Morgunblaðið - 14.11.1973, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 1973
POPPHEIMURINN
0 „Quadrophenia", tvær
nýjar stórar plötur frá WHO,
þykja engu síðra meistarverk
en „Tommy“. Þetta er einnig
rokkópera og fjallar um nokkur
ár í lífi WHO-aðdáanda. Plötun-
um fylgir sérstök myndabók.
• DEEP PURPLE flugu a
dögunum til Sviss til að æfa ný
lög til flutnings á hljömleikum
og stórri hljómplötu, sem kem-
ur út eftir áramót. Þetta verður
fyrsta platan eftir að nýju liðs-
mennirnir Glen Hughes (bassa-
leikari) og David Cocerdale
(söngvari) komu í hljóm-
sveitina.
0 Ný stór plata með lögum
BOB DYLAN kemur á markað
síðar i þessum mánuði. Þarna
er um að ræða lög, sem hann
hljóðritaði á árunum 1969 og
1970, er hann hljóðritaði
plöturnar „Self Portrait" og
„New Morning". Þetta er fyrsta
Dylan-platan í þrjú ár, að frá-
taldri plötunni með tónlistinni
úr kvikmyndinni „Pat Garrett
og Billy the Kid“.
0 Næsta KINKS-platan kem-
ur Ut síðar í þessum mánuði,
heitir „Preservation Act 1“, er
samin, . útsett og tekin upp
undir stjórn Ray Davies og er
fyrri hluti söngleiks eftir hann.
AÐ BJARGA SJÁLFUM SÉR
— RÆTT VIÐ SIGURÐ GUÐJÓNSSON, HÖFUND „TRUNTUSÓLAR”

„NEI, bókin var ekki beint erfið í
fæðingu. Hún fæddist eiginlega
allt I einu. Ég vaknaði eitt sinn
grúttimbraður uppi undir hana-
bjálka — alveg sérstaklega góð-
um og elskulegum hanabjalka, og
fór að skrifa. Það er meira að
segja hugsanlegt að þetta hafi
verið delerfum tