Morgunblaðið - 20.03.1973, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGIJR 20. MARZ 1973
13
Teflir Fischer
í Bretlandi?
LlKUR ern á því, að heimsmeist-
arinn Bobby Fischer tefli á móti
í Liindúni.m í júni, ef erfiðar
samningrai iðræður bera árangnr
að sögii brezka hlaðsins The
Tiines.
Birezkir skákm.pi stiairar hafa
raett málið við 86gfræðiing
Flschers, Staníey Rader, og talið
er að skóvör-n fyrirtaekið Qanks
Ltd. mimni greiða Fisohetr 20-—25
þúsund pumd fyrir þátttökiu í
mótUTU.
Bf tekið er tiliit tii kröfuhönku
heims me i sta.na n s er uipphseðin
elkiki há, en talið er að hanin geti
orö'ið fáainlegur að tefla í Bret-
landi vegna peninigainina frá fjár-
máilaiTiainininium Jim SHater sem
bjargiaði heimsmeistenaeinvígin'u
í íynra.
Ráðgert er, að Fisdher tiefli við
efni'legan brezikan skiákmann,
Wiffliam Harston, sem minnstu
nrunaði að næði fymri áfanga
stónmeistaratitils á Hastingsmót-
in<u í vetur, otg einnig við umga
efciilega bnezka skólkmenn siem
Slater viil þjálfa til þess að þeir
geti orðið stórmieistarar.
Veigma reyns-liunnar a,f Fischer
í Reykjavík hefur ákveðið hótei
í West End verið sérstaklega
valið og lýsing þar á að
vena samlkvæmt hiuigmyndum
Fischers.
Fáir búast við að Harston geti
sigrað Fischer en sagt er að
heimsmeistairinn geti lent í aiviar-
legum enfíðleikum, ef hann
verður samtiimds að teifiia við lið
uingra enskina Skáikmanna. Saigt
er, að enn sé eklki víst hvor
Fischer þekkist boðið, en allt sé
reynt, sem hæigt sé, till að fá
harm til að koma.
New York, Las Vegas og
Monaco keppast nú uim að fá
að halda annað einviigi Fisch.eirs
og Spasskys. Fischer hefur feng-
ið tiliboð uim 600.000 pund en er
sagður vilja eina imilílión. Spassky
hefur eikki sézt utan Sovétríkj-
anna síðan hann var í Reyikjavík
en teflir um þessar miuindir á
móti í Talilimn i Eistlandi og er í
þriðja seeti.
Willy Brandt
hótar af sögn
Boon, 19. marz AP.
WILLY Brandt, kanslari V-
Þýzkalands, hefur hótað að láta
af formennsku flokks sósíal-
demókraita, ef flokksþingið í
næsta mánuði tekur undir kröf-
ur róttækra ungsósáalista um
brottvikningu bandarískra her-
sveita frá V-Þýzkalandi. Er talið,
aS tilgangur þessarar hótunar
Brandts sé að reyna að koma í
veg fyrir meiri háttar klofning
á flokksþinginu, sem mjög mundi
veikja stöðu hans. Kröfur upg-
sósiaiista segir hann ganga í ber-
högg við þá stefnuskrá, sem iögð
var til grundvallar síðustu kosn-
ingum og hiaut þá samþykki
kjósenda.
Stjórmmálafréttaritarar í V-
Þýzkaiaodi eru á því, að persónu-
fylgi Birandfs sé svo milkið í
iandinu, að fflokteurinin mundi
báða mikið afhroð, ef hann
hyrfi úr forysrtu. Að vísu þyrfti
hann ekki nauðsyniega að segja
af sér kanslaraeimibæittinu, þó að
hanm léti af formennsku í flokkn-
um en víst má telja, að hann
gerði það.
