Morgunblaðið - 08.08.1971, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. ÁGOST 1971
SlltitgiittltfftMfr
Útgafandi hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkveemdastjóri Hsraidur Sveinsson.
Rilstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Aðstoðarritstjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6, sími 10-100
Augfýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áakrlftargjeld 195,00 kr. i mánuði innanlands.
f lausasölu 12,00 kr. eintakið.
STEFNT AÐ GREIÐSLUHALLA
RÍKISSJÓÐS
Allt bendir nú til þess að
■í*’ greiðsluhalli verði hjá
ríkissjóði á þessu ári og sér-
stakar ráðstafanir verði að
gera í því sambandi við af-
greiðslu fjárlaga fyrir ára-
mót. Halldór E. Sigurðsson,
fjármálaráðherra, staðfesti
í viðtali, sem birtist í Morg-
unblaðinu í gær, að kostnað-
ur við þær aðgerðir, sem rík-
isstjómin hefur þegar beitt
sér fyrir, nemi um 600 millj-
ónum króna fram til ára-
móta. Fjármálaráðherra upp-
lýsir einnig, að einhverja
fjárhæð muni vanta til þess
að endar nái saman í árslok.
Þessi yfirlýsing ráðherrans
er að ýmsu leyti athyglis-
verð, enda staðfestir hún þá
eyðslustefnu, sem ríkisstjórn-
in virðist fylgja.
Greiðsluhalli á fjárlögum
hefur verið talinn réttlætan-
legur, þegar við sérstaka
erfiðleika er að etja í efna-
hags- og atvinnumálum; þess
háttar erfiðleikar áttu sér
stað á árunum 1967 og 1968.
Þessa erfiðleika tókst þó að
yfirstíga vegna efnahags- og
atvinnuráðstafana þáverandi
ríkisstjórnar. Hækkandi verð
lag sjávarafurða á erlendum
mörkuðum og aukin afla-
brögð hafa auk þess leitt til
þess, að nú ríkir mikið góð-
æri í landinu. Atvinna er
mikil og augljós þensla í
efnahagslífinu. Það gefur
augaleið, að mjög varhuga-
vert er að stefna að greiðslu-
halla ríkissjóðs við slíkar að-
stæður. Þær aðgerðir, sem
ríkisstjómin hefur nú beitt
sér fyrir í einu vetfangi, gera
þetta þó óhjákvæmilegt.
Um þessar mundir er mik-
il gróska í atvinnumálum
landsmanna og almenn vel-
megun er ríkjandi. Á hinum
skamma valdatíma hefur
ríkisstjórnin ákveðíð að halda
áfram niðurgreiðslum frá 1.
september til áramóta til
þess að framlengja verð-
stöðvunina. Afnuminn hefur
verið söluskattur af nokkrum
nauðsynjavömm til þess að
hagræða vísitölunni, og fisk-
verðið hefur verið hækkað,
með því að skerða Verðjöfn-
unarsjóð fiskiðnaðarins. Þann
ig hefur ríkisstjórnin tekið
ákvörðun um að veita allt að
1000 milljónum króna út í
efnahagskerfið og stefnir um
leið að greiðsluhalla ríkis-
sjóðs. Engum getur dulizt, að
þessar ráðstafanir auka mjög
spennuna í efnahagslífinu og
um leið er hætta á því, að
þær verði undirrót nýrrar
verðbólguöldu.
Sú nýja verðbólgualda,
sem þannig vofir yfir, myndi
augljóslega valda miklum
erfiðleikum í atvinnurekstrin
um. Einkanlega mun iðnað-
urinn standa illa að vígi í
þessum efnum, en á undan-
fömum árum hefur mark-
visst verið unnið að því að
koma fótum undir þessa nýju
atvinnugrein; hún er þó enn
í deiglunni. Nýja ríkisstjórn-
in hefur þó þegar skert sam-
keppnisaðstöðu innlenda
skipasmíðaiðnaðarins við
smíði á skuttogurum. Eins
má búast við því, að verð-
bólguhættan, sem af þessum
ráðstöfunum leiðir, geti vald-
ið meiri ókyrrð á vinnumark-
aðinum en ella hefði orðið.
Með tilliti til hinnar góðu
stöðu þjóðarbúsins og al-
mennrar hagsældar í landinu,
hefði verið eðlilegt að dreifa
þessum ráðstöfunum á lengri
tíma. Þannig hefði mátt
stuðla að auknu jafnvægi í
efnahagslífinu, treysta rekstr
argrundvöll atvinnuveganna
og afkomuöryggi lands-
manna. Ríkisstjórnin hefur á
hinn bóginn kosið ' aukna
þenslu, sem eflaust mun gera
eftirleikinn erfiðari en efni
stóðu til.
