Morgunblaðið - 03.03.1972, Blaðsíða 3

MÖRGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. MARZ 1972
3
Úr veizlunni sem forsetahjón-
nnum var haldin í gærkvöldi.
Til vinstri er herra Kristján
Eldjárn, þá Uhro Kekkonen,
forseti Finnlands og frú Hall-
dóra Eldjárn.
Lítið land verður sjálft að
verja lífshagsmuni sína í si-
breytilegum heimi. Þessa
reynslu eiga Island og Finn-
iand sameiginlega.
Ég er hins vegar sannfærð-
'ur um, að hægt er að sigrast
á 'þeim erfiðleikum, sem mæta
smáiþjóðunum í dag. Þróun,
sem stefnir að slökun á
spennu og raunhæfari sam-
skiptum, einkum i Evrópu,
vekur von um að lifsskilyrði
smáþjóða batni einnig til
muna. Smálöndin hafa nú æ
meiri möguleiika til þess að
stuðla að friði og auknum
skilningi og standa vörð um
atvinnuvegi þegna sinna.
Framhald á bls. 12
„Lítið land verður sjálft að
verja lífshagsmuni sínau
og lýsti stuðningi við Island í
þvi (sijá firétt á forsiðu).
Síðan sagði hann orðrétt:
— Meraningararfurinn, himn
norræni þáttur og harðger
náttúra, eru ekki einu böndin
sem tengja Island og Finn-
land. Bæði þessi lönd hafa
mátt reyna að aukning alþjóð-
legrar samvinnu og tilkoma
umfangsmeiri samsteypa á
sviði stjórnmáia og viðskipta,
hefur éinnig sínar neikvæðu
hiiðar. Þegar um er að ræða
hundruð milljóna manna og
þjóðartekj'ur sem nema hundr
uðum milijarða, er auðveit að
ryðja til hliðar litlum þjóð-
um, einkum þeim þjóðum, sem
lítið ber á.
— sagöi Kekkonen, forseti
í ræöu sinni
Frá Birni Vigni,
Helsinki, 2. marz.
I RÆÐU þeirri sem Kekkon-
en, forseti Finnlands, flutti i
k völd verðarboði n 11 sem ís-
lenzku forsetahjónunum var
haldið í Helsinki i kvöld, rakti
hann i upphafi heimsóknir
sinar tii Islands. Hann minnt-
ist opinberrar heimsóknar
sinnar árið 1957 og veiðiferð-
arinnar síðastliðið sumar.
Hann kvaðst þó ekki viija
fara lengra út í þá sálma, þar
sem hann vissi að áhugasvið
forseta íslands væru önnur:
Fyrst og fremst menningar-
mál og nýjar uppgötvanir i
fornleifafræði, sem hann von-
aði að forsetanum gæfist of-
urlítið tækifæri til að kynnast
i þessari ferð til Finnlands.
Hiaran kvað landafræðina
vera slí'ka að 'lengst bæri á
milli íslands og Finnliands,
al'ira Norðunl'andaþjóðianina,
en samt sem áður 00100 Finn-
ar sérstalkan áhiuga á Islandi
og bæru hlýhuig til ísienztou
þjóða'rinnar. Finn'ar bæru virð
ingu 'fyrir Isliendiragum,
vegna eigin reynslu, því þar
hyggi fólik setm hefði mátt
reyna erfiða tíima og átt í
höggi við ofurefld náttúruöfl,
en tekizt að sigrast á erfið-
ieikunum og .skapa blómstr-
andi sjáifetæða imenninigu. —
Saga Islands væri í þessu +ii-
liiiti eins og hetjusiaga, beint
úr fornsögunum. Forsetinn
fjaiiiaði urn landhelgis'málið
Vér finnum til sjálfra vor
sem útvarða Norðurlanda
A
Ræða forseta Islands í boðí
Finnlandsforseta í gærkvöldi
Herra forseti, frú Kekkonen!
Það vakti alm-enna gleði á
íslandi, þegar það spurðist, að
þér hefðuð boðið konu mdnni
og mér að koma í opinbera
heimisókn til Fininlands, á s-ama
hátt og það hafði áður vakiO
gleði og athygli, þegar fyrir-
renmairi minin, herra Ásgeir
Ásigeir'sison og koraa hams,
ikooniu hingað í boði Paasikivi
foriseta áirið 1954. íslendinigum
er það einmig í fensku minni,
þegar þér og frú Kekkonen
sóttuð osis heim árið 1957, og
persóraulega auðnaðisf mér þá
sú gleði að sýna yður þaintn
hluta af menningarairfi vor-
uim, sem þá var í minni um-
sjá. Þá minnist ég þess eiinnig
með sérstalkri gleði, þegar þér
toomiuð óvænt síðastliðið sum-
ax til að veiða lax í landi voru.
Ég kem Vísit elkiki upp um raein
ríkisleyndairmál á hvoruga
hlið, þótt ég segi hér, að for-
seti Finraílands veiddi þá átta
stóra laxa á tveiimur dögum,
en það er nákvæmlega átta
löxum fleira en ég hef veitt
á allri minni ævi. Um þetta
heyrði ég reyndan laxveiði-
mann segja með aðdáun: Vel
af sér vikið.
Ég þakka yður, herra for-
seti, fyrir hina hlýju og vin-
gjamlegu ræðu yðar og þær
hjartanlegu viðtökuir, sem ég
og föruineyti mitf höfum feng-
ið hér í landi yðar. Mér er
sérstafclega ljúft a@ þakka yð-
ur fyrir Skilniingsirík orð yðar
um íslenziku þjóðima. Þau
komu þó ekki á óvart, því að
þér hafið við mörg tækifæri
sýrat góðan hug yðar til vor
og mikla þekkinigu á málefn-
um vorum, á vandamál’um vor
um og viðleitni. Þetta kann
ísientzka þjóðin vei að rraeta,
og ég þarf naumaist að taka
fram, að lanigur ferill yðar í
fararbroddi finnisku þjóðarinin
ar er öllutm almenndngi á ís-
landi mæta vel kunnur.
Ég flyt yður og firarasku
þjóðirani kveðjur frá ísiandi.
Það er satt að margt skilur
þjóðir vorar að. Langar fjar-
iægðir, anraað landið iengsit í
vestri, hitt lengst í austri inn-
an hiras raorræn'a svæðis. Ólík
tuniguimál og óskyld. Éndur
fyrir lönigu fann firanskur
bisikup ásitæðu til að segja að
guð sfcildi finnisku, þótt ann-
ars gerðu það eragir nema
Firanar sjálfir. Eitthvað svipað
mætti segja um íslenzku, ef
einihver hefði verið nógu
sn.jaMur til þess. Lönd vor eru
ólík, þrátt fyrir norðlæga
hnattsitöðu beggja. Fátt er
sameiginlegt í svipimóti hins
eldbrunna og nakta lands
vors og lands hinna miikiu
Skóga og vatna. Saga landa
vorra er eininig ólík, og þar
gerir mestan mun, að finndka
þjóðdn hefur öldum samara
þurft að vera reiðubúin til að
verja land sitt með vopn í
hendi, en ose ísleradingum
hefur verið hlíft við þátttöku
í hvens kyras hennaði. Sam-
skipti landa vonra eru tiltölu-
lega ný af niáltani. Sam'band
eyþjóðarinraar leragst vestur í
hafi, við uimheimmn, var lömg-
um við þann hluta Norður-
landa, siem næst liggur, fynst
til Noregs, þaðain sem forfeð-
ur vorir komu, sdðan til Dan-
merkur, í miiklu minraa mæli
til Svíþjóðar, en til Firaniands
að heita má ekki fyrr en tals-
vert var liðið á þessa öld.
En þrátt fyrrir allt þetta er
það alls ekki neitt veizluglam-
ur þegar ég segi, að á ísiandi
er vakandi áhugi á laradi yðar
og þjóð. Enginn vafi er á því.
