Morgunblaðið - 31.10.1971, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1971
37
V-Þjóðverjar stór-
auka fiskiflota sinn
Forseti þýzka togarasaim-
bandsins, dr. Joaehim Genschow,
lýsti því yfir fyrir sklömrnu að
tfyrirtæki í saimbandiniu hygð-
ust lata smSða 15 verksrniðjutog-
ara og ættu þeir að vera tilbún
ir á árunuim 1972 og 1973. Út-
hafisveiðifloti Þjoðverja telur
nú 108 skip og er tonnatala
þeirra 116 þúsund brúttó.
Samfoandið telur sig þurfa 300
milljónir marka til þessara
skipabyggiinga og er það meira
fjármagn en það hefur ráð á og
það gerir sér þvi vonir um rtk-
isstyrk og hlutabréfakaup al-
imennmgs.
Dr. Genschow sagði, að eins
og verðlagi væri nú háttað á
nýjum fiski í Þýzkalandi, þá
væri ekki grundvöllur fyrir
byggingu nýrra ísfisktogara.
Gömiu verksmiðjutogurunuim,
sem væru orðnir úreltir, seim
éMkir, yrði þvi breytt í isíisk-
togara.
Þessir nýju verksimiðjutogar-
ar verða með nvjtög liíku sniði
og þau skip af þessu tagi, sean
Þjóðverjarnir hafa verið að
byggja umdanfarin 5 ár. Þeir
geta fryst 4060 tonn á sólar-
hring og hafa kæligeyinishir fyr
ir 800 tonn. Skipshiöfnin verð-
ur 70 manns.
!Það eru togarar af Sonme-gerð inni, 2700 tonna skip, sem Vest-
ur-Þjóðverjar ætla að leggja megináherzlu á að byggja.
Þarna er verið að prófa japönsku baujuna um borð í Gísla Johnsen í 7—8 vindstigum.
Mikilvæg nýjung
1 í"YRRA var prófuð hér í Fló-
aniuim á Gísla Johnsen ný gerð
af radíósendibauju, sem Japanir
framleiða, en O. Johnson &
Kaaber hefur umboð fyrir. —
Baujan reyndiist með afbrigðuin
vel og mnerki frá henni heyrð-
ust á ísafirði, Sauðárkróki, Nes-
Fiskveiðar Bandaríkjamanna 1970
HeHdarfisikveiði Bandarikja-
imanna 1970 jókst um 16% firá
árinoi 1969 og náði 2 miiljónum
217 þúsundurn tonma. Það er
36% meiri veiði en smeðaltals-
veiði áranna 1964—68 og mesta
veiðd siðan 1962, sem var metafla
ár í sögu bandardskra fiskveiða.
Með í þessu magni er talin skel-
fiskveiði og yfMeitt öll veiði á
sjávardýrum og plöntum. Árið
1970 var einnig rnettekiuár fyrir
fiskimennina. Þedr fengu borgað
ar 602 milljónir doHara fyrir
llandaðan fisk eða sem næst 53
þúsundir miilljóna króna. 1 frétt
inni er aðeins talað um „fiski-
imennina", en liklega er að þá sé
e&nnig átt við útgerðina og þetta
sé heildarupphæð fytrir fisk upp
úr bátunum.
Bftir því að dæma hefur með-
alverð á aflanum upp úr bát ver
ið 24 krónur þr. kg.
Aflinn er síldfiskur (menhad-
en), ansjðsur, rækja, krabbi,
fjöruskei, humar, Kyrrahafslax
og lúða. Magnið af þessum teg-
undum jókst bæði við austur- og
vesturströndina, en hins vegar
minnkaði aflamagn af Atlants-
hafsþorski og ýsu.
Verðmæti unninna fiskafurða
jókst um 15% og var 1,7 billjón
daliara (1700 milljónir). Sala á
niðursoðnum fiskafurðum jókst
mikið á árinu eða úr 580 milljón
um dollara í 750 milljónir. Sala
fiskstauta og fiskskammta jókst
stórlega og var 155 milljónir
dala, sala rækju jókst og einnig
sala fiskafurða til iðnaðar.
Vaxtarhraði hinnar ört stæikk-
andi keðju af fish and chips
sölufyrirkomulagiinu hélzt áíram
út árið.
Bandaríkin fluttu út fiskafurð
ir fyrir 117 milljónir dala en inn
fyrir 1000 milljónir dala.
Það var mikil eftirspurn eftir
fiskafurðum á árinu og neyzlan
jókst og verðið hækkaði. Banda
rikjamenn hafa aldrei siðan 1953
neytt meiri fisks en á síðast-
liðnu ári. Neyzlan er nú komin
I 11,4 lbs. á mann og jókst um
0,3 lbs. á árínu.
(Útdráttur úr grein í
Commercial Fisheries
Review).
Þeir nota skekktu við að kasta.
Fyrsta síldveiðiskipið
með trommu í Kanada
Kanadamenn hafa á seinni ár-
um lagt sig m(jög fram um að
bæta fiskiflota sinn með ýmsum
hætti, enda var hann orðinn úr-
eltur að sögn. 1 stað þess að
leggja úrelta báta fyrir róða
og byggja nýja, hafa Kanada-
m«nn reynt að laga eitt og ann-
að uim borð, eins og til dæmis,
þegar þeir breyttu síldarbátum
sínum í skuttogskip með því að
taka vírana aftur sinn hvorum
megin við brúna. Kanada-
inenn, hafa miikla trú á tromm-
umni og nota hana gjarnan á fog
veiðuim óg snurrvoð og nú eru
þeir farnir að nota hana á sild-
veiðum, herpinótaveiðum og
einnig á reknetaveiðum og
kannski kæmi þá tromma einn-
ig til gréina á þorskane aveið-
um.
Pacific Harvester heitir bát-
urinn, sem flyrstur fór út með
trommu til veiða með herpinót.
Báturinn er 85 feí á lengd. Afl-
inn hefur verið mikill, iðulega
250^—300 tonn í fcasti. ÖH tæki
hafa reynzt vel og það virðist
fullreynt að aðferðin er not-
hæf. 1 grundvallaratriðum er
þessi aðferð þannig, að nótinni
með korki, blýi og hringum
er spóJað upp á kraftmikia
trommu aftur á stout.
Aðalkosturinn við þessa að
ferð Uimtfram kraftiblakkarað-
ferðina, sem hér tíðkast, er sá,
íiííí*:S;
að það þarf ekki mannskap til
að leggja niður netið, korkinn
og steina eininn. Hér er því um
mikinn vinnusparnað að ræða.
Drátturinn gengur einnig miklu
hraðar en með kraftblöíkkinni,
eða sem svarar þrisvar sinnum
hraðar.
ikaupsitað, Hornafirði og í Vest-
mannaeyjuim og svo auðvitað í
Reykjavík, eða sem sagt um allit
land á neyðarbylgjunni 2182
kilóriðum. Bauja þessi er boltuð
niður í brúarþak sikipsins og föst
við grind með nælonkaðli, sem
tiengdur er þrýstiloka og sá
þrýstiloki opnast á 3 metra dýpi,
en einnig um leið og baujunni
er kastað í sjóinn. Þetita hefur
þann stóra kosit i för með sér,
að vinnist mönnum ekki tími til
að komast í talsitöð áður en sk p-
ið sekkur, sem oft vill verða, þá
fiýtur þessi bauja sjá^ofkrata upp
frá skiipinu og byrjair að senda
eftir 30 sekúndiur. Hún sendir þá
neyðarmerkið SOS í sífeHiu
ásamt kallmerki skipsiins og tóni
til miðunar í 3 mdnútur samfeWt.
Þannig halda sendingar áfram í
72 klukkusetundir með 12 min-
útna núHibili. Sendikraftur bauj-
uraiar er svo mikiílll að hún úti-
lokar aHar aðrar sendingar á
neyðarbylgj unni.
Jafnframt þessu eru á bauj-
unnd tveir lampar og er annar
tengdur loftnetinu og sendir
Ijósgeisia með sömu merki og
radíósendirinn. Niður við bauju-
bolinn er svo annar lampi með
srtöðu'guim ljósigeisla, sem sést í
marga mílna fjarlægð. Ef skip
strandar og setja þarf baujuna
í ganig um borð í skipiniu, þá
þarf ekki annað en kippa i
spotta, sem tengdur er sjálf-
virku gangsetningunni.
Það er skylda að nota þessa
bauju á öHum skipum í Japan
og þeir segja, að það taki sig
ekki nema klukkusitund að finna
sskip, hvar sem það er úti fyrir
ströndum landsinis og hafi bauj-
an bjargað ótöldum marensilifum.
Það er óþarfi að nefna dæmi
um það, sem þessi sendibauja
hefði getað sparað í iangri leit
að skipum i sjávarhásika og oft
mannslif, ef hún hefði verið uim
borð. Mér kemur í bug, ¦ þegar
vestfirzki bátaflotinn leitaði í
hittiðfyrra í fleiri klukkustundir
i foráttuveðri og skipsbrots-
mönmum af Svandmum, sem
hvoifdi út af deildintni vestra. Ef
svona bauja hefði verið þar um
borð, hefðu þeir fundið mennina
svo tii strax, því að sum Skipiin
voru náiægt silysstaðnum. Ótelj-
andi dæmi má nefna, þar sem
skipsibrotsmönnum hefur ekki
unnizt timi til að senda fré sér
nieyðarkaH. Sjálfvirk sendistöð
er því mikil nauðsyh. Það er
óþarfi að lýsa hér stöðinini í ein-
stökum atriðum. Menn geta
fengið nánari upplýsdngar, bseði
hjá umboðinu og eins S0j?sa-
varnafélajginu, en uimlboðið gaf
því eina bauju tH rejTislu og
hún hefur verið þrautirejTid. .
Guðmundur Ingimarsson hjá
Fiskitfélaginu benti mér á að
Norðmenn og fleiri væru fanrir
Framhald á bls. 42
II
*fesw*^*^j^Hi
SJOMANNASIÐA
f UMSJÁ ÁSGEIRS JAKOBSSONAR