Morgunblaðið - 16.11.1971, Blaðsíða 10
10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. NÓVEMBER 1971
CJmræOur um kjaramálin utan dagskrár á Alþingi i gær;
Upplýsingar skortir um
aðgerðir ríkisstjórnar
*
Mat stjórnarflokkanna á 20% getur brugðizt, sagði Olafur Jóhannesson
□—------------------□
Sjá ennlremur frétt
á baksíðu og for-
ystugrein á bls. 14.
□--------------------□
A FUNDI í neðri deild Al-
þingis í gær kvaddi Ólafur
Jóhannesson, forsætisráð-
herra, sér hljóðs utan dag-
skrár og gerði að umtalsefni
frétt, sem hirtist í Morgun-
hlaðinu sl. föstudag af fundi,
sem haldinn var í Félagi
ungra framsóknarmanna í
Reykjavík sl. miðvikudag. A
fundi þessum hafði forsætis-
ráðherra mætt, og í fyrir-
sögn fréttar Morgunhlaðs-
ins af fundinum stóð, að for-
sætisráðherra hefði sagt á
fundinum, að 5—7% kaup-
hækkun ætti að nægja auk
skattabreytinga, styttingar
vinnutíma og fleira. Kvaðst
ráðherrann aldrei hafa við-
haft ummæli þau, sem fram
kæmu í fyrirsögninni og taldi,
að ekki væri stafur í frétt-
inni sjálfri, sem gæfi tilefni
til slíkrar fyrirsagnar. Fer
hér á eftir frásögn af um-
ræðum þeim, sem af þessu
spunnust á þinginu.
Ólafur Jóliannesson, forsætis-
ráðherra, sagði, að ummæli þau,
sem honum væru eignuð og
fram kæmu í fyrirsögn og for-
mála fréttarinnar hefði hann aldr
ei viðhaft og væru þau því
fölsuð. Átti hann þar við um-
mælin um að 5—7% kauphækk-
un ætti að duga. Taldi hann, að
ekki væri stafur í fréttinni
sjálfri, sem réttlætti fyrirsögn-
ina. „Ef greinin er lesin í gegn,“
sagði ráðherra, „kemur fram i
verulegum atriðum hvað ég
sagði, að visu með nokkuð öðr-
um blæ, en við því er ekkert að
segja.“ Taldi hann óliklegt, að
blaðajmaðurinn sem á fundinum
var, hefði sjálfur saimið fyrir-
sögnina og formálann að frétt-
inni — þar hefði blaðið sjálft
smíðað við, eins og hann komst
að orði.
Sagði forsætisráðherra, að á
fundi þessurn hefði Kristján Frið
riksson, iðnrekandi, slegið fram,
að 5—7% kauphækikun á ári ætti
að nægja auk tiltekinna hliðarráð
stafana. Ólafur kvaðst hafa svar
að honum á þá lund, að hann
væri farinn að náigast: verulega
stefnu ríkisst jórnarinnar, eins og
hún kæmi fram í stjómarsátt-
málanum, þar sem þetta væru
10—14% kauphækkun á 2 árum
auik hliðarráðstafana. Frekari
orð kvaðst ráðherrann ekki
hafa látið falla um hversu
mikil kauphækkun ætti að
nægja nú. Það væri því rangt,
sem kæmi fram í fyrirsögn frétt
arinnar í Mortgunblaðinu. Alvar-
legast væri þó, að tvö dagblöð,
Morgunblaðið og Vísir hefðu síð-
an frétt þessi birtist notað hana
í ritstjómargreinuim sinum,
Forsætisráðherra kvaðst að
lökum ekki vera vanur að gera
athugasemdir vegna skrifa dag-
blaða, en hér yrði hann að gera
undantekningu, þar sem hér
væri um svo viðkvæmt mál að
ræða, og gæti þetta haft bein
áhrif á samningaviðræður milii
aðila vinnumarkaðarins, sem nú
stæðu yfir.
Guðlaugur Gíslason (S) kvaðst
vilja nota tækifærið og spyrja
forsætisráðherra, hvað kjaramál
unum alimennt liði. Taldi hann
þjóðina ebki síður hafa áhuga á
að fá að vita hver framvinda
þeirra mála væri, heldur en að
fá vitneskju um meint ranghermi
eins dagblaðs.
Ólafur Jóhannesson, forsætis-
ráðherra, sagði, að samningsum
leitamir í kjaradeilunni væru nú
í fulilnm gangi. Nú hefði fyrir
skömimu verið skipuð sérstök
sáttanefnd, sem héldi fundi með
deiluaði'lum. Kvaðst hann ekki
ekki geta gefið neina yfirlýsingu
um það á þessu stigi málsins,
hvemig saniningaumleitanirnair
stæðu. Lét hann í ijós þá skoð-
un sírna, að samningar væru erf-
iðari nú en oft áður.
