Morgunblaðið - 02.02.1973, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1973
20
Guðni Eyjólfsson á heimili sínu.
>»
Eg gleymi aldrei, þegar kveikt
var á fyrstu gasútiljósunum
— segir Guðni Eyjólfsson, sem er 90 ára í dag
Þeir hrinffdu niður á kontór og
kölluðu hátt í fón
konidu niður á Suðurgötu
elsku bezti Jón
og hjálpa oss til að berja niður
bolsivikka þar
sem banna vilja drenghnokka
til Rússlands aftur far.
MARGIR eMri Reykvikingar
kanri'aist eflaust við Lögregiu-
Ijóðiin, sem ort voru árið 1921,
í tifefmá af málinu, sem varð út
af rússneska drengn'um og
„Suðurgotubardaig'ain um", sem
þá vakti miikla athygli hér. Höí
unid'ur Lögregiiuljóðanna er
Guðtad Eyjólfsson, steinsmiður,
eða Guðni i Gasstöðdnni, eins
og hatnn var oft kailaður
tnaima á meðal hér í Reykja-
vik, en Guðni starfaði mestan
hluta ævi sinnar i Gasstöðinini
I Reykjavík, sem veiitti Reyk-
vikingum suðuefnd og ljós í
mörg ár.
í dag er Guðni Eyjólfsson
náræður.
Guðni er fæddur 2. febrúar
1883 á Ytri-Skógum undir Eyja
fjöHum. Þar ótst hann upp hjá
hjómmum Kjartaná Jónssyná,
presti og Ragniieiði Gísiadótt-
ur, komu hans. Þegar Guðni
var fjögurra ána, fluttist hann
ásamt þeim hjónum að Elliða-
vartni, en um aktemótin flutt-
ist hanm svo til Reykjavíkur
þar sem hamn hefur búið æ
síðan.
Fyrsitu tvö árin, sem Guðni
bjó í höfuðborginni, vann hann
við birgðageymsiu á Hóbel ís-
land, en 19 ára hóf hann stein-
smíðianám hjá Guðimundi Ein-
arssynd, steinsmið og lauk þar
pirófi eftir 7 ár.
Árið 1909 tók Þjóðverjinn
Karl Franke að sér að sjá um
uppsetoinigu Gaissitöðvariinnár í
Reykjavík, saimkvæmt saimn-
ingum við Reykjavi’kurbæ.
Guðmi réðst þá í vinnu við lagn
ingu á gaisæðum um bæinn hjá
Þjóðverjianum Erhard Koepcke,
sem sá um byggiin.garfraim-
kvæmdir.
Árið áður hafðd það komið
' ’ aður NU
PaxB rasp 29.70 24,40
"r Mjallar sjáifgljái 61.60 54,90
K.J. Svið 84.30 71,50
| K.J. Smjörsíld 46.00 38,oo
' Ai,\ Ræstidaft 31.80 28,50
's/s '■ ■? I0EAL Kornbrauð fm 65.50 53,80

mm
ÍIm.iIí
, t
||||

■
111
■
K-KAUPMAÐURINN
býður lœgra vöruverð
LAUSAR IBUÐIR
Til sölu
IMálægt m ðborginni eru til sölu 4ra og 2ja herbergja íbúðir.
íbúðimar eru LAUSAR TIL ÍBÚÐAR STRAX. Engin veðbönd
hvíla á þeim. Unnt er því að selja eignirnar gegn staðgreiðslu
eða með mjög hagkvæmum greiðslukjörum.
JÓN EIIMAR JAKOBSSOIM, HDL.,
Austurstræti 9, sími 17215.
RIGA - 4 vélhiól
2Vá ha - Tveggja gíra, þyngd: 50 kg -
Hámarkshraði 60 km - Eyðsla IV2 I. á
100 km. Verð um kr. 16.000.-
Fyrírliggjandi
- Kaupið meðan verðið er lágt.
- Næsta sending verður dýrari.
INGVAR HELGASON
Vonarlandi við Sogaveg.
tii umræfSu í bæjanstjóm
Reykjavíkur, hvort valdð yrðd
gas eða rafmagn t'il ljósa og
hifia i bæniuim og var það að
nokkru feytd fyrir titotiHii Briet-
air Bjanmhéðknisdótibur, sem þá
át:ti sæti i bæjarstjórn, að gas-
ið varð fyrir vaddnu. Sumir
halda því fraan að hún hafi
viljað gasið svo að kooum bæj-
arins genigi betur að matredða,
en þá voru engar rafmagns-
ehte/véliaa- tM.
