Morgunblaðið - 09.05.1972, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAl 1912
Landspítalinn
— Launakröfur lækna
indutm og að auld fríðindi eirus
Framh. af bls. 32
og Stjórmarruefindiar ríkisspítal-
anma og Reykjavíkurlxwgar hins
vegax. Að formd til var hér um
að ræða kröfur uim nýjam samm-
imig em eklki breytingar á samm-
imgi þedim, er ranm úr giidi uim
sJ. áramót.
* KJARADEILAN 1966
Árið 1966 kxxm til harðvítugr-
áir deilu milli sj úkrahúalækna og
vinmiuveitemda þeirra. Sjúktrahús-
læknarm.ir voru þá ailir fastráðm-
ir rikisstarfsmerm og kjör þeirra
þvi ákveðim með sama hætti og
anmarra starfsmamna rSkisima. í
temgslum við deilu þessa sögðu
ailir iækmar sjúicrahúsanna upp
störfum að umdanslkildum yfir-
lækeum. Um síðir tókust samn-
imgar milli Læknafélags Reykja-
víkur og spítalamma er hafði í
för með sér stórkostlega hækk-
um á laumaútgjöldum spítalanna.
Fyrrverandi fjármálaráðherra
lýsti saminingu'num svo í fjár-
lagaræðu haustið 1966, að lækn-
ar hafi meytt þeirrar aðstöðu
simmar að hafa í bókstaflegri
naerkingu iíf fjölda fólfes í sdnmi
hendi, og hafa samningamir af
hálfu ríkisins verið algerir nauð-
ungasammingar.
í stórum dráttum urðu þær
hreytimgar á kjöirum læíkma árið
1966, að fastakaup þeirra hækk-
aði mjög mikið, em hins vegar
áttu þeir að skila lengri vinnu-
tíma gegn þessu kaupi em al-
memnt tíðkaðist. Læknarnir
sættu sig og við yfirvimmukaup,
sem telja verður að hafi verið
mjög hógvært miðað við föstu
laumin. Form ráðmingarinnar
breyttist þanndg að gert var ráð
fyrir tveggja mánaða uppsagnar-
fcresti af hálfu beggja samnings-
aðila.
Sammingum þessum frá 1966
hetfur sdðar verið breytt, em eigi
geta þær breytingar taiizt úr-
skeiðis miðað við almemna launa-
þróum í lamdimu. Var það von
manma að átökim 1966 og eftir-
kö«t þeirra hefðu gert lækmum
ljóst, að þeir væru ekki edms eim-
angruð stétt í þjóðfélaginu og
þeir hafa oft haidið fram, og að
þjóðfélagið sem sliikt, gæti því
illa umað, að ein stétt gæti nán-
ast helgað sér hluta af ráðstöf-
unarfé þjóðfélagsins að viid.
A MILLJÓN Á LÆKNI
Eimis og getið var um hér að
framam settu iækmar fram kjara-
kröfuir símar 24. jamúar sl. Skrif-
stofu ríkisspítalanma var faiið að
áætia aukmdmigu útgjaida ríkis-
apítalanma, yrði gengið að kröf-
um þessum. Niðurstaða útreikn-
inga þessara var sú, að kröfur
Læknaféiags Reykjavikur fælu
í sér 102 milljón krónia útgjalda-
auknimgu til 107 iækma. Hér var
því um að ræða kröfur um
milljón krónur á mann í hækk-
un á ári.
Segja má að ríkisstjórmim hefði
efcki átt að gefa kröfum sem
þessum gaum, þar sem þær hlytu
eðli máls samkvæmt að vera á
miiifclum misskiimimgi byggðar.
Minmiugir þeinrar reymslu er
féktost 1966 var þó gengið til
samndmgaviðræðna vdð Læknafé-
lag Reykjavíkur og var máli
þessu mjög fljótiega vísað til
sáttasemjaxa rdkisdne.
★ TEKJUR LÆKNA
Gerð hefur verið athugun á
tekjum nokfcurra þeirra lækma,
sem hér eiga í hlut eins og þær
voru í des., jan. og febr. sl.
Sénfræðingur í fulíliu starfi á
ríkisspítala hafði á þessum tima
fast fcaup 74.997,00 á mánuðd.