Hótun Brandfs er spnottin af
samiþykkt, sem seskulýðesamtök
ÍJoteksimis gerðu á fumdi sinum
fyrir um það bil viku, en sam-
tök þessd teilja imman simma vé-
benda um 250.000 manns. Þar
var krafizt brottviknimgar banda-
rísika herldðsins í V-Þýzkalandi
sem í eru um 200-000 hemmenn
— og þess, að hæitt yrði þegar
í stað að taka þátt í kostnaði við
dvöl þess í landinu.
Brandt sagði á fuindinum á
laugardag, að hann vildi efcki að
kjóisendur fengju tilefini til að
efast um stefnusikrá fkxkksins,
sem kosið var um í október
sl. „Ég gæti ekki borið ábyrgð
á einhverju, sem væri í ljósri
andsitöðu við það, sem ég ög
aðrir fundum að kjósemdur voru
samiþytekir," sagði Brandt.
Hann vísaði aigerlega á bug
gagnrýni ungsósialista á hin
sterfcu temigsl hams við Bamda-
ríkjastjórn og Vesiturveldin og
sagði, að það væ-ri mauðsymlegt,
að V-Þjóðverjar mörteuðu stefnu
sámia út frá anikerisfestu meðal
Veílturveldamna. Þeir aettu ekiki
að hasia sér völl milli Austurs
og Vestuirs, því einungis með
samþyfcki Vesturveldannia væri
unmt að draga úr spenmumni milii
ríkjaheildanma.
Ungsósáalistar samþykktu
einniig gagnrýni á Bramdt
fyrir að hafa vanrækt hags-
muni verkalýðisáins og fyrir hik
hans við að taka eimarða afsitöðu
gegin ísrael í deilumum í Mið-
Austurlöndum.
11 BIÐU BANA
í JARÐSKJÁLFTA
— á Filippseyjum
Mamila, Fiiippseyjum, 19. marz
AP—NTB.
Ai) minnsta kosti ellefu manns
biðu bana og sextíu aðrir hlutu
meiðsi af völdum jarðskjálfta
sem varð sl. laugardag á Filipps
eyjum og olii miklu tjóni á
stóru svæði.
Jarðskjálftinn mældist um 7
stig á Richterkvarða að því er
Jarðskjálftastofnunin í Boulder
i Coiorado í Bandaríkjunum
uppiýsir en þar mældist aftur
jarðskjálfti á svipuðum slóðum
á sunnudag og var sá 6,7 stig
á Richterkvarða.
Verst varð úti i skjálftanum á
laugardag héraðið Quezon á
stærstu ey Filippseyja, Luzon. í
einum bæ þar hrundi veggur í
kvikmyndahúsi yfir fólkið, sem
þar var og létust þar a.m.k.
fimm manns. Alls hrundu 76 hús
á þeim slóðum. 1 Manila, höfuð-
borginni, og þar í grennd, hrist-
ust háhýsi og svignuðu, raforku-
línur slitnuðu og rúður brotn-
uðu. Greip um sig mikil skelf-
ing víða í borginni, einkum í
kvikmyndahúsum, kirkjum og
annars staðar þar sem marg-
menni var, en ekki er talið að
manntjón hafi orðið í Manila.
Allar ferðir járnbrautarlesta í
rikinu voru stöðvaðar um tíma,
þar sem skemmdir höfðu viða
orðið á línum og öðrum mann-
virkjum.
Þetta er fjórði jarðskjálftinn
á þessum slóðum á sl. tveimur
vikum.
Hetjutenórinn
Melchiordáinn
Lauritz Meichior.
Santa Monica, Kalifomíu,
19. marz AP.
HETJUTENÓRINN Lauritz
Melchior, einhver mesti Wagn
ertenór allra tíma, lézt í dag
i Santa Monica í Kaliforníu,
83 ára gamall.
Hann var uppi á svokall-
aðri „gullöld óperusöngvar-
anna“ og jafningi Kirsten
Flagstad, Helen Traubel og
Set Svanholm svo nokkur
nöfn séu nefnd.
Hann kom fram í rúmlega
1.000 óperum, rúmlega þrisv-
ar sinnum oftar en nokkur
annar WagnersöngvarL Hann
hætti við Metropolitanóper-
una 1950 og vantaði þá aðeins
eitt ár upp á að hafa sungið
þar í aldarf jórðung.
Melchior hélt þó áfram að
syngja og fór margar hljóm-
leikaferðir um Bandarikin.
Hann var fæddur í Kaup-
mannahöfn og lærði þar og
i Múnchen. Hann kom fyrst
fram i óperu og þá sem bari-
tón 1913. Hann var mikill
bjórunnandi og kom sér upp
miklum bjórbirgðum í stríð-
inu. Hann kom oft fram i út-
varpi og sjónvarpi og tvisvar
í Hollywoodkvikmyndum.
Melchior var þríkvæntur.
Hann var geysihár og þrek-
vaxinn. Þótt heymin væri far
in að bila kom hann öðru
hverju fram opinberiega sið-
ustu æviár sín. Hann var mik
ill beisboitaaðdáanéfi og söng
alltaf þjóðsönginn þegar liðið
í Los Angeles lék á heima-
velli.
Kambódía:
Furstafrændur teknir
eftir árás á forseta
Phnom Penh, 18. marz. NTB-AP
MARGIR ættingjar Sihanouks
fnrsta, fyrrverandi þjóðhöfð-
ingja Kambódíu, haia verið sett-
ir í stofuvarðhald eftir mis-
heppnaða tilraun tengdasonar
hans um helgina til að sprengja
forsetahöllina í loft upp í loft-
árás. Alls hafa 30 verið hand-
teknir.
Forsctinn sat á stjórnarfundi
þegar loftárásin var gerð, en
sprengjurnar hæfðu ekki for-
setahöllina, heldur nálægar
byggingar og er tafið að að
minnsta kosti 26 manns hafi beð-
ið bana og 50 særzt.
Lon Nol, forseti, hefur lýst
yfir neyðarástandi o>g stöðvað út-
gáfu nokkurra dagblaða. Vega-
tádmunum hefur verið komið
fyrir við höfuðborgina. Otgöngu-
bann hefur verið lengt og lands-
moraiura og útlejwiin.gum, að
diplómötum undanskildum, bann
að að fara úr lamdi.
Kambódískar og bandariskar
flugvélar reyndu að granda fflug-
vél tengdasonarins, So Potra,
sem var kafteinn í flughemum,
en hann komst undan og hefur
sennilega lent á fflugvelli í norð-
austurhluta landsins, sem er á
valdi kommúnista.
Móðir Sihanouks fursta,
Kossomak, virðist ekki hafa ver-
ið handtekin og vörður hefur
verið efldur við hús hennar. Öll
um hátiíðarhöldum i tilefeii bylt-
inigarmnar gegn Sihanouk 1970
hefur varið aflýst, en afmælið
var tilefmð til þess að So Potra
stal flugvél af gerðinni T-28 og
reyndi að gem árás á forseta-
hölllrna. Búðir Itfvarðar fors?Ians
og heimili rúmlega 100 her-
manna eyðilögðust i etdsvoða
sem varð af vöktum árásarinn-
ar.
Liðsauki hefur verið fluttur
til Phnom Penh, hermenn eru
á verði á götunum og nokkrum
hverfum hefur verið lokað. Tais-
menn stjórriarkinar segja að
eftir loftárásina hafi byltingar-
tilraun kommúnista verið kæfð
i fæðingunni.
Bretar hika enn við
að senda herskipin
London, 19. marz AP.
NÍELS P. Sigurðsson sendi-
herra spáði því í sjónvarpsvið-
tali í dag að sennilega mimdn
fslendingar færa út fiskveiðilög
sögu sína úr 50 milum i 200 mil-
ur eftir hafréttai-ráðstefnuna á
næsta ári.
Hann sagði þetta þegar hann
benti á að Bretar áskildu sér
rétt til þess að vinna olíu úr
Norðursjó allt að 200 mílur frá
ströndum. „Við teljum okkur
hafa jafnmikinn rétt fyrir ofan
hafsbotninn og Bretar undir hon
um,“ sagði Níels P. Sigurðsson
sendiherra.
„STRlÐSAÐGERГ
Jack Evans, formaður félags
togaraskipstjóra i Grimsby,
sagði í dag að föstu skotin, sem
varðskipið Óðinn skaut framan
við stefni dráttarbátsins States-
man jafngiltu „beinni striðsað-
gerð“.
Evans sagði i nafni 250 félags
manna: „Staðhæfingar íslend-
inga um að dráttarbáturinn hafi
reynt að sigla á fallbyssubátinn
eru aðeins fáránlegur áróður. Ef
þetta verður látið viðgangast
öllu lengur, llður ekki á löngu
þar til þeir skjóta á togara. Ég
hef alltaf sagt, að sjóherinn ætti
að fara á vettvang til að vernda
menn okkar áður en alvarlegt
slys og manntjón verða." Evans
gaf út þessa yfirlýsingu þegar
hann hafði kannað skýrslur um
máiið.
ENGIN HERSKIP
Talsmaður brezka sjóhersins
sagði í dag að brezk freigáta,
sem er höfð tti eítirlits utan 50
milnanna, yrði ekki send inn fyr-
ir mörkin þrátt fyrir Statesman-
málið. Hann bar þar með til baka
fréttir sem hafa birzt þess efn-
is, að herskip yrðu send inn fyr-
ir mörkin til hjálpar togurun-
um.
Bedfasit, 19. marz NTB.
HAFT er eftir árelðanlegum
heimildum, nákomnum írska lýð-
veldishemum, að forystumenn
hans hafi gefið félögum sínum
fyrirskipun nm að hætta í biH
árásum á brezka hermenn og
n-írsk fyrirtæki. Mun þetta
vopnahlé hefjast á miðnætti í
ivótt og vem til þess að gert að
sýna sáttfýsi lýðveldissinna
áður en brezka ríkisstjómin
leggur fram títtneifndar áætian-
ir sínar um framtið Norður-lr-
lands, sem beðið er með miktiti
eftirvænttngu.
Talsimaður brezka herlilðsAns á
N-írlamdi sagði í kvöld, að þar
hefði í dag verið mcð kynrasta
móti. Harm sagði, að brezkir her-
mejTitr hefði haft uim það vitn-
eiskju í nolkk'unn tkna, 'að „pro-
visional" armiur IRA vildi gjarn-
an gena vopnahlé um hríð til
„Við vtijum ekki hleypa meiri
hörku í málin,“ sagði taismaður
flotans.
LAING GÆTINN
Austen Laing, forstjóri sam-
bands brezkra togaraeigenda,
varaði við því að senda brezka
flotann á vettvang vegna atburð
arins. Hann sagði að ekki væri
Frainhald á bls. 20.
þesis að fá tækifæri til að end-
ursfcipulleggja starfsemi síirna og
effla liðssafnað.
Um heigina var aftur á rnóti
sl'æimt ásitaind á N-írlandi, fjöldi
spwrengja sprakk viðs vegar umv
lamiið og til skot'bardaga kosn á
mörguim stöðum. Krm brezteur
hermaður beið bana og 35
manms saeið>u®t.
William Craig, leiðtogi öfga-
samitaka móftmæieinida, „The
Uister Vaniguards“, hélt ræðu
um beilgrna ag hvatti til s.totmim-
ar nýs stjóirnmálafliokks til þess
að koania í veg fyrir að brezka
stjómin fengi kaþólstea miln.ni-
hluitamnm í landintu meári völd
i hendur en hanm nú befur. Komu
f jölimarghr leáðtogar mótmæl-
enda saman tii furtdar á iautgar-
d'agin.n tifl þess að ræða sameig-
inilega afstöðu gegn áætiunium
brezlk'U S'tjórtnairi'ninar.
VOPNAHLÉ Á
N ORÐUR-ÍRL ANDI?