Morgunblaðið - 12.09.1972, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 12.09.1972, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. SEPTEMBER 1972 23 ir þeirra urðu faistageistir í ára- tugi, eins og ég. Þar rikti sér- stakt andrúmaloft sem hin töfr- andi náttúna sikapaði og föl'kið sam þarna bjó. Herdisd var áiloaft iega annt uim giesti h'eimilisins. Hún gerði sér far um að dvöliin á Húsafeili yrði þeim til sam mestr ar ánaagjiu og gagns, en miaugur kom þarna sér til hressingar í suimiarieyfi. En sá af gestuinum sem ég held að hatfi orðið Herdísi kærastux aliitna var Áisigrímur Jónsson mái- ari. Hann dvaldi á Húsafe.lli í áratuigi, svo að sagja á sumri hverju, nokkrair vilkur í senn, en sá staðiur varð honum á efri ár- lum mikið og margþætt yrkis- efni í myndlistinni. Þar uppgötv- aði hann nýjan heim. Ásigrimiur var ,,ekki aMra“ eins og kaillað er. En Herdísi auðnaðist ffljótt að „teera á“ hann, og komst hún að þvi með hægð hvað hent- að! homum bezt, og gætti hún þeiss t.d. vandleiga að hann yirði ekki fyrir ónæði af gesbuim, en mangiur átti ileið um Húsafiell. Ásgrimiur var mi'kill morigiun- mtaður, og fór hann eldisnemma á fætur og út að mála þegar veð- urútlitið var gott. Og þá flór atlt af stað í H ú safeilseldhúsi nu. Kveiktur var í snatri eidur i stóru eidavélinni, kaffi hitað á brúsia Ásigríms, og útbúið kjama- nesti til dagisins. Einniig borinn Ænam saðsamiur mongiunmabur. Þetta var verk Herdiísar. Hún var vakin og sofin yfir velfierð hans, — má segja að hún hafi dekrað við Ásgrím. Enda kiunni hann vel að mieta huigulsemi henniar og umlhyggju, og sýndi hann það líka í verki, en á stór- afmæli Herdísar færði Ásgrimur henni undurfagm vatnslitamynd úr landi Húsafeiíls. Qg nú þegar vegir okkar skilja í bili vil ég færa þessari góðu vinkonu minni h j artans þökik ífiyrir alla hennar umönnun og hlýju, sem hún sýndi mér og mínu fólki. Dvöl á Húsafelli hef- ur ætið verið mér, og er enn, mikiill gileðigjafi. Bjarnveig Bjarnadóttir. HÚN fæddist á Reykjum í Hrúta- firði 27. júlí 1890. Foreldrar henniar vonu fátaek hjón, Jónas Eirílksison og Kristin Guðmiunds- dóttir. Börn þeima urðu aex og er margt áigætt fólk frá þeim komið, en ekki varð það hkut- sttdpti Herdisar að eignast afkom endur. Tiiu ára gömiul missti hún föður sinn og þá tóku þau hjón Þorvaldur Ólafsson og Ingibjöng Ólafsdóttir hana í fósitur. Þau bjugigu á Fögruibnekkiu, þegiar þetta gerðist, en fiuttu að Þór- oddsstöðum árið 1901. ÞorvaMiur var höfiðiingsmaður oig heimili hans rómað myndaiheimilii. Þaima var Herdis þanigað tii á þrituigisaldri, og aillbaf minntist hún þetasa æskuheimilis sins með mikiUi virðingu. Úr Hrútafirðinum lá le:ið hienn- ar till Reykjavikur. Þar vann hún ýmás störf, mieðal annars vann hún á sjúkraihúsum og hefði það efliaust llátið hecini vei að hjúkra, enda fórst hienni aflit veil úr hendi siem hún gerði. Árið 1931 gerðist hún ráðskona hjá Þorsibeini bónda Þorsteins- syhi á Húsafelli. Það var afllt annað en aiuðvefllt vork, fjögiur böm ung oig erfið og mikiil giesta gamguir á sumrin. Þarna stritaði hún án affláts næstu tutbugu ár- in, um laiuin og þakklæti hirti hún lítið, þeim miun betur rækti hún störf sín. Enn á ný fliuttist Herdis til Reykjavikur. Frænka hennar, Hierdís Sbelinsdóttir, dóttir Val- gerðar, sysfur Herdísar, hafði verið seim ungflingur á Húsafelii. Hún reyndiist frænbu sinni aldr- aðri frábærflega vefli, og á heim- ili hennar ag Baiidurs Jónssonar, mianns henniar átti Herdís gott athvairf síðustu tuttugu árin. En það eina sem Herdís hafði lært aið njóta um dagiana var vinna, og á þessum síðustu tuttugu ár- um var hún án afláts að gera eitt- hvalð. Eins ag fyrr var það ætáð vagna vinnuinniar og greiðasiemi en eflcki launa. Hún var árum sarnan að huigsia um og hjúkra öldnuðu fóliki. Þess á milli var hún á Húsafelli, þegair henni fanmst sín vera þörf á beimiM Ástríðar Þorsteinsdóttuir oig Guðmnndar Pálssonar, en við þaiu hjón batt hún mikila tryggð. Þar varð hún bráðkvödd 6. sept- emiber síðaistliðinn, og í dag verð- ur hún jörðuð á Húsafellli. Myndarskapur og dugnaður prýddu Herdísi. Líf hennar var erfitt, en örðuigleika sína og mót- teeti sigraði hún með striti. Vinn- an var henni í stað þeirna lífs- nautna, sem svo margir aðrir Ileita eftir. Beztu vinir hennar vom Jlítiknagmar, hænur, hund- ar, hestar og kýr. Börnunuim siagði hún sögur og gerði það veit, isöng við þau stundum, þegar hún var yngri. Bendir þetta til þess að hún haifi erft hæfillieika til að njóta faigurra lista. En það sem örlögiin sköpuöu henni var vinna. Þorsteinn Þorsteinsson. Minning: Pálína Þ. Árnadótti Fædd 20. jan. 1910 Dáin 5. sept. 1972 1 dag verður jarðsett frá Hafn arfjarðarkirkju Páliína Þ. Árna- dóttir. Pálína var fædd í Keflavík 20. janúar 1910, dóttir sæmdarhjón- anna Árna Vigfúsar Magnússon ar, bátasmiðs, og Bjarnhiidar Helgu HalWórsdótbur. Þriggja ára gömul fór hún i fóstur til móðurafa sins og ömrnu, Hall- dórs Sigurðssonar og Pálímu Páls dóttur, sem lenigi bjuggu í Gests húsum í Haflnarfirði. Þar ólst hún upp við mikið dálæti og elsku afa sins og ömmu. Tólf ára gömul rnisisir Pálína afa sinn og fimmután ára missir hún ömmu sína. Þá tók hún við heimili þeirra og héit siðan heim 16 FINNSKIR SJÓ- MENN DRUKKNUÐU Helsiniki 6. sept. NTB. SEXTÁN finnskir sjómenn drukknuðu í morgnn, þegar sanðdælttskipi þeirra hvolfdi skyndilega fyrir utan höfnina í Pietarsaari á norðvesturströnd Finnlands. Tuttugu manna áhöfn var á skipinu, en fjórir voru á þilfari, þegar atburðurinn gerð- ist og gafst þeim ráðrúm til að henda sér fyrir borð og forða sér. Þegar slysið varð var hvasst og allimikill sjór. Björgunarsveit- ir 'kornu smarlega á vettvanig, en voru of seimar og femgu eklkiert að gert. Vegna mikils sjógangs hafa froskmienm ekki getað kafað niður að skipinu. Búizt er við að skipinu hafi hvolft svo snögg- lega að mönmumum hafi aldrei tekizt að komast úr klefum sín- um. Pompidou í Munchen Miinchen, 9. sept. NTB. GEORGE Pompidou, forseti Frakklands, kom í morgun til Miinchen og ætlar hann að hitta þar Willy Brandt kanslara að máli og munu þeir fjaila um væntanlegan fund forystumanna Efnahagsbandalagsríkjanna sex svo og þeirra fjögurra landa, sem sækja um aðild. Fundurinn verður í París dagana 19.