Á handlætanisdeild höfðu 3 sér
fræðingar að meðaitali 19,5 st.
eftir- og næturvimmu hvern mán-
uð og 95 stumda viðveru vegna
gæzluvakta og höfðu fyriæ það
kr. 13.169,00, þannig að meðal-
mánaðargreiðsla þedirra í heild
varð kr. 88.166,00.
Samsvarandi tölur fyrár að-
stoðarlækmi á handJækmisdeiid er
kr. 65.896,00.
3 sérfræðimgar á lyflæknds-
deild höfðu á þessum tima kr.
89.980,00 og aðstoðarlæknir kr.
81.059,00.
f stórum dráttum miá segja, að
hér sé um að ræða iaum fyrir
venjuiega vimmuviku að viðbætt-
um 1—1,5 tíma á dag í yfirvinmu
og 50—90 st. á mánuðd af gæzlu-
vakt, sem ekfcd felur í sér eigin-
Jega vdmmu, heldur viðveru í kaJl-
færi t. d. við síma.
Á röntgendeild er svipaða sögu
að segja um sérfræðdnga, nema
yfiirvimma og gæzluvaktir eru
meiiri, yfirvinma naar 2 st. á vinmu-
dag og gæzluvaktir nær 140 á
mánuði. Meðalfcaup varð kr.
98.091,00.
Á fæðimgardedld er meðai-
kaup kr. 92.105,00 og á Rann-
sák.nastofu háskólams kr. 94.762,
00.
Það skal skýrt fram tekið, að
þessara launa njóta þéssir lækm-
ar í 11 mánuði á ári, þ. e. orloffe-
greiðsla er innifalim í kaupinu.
Þess er emmfiremur að gæta, að
sumir þeir sérfræðingar, sem hér
eiga í hlut gegma samMiða dós-
entastörfum við iiáskólann, sem
gefa þeim rúm 140.000 þús. lcr. á
ári. Júoks piralrtisera þeir nokkuð
á stofu, em afar misjafndega mik-
ið og með mismifclum tekjum.
Kandidatar eru þanndg laun-
aðir, að föst laun eru 44—48 þús.
kr. á mámuðí, em yfirvimma miikil,
120—140 st. á mánuðd, svo að
heildarlaun þeirra voru 83—93
þús. Jcr. á mánuði.
Kröfur sjúfcrahúslælcna miða
að því að þedrra eigin sögn að ná
sama kaupmætti fastra lauma og
þeir höfðu eftir samningana, sem
lýst var hér að framan og gerðir
voru 1966.
★ GÖMLU FRlÐINDIN AFTUR
í þeim sammimgum fengu þeir
mjög mikJa hækkun fastra Jauna
em á móti féJJ niður miilkið af frið-
imdum aJJs komar, launagreiðisJa
í sumarleyfum féll niður og laun
í veifcindum voru stórlega skert,
yfirvinmugreiðsJur voru lækkað-
ar og vinnutimi stórlengdur. Að
vísu vildu lælcmar aldrei stamda
við þann Muta sammingsins, sem
fól á sér vimnutimalengimgu. í
þeim sammángum, sem sdðar hafa
verið gerðir, hafa Jælcnar fengið
rýmikun á laumagreiðsdum i veik-
og mánaðarleyfi serfræðinga á
launium anmað hvert ár ásarnt
ferðakostnaði og dagpendnigum
erlendis til að halda við þeldk-
imgu sinni.
Að þessu Jeyti eru föst Jaun þá
og þau, sem nú er krafizt af
háJfu lætana, eldki samibærileg,
enda fylgja laimakröfunni nú
kröfur, sem fela í sér nær allt
það, sem læknar létn af henði
við hækkun föstu launanna 1966.
í grófum dráttum sagt fólu
upphaflegar kröfur lælcnanna í
sér 80—90% hæktaun greiðslna,
Jauna og annarra greiðsilna skv.
mati skrifstofu ríkisspitalanna.
Þannig var krafizt 24% hæfck-
unar fastra Jauna, vinnutdmastytt
inigar úr 42 í 36 st., hæklcunar
yfirvimnuíaxta um 122—180%, á
gæzluvaktataxta um 190—240%.