Fegrunarvika Reykjavíkurborgar
¥Tm allan heim glæðist
skilningur fólks á nauð-
syn umhverfisvemdar. Hvar-
vetna má sjá óleyst viðfangs-
efni á þessu sviði; og menn
eru jafnan ólatir við að vekja
athygli á þeim í ræðu og riti,
en þeir eru þó eflaust ýmsir,
sem ekki aðhafast í samræmi
við góðan vilja,
Umgengni í borgum og
bæjum getur skipt sköpum í
þessu sambandi. Fegrunar-
nefnd Reykjavíkurborgar
hefur nú ákveðið að efna til
sérstakrar fegrunarviku, sem
hefst á morgun. Tilgangur
þessarar fegrunarviku er að
hvetja Reykvíkinga — fyrir-
tæki, félög, stofnanir og ein-
staklinga — til þess að gera
sameiginlegt átak um fegrun
og snyrtingu borgarinnar.
Hér er um ákaflega brýnt,
en um leið ánægjulegt við-
fangsefni að ræða. Það er
þess vegna sérstök ástæða til
þess að hvetja Reykvíkinga
éð UTAN UR HEIMI
ítalir kreppa að
Mafíunni
Ef tir Oliver Potier
Eftir margra ára sinnuleysi
hefur italska stjórnin nú
ákveðið að brjóta Mafíuna
niður í eitt skipti fyrir öll.
Það sem réð úrslitum um
þessa ákvörðim var morðið á
aðalsaksóknaranum í Pal-
ermo, dr. Pietro Scaglione,
sem framið var lun hábjartan
dag fyrir tveimur mánuðum,
er hann var að koma frá því
að leggja blóm á gröf konu
sinnar. Stjórnin í Róm taldi
að þetta væri einum of langt
gengið, og gripið var til
harkalegra ráðstafana, þótt
bent væri á að dr. Scaglione
hefði verlð meira en lítið við-
riðinn þessi leynilegu glæpa-
samtök og hefði fengið mak-
leg málagjöld.
Nýjasta dæmiið uim þessæur
ráðsrtafamir er 330 síðoa
skýrsla sem gefim vair út nú
fyrir skömmu af nefnd þeirri
sem ítailska þimgið setti til
höfuðs Mafíunmii. Skýrala
þessi er aðaiilega æviisögur
ýmissa Mafiuíforimgja, siem
sumir eru lönigu iátmiir.
En hún staðfesitir eimmig
skýrt og greimifega það sem
sögusagn.ir hafa gemgið um
umdamfarim 20 ár, — þ.e. að
itaiskiir stjórnmálafliokkar
eru í temgislum við Leynifélajg-
ið.
Stjómmálaflokkarmiir,
þeirra á meðai himm Kriistilegi
Demókratatflokkur Colombos
forsætisráðherra, hafa boðið
leyniifélagimiu vennd síma í
skiptum fyrir stuðndmig i kosm
irnigum, að þvi er segir i sikýral
ummd. Því er bætt við, að ekki
aðeims stjórnmálamemin, held-
ur eimmdig lögreglain og dóm-
arar hilmi yfdr Mafíummd, og
einmig að opiinber yfirvöld
hafí teyft, og jafinvel verið
fylgjandi, starfisemi Mafiumm-
ar að meira eða mimma leytii.
Nefndim hefur lofað amn-
arri, og ef tii vill byitimigar-
kenmdri, skýrsiu sem mumi
afdráttariaust skýra frá
tenigsium Mafíummar við
stjómmálalífið á Italiu. Venju
lega eru Italár tortrygigindr í
gairð siíkra greiinargerða, —-
orð, orð og ekkert nema orð,
segja þeir — em í þetta simm
hefur orðumium verið fyligt efit
ir með furðutega víðtækum
aðgerðum.
Strax eftir morð dr. Scaglii-
onies hóf lögreglan miestu
smölumiarheirfeirð í miairgra
alda sögu Mafíunmar. Tuittug
asta mad hafði 17 mieimjt-
um Mafíuiforimigjum veirið
fleygt viðhafmariaust sera
hverju öðru ruisl'i á smáeyj-
unia Linosa úti fyrir suður-
strönd Sifciíieyjiar. Aðrir bætt-
ust síðar í hópimm, eimm og
einm.
Viiku seinma var 15 í við-
bót skellt niiður á smáeyjuma
Fiiicudi norður af Siikiley em
þeir voru síðam fiuttir tii eyj-
uminiar Asimara úti fyrir
Sardindu, en Musisolimii notaði
hama fyrir famigabúðir í sbríð-
inu.
Þetta sndilldarbragð eimhvers
óniefnds gáfmaljóss í lögregl-
ummd hefur tvo gríðarmikla
kosti: í fyrsta lagi er þama
eniginm sjálfvirkur sdmd, svo
að ummit er að hlema öil sim-
töl Maf iuforspraikkamma; i
öðru iaigi er hægt að fylgjaist
með hverri hreyfimgu þeirra
á svo Mtiu svæði.
Áður höfðu grumaðir með-
limiir Mafiummar verið sondiir
í útlagð á meigimtomdimiu, em
það hafði aðeims í för með sér
að þair stjórmiuðu sitairfsemi
simmd utam Sikiieyjar.