—21. október. — Hestamót FramfhaW af bls. 10 hjá þeim bestum sem því vaiWa, éinis og t.d. hjá Stjarma frá Svignaskarði, Gáska frá Reykja- viik og Vafa frá S-Háeyri, sem Þjóðverjar sýndu. í skeiðkeppn- innd sást amgljós framför útflend- ingianna. Það var að mínum dómi skemmtiiieig'asta keppnisgreinin. Að sjá þessa hesta fll'júgia áfram á fflugskeiði á velfli, sem við heimia á Fróni hefðum ekki einiu sinni látið okkur detta í hug að reyna að legigja hest til Skeiðs á, hvað þá að keppa þar — það var uppliflun og reynslia þessa móts. Þó að Reymir Aðaiisteinsson sé galdraimiaðnr i að halda hesti tii skeiðs, átti hann í erfiðleikum við að hemja Glæsi á skeiðinu. Það tókst loks, — þó á kostnað hraðans. Aðrir „fliatríðnir" hiestair sem kunna ekki að hlaupa upp, fliugu í hlýðni yfir holóttan og blauit- an igrasvöllinn. Fyrstur varð Vik inigiur sem Maissen Barla keypti úr svinastiu og enginn veit hvað an er aif ísliandi. Tími Víkinigs á þesisum 200 m spnetti var 21,4. Hreinn frá Gullberastöðum, sem Þjóðverjar eiga, varð annar á 21,8, en Glæsir varð þriðji á 22,0. Þar með var Evrópumieistara- keppni ísilandshesta llokið með sigri Þjóðverj'a, sem fengu 1072,50 stiig. Næstir komu Anst- urriki'Smienn með 749,50 stig, þá Svisisflendinigar með 739 stig, síð- an Danir með 738,50 sitiig, íslend- ingar með 699,00, en Holiliendimg- ar rábu lestina með 603 stig. UPPBOÐH) Áður en verðliaun voru aif- hent kom að þeim þætti, sem ísfliendingar áttu svo mikið und ir — uppboðinu. Keppnishestarn ir sjö áttu að bjóðast upp, ásamt hiimuim þrettán, sem komiu mieð firá íslandi. Fyrir tveimiur árum var uppboðið á Stjama hvað etft irminndJiegasti viðburður móts- ins, — að fyisiast með hvemig boðin hækkuðu upp i 10 þúsiund mörk og hvarnig Skúli kvaddi Stjarna. Núna kom Hrafn Pét- urs Behrens fyrstur fram, ag boðin hækkuðu frá 4500 mörk- um upp í 5800 mörk. Þetta flannst eigandanum að vomuim of liágt, og var hesturinn ekki seldur. Næstur kom Glæsir. 1 hann voru boðin 7000 mörk, en hann var ekki haldur seldur. Þannig komu íslienzku hestarnir fram hver af öðrum og seldust erm enginn þeirra. Vissulega var það erfið stund og niðuriægjandi fyrir ís- iendiniga að ríða hestiunium sín- um hring eftir hring án viðun- andi boða, Heyrðist það meðafl ísle.nzku hestaeigendanna að hér væru útflendingamir að pína þá niður með verð, þvl þeir vissu neyð þeirra, að þeir yrðu að selja 'hestana á því verði sem þeir srjálfir myndu siðar ráða. Að loknu 2. Evrópumeistaira- móti fsliandshesta skynjium við fslendingar sem hér erum, að það er tEtöiiulega fámenmur hóp- ur áhuigafólks sem heilliaður er af íslenzka bestmum. Þetta fólk befiur náð langt í tamningu og þjálifun hestsins — ltengra en við heima. Það hefur þó ekki lært enn að meta það sem hestinum er mieöfætt á ísienzkri grund: „freltsdð í faxins hvin“ — það verður ekki mietið eða mælt i hlýðniþjálfun, gerðis eða hrað- tölti, sem kluíkkan tímiasetur. Það er gjöf í samspili manns og hests. Sá sem hefiur eignazt þá gjöf er hinn eini sigurvegari. Þetta skynjiaði ég í orðum og svip Ausburríkismannsins sem saigði við mig: „Áðar átti ég stóra hesta, nú á ísflienzki luestur- inn mdig. Ég vil heimisækja ísland og vita aiit um þá þjóð og það land sem fóstrað hiefuir hestinn minn.“ Að þessiuim orðum sögðum finn ég til giiieði yfir því sem áimnizt hefiur og vil gleyma þeim ann- mörkum, sem setbu skugga á þetta Evrópuinueistaraimót í St. Moritz. ili með uppeldiisbróðu.r sínum Jan usi Gíslasyni, þar til hún gifitist, 11. október 1930, Pétri Hallbergi Péturssyni, sem var um lamgt árabil starfsmaður í Rafha. I>au hófu búsíkap í litla bænium, sem afi hennar og amma höfðu búið i, þar sem nú stendur húsið Krosseyrarvegur 5. Þeir vimir og samferðamenn Pálinu og Bergs, en svo var eigmmaður Pálínu áv allt kaliaður, dáðust að þvi hve allt var hreint og fágað í þessu Jitla húsi, enda voru þau með af brigðum samheet og heimilis- faðirinn ólatur við að dytta að og halda öl'lu við sem bezt mátti fara. Það var ekki háreysti og glamur, sem maður mætti í þessu húsi, heldur prúðmermska og hjartiahlýja. Árið 1945 má segja að hafi verið ár gleðinnar í þessu húsi. Þá fæddist þeim dóttir, PáMna Dóra, sem var einikaibarn þeirra, og augasteinn fioreldra sinna og Janusar, uppeMisbróður PáMnu, en hainn dvaldist lengst afi á heimili þeirra hjóna. Árið 1952 réðust þau hjónin i að byggja húsdð að Krosseyrar- vegi 5. Voru þau bæði ótrauð að leggja á sig að vúnna langan vininudag til þess að koma því upp, en eflaust hafia fjármunir ekki verið miklir þegar í það var ráðizt. SanuheWni, ráðdeiW og bjartsýni ásamt ótrauðum vilja þokaði byggingunni áfram, svo að þau gátu flutt í nýja húsið ári síðar. Undu þau þar vel hag sin- um, þar til eiginmaður Páiínu tók þann sjúkdóm, sem eigi varð við ráðið. Hann lézt í febrúar árið 1960. Þá kom sikýrast fram það sálarþrek og sú hugarró, sem eimkenndi þessa konu alia tíð. Nokkrum árum sáðar andaðist Janus, fósturbróðir herrnar, sem reynzt hafiði henni ávalit sem sannuur bróðir. En Páliína æðrað- ist ekki. Hún var trúuð kona og treysti á mátt þess góða. 1 lífi hvers manns skiptast á skin og skúrir. 7. október 1967 giftist Dóra dóttir hennar ágætis maiuni, Rúnari Brynjóflifssyni, yf irkennara, og bjuggu þau hjá Pállíniu að Krosseyrarvegi 5, henni til mikillar gleði. í maí á siðasta ári varð Pál'ína að leggjast á sjúkrahús vegna al varlegs sjúkdónus. Þeir, sem fyigdust með Páiínu þessa erfiðu sjúkdómslegu, undruðust hug- rekki hennar og sálarþrek, sem aldrei brást. Nú, að ieiðarlokum, rifjast upp hugljúfar endurminn- ingar, sem munu geymtist í hugum vina hemnar. Minnimgar um konu, sem vamn störf siin af alúð og samvizkusemi cjg vildi ölflum vel. í dag er hún kvödd méð sökn- uði af dóbbur og tengdasyni, systkinum og tengdafólki og öll um vinum. Við vottum Dóru og Rúnari okkar immleigustu samúð. S.G. 1 dag verður Pálína Ámadóttir jarðsett frá Hafnarfjarðarkirkju. Erfitt strið hernnar við ólækn- andi sjúkdóm hófst á vormánuð um í fyrra, og nú er þvi lokið. Sú áreynslulausa mildi og hóg- værð, sem einkenndi viðhorf hennar til lifsins, fylgdi henni allt til hins síðasita. Það stríð, og sú hljóðláta umhyggja og alúð sem hún jafnan sýndi öEum sem lifðu og dóu krmgum hama, vek- ur í manni undariega lobningu. Það er furðu misjafnt sem á okk ur er lagt. Mér viirðisit ósiköp auðveit að gieyma bernsk uárunum, svona að mestu. En allbaf standa þó fyr ir mér í sérstakri birtu þeir dag ar, sem við bræðurnir fengum að fara imn í Hafinarfjörð að heimsækja „PöUu frænku og Begga“. Þau hjónin voru þá baimlaus og bjuggu I hlýlegu timburhúsi á Krosseyrarvegi 5. Við fiengum að leika okkur að lyst i stkógiiuum og hliðunum bröttu kringum húsið og tína ávexti aif trjánum. Þetta virtust enda.'ausir ævintýraheimar og ekki fyrr en löngu seinna að í ljós kom að þarna voru bara nokkrir rifsberjarunnar og lútil brekka. Sú milda kyrrð sem ríkti hjá hjónunum í bænum gamla, virðisr nú eirus og frá annarri öld. Helzt var hún rofin afi kátinu og góðlátiegri kerskni Jana, fóstur- bróður Pölu, sem átti aUa tíð heimiU hjá þeim hjónum. Þegar við komum heiim afitur, og móðir okkar ætlaði að reyna að ná ó- hreinindum dagsins framan úr okkur, sögðum við að það ætti ekki að strjúka svona fast með þvottapokanum, heldur hægt og laust eiins og PaUa frænka gerði. PáMna Þorbjörg Ámadóttir var fædd 20. jan. 1910 í Keflavík. Hún var dóttir hjónanna Bjarn- hUdar Helgu Haildórsdóttur og Áma Vigfúsar Magnússonar, bátasmiðs, í Veghúsum þar í bæ. Pálína var næst elzt í hópi níu systkina. Þriggja ára fór hún i fóstur til móðurforeldra sinna PáMnar Pálsdóttur og Halldórs Si'gurðssonar, sem búsebt voru í Hafnarfirði, og þar átti hún heima alla tíð síðan. Pálina var aðeins 15 ára þegar fósturforeldr ar hennar voru báðir látnir. Eft- ir það hélt hún heimUi með fóst urbróður sinum, Janusi Gíslasyni þar til hún giftist Pétri HaU- bergi Péturssyni 11. okt. 1930, en hann lézit í febrúar 1960. Þau ei'gnuðust eina dóttur, PáUnu Dóru, sem nú er kennairi við Öldutúnsiskóla og gift Rúnari Brynjóifssyni, yfitrkennara þar. Þó að PáMna ælist ekki upp í hópi systkina sinna í Keflavík, var aUtaf gott og innilegt sam- band með henni, þeim og foreldr unum. Hjá ömmu sinni og afa ólst hún upp við mikinn kærleik ásamt fósturbróður sinum Jan- usi, sem átti heimili hjá henni þar til harnn lézt 1965. Páflína varð þannig að sjá á bak bæði eiginmainni sinum og fósturbróður með fárra ára milii biM. StíUing hennar og æðruleysi er hún hjúkraði þeim í langri og erfið(ri sjúkdómsiegu, verða minnissitæð öUum sem tíl þekktu. Eftir stóð hún svo eim með Dóru dóttur sinni. Mikið er enn á hana lagt, en bót að við vitum að hún hefur erft viðhorf og hæfini sem prýddu foreldra henniar og hefur góðan mann sér við hlið. Systkinin í Keflavík eiga um sáirt að binda er þau nú sjá á efit ir systur sinni á sama ári og bróðir þeirra, Árni, lézt. Að lokum vU ég fyrir hönd bræðra minna og systkinabarna PáUnu þakka þeim mæðgum þá hlýju og vinsemd sem jafnan hefur ríkt í þeirra garði. Hörður Bfrgmamt. Sendiherra skipun Washington, 9. september. AP. ÖLDUNGADEILD Bandarikja- þings staðfesti í morgun skipun Fredericks Irvings, aðstoðarráð- ráðherra, sem sendiherra Banda- ríkjanna á fslandi. Irving er væntanlegur til fslands 28. sept n.k.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.