Þá var krafizt ýmissa annarra
breytinga, s. s. hækkun þóknana
fyrir staðgengilsstörf, iengingu
sumarleyfis upp í allt að 42 virk-
um dögum eftir 15 ára starf, lif-
eyrisisjóðsframilags, sem áður var
fólgið í föstum iaunum, náms-
ferða til útíandia fyrir aðstoðar-
læfcna, framlag í visindasjóð og
aukafrd vegna vaktavinnu. Laks
má nefna þá sérstasðu kröfu að
fá samnimgsrétf fyrir Skipaða yf-
irlækina á ríkisspítöJum.
1 samningaviðræðum fyrir
miUigöngu sáttasemjara ríkisins
hafa þessar kröfur verið ræddar
og af hálfu lækna gerð tilboð um
nolcfcrar tilslakanir.
★ TILBOÐ RlKISINS
Af hálfu rífcisins hafa yerið
gerð tiiboð um hæfckun fastra
Jauna í áfönigum, samtals 13%
á föst laun, þar af 3% tid Mfeyris-
sjóðs.
Boðið Iiefur verið yfirvitnnu-
Jcaup og greiðslur fyrir gæzlu-
valctir hið sama og greitt er rik-
isstarfsmönnum með svipaða
menntun.
Ýmis smærri atriði hafa verið
boðin, s. s. breytt igreiðsda fyrir
útkaU af gæzTuvakt, veilcindafrá
á launum verði Jengt, fri fyrir
yfirvinnu umfram áikveðið miark
á ári o. fl. auk nokkurrar viinnu-
timastyttingar til samræmis við
ríldsstarfsmenn.
Samtals fela boð rdkisins i sér
25—30% hæJcfcun launagreiðsina
til þeirra sérfræðinga og aðstoð-
arlælcna, sem að frarnan var get-
ið, en um 37—38% hækkum tii
kandidata veigna mikfflar yfir-
vinnu þeirra. Er í þeim útrei'kn-
ingi miðað við, að stytting vinnu-
tima leiði til samsvarandi auikn-
ímgar yfirvinnu. Þóttu þessi boð
i rauninni riflegri en verjandi er,
miðað við það, sem gerist á liauna
markaði. Áf Jiálffu rílcisins var af
þessum sökum lýst yfir á síðasta
samningafundi að um umtals-
verðar breytingar frá þessu til-
boði yrði efcki að ræða.
Þrátt fyrir þessi lx>ð ber svo
mikið í milii samnimgaaðila, að
viðræðum hefur verið frestað og
’æknar hafið hópuppsagndr.
★ 24—30 ÞtTSUNR HÆKKUN
Eins og tilvitnunin í orð fyrr-
verandi fjármálaráðherra hér að
framan ber með sér. er hér um
að ræða viðskipti við hóp starfs-
manna með óvemju sérstæða
sammingsaðstöðu. Hér er einnig
verið að reyna að ná samn-
inigum við þann hóp starfs-
manna, er hefur hvað hæstar
tekjur allra starffsmamna í land-
inu. Gíffurlegar hælk’kanir til
'lækna mundu mjöig hráðlega
hafa áhrif á aðra hópa sitaffs-
manna rikisins.
Ég vil Ijúka máli mínu með
því að leggja áherzlu á, að þeiim
lækmum, sem nú eru að segja
lausium stöðum sínum hafa nú
þegar verið boðin laun, siem eru
með hóflegu vinnuálagi, sem
svarar 110—130 þús. kr. á mán-
uði fyrir sérfræðinga og 90—100
þús. kr. fyirir aðstoðarlædcna og
hæfckunin ein, sem þeirn hefur
verið boðim er 24—30 þús. kr. á
mánuði.
Hér er því á ferðinni mál, sem
tieljia verður, að varði aiþjóð að
vissu manki.
Ég leyfi mér að fara þess á leit
við þá lækna er hér eiga hlut
að máli, að endurstkoða afstöðu
sina til þessa máls, og taka mád-
ið til meðferðar á ný, og þá í
Ijósi þess, að á þessi mál sem
önnur verður að líta frá sjónar-
miði þjóðfédagsins i heiid.
