Morgunblaðið - 01.11.1973, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 1973
3
Bartok-konsert á
meistaravíólu hjá
Sinfóníunni í kvöld
ÞRIÐJU tónleikar Sinfónfu-
hljómsveitar Islands verða í Há-
skólabíói I kvöld. Á efnisskrá eru
Don Giovanni-forleikurinn eftir
Mozart, Víólukonsert eftir Bóla
Bartok og Sinfónía nr. 1 í c-moll
eftir Brahms. Stjórnandi verður
Okko Kamu, en einleikari Walter
Tampler.
Stjórnandinn Okko Kamu er
finnskur að þjóðerni, og var hann
aðeins 2ja ára, er hann byrjaði að
læra á fiðlu, en sex ára innritaðist
hann í Síbelius-akademíuna og
varð þar nemandi Onnis Suhonen,
eins af fremstu fiðlukennurum
Finnlands. Strax á unglingsárum
sínum lék hann i hljómsveitum,
og 18 ára að aldri varð hann leið-
andi fiðluleikari i einum þekkt-
asta kvartett Finnlands. Janhliða
fiðlunáminu kynnti hann sér
hljómsveitarstjórn og hlaut á
sinum tíma fyrstu verðlaun í
Karajanhljómsveitarstjórakeppn-
inni. Kamu stjórnaði lokatónleik-
um Sinfóníuhljómsveitarinnar á
siðasta starfsári.
Einleikarinn Walter Tampler
er Þjóðverji og hóf hann tónlistar-
nám sex ára að aldri. Sautján ára
gamall fór hann í hljómleika-
ferðir um Evrópu með Strup-
kvartettinum og siðar varð hann
leiðandi víóluleikari Sinfóníu-
hljómsveitar Berlínarútvarpsins.
Undanfarin ár hefur Walter
Tampler leikið með öllum helztu
hljómsveitum Evrópu og verið
gestur á ýmsum listahátíðum.
Tampler leikur á meistarafiðlu,
sem bræðurnir Hieronymous og
Antonio Amati smíðuðu i kring-
um 1620.
Dauður lagabókstafur
hækki ekki ríkisframlag
Ummæli Félagsmála
ráðs um framlag
til dagheimila
SAMKVÆMT nýjum lögum er
rikissjóði skylt að leggja 50% til
uppbyggingar dagvistunarstofn-
ana, en á fjárlögum er nú aðeins
gert ráð fyrir 10 millj. kr. í því
skyni. Til samanburðar má geta
þess að Reykjavíkurborg leggur
60 millj. til uppbyggingar þessara
stofnana á þessu ári og á það
vafalaust eftir að hækka 1974.
Félagsmálaráð Reykjavíkur-
borgar gerði af þessu tilefni eftir-
farandi samþykkt á fundi sínum
25. október.
neytið skv. 16. gr. umræddra
laga.“
Til skýringar síðustu málsgrein
er rétt að taka fram, að í lögunum
segir, að eigi sé heimilt að hefja
framkvæmdir fyrr en fé hefur
verið veitt í fjárlögum og fyrir
liggur skriflegt samþykki
menntamálaráðuneytisins. Og
segir, að ráðuneytið skuli hafa í
þjónustu sinni starfsmann, sem
athugi allar umsóknir um húsa-
skipan og rekstur dagvistunar-
heimila, áður en leyfi er veitt.
Meðan ekki hefur verið ráðinn
slíkur starfsmaður og ekki veitt
fé á fjárlögum, er hætt við að
lögin geri ekki annað en draga úr
framkvæmdum sveitarfélaganna,
og lögin pappírsgagn.
Verðum að bjóða
ódýrari ferðir
utan aðal ferða-
mannatímans
— segir Jóhann
Sigurðsson,
forstjóri F.í.
í London
SVO virðist sem verulega muni
draga úr ferðamannastraumi
til Islands á næsta ári vcgna
mikilla verðhækkana á allri
þjónustu við erlenda ferða-
menn. Kemur þetta fram í við-
tali, sem Morgunblaðið átti við
Jóhann Sigurðsson forstjóra
Flugfélags Islands 1 London.
Leggur Jóhann til að reynt
verði að mæta þessum verð-
hækkunum með því að bjóða
mun lægra verð á ferðum og
þjónustu utan aðal ferða-
mannatímans og þar með
lengja hann um ieið.