að í upphafi áttu verk
firaniskra skálda, og þá eink-
um Runebergs, mikiinn þátt í
að kveilkja þainn áhuga. Þau
voru sraemimia þýdd á ístenzku
af höfuðskáldum og urðu
mjög vinisæl. Það er augljóst
að þau snurtu næman streng
í brjóisti íislendinga og undir-
bjuggu þann samhug, sem nú
er milli þjóða vorra. Hann
staíar aðeins að litiu leyti af
því að vér erum iýðveldin tvö,
hvort til sinraar handar við
koinuragdæmin þrjú. Hitt skipt-
ir meiira máli, einis og þér
sögðuð, að vér fininum til
sjálfra vor seam útvarða Norð-
urlanda, og svo hitt að bæði
þessi lönd hafa, hvort á sinm
hátt boðið bömum sinum
harða kosti, meðan ekki var
um anraað að gera en að tak-
ast á við náttúruöflin að kalla
mátti með berum höndum,
sem bændur og sjómenn. Báð-
ar hafa þesisar þjóðir þurft að
heyja langa og þrautseiga
baráittu fyrir þjóðlegum rétti
sinium, fyrir pólitísfcu sjálf-
stæði og memndngarlegum
grundvelli, sem gerir hverja
þjóð að þjóð. Og sá ánangur
baráttunnar, sem raú blasir við
sem staðreyrad í löndunum
báðum, ber á sinn hátt vitni
um svipaða þróun, þrátt fyrir
ailt sem óiíkt er.
Á soiraustu áratugum, á tím-
um hinna greiðu og auðveldu
samgaragna lamda og þjóða í
milli, haía kuninleikar þjóða
vorra tekið á sig raunhæfa
mynd í raunverulegri sam-
vinniu. Innan norraeniraar sam-
vinmu og á alþjóðlegum vett-
vangi, liggja leiðir vorar sam-
an, og þar má væmita þess að
oss gefist tæfcifæri til að
styðja málstað hvordr amm-
arra. Orð yðar varðaindi
helzta iifsihagstmuinia'mál ís-
lendimga eru til vitrnis um
þetta, og þeim mun verða fagn
að á ísilandi. En þess má áreið-
anilega vænta að tímimm færi
sitthvað að höndum, sem
krefst að vér styðjum hvorir
aðna eftir megni. Enginn veit,
fremur en vant er, hvað fram-
tíðin ber í skauti sirau. Nú, á
tímum himma stóru og vaxandi
heiida, sem einraig eru fannar
að ná til Norðurlamda, bera
miargiir nofckurn kviðboga fyr-
ir áframhaldandi norrænni
saimviranu. Það er að vísu litt
hug'sanílegt að norræn sam-
vinna, sem nú er orðin svo
margþætt og rótföst, haldi
ekki áfram hér eftir sem hing-
að til. En breytt viðhorf í ein-
stökum löndum munu geta
haft í för með sér breytt form
á þesisari samvinnu, og undir
það verðum vér að vera búmir.
Fámerun þjóð eins og vér miun
í lengstu lög voraa hið bezta í
þessu efrai og halda áfxam að
væmita sér góðs af námu sam-
starfi og samhljálp hinna noirr-
ænu þjóða.
Ég vil viS þetta hátíðlega
tækifæri rnega láta í ljós virð-
iragu miína fyrir Finnlaindi og
hinni fimrusku þjóð. Afrek yð-
ar við uppbyggingu þesisa
lands á nútímayísu hafa ekki
farið fram hjá1 osis. Framlag
finndku þjóðarinraar til heims-
mennin'garinnar er aðdáunar-
vert og kunraara en frá þurfi
að segja, bæði í fortíð og nú
tíð. Það vekur athygli hvensu
vandlega þér gætið hinraar
dýru þjóðiegu arfleifðar yðar,
en ekki sáður hitt, hversu
markvíist þér stefndð að því að
láta þenraam arf vera lifamdi
afl í listalífi yðar og menn-
iragu, sem þó er nútímamenn-
inig í beztu merkingu orðsins.
Viðleitnd yðar og hvatning til
eflingar öryggi og samheldni
í álfu vorri og þar með friði
í heiminum, hefur einnig og
ekki síður vakið verðskuldaða
viðurkeraningu, og mér er Ijúft
að leggja á það sérstaka
áherzlu við þetta tækifæri.
Ég fagraa því að vera gestur
yðar og hlakka til að kynmast
landi yðar og þjóð, að svo
miklu leyti sem slikt má verða
i nokkurra daga opinberri
heimsókn. íslenzka þjóðin
metur heimboð yðar mikiis
og ég vona að heimsókn okk-
ar oriki eimhverju til eflingar
meira samstarfs og rífcari
kynna milli þjóða vorra.
Ég lyfti gl asi mímu fyrir yð-
ur, herra forseti og frú Kekk-
onen, og fyrir heili og vel-
geragmi finnsku þjóðarinnar.