Forsætisráðherra kvaðst ekk-
ertt hafa sagt um kjaramálin
anmað en það, sem stæði í mál-
efmasamminigi ríkisst j órniairinmar.
Sú yfirlýsing væri ekki bindanidi
fyrir samingsaðiiana að neinu
leyti, og værd því ýmisilegt, sem
á milli gæti borið í sammingun-
um núna.
Næstur talaði Lárus Jónsson
(S). Kvaðst hann ekki ætla að
gera vinnubrögð rikisstjórnarinn*
ar i kjaramálunum að sérstöku
umræðuefni við þessar umræð-
ur, þótt freistandi væri. En hann
sagði það annað atriði, sem vaf-
izt hefði fyrir mönnum, en það
væri, að ríkisstjómiin skyldi, áð-
ur en nokkuð væri vitað um,
hversu mikil kauphækkun gæti
orðið á 2 árum, lýsa því yfir, sem
hún gerir í stjórnarsáttmáianum.
Spurði ræðumaður forsætisráð-
herra, hvaða upplýsingar rikis-
stjómin hefði haft um stöðu at-
vininuveganna, þegar stefnan í
kjaramálunum var mótuð.
Ólafur Jóhannesson, forsætis-
ráðhenrá, sagði, að ríkisstjómin
hefði kannað stöðuna og steíman-
byggðist á niðurstöðum þeirtra
kannana. Taldi ráðherrann það
t. d. eðlilegt, að verzlunair- og
Skrifstofufól'k vildi miða sdna
samminga við þær kjarabætur,
sem opinberir starfsmenin fengu
fyrir á þessu ári.
Guðlaugur Gíslason kvaðist
vilja spyrja, hvað ríkisstjórndn
hefði þegar sáttmáliinin var
gerður, talið, að styttimg vintnu-
vikunmar úr 44 stundum í 40
stundi-r verfcaði miikið sem launa-
uppbætur eða til að auka kaup-
mátt launa.
Lárus Jónsson sagði það
ánægjulegt, að fengizt hefði
fram mat ríkisstjórmarinwar á
því, hvað hægt væri að hæbka
laumiin í landinu á næstu tveim-
ur árum, þannig að ekki yrði
úr verðbólga og að um ratun-
hæfar kjarabætur yrði að ræða.
Ef meran væru samkvæmir sjálf-
um sér hlytu þeiir að viðurkenna,
að þessi yfirlýsing hlyti að binda
hendur beggja aðila í samntog-
um. f tmálefniasamntogi rikis-
stjórnarinnar væri ennfremur
talað um að lækfca vexti, lengja
lánstfaiia og læ&ka ýmtsa kostn-
aðarliði atvinnuvegannia. Spurði
ræðumaður, hvort í áðumefndu
mati ríkisstjómarinniair væri gert
ráð fyrir framkvæmd þessara
stefnumála ríkisstjóm-airtonar.
Emrnfiremur vildi þingmaðuriran'
fá upplýsinigar um, hvenær
þetta ætti að vera og hvernig
ætti að framfcvæimia þestsa lækk-
un á rekstrankostmiaði ýmissa at-
vinnuvega, eins og t. d. útgerðar,
Ólafur Jóhannesson, foonsætis-
ráðhertra, sagði, að ríkiastjórwto
hefði haft hliðsjón af öðrum lið-
um í málefnasamminginiuim, er
stefnan í 1 a una mál unum var
mótuð. Innan skaimmis kaemi á
dagínn, hverjar ráðstafanir rík-
isstjómin myndi getra í þeim
efnum, sem Lárus hafði nefnt.
Ráðherrann sagði, að matið,
sem stjórnarflakkarnir byggðu
á, er þeir töluðu um 20% aubn-
togu kaupmáttar launa á 2 árum
gæti að sjálfsögðu brugðizt.
Eininig kynni annað mat að
verða uppi á tenfaguraum í saantn-
ingaviðræðunum, sem nú stæðu
yfir.
Sverrir Hermannsson (S)
þakkaði þann stuðning, er for-
sætiisráðherra hafði látið í ljós
við málstað verzluniarmanna, er
hairan talaði um að eðlilegt væri,
að verzlunarrmenn feragju hlið-
stæðar kjarabætur og opimberir
starfsmenn. Aranað hljóð væri
um það í Þjóðviljaraum, þegar
það blað færi niðrandi orðum
um baráttuaðferðir V. R. í kjaira-
baráttunimi, er félagið auglýstl
málstað sirun á auglýsingasíðuim.
dagblaðanna.