— Ef við ætlum okkur að
koma ferðamálunum i við-
unandi horf, sagði Jóhann
Sigurðsson, þá þurfum við að
finna ieið til að lengja ferða-
mannatímann og ná betri nýt-
ingu. Þetta hefur verið vanda-
mál fjölmargra landa og þau
hafa leyst það á ýmsan hátt, en
einkum þó með því að bjóða
ódýrari ferðir utan aðal ferða-
mannatímans.
— A tiltölulega fáum árum
höfum við náð að byggja upp
talsverðan ferðamálaiðnað á
Islandi, en hingað til hefur
okkur aðeins tekizt að selja
ferðir í júní, júlí og ágúst. Og í
fullri hreinskilni má raunar
segja, að eina tímabilið, sem
nýtist verulega vel er júlímán-
uður og fyrri hluti ágústs. Engu
að síður á ferðamálaiðnaðurinn
um 8% af útflutningsverðmæt-
um okkar. Þess vegna er ekki
erfitt að ímynda sér hver
hlutur ferðamálanna yrði ef
okkur tækist að lengja ferða-
mannatímann, t.d. í 5 mánuði
til að byrja með, og ná viðun-
andi nýtingu.
— Við höfum reynt að bjóða
ferðir til skíðaiðkana um
vetrartímann, en það hefur
ekki tekizt sem skyldi. Til þess
að byggja upp markað fyrir
ferðamenn til skíðaiðkana þarf
þrennt til, — þ.e. samkeppnis-
fært verðlag, góðan útbúnað til
skíðaiðkana, og áreiðanlegt
skíðafæri með stöðugum og
góðum snjó. Sérfræðingar í
þessum málum hér í London
telja að við séum ekki sam-
keppnisfærir í þessum efnum,
og því hafa ferðaskrifstofur
ekki viljað bjóða þessar ferðir
okkar í skiðaferðaáætlunum
sínum.
— Raunar er það mín skoðun,
að okkur muni reynast erfitt að
bjóða samkeppnisfærar ferðir
til útiveru og íþróttaiðkana á
tímanum frá og með október til
apríl, og ég tel að við eigum að
einbeita okkur að þvf að kynna
og bjóða aðstöðu fyrir ráð-
stefnuhald og ferðir til hvíldar
og heilsubótar á þessum tíma,
og einnig rmai og september.
— Stórt skref í rétta átt
tókum við þegar við buðum
hagstæðar ferðir utan aðal-
ferðamannatímans árið 1972.
Þetta gerðum við í samvinnu
við eitt af stærstu hótelunum í
Reykjavík og í London var
vikuferðin seld á 58 pund.
Þetta tókst bærilega, þótt til-
boðið hefði ekki komið á mark-
aðinn fyrr en í marz. Talsverð-
ur fjöldi fólks pantaði raunar
samkvæmt tilboðinu í maí og
september þetta ár. Við buðum
þessa viku á ný nú í ár, og til
þess að vinna henni öruggari
sess var ákveðið, að verðið yrði
óbreytt, þ.e. 58 pund. Þetta var
einnig boðið á Norðurlöndun-
um og á meginlandi Evrópu.
Við seldum nokkur hundruð
ferðir, og verður það að teljast
ákaflega góður árangur. Þetta
er raunar í fyrsta sinn sem
okkur hefur að marki tekizt að
selja ferðir í mai og september,
og vonir stóðu til að hér sé um
að ræða grundvöll fyrir fimm
mánaða ferðamannatima.
— Það þýðir auðvitað ekkert
að neita þvi, að verðhækkan-
irnar heima á undanförnum
árum hafa verið gífurlegar, og
þetta hefur dregið úr vexti og
viðgangi ferðamálaiðnaðarins,
— sérstaklega á þeim árum,
sem hækkanirnar námu 20%
eða meira. Árið 1972 var mjög
gott ár, — líklega okkar bezta
ferðamannaár hingað til. Nýt-
ing hótelanna í Reykjavík t.d.
var mun meiri þá en nú í ár. Ég
held að til þess liggi einkum
tvær ástæður, — annars vegar
verðhækkanir og hins vegar
fækkun ferðamanna frá Bret-
landi vegna landhelgisdeil-
unnar. Verðhækkanirnar, sem
nýlega hefur verið tilkynnt um
fyrir næsta ár — þ.e. 25% fyrir
langferðabíla innanlands, 306
35% fyrir gistingu og allt að
50% fyrir veitingar — munu án
nokkurs efa koma niður á flest-
um, ef ekki öllum ferðamála-
mörkuðum okkar. Það sem
veldur mér enn meiri áhyggj-
um, er hin mikla hækkun sem
verður á vikudvölinni utan
aðalferðamannatímans, en hún
getur auðveldlega þurrkað út
okkar góða árangur á þessu ári.
Ef unnt hefði verið að tak-
marka hækkanir þessar til að
leyfa þessu nýja timabili á
ferðamannaalmanaki okkar að
koma dálítið betur undir sig
fótunum, þá held ég að við
Jóhann Sigurðsson
myndum geta farið að reiða
okkur á viðskiptavini i maí og
september.
— Sigurjón Ragnarsson, for-
maður Sambands veitinga- og
gistihúsaeigenda, hefur vegna
viðtals við mig i Vísi um
hækkanirnar á næsta ári, beðið
mig að sundurliða verðið fyrir
vikudvöl okkar utan ferða-
mannatimans. Verðið, sem ég
kvað vera um 100 pund, er í
raun og veru 91,50 pund ef
miðað er við dvöl í tveggja
manna herbergi, en 107 pund
miðað við dvöl i eins manns
herbergi. Sundurliðun verðsins
er svohljóðandi: Hóteldvöl 48
pund, flugferðir fram og til
baka 27 pund, far með rútu frá
flugvelli til hótels og til baka
1,50 pund, — alls 76,50 pund
nettó. Siðan bætast við 15 pund
til ferðaskrifstofa sem selja og
auglýsa ferðina i Englandi, —
alls 91,50 pund. Fyrir eins
manns herbergi taka svo hót-
elin 14 pund að auki og umboðs-
laun ferðaskrifstofunnar
hækka samsvarandi. Slíkar
vikudvalir utan ferðamanna-
tímans, til annarra áfangastaða
í Evrópu, sem boðið er upp á í
London, kosta 35—60 pund. Ég
hef trú á því, að hefðum við
takmarkað verðhækkunina við
70—75 pund, þá hefðum við
staðið vel að vígi með upp-
byggingu þessara nýju ferða
okkar.
— Við eigum enn eftir að
bæta nýtinguna fyrir júní og
seinni hluta ágústs, og ég tel að
leiðin til að gera það, sé að
bjóða lægra verð fyrir þessar
sex vikur en fyrir háferða-
mannatímann. Þannig geri ég
ráð fyrir þrenns konar verði,
sem síðaryrði tvenns konar.
— 1 sumar buðum við ferðir
sem ekki kostuðu miklu meira
en samsvarandi ferðir til hinna
Norðurlandanna, þótt í sumum
tilfellum værum við um 20
pundum dýrari. Þessi verð-
munur verður mun meiri á
næsta ári. Til dæmis mun
tveggja vikna ferðalag, allt
innifalið, kosta um 300 pund til
íslands, en hins vegar um 200
pund til Noregs og Finnlands,
og 210 pund til Svíþjóðar. Það
er enginn vafi á því, að þessi
verðmunur, sem nemur allt að
50%, mun án efa hafa áhrif á
markaðina hér í Bretlandi.
Er 3ja vikna námskeið á við 3ja ára nám?
„Félagsmálaráð telur upphæð
þá, sem ætluð er til byggingar
dagvistunarstofnana samkvæmt
frumvarpi til fjárlaga 1974, alls-
endis ófullnægjandi og beinir
þeim, tilmælum til borgarstjórn-
ar Reykjavíkur, að hún vinni að
þvi, að rikisframlög til stofnkostn-
aðar dagvistunarstofnana verði
hækkuð úr 10 milljónum í a,m,k„
50 milljónir hvað snertir dagvist-
unarstofnanir í Reykjavik.
Félagsmálaráð telur aukin
ríkisframlög til stofnkostnaðar
dagvistunarstofnana forsendur
þess, að lögin þjóni tilgangi
sínum, en verði ekki dauður laga-
bókstafur eða til þess fallin að
draga úr framkvæmdum á vegum
sveitarfélaga og annarra aðila á
þessu sviði. Jafnframt telur
félagsmálaráð nauðsynlegt að sett
verði reglugerð við lög um hlut-
deild ríkisins í byggingu og
rekstri dagvistunarstofnana og
ráðinn starfsmaður við ráðu-
Mikil óánægja ríkir nú meðal
nemenda Fiskvinnsluskólans
vegna fyrirhugaðs námskeiða-
halds, um miðjan nóvember, f
gæðaeftirliti og ferskfiskmati, en
þjálfun í slíku er sett sem skil-
yrði fyrir verkstjórn f frystihús-
um. Telja nemendurnir, að með
þessu námskeiði sé gengið á hlut
þeirra, er menn geti þar öðlazt
sömu möguleika á starfsstöðum í
fiskiðnaðinum og nemendurnir
sjálfir öðlast eftir þriggja ára
nám við skólann. Fyrrgreint nám-
skeið er haldið á vegum Fiskmats
rfkisins, en með heimild sjávarút-
vegsráðuneytisins.
Nemendafélag Fiskvinnsluskól-
ans gekkst fyrir fundi um málið
meðal nemenda á þriðjudag, og
var þar kosin þriggja manna
nefnd, sem ganga skyldi á fund
sjávarútvegsráðherra og leggja
fyrir hann tillögur og kröfur
vegna þessa máls, er samþykktar
voru á fundinum.
I fyrsta lagi er tillaga um, að
þau námskeið af þessu tagi, sem
haldin verða f framtíðinni, verði á
vegum Fiskvinnsluskólans, eins
og ráð er fyrir gert í lögum hans. I
öðru lagi vilja nemendur skólans
fá lögvernduð réttindi fram yfir
þá menn, er verða á námskeiði
því, er styrinn stendur um.
Einnig vildi fundurinn, að könn-
uð yrðu viðbrögð ráðherra við þvf,
að nemendur skólans hættu i
honum í mótmælaskyni við fyrr-
greint námskeiðahald. Þá kom
fram krafa um, að réttindi til
handa þeim mönnum, er sækja
hið umdeilda námskeið, verði ein-
ungis undanþáguréttindi, ef um
einhver réttindi verður að ræða.
Einníg lýsti fundurinn yfir furðu
sinni á því fyrirkomulagi, að 3ja
vikna námskeið skuli veita sömu
möguleika á starfsstöðum og nem-
endur skólans fá eftir þriggja ára
nám, þ.e. möguleika til verk-
stjórnar, ferskfiskmats og gæða-
eftirlits í frystiiðnaðinum.
Nefndin, er kosin var á fund-
inum, gekk síðan á fund sjávarút-
vegsráðherra i gær og bar fram
fyrrgreindar tillögur og kröfur
nemenda. Nefndarmenn tjáðu
Morgunblaðinu, að „andrúmsloft
fundarins hefði verið vinsamlegt"
og þeir átt fullum skilningi að
mæta hjá sjávarútvegsráðherra.
Hét ráðherra þeim, að hann
skyldi kanna, hvort ekki væri
hægt að færa fyrrgreint nám-
skeiðahald inn í Fiskvinnsluskól-
ann í samráði við Fiskmat ríkis-
ins. I öðru lagi hét ráðherra því að
kanna möguleika á, að nemendur
skólans fengju lögvernduð rétt-
indi að námi loknu, og réttindi
þeirra, sem hið umdeilda nám-
skeið sækja, yrðu þá aðeins tima-
bundin. Þá kvaðst ráðherra
skyldu kanna, eftir beztu getu,
lög skólans með tilliti til út-
breiðslu hans um landið, en sam-
kvæmt lögum skólans skal á ár-
unum 1972—75 undirbúa stofnun
fiskvinnsluskóla á helztu fisk-
iðnaðarstöðum úti á landi. A
fundi með ráðherra vakti nefndin
einnig máls á lánamöguleikum
nemenda Fiskvinnsluskólans,
sem hefur verið mikið baráttumál
nemenda, en hlotið lélegar undir-
tektir menntamálaráðherra til
þessa. Hét sjávarútvegsráðherra
að kanna möguleikann á því, að
nemendur skólans gengju inn í
lánakerfi námsmanna.
Nefndarmennirnir sögðu í sam-
tali við Morgunblaðið í gær, að
frekari aðgerðir nemenda í þessu
Framhald á bls. 18.