Samit sem áður er iögregl-
am ekki ánægð með þess-
ar aðgerðíir, og hefur nú sett
af stað nýja skriðu af hand-
tökum, og í krimigúm 10. júM
gerði hún skyndiárásir á
meimita Ma.fiumeðiimi í Pai-
ermio, Midiamó, Róm, Napólí og
öðrum höfuðstöðvum þedrra.
Samtads haifði lögregtom 32
upp úr krafsimiu em aðnir 15
komust undam.
Þessum 32 var ölium ekið
til Palermo og þeir settir í
eitnanigrun hver fyrir sdig.
Fjórða herferðim er í væmd-
um, og saimkvæmit áreiðam-
iegum freignuim eru 30 nöfm
á nýjasta iiistamum. Þetta þýð
ir að eftir þessar aðgerðir
verða meir em 100 Mafíufor-
ingjiar umdir beinu eftiriiti
ögnegiuinmar.
Aðgerðirmiar hafa greimii-
iega borið ánangur, þó að Mit-
ill hópur MafSiumanma hafi
nýiega rænt og myrnt barþjóm
eirnm sem viisisii of rmiikið.
Memm haMa, að einis og rnörg
af fónnisuriömibum Mafiummar,
hafi hamm veinið settur í
sbeypu nýbygigimigiar í Pal-
ermo, — em mikil.l hiuti bygg-
imigaiðnaðanimis er í hömdum
Maifiummiar.
En þrátt fyrir þessiar
fjöldahamdtökur á lögnegtom
emm iamgt í laind. Maifíam er
fanim úr svei'tum.um imm í stór
bongdrmiar, bæði á Sikiiey og
á meigindamdimiu, þar sem húm
er betur skipuliögð og erfið-
ara er að komast að hemini.
Eiinistakir Mafiu.f.lokkar
lenda titt í immbynðdis áitökum
út af deilum um yfimráð yfir
vissu.m svæðum eða aif öðrum
deiiluefnium, em við yfir-
heyrslu hjá lögmegiunmii
hlýða þeir hiinium skilyrðiis-
iauisa þagmareiði og ieysa mál
ið sin í miiii. Jaifnvel fólik sem
ekki er viðriðið Maifíuma þeg-
ir af ótta við refsiiaðgerðir,
og þamigað til lögmegiain get-
ur tryggt að eimsitaikMmgur
geti gefið upplýsimigar án
þess að eiga á hættu að vema
dauðir daginn eftir, hlýtur
vemk henmiar að teljast harla
voniauist.
Unz þetta tekst er þessi
heiimiur „blóðugra glæpa-
mianmia, morðimigja, fikndilyfja-
saia og mammia sem fænir enu
um hvers konar grimmdar-
vemk," eimis og skýrsliam lýsir
Maif.íumönmium, Mkiegur til að
halda völduim símum, þar sem
umigviðið tekur nú við af
gömliu forimigjuinum sem eru í
útlegð.
(Observer,
öil réttimdi áskildin.)
OBSERVER >f OBSERVER
Rándýrir „fornmun-
ir“ nýlega falsaðir ?
ÞRÍR brezkir fornleifafræð-
ingar hafa staðhæft, að
rnargs konar leirmunir, sem
ýnris helztu fornminjasöfn
veraldar hafa keypt dýrum
dómum í þeirri trú, að þeir
væru fornir munir, séu í raun
inni verðlausar eftirlíking-ar,
sem líklega hafi verið smygi-
að út úr Tyrklandi.
Munir þesir hafa verið
keyptir til safnanna á síðasta
áratug, meðal annars til
Metropolitan Museum of Art
í New York og British Muse-
um, auk þess sem margir
einstakir safnarar forngripa
bæði í Bandaríkjunum og
Evrópu hafa keypt þessa
muni. Nokkrir vafasamir
munir eru einnig í Louvre í
París, Museum of Primitive
Art í New York og forn-
minjasafninu í Ankara í Tyrk
landi, en þeir verða rannsak-
aðir betur, áður en frekar
verður fullyrt um það hvort
þeir séu falsaðir.
Leirmunir þessir hafa ver-
ið taldir 7—8000 ára gamlir.
Þeir eru sagðir komnir frá
Hacilar í Suðvestur-Tyrk-
landi þar sem forn grafreitur
fannst árið 1956.
Bretarnir þrír, sem sett
hafa fram þessar staðhæfing-
ar í tímaritinu „Archeo-
metry", heita dr. Martin
Aitken, dr. Roger Moorey og
dr. Peter Ucko. Segjast þeir
hafa beitt nýrri tækni við ald-
ursákvörðun 66 leirmuna viðs
vegar að fengna og þafi 48
þeirra reynzt nýlegar falsan-
ir.
til þess að taka höndum sam-
an og vinna dyggilega að
fegrun höfuðborgarinnar.
Fegrunarvikan nú er í til-
efni af 185 ára afmæli Reykja
víkurborgar. En hún á ekki
einungis að vera hvatning til
þess að sinna fegrun hennar
í eina viku, heldur á hún að
örva skilning borgaranna á
nauðsyn þess að vernda um-
hverfi sitt.