Ræðumaður kvaðist vilja
spyrja talstmenn stjórnarininar,
hvort álit eiras af stjórmai'þinig-
mönnunium, Eðvarðs Sigurðs-
sotraar, etr hantn lét uppi í viðtali
í Þjóðviljanuim 26. september »L
væri rétt, en þar sagða hann,
að kröfuT verkalýðsfélaganna í
yfirstaradandi kjarasammiinguim.
væru miðaðair við máiefn.asatmn-
ing ríkisstjórnarinniar. Eiranig
hefði sá hinn sami þingmaður
látið það í ljós í viðtalinu, að
hann teldi mestu launahækkun,
sem hægt væri að túlka út úr
málefnasamn i n gnu m vera 37%.
Sverrir benti á, að samkvæmt
tölum, sem lægju fyrir hjá at-
vininurekendum þýddu fyrirhug-
aðar aðgerðir í þá átt að stytta
vtonuvikuna og lengja oriof
14,8% aukntogu rekst rarkostn-
aðar fyrirtækja í sjávarút-
vegi og 14,2% aukningu í iðmiaði.
Ragnhildur HelgadóUir (S)
kvaðst undrast það mikla veður,
sem fortsætisrá.ðherra vildi getna
út af frétt og fyrirsögn fréttar
Morgunblaðsins. Menn yrðu að
sjálfsögðu, að lesa greiraar í
heild til að vera öruggir um að
ná algjöriega efni þeirra. Við
lestur fréttarinraar í Morgun-
blaðinu og eamaraburð hennar
við viðtal við forsætisráðhertra
í Tímanum sl. sunnudag væri
aUs ekki sjáanllegt að í frétt
Mbl. væri hallað -réttu máii, og að
efni væru til að taka þetta sér-
staklega til umræðu á Alþinigi.
Las þinigmiaðurinn síðan frétt-
iraa í Morgunlblaðinu ásamt við-
talirau í Tímianum fyrir þingmeim
og kvað erfitt að sjá, að þar
bæri neitt í milli.
Ólafur Jóhannesson, forsætis-
ráðhenra, sagðist einungis vera
að mótmæla fyrinsögnirani fyrir
fréttinni og því í fonmála
fnéttarinnar, sem væri samia
efniiis. Þar við bættist' að efni
fyrirsagnarinnar væri notað í
ritstjórraargreiraar tveggja aag-
blaða, Morgunblaðsins og Vísis.
Ráðhemann kvaðst ekki geta
svarað fyrir Eðvarð Si-gurðsson
um það, sem hann hefði sagt í
viðtali við Þjóðviljann. Forsætis-
ráðherra kvaðst viilja mótmæla
þeirri skoðun, sem í hefði skinið
við umræðurnar, að ákvæðið í
stjómarsáttirnálanuim um 20%
kaupmáttaraukntoguna, hefði
slæm áhrif á samningaumræðurn
ar millli aðila vinnuimarkaðarins.
Guðlaugur Gíslason sagðist
ekki hafa fengið svar við spum-
inigu sinni um hvað stytting
vinnuviikunnar verkaði mikið,
Framh. á bls. 27
ALÞIIMGI
Jensína Fanney
Karlsdóttir — Minning
Fædd 23. okt. 1931
Dáin 23. okt. 1971
Mörg látlaus ævin lífsglaum fjær
Sér leynir einatt góð og fögur,
En Guði er hún allt eins kær,
Þó engar fari af henni sögur.
ÞESSAR ljóðlinur Steingríms
Thorsteinssonar helga ég minn-
ingu tengdadóttur minnar. Deisý,
eins og hún var oftast kölluð,
var dótti-r hjónanna Huldu Páls-
dóttur og Karls Jónssonar, fyrr-
verandi forstjóra hjá fyrirtæktou
Garði h.f. í Sandgerði.
'Æskuár Deisý voru ýmist
í foreldrahúsum eða hjá ömmu
hennar og afa, Jensínu Teitsdótt-
ur og Jóni Erlendssyni. Hún var
yndi og eftirlæti ömmu sinnar.
Hl/i lætur eftit' sig þrjú börn.
Elzt þeirra er Karl, þá Ragnheið-
ur, og svo Hulda, sem er að
verða fjórtán ára. Seinni eigin-
maður Deisý er Hilmar Sigurðs-
son, vélístjóri, er starfar hjá
Volvó-verksmiðjunum í Gauta-
borg, en þar voru þau hjónin
búsett.
Kynni okkar Deisý voru ekki
löng. Ég minnist þó margra
gleðistunda með henni. Sérstak-
lega eru mér minnisstæð heim-
sóknir hennar á heimili mitt,
hversu gaman vaT að sitja hjá
henni og ræða við hana. Hún var
svo lífsglöð og kát,- og sérstak-
lega vel gefin. Alls staðar var
hún heima í samræðum, og hafði
yndi af Ijóðum. Deisý var list-
ræn kona, enda ber hamdavinn-
an hennar bezt vitni um það.