* FRÉTTATILK YNNIN G
LÆKNAFÉLAGSINS
Laumadeila sjúkrahúsdækna i
Reykjavík hefur orðið dagblöð-
unum frétitaefni siðustu viikur.
Virðist í þeim sikrifum igæta undr
umar á, að kröfur iækna skudi
edcki fást upp gefnar. Vita þeir,
sem að þessum skrifum standa,
eða mætitu vita, að við gerð
kjarasamninga, er venia að birta
ekki kröfur né sikýra frá tilboð-
um meðam samningaviðræður
fara fram. 1 sikrifum tveggja dag
blaða, Visis og Adþýðublaðsins,
haffa verið „búnar til“ tölur, bar
eða fuldnægjandi uppdýsingar
haifia ekki fenigizt.
Framangreind skrif gæffu þó ekiki
tilefni til andsvara eða útskýr-
imga lædcna, ef ékki hefði komið
fram í skrifum þess'um hættu-
legur áróður, sem gerir það nauð
syniegt að birta kröfugerðina.
Er hér átt við „hádffkveðnar vis-
ur og tal undir rós", þiar sem
gefið er i skyn, að kröfur sjúkra-
húslækna séu ævintýrailegar og
fáist þvi ekki birtar.
— Stúdentaráð
Framhald af bls. 3.
Iands oig Bandaríikjanna aðgöngu
að húsakynmum Handritastofniun
arinnar. Sama dag tókst svo
mildilega til, að lögreglan gat
dcomnáð í veg fyrir árás gegn sömu
aðilum á Álftanesi, en þá voru
ofbeldismennimir vædriir nögl-
um og bensíni.
Þessir alíburðir eru sannariega
bryggilegir, ekki aðeins, þegar
tid þess er hugsað, hve lanigt þess
ir einstakíLinigar hafa hrakizt af
braut menmingar og mannsæm-
amdi hegðunar, heldur og fyrir
adla IsJemdinga, sem Mjóta nú að
gera sér ljóst, hivað þrifst i þjóð-
félagi okkar.
Að mótmæla eru dýr mann-
réttindi, og vissulega er rik
ásitæða til að berjaSit gegn strið-
inu 1 Viietnam, en það er bæði
hættulegt og sdcaðlegt, þegar
þjóðlfélaigshópur rís upp til að
beita ofbeldi, hivort heldur er í
þágu mótmæla, glœpa eða stjórm
mála. Þeir, sem hér áittu í hlut,
eru eirnkum ffiitiM hópur mjög rót-
tækra stúdenta. Ýmsir aðrir
voru nærstaddir við Ámnaigarð,
en áttu þó ekki hiut að valdbeit-
ingu fyrrgreimdra aöila, enda er
hún ölckimgis ósikyld venjulegum
mótmælum.
Er ástæða til að taika fram, að
þótt stúdentar Háskóla Islands
hafi ríka samúð með íbúum Víet-
nam, og viljS koma i veg fyrir
striðsrekstur i því hrjáða landi,
aðhyllist adlur þorri þeirra lýð-
ræðislegar og lögmætar baráttu-
aðferðir. Þeir vinna ekk'i málum
siinum framgang með bensíni,
nögdum ag offoeldii, enda eir þann-
ig framlkoma andstæð siðuðu
þjóðfélagi og verðskuldar, að
komið verði fram fuilri ábyrgð
á hendiur slikum vaidibeitingar-
Hafa sitjóm og launaneflnd
Lædcnafélia'gs Reyikjaváfcur þvi
ákveðið að birta h<dztu kröifur
sjú'knahúsliækna, eins og þær
voru settar fram í janúar 1972,
í byrjun samnirngaviðræðna.
1. 24% hækikun á giriumndaun-
um.
2. Atvinmurefcaindi greiðd 6% af
girunndaunum í Mfeyrissjóð. Sam-
kvæmt siíðustu kjarasamninigum
féngu læknar emiga greiðsdu i díf-
eyrissjóð.
3. Greidd laun í veikindum. —
Samdcvæont siíðustu kjarasamm-
ingum fá læknar, sem unnið
hafa skemiur en í eitt ár, eklci
greidd laun í veiddndum, en þeir
siem unnið hafa lengur, fá greidd
laun í hádfan mánuð, samkvæmt
landsilögum.
