á 85 ára
afmæli mínu 24. júní með
gjöfum, heimsóknum og
skeytum.
Guð blessi ykkur öll.
Guðrún Magnúsdóttir,
Suðnr-Nýjabæ.
Innilegar þ^ikir til hinna fjöl-
mörgu vina minna, er sendu
mér kveðjur og hlýjar óskir
á áttræðisafmæli mínu, hinn
12. júlí sl.
Lifið heil.
Sig. Þórðarson
frá Laugabóli.