ÖH hetnar hugsun snerist um
það að fegra heimilið. Það átti
að vera fagur griðastaður fjöl-
skyldu og vina. Elsku Deisý. Það
var svo gaman að fá bréfin þín.
Þar ráðgerðir þú svo margt, og
markið settir þú hátt. Þú þráðir
að við kæmum í heimsókn til þín
og varst alltaf svo kærleiksrík
við okkur tengdaforeldra þína.
Við hjónin, og öll fjölskyldan,
færum þér, elsku Hilmar minn,
svo og foreldrum og bömum
htonar látnu, okkar dýpstu sam-
úð, og biðum Guð að blessa minn
inguna um góða móður, eigin-
konu og dóttur.
Margrét Jónsdóttir.
Sunnudaginn 24. október s.l.
bárust mér þau válegu tíð ndi
að vinkona min, Deisý, á Njáls-
götu 52 B, hefði dáið af slysför-
um í Svíþjóð á afmælisdaginn
sinn, þegar hún varð 40 ára göm
ul.
Jensína Fanney eins og hún
hét fullu nafni var fædd
í Reykjavik 23. október 1931.
Foreldrar hennar voru Karl O.
Jónsson sem lengi var forstjóri
Garðs h.f. í Sandgerði og kona
hans Hulda Pálsdóttir. Jensína
fluttist frá Reykjavík þriggja
ára gömul með afa sínum
og ömmu, þeim Jensínu Teitsdótt
ur og Jóni Erltendssyni en þau
tóku þá ábúð á jörðinni Sand-
gerði i Miðneshreppi ásamt for-
eldrum hennar. Nokkrum árum
síðar fluttust þau að jörð sinni
Klöpp í sömu sveit. Jenstoa ólst
upp hjá afa sín-um og ömmu við
mikið ástriki og var það gagn-
kvæmt. Með afa og ömmu fluttist
hún til Keflavíkur þegar hún
var 12 ára gömul og var þar
samvistum við þau, þar til hún
varð 23 ára. f æsku hlaut hún
nokkra menntun meðal annars í
Samvinnuskólanum í Reykja-
vík og Húsmæðraskóla Suður-
lands. Á æskuárum staum vann
hún á símstöðinni i Keflavík um
nokkurt bil, en 23 ára gömul
giftist hún Gissuri Þorvaldssyni
loftskeytamanni. Þau eignuðust
tvær dæt-ur Ragnheiði Jónu 17
ára og Huldu Krístínu 13 ára.
Áður en Jensína gift's* eignað-
ist hún son Karl Kristin Júlíus-
son sem er 19 ára.
Jensína og Gissur slitu sam-
vistir árið 1963. Litlu síðar hóí
hún störf á auglýsingaskrif-
stofu dagblaðsins Tímans og
va-nn þar til ársins 1968, en þá
gerðist hún au-glýsingastjóri
Vikunnar og starfaði þar, þar tH
hún fluttist með eftirlifandi eíg-
inmanni stouim Hilmari Sigurðs-
syni vélstjóra tiil Gautaborgar
fyrri hiuta árs 1970 en a þvi
ári gifit'USt þau.
Samhliða störfum sínum við
dagblaðið Tímann og Vikuna
hélt hún heimiU fyrir börn
sin og átti því oft lang-
an vinnudag, en hún var framúr
skarandi dugleg kona og
við sem þekktum hana vel urö-
um þess ekki vör að hún ætti
annríkt. Gestrisni hennar var
mikil og ednlæg og varð þess
ekki vart að hún ynni heimilis
verkin eftir venjulegan vinnu
dag á skrifstofu. Deisý var glæsi-
leg kona ásýndum og mjög vel
greind og einhvern veginn hafð>
hún tima tdl lesturs góðra bóka
og átti vel vandað heimilisbóka-
safn. Mörg kvöld eru mér minnis
stæð frá liðnum árum þegar við
sátum saman og hún sagði mér
frá nýrri bók, sem hún hafði ies
ið eða hún benti mér á eitthvað
sem hún hafði glöggvað sig á,
hjá gömlu góðsikáldunum, en við
Iestur ljóða þeirra undi hún sér
vel þegar tómsitundir gáfust. En
engan veginn var 9vo, að hún
eyddi öllum tómstundum í lest-
ur heldur notaði hún einnig með
fædda hæfileika sína til hann-
yrða og þá sérstaklega mánuð-
ina nóvember og desember til
þess aö hekla og prjóna flíkur
á sitt unga og fjöimenna frænda
lið sem nú syrgir hana.
Ég veit að ég hefi ekkert of-
sagt um kosti þína góða vinkona
mto, en elsku Deisý mín, nú er
runnið þitt æviskeið og kveð ég
þig með söknuði og þakka þér
allt og allt og bið góðrar heim-
okmu.
Ragnheiður Maríasdóttir.