4. Lenging á oriofi. 1 daig er
orlof 21 tid 27 dagar, eftir starfs-
addri.
5 Yfirvinmu'kaup verði greitt
með 60% ádaigi á tfimakaup dag-
vinnu. Frá 1966 hefur naetur- oig
eftirvinnuikaup verið Jæigra en
dagvinnu'kaup.
6. Gœzluvaktarkaup verði
grreitt sem % af timafcaupi dag-
vinnu. \ dag eru gæzfluvaktir
mjög dágt greiddar, eða kr.
46.00—56.00 á kJutekwstumd. (Á
gæzluvakt er Jækni óheimilt að
vikja frá siima).
7. Samninigsréttur fyrir yfir-
læfcna, sem ráðnir vetrða að rák-
issipitödunum, en L.R. hefur nú
þegar samningsrétt fyrir yffir-
lædma, sem ráðmir eru á vegum
Rey k j avídcurborgar.
8. 36 kiludckustunda vinnuvika.
9. Greiðsda í visindasjóð tid efl-
ingar visindastarfsemi við
sjúkrahús.
* SfÐASTI SÁTTAFUNDUR
11. APRÍL
Samningar sjúkrahúsdækna
runnu út 1. janúar 1972, og hóf-
ust siamningaviðræður siiðar i
sama mánuði. Voru haldnir
nokkrir fundir mieð fufldtrúum
vinnuveitenda, en i fiebrúar var
deiiunni síðan visað tid siáttasemj
ara. í samningaviðræðum þeim,
siem siðan hafa farið fram, hafa
læiknar gert verudegar tiílsflakan-
ir frá þeirri kröffuigerð, sem að
framan greinir. Þrátt fýrir það
tódciust samningar e'kki, og var
siðastii sáttafundur haldinn 11.
apríl sd.
mönnum. Þess vegna gefur áflykt
un Stúdentaráðs Háskóla ísiands
frá 6. mai alraniga mymd af stúd-
entum; þeir sem aðhyhast sdcoð-
amir valdbeitimigarmamnamna og
meiribliuta Stúdentaráðs, eru
fremur fámennur hiópur öfga-
manna, og baráttuaðferðir þeirra
eru með a’lt öðru móti en þoira
stúcJenta.
Stúdentaráð Háskóla lslands
hefur tekið upp þá S'tefnu að
styðja baráttu Þjóðfrelsisfylking
arinnar i Vietmam eða skæruiiða-
sveiita kommúnista þar í lamdi.
Þammi'g hefur Stúdientaráð tekáð
upp hanzkann fyrir þennan striðs
aðida, stutt að þvi manntjöni og
eignaspjödlum, sem hann veltíur,
og hvatt hann till frekari dáða
Stúd'entaráð’ð hefmr vaflið þann
kost að stiuð’a að siigri þessa að-
iía, með hjálp granna hans úr
norðri, fremur én að berjast ein-
læglega fjrrir tafarlausum friðd,
fyrir þvi, að aillir aðilar ieggi nið-
ur vopn sín, púðrið vérði að
vn'ikja fyrir lýðræðinu.
Vaka, félag llýðræðisskinaðra
stúdenta, átelur þessa stefnu
mjög og telur hana stúdentum
öttdunigis ósamboðna.
Telja verður, að flestir stúd-
entar við Háskóla ísilands, séu
raunverulega friðiarsinnaðir, og
ásitíeða sýmist tál að ætía, að
stefna Stúdentaráðis eigi sér Idt-
inn hljómgnunm. Þvert á móti
átelja flestir stúdentar hvern
þamn aðila, sem vopn heíur uppi
í Vietnam, en einkum þó þá, sem
frumikvtæði eiiga að audcnum átök-
um. Er ætiiandi, að stúdiemtiar sem
aðrir fslemdingair teiljá þanm kost
eimn góðan, að ad'lir. leggi niður
vopm i dandi þessu, og lýðrœðánu
verði ieyft að njóta sin. Það verð-
ur þó aldrei, nema skæruliðar
hætti stmíðsirekstri sínum og vopn
uðumn yifdngamigi sem aðrir.