Þann 11. júlí 1910 vair að
fullu lokið við byggingu gas-
sitöðvarinnar oig 1. septenriber
saima ár vair kveikt á fyrstu
gasiljósunum í bæreum. Fyrstu
árin starfaði Guðni við kola-
kyndingu í Gasstöðinnd, en
varð fljótíiega skipaiður verk-
stjóri.
Árið 1916 tók Reykj'avíkur-
bær viið Gasstöðinoi og 1919
tók fyrsiti Islendingurinn við
embæbti gass töðvarst j óra,
Brynjólfur Sigurðsson frá Flat-
ey. Áður höfðu þrír Þjóðverjar
gegnt því embætti, Eriiard
Koepckea fyrsta árið, þá O.
Ractke og loks Baken Hagen.
Brynjóilfur Sigurðisson gegredi
erabættd gasstöðvarsitjóia tM
ársiins 1956, þegar Gaisistöðiin
var lögð niður og rafraagndð
vairð allisráðandi.
Guðnd hætti störfum 1952, þá
tæplega sjötugur að aldri.
— Það var unnið mikið í
gaimla daga og í fyrstu unnum
við á tólif tíma vökbum, tveir
og tvedr í senin, sagði Guðni, að-
spurður um stiarf sdtt i Gas-
stöðinwi. — Fátæktin var lika
mikil á þessum árum. En það
teigaðdst með tímanum og síð-
ustu árin, sem Gasstöðin var
starfrækt, unnu þar uim þrjá-
tiu manins og vaiktimar orðinr
ar styttri.
— Ég gteymi addirei, þegar
kvedkt var á fyrstu gasútáljós-
unuim. Það var mákill dagur.
Mangir fóru út með blað eða
bók í hendi til að giainiga úr
skugga um, hvort ekki væri
betra að fesa við gasljósið en
gömilu olíuljósatýrumar. Gas-
Ijósin voru góð og ég hekl að
þau hafi fiarj ð miklu betur með
aiugun en rcufm'agnsljósin gera.
Gaisdð var Mka ódýrit. Við not-
uðuim yfirleitt kol frá Englandi
og Póllandi, en þó gerðist það
í striðdnu, að Emgtetreclinjgar
neituðu að selja okkur kol, þar
eð Þjóðverjar ættu sitöðánia og
stjómuðu hennd.
Eftir að Guðni hætitd störfum
hjá Gasstöðinni áríð 1952, vanin
hann í nokkur ár við irm-
heimitustörf hjá Kristjánsson
h.f., en er nú hættur að vinna,
þótit hrausbur sé og em ennþá.
Guðni er hæfileiikaimaður á
andfeiga sviöinu og hefur ort
heiiim'ikið uim ævina. Fyliluljóð-
in, Dátavísurnar og Lóuljóðin,
kaninaisit sjálifsaigit marigir við.
Guðind hefur einmig umndð mik-
ið að félagsmálum og var tengi
félaigd i Ungmemnafélag'i
Reykjavíkur og hiainin ritstýrði
timaritii fétegsims, Skinfaxa,
um skieið. Guðni var líka stúku-
maður miikill og geigndi ýmisis
konar embættum í Góðtempl-
arareglunnd. Einn vinur og fé-
lagsbróð'ir Guðinfa í umgmenna-
féíagdnu var Kjarval og héldu
þeir viiniskap þar til Kjarval
lézt.
Guðni, sem nú er orðinn ní-
ræður, hefur fyligzt með þedm
breytingum, sem orðið hatfa á
Reykjavi'k á siðastili'ðnuim sjö-
tíu árum. Hann kvaðst aðspurð-
ur vera mjög ámægður með þær
framfarir, sem orðið hefðu og
telur tækmiþróumima sdður en
svo ógnvekjandd. — Við vorum
alilt of fátækiir í g'aimla diaiga,
og skortur var á mörgu, sem í
dag er talið inauðisyniliegt til að
lifa sæmifegu Mfi. En fólikið
var nægjusamt og þegar ég lít
tiil baka finn ég að ég er þakk-
látur fyrir að kunna að meta
þær bættu aðstæður, sem við
búum við í daig.
GULLSMHXJR
Jóhannes Leifsson.
Laugavegi30
TRÚLOFUNAHHRINGAR
við smíðum þér veljið