Morgunblaðið - 08.08.1971, Blaðsíða 23

MORGUNRLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1971
23
Hljóðlátxun skrefum lœddist
hann um á grasigrónum ár-
bakkanum, brá vopni sínu og
veiðimaðurinn með stöngina var
á samri stundu allur. Þeir voru
þama á árbakkanum hlið við
hilið, stangrveiðimaðurinn og lax-
ton.
Ólafur Sigurjón Hannesson,
simritari var fallinn frá, langt
fyrir aldur fram, þó finnst mér
ég mega imynda mér, að á þess-
ari stumdu haifi lif og dauði
mætzt í fufflri sátt
Ólafur Sigurjón var fæddur í
Hnífsdal við Isafjarðardjúp 2.
október 1917, yngsta barn hjón-
anna Hannesar Helgasonar og
Jakobínu Ragnheiðar Guð-
mundsdóttur.
Þetta haust var frostavetur-
inn mikli að undirbúa komu
sina, og er litli glókollur heiis-
aði þeirri veröld, er undi hon-
um rúmrar hálfrar aldar dvöl I
skauti sínu, gnauðaði vetrarbyl-
urinn á lágreistri súðarþekjunni,
er rúm móður hans stóð undir,
og hvítfyssandi sjórinn sleikti
hrjúfri tungu stóægrýtta fjör-
una, er litla húsið stóð niðri við,
en hörkuifrostgadidur færði
sjávarlöðrið í klakadróma, er
klæddi fjörugrjótið. Veðurofsinn
og fannkyngið var slikt, að þrír
fíiefildir kartoenn voru fengnir
tl að flytja ljösmióðuirina á sleða
frá Isafirði til Hnífsdals.
1 slikum veðurham hóf blá-
eygði, fagurskapaði, ljóslokkaði
snáðinn jarðvist sina. I hreinni
andstæðu við þetta, lauk hann
henni. Ólafur ólst upp í Hnífs-
dal til 11 ára aldurs við kröpp
kjör og þröngan kost.
Faðirinn stundaði sjóróðra,
sem gaf litlar tekjur í aðra hönd.
Móðirin leitaðist því við að afla
heimilinu tekna með fiskvinnu
að sumrinu, en hún var harð-
Minning
ÞAÐ var mikið áfall að heyra
um andlát minnar góðu og
tryggu vinkonu, Hjördisar Pét-
ursdóttur, en hún lézt skyndi-
lega af hjartabilun að heimili
sínU á Egilsstöðum þ. 1. ágúst
sl. Hafði hún átt við vanheilsu
að stríða um langt skeið, en þó
var ekki búizt við svona snögg-
um endalokum.
Hjördis var fædd i Reykjavík
16. 10. 1919, dóttir hjónanna
Svanfríðar Hjartardóttur og
Péturs Þ. J. Gunnarssonar, stór-
kaupmaniis. Hún ólst upp á glað-
væru og mjög gestrisnu heimili
foreldra sinna, ásamt samhent-
um systkinum og menntaðist
vel, bæði bóklega og eins á tón-
listasviðinu. Hún tók stúdents-
próf frá M.R. 1938 og stundaði
að þvi loknu frönskunám í
Frakkiandi um eins árs skeið.
Er heim kom starfaði hún i
utanríkisráðuneytinu og franska
sendiráðinu við skrifstofustörf
og gat sér ávallt hið bezta orð..
Vorið 1944 giftist Hjördís
Bergi Sigurbjörnsssyni, við-
skiptafræðingi, og áttu þau að-
laðandi og hlýlegt heimUi, þar
sem mjög ánægjulegt var að
dvelja í vinahópi, alveg eins og
forðum á æskuheimUi hennar I
Aðalstræti.
Hjördis og Bergur eignuðust
fjögur mannvænleg börn, Hjör-
dísi Guðnýju, sem gift er
Tryggva Thorstensen, Fríðu
Britt, sem gift er Kristni Gests-
syni, Bjöm, við nám í Háskóla
Islands og Þórunni Guðlaugu,
sem nú er nýfermd. Dóttur-
dóttir þeirra, Þórey Svanfríður,
hefur dvalið á hetoili þeirra frá
fæðingu þar til nú i sumar.
Hjördis var afar félagslynd og
tðk mikinn þátt í félagsmál-
um, t.d. var hún lengi formað-
ur Félags dægurlagahöfunda.
Hún var söngelsk og söng um
tima í Kvennakór Slysavama-
félagsins og var ritari hans um
langt skeið. Hún samdi mörg
falieg lög og var pianóleikari
góður. Var hún alltaf boðin og
búin tU að spila undir söng á
mótum og samkomum og var
dugleg og afburða þrekmikil og
þvi eftirsótt starfsmanneskja.
Hún vann þvi mikið utan heim-
ilisins, og kom þá í hlut eldri
bræðranna tveggja að annast
litla bróður, sem fyrir það varð
þeim enn kærari.
Ólafur fluttist með foreldrum
sínum 11 ára gamaU eins og fyrr
segir tU Isafjarðar og átti hann
síðan heima þar tU ársins 1960,
að hann fluttist tU Kópavogs og
ári síðar tU Reykjavikur.
Skólanáim sitt stundaði Clafur
að mestu á ísafirði og lauk þar
gagnfræðaprófi. Síðar stundaði
hann nám við Loftskeytaskól-
ann í Reykjavik. Ölafur gekk í
þjónustu Landssíma Islands 14
ára gamaU, er hann hóf sím-
skeyta-útburð og sendilsistörf hjá
Landssímastöðinni á Isafirði, og
hjá Landssíma Islands starfaði
hann alla tið eða um 40 ára
skeið. Lengst af var hann sim-
ritari á ísafirði og í Reykjavík,
en einnig á Siglufirði og i Vest-
mannaeyjum.
1 fríum sínum var Ólafur oft
loftskeytamaður á togurum og
kunni hann þvi starfi vel og
hafði ánægju af dvölinni á sjón-
um.
Ólafur gat ekki talizt heilsu-
hraustur maður, þótt hann bæri
ekki heilsubrest smn á torg. Á
barnsárum sínum varð hann að
dvelja á Sjúkrahúsi Isafjarðar
um heils árs skeið og á fuU-
orðinsárum kenndi hann oft las-
leika, sem hann gjarnan reyndi
að dylja.
En Ólafur var að eðUsfari
mjög dulur maður og hlédræg-
ur um of. Hins vegar hafði
hann fastmótaðar skoðanir og
hélt fast á þeim meðan hann sá
ekki færð fram nægileg rök tU
annars.
Dagfarsprúður var hann með
þar jafnan hrókur alls fagnaðar.
Hjálpsöm var hún með afbrigð-
um ef á bjátaði hjá vinum eða
ættingjum.
Fyrir þrem árum fluttust þau
Bergur og Hjördís búferlum
austur að Egilsstöðum, þar sem
hann tók við starfi fram-
kvæmdastjóra Sambands sveitar-
félaga á Austurlandi. Þar tók
hún strax þátt I félags- og
mennúðarmálum, þrátt fyrir að
hún væri aldrei heil heilsu, en
viljinn og áhuginn ódrepandi.
Hún var i stjórn Krabbameins-
félags Austuriands á Egilsstöð-
um og einn af stofnendum þess
og stóð að stofnun tónlistarfé-
lags á Egilsstöðum.
Enn eitt skarð hefur verið
höggvið í stúdentahópinn frá
1938, alltof snemma að okkar
dómi, sem eftir sitjum. Við mun-
um ávallt minnast Hjördisar
sem elskulegrar og hjartahlýrr-
ar vinkonu, sem við söknum
öll.
Viljum við hjónin votta eigin-
manni hennar, móður, börnum,
tengdabörnum, barnabörnum og
systkinum innilegustu samúð
okkar.
Margrét Sigurðardóttir.
afbrigðum, og ég tel mig ekki
halla réttu máli, þótt ég stað-
hæfi, að hann hafi verið hvers
manns hugljúfi, er honum
kynntist.
Hann var skapríkur og þung-
ur á bárunni, þegar því var að
skipta, en tamdi sér fullkomið
vald yfir ríku geði. Hann var
mikill og traustur starfsmaður,
sem ekki mátti vamm sitt vita,
og ekki er mér grunlaust um,
að heilsa hans hafi ekki ávallt
verið nægilega góð, til þess að
hann mætti til vinnu sinnar,
þótt hann gerði það.
Árið 1942 kvongaðist Ólafur
eftirlifandi konu sinni, Önnu
Jónsdóttur frá Siglufirði, mikilli
ágætiis-, dugnaðar- oig fríðleiks-
manneskju. Þau hófu búskap
sinn á ísafirði og þar eignuðust
þau yndislegu börnin sin tvö,
sem ólust upp við mikið ástríki
en styrka stjórn foreldra sinna.
Börn þeirra Önnu og Ólafs
eru:
1. Elva gift Birgi Hermanns-
syni, cand. oecon. frá Akureyri.
Þau eiga tvo sonu og eina dótt-
ur.
2. Sigurjón Hannes, tann-
læknir, en hans kona er Kristín
Pálsdóttir Briem, cand. juris. og
eiga þau einn son.
— Úr verinu
Framhald af bls. 3.
landaði 226 lestum. Var sama
sagan á A'kranesi og í Keflavík,
að ailit lenti í verzlunarmanna-
helginni, sam varð i lengra lagi.
Bátar fóru þó yfirleitt út á mið-
vikudaginn.
SANDGEKÐI
Aðallega var landað rækju i
vikunni, og var aflinn góður
eins og fyrri daginn. Einn dag
vikunnar kamu inn 15 bátar
með I8V2 lest og er það ágætt
Þá komu inn í vikunni eito
daginn 3 humarbátar með 500
kg. hver, sem er i minna lagi.
Bergþór, sem er á trolii, kom
með 8'/a lest eftir tveggja daga
útivist.
Minni handfærabáitar voru að
fá 2—4 lestir eftir eins og
tveggja daga útivist. Skipshöfn-
in er tveir og þrír menn.
GKINDAVlK
Eingöngu eru stundaðar tog-
veiðar frá Grindavík, ýmist með
fisk- eða humartrolli. Á heima-
slóðum er hrein ördeyða í fisk-
trol'lið, en góð veiði hjá humar-
bátto'um eins og áður. Þetta
hefur verið bezta humarsumar
í mörg ár.
VESTMANNAEVJAR
Siðustu bátamir, sem fóru út
fyrir fyrri helgi, kornu inn á
þriðjudaginn með heldur rýran
afla. Eftir það fór enginn bátur
út, og fór vikan úr því í þjóð-
hátíðanhald.
iíAdhkrka fer utan
Dagar liða, vikur og mánuðir
án þess tekið sé eftir því. Og
það er komið haust og skamm-
degi áður en nokkurn varir, og
fóilkið fer að hlakka til, að dag-
inn tafci að lengja á ný.
Það eru tveim mánuðir síðan
um bosningar og einn mánuður
síðan nýja stjórnin tók við. Og
það er alveg að koma að því, að
ekki er nema ár, þangað ti'l ís-
lendingar geta einir farið að
veiða í sinni 50 mílna landhelgi.
Þá verður gaman að lifa. Þá
þarf ekki neina „105 tonna“
regiu, og ti2kuskipin verða úr
móð. Þá verður svartur sjór af
fiski, og hver fleyta kemur
drekkhiaðin að landi. Þá verður
ekki aimalegt að vera útgerðar-
maður og sjómaður. Þá verður
gaman að vera ísilendingur.
öðru hvorum megin við ára-
mótin verður „s£imkomulaginu“
við Breta og Þjóðverja sagt
upp, ef stjórnin ætlar að standa
við fyrirheit sitt um útfærslu
landhelginna haustið 1972. Það
er þvi ekki ýkja langur tírni til
að kynna þeim þjóðnm, sem
helzt ha;fa hagsmuna að gæta
á ístandsmiðum, og öðrum vin-
veittuim þjóðum sjónarmið ís-
Barnabömin voru mikið
augnayndi og eftirlæti Ólafs og
þau unnu afa sínum heitt, og
fögnuðu hverri samverustund
með honum.
Ólafur var mikill heimilisfað-
ir og Anna og hann mjög sam-
hent um að byggja upp ylríkan,
bjartan rann, þár sem heiðríkja
sáttar og friðar réði húsum.
Fyrir réttum fimmtán mán-
uðum kenndi Ólafur, þá stadd-
ur uppi í Borgarfirði, snögglega
þess sjúkdóms, er varð honum
að aldurtila.
Hann var þá í skyndi fluttur
á Borgarsjúkrahúsið i Reykja-
vik og þótt hann losnaði þaðan
á ný, var heilsa hans eftir þetta
afar léleg og í þessa 15 máiniuði
þurfti hann nokkrum sinnum á
sjúkrahússvist að halda, og má
því segja, að hið snögga fráfall
hans, hafi ekki átt að koma okk-
ur, sem næst honum stóðu, svo
mjög á óvart. En hversu óvlð-
búin erum við samt ekki þegar
kallið síðasta kemur?
Elskulegi bróðir, nú við frá-
fall þitt reikar hugur minn
hljóður um strönd minninganna,
minninga barns- og æskuára
okkar og minninga fuUorðins-
áranna.
Ég reika um hljóða minn-
lendinga í mesta lifshagsmuna-
máli þeirra — landihelgismálinu.
Nú hefur verið skýrt frá þvi,
að utanrikismálaráðiherra muni
á næstunni fara utan þessara
erinda. Hann hefur áreiðauilega
ærið verk að vinna og ekki auð-
velt. En islenzka þjóðin stendur
einhuga í landhelgismálinu, og
að vita það, ætti að vera honum
nokkur styrkur á þessari Can-
ossa-tgöngu. Tenmgunum hefur
verið kastað, og aftur verður
ekki snúið. Fylgja ráðiherranum
óskir um góðan árangur.
En það eru sjálfsagt margar
þjóðir, sem þarf að ræða við.
Bkki aðeins Englendinga og
Þjóðverja, heldur og frændur
ökkar á Norðuriöndum og aðrar
Vestur-Evrópuþjóðir og svo ris-
ana í austri og vesitri. Afstaða
Bandarifcjamanna og Rússa til
landhel g ismáls Islendinga verð-
ur vafalaust þung á mietunum.
Islendinigar munu vænta sér
hins bezta af báðum þessuim
þjóðum af fyrri reynslu í land-
helgismálinu. Hvorug þessara
þjóða hefur viljað viðurkenna
meira en 12 milna fisfcveiðilög-
sögu, og er ekki nokkur vafi á
því, að hér er þeim mikill vandi
á höndum vegna fordæmisins.
Islendingar geta vart búizt við
öðru betra af þessum þjóðum
en að þær loki augunum fyrir
yfiriýsingu Islendinga um út-
færslu landhelginnar, þegar þar
að kemur, og láti málið afskipta-
laust fram yfir hafréttarráð-
stefnuna 1973. Annars verður
engu spáð um framvindu þess-
ara mála, enda máiið til þess of
heilagt
50 BKEZKIK FRYSTITOGARAR
Bretar áforma að stórauka
fiiskiskipastól sinn. Ætla þeir að
veita 1200 milljóna króna lán
og styrki til srniði nýrra skipa,
þar af til 6 nýrra frystitogara.
Eiga þá Bretar innan skamms
meira en 50 stóra frystitogara.
PERÚ SELFR KÍNA
FISKIMJÖL
Perú er, sem kunnugt er,
mesta fiskveiðiþjóð í heiimi mið-
að við lestatölu, en ekki verð-
mæti. Var sett nýtt aflamet
1970 með þvt að veiða 12 milljón-
ir lesta, sem úr fengust 2,3 millj.
lesta af mjöli.
Til samanburðar má geta þess,
að ísland framleiddi aðeins tæp
3% — 59 þúsundir lesta — af
þessu magni. Nú hefur Perú
selt tU Kína 300.000 lestir af
fiskimjöU eða sem svarar fimrn-
faldrar ársframleiðslu Islend-
inga.
JAPANIR NR. 2 EBA NR. I
Japanir eru taldir önnur mesta
fiskveiðiþjóð í heimirium, og
veiddu þeir á síðásta áiri 8,7
milljónir lesta af fiski, en mið-
að við verðmæti voru Japanir
langefstir. Aðeins einn hundrað-
ingaströndina og safna sprek-
um. Um dimma nótt stari ég
út í sortann, sem að mér hefur
sótt, en minningar samveru-
stunda okkar að leik og í starfi
greiða úr sortanum og á ný rof-
ar til. Brosmild ásjóna þín, eins
og hún birtist mér, er ég lyfti
iikblæjunni frá andliti þinu o,g
kyssti kalt enni þitt, fyUir huga
minn mildi og fró.
Við fráfaU þitt hefur háaldrað-
ur faðir okkkar misst mikið og
hann þakkar þér — syninum
góða — aUt, sem þú varst hon-
um. Og við öU, sem áttum þig
A einn eða annan hátt þökkum
tilvist þína.
Kæra mágkona, bróðurbörn
og fjölskyldur, ykkur flyt ég
innilegár samúðarkveðjur okkar
bræðranna, fjölskyldna okkar og
föður.
Minnumst þessara fögru ljóð-
Una:
„Ó, gleym því ei, að gróa jarð-
arsárin,
við geisla sólar, regn af himins
brá.
Eins græða hjartað geislarnir og
tárin,
sem gaf þér drottinn vinar augu
frá.“
Helgi Hannessomu
asti þjóðarinnar stundaði þó
fiskveiðar sem aðalatvmnu. Eftir-
spurn eftir fiski fer öxt vaxandi
í Japan, og innflutninigur eykst
árlega, þó að útfflutningur sé
enn meiri. Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna mun á naastunni
senda sölumann til Japans til að
kanna markaðinn, einkum með
sölu á loðnuhrognum og öðrum
hrogn'um fyrir augum.
ÖTTINN VIÐ OFVKIDI
Á fundi í Norður-AtlantshafS'-
nefndinni, sem haldinn var í maí
og 14 þjóðir eiga aðild að, þar
á meðal Islendingar, gætti mjög
ótta við ofveiði á hagsmuna-
svæði aðildarríkjanna og að ekki
væri gætt nægUegrar varfæmi
í hagnýtingu auðlinda hafsins.
Þar kom fram, að ef ekki yrði
komið við alþjóðastjóm á þess-
um málum, myndi það leiða til
þess, að ein þjóðin á fætur ann-
arri fetaði í fótspor Suður-Amer-
íkuríkjanna með að krefjast um-
ráða yfir breiðu landhelgisbeltL
Mjög er talið ól'íklegt, að alþjóða-
stjóm, til að mynda hinna yfir
hundrað þjóða Sameinuðu þjóð-
anna, nái fram að ganga, Það
ætti ekki að þurfa að taka það
fram, að slíkt væri útilokað fyrir
Islendinga að fallast á.
ÍSLAND ERLENDIS
OG 50 MÍLURNAR
Hér skal vakin athygli á
nokkrum atriðum í grein i
Fishing News:
Svæðið fyrir utan 12 mílumar
gefur Bretum um 100.CMX) lestir
ciif fiski árlega, og em það
15—20% af því, sem Bretar
veiða. Fiskverð hefur hækkað
mjög mikið í Bretlandi síðustu
18 mánuði, þrátt fyrir það að
brezkir togarar hafa streitzt við
að halda sama afflamagni. Is-
lendingar hafa i Norður-Atlants-
hafsnefndinni krafizt veiðitak-
markana fyrir Norð-Austurlandi,
en án árangurs. Þó er að vænta
vísindalegrar niðurstöðu um
þetta í árslok. Þetta er augljós-
lega samt ekki nægilegt til þess
að friða islenzku þjóðina, sem
býr í landi, sem á 9/10 hluta af
útflutnmigi sínum undir þvi, sem
fæst úr hafinu. Afkoma þjóðar-
innar byggist á sjávarútvegin-
um. Það var fyrst í fyrra, sem
Island rétti við fjárhagslega eftir
sildveiðibrestinn, og mátti rekja
batann til aukinnar hráefnisöffl-
unar fyrir frystihúsin og hækk-
andi verðlags á frosnum fiski I
Banda rikjun um.
I síðasta „Veri“ var sagt frá
þvi, að v/b Helga Björg hefðt
verið keypt til Keflavíikur eins
og segir: „af fyrirtækinu Útvör
hf., en aðaleigandi þess er Hali-
dór Ibsen“. Félagar Helga eru:
öm IngóLfsson, Guðlaugur Tóm-
asson og Jón Tómasson. Eiga
þeir sinn fjórða hllutann hver.
Hjördís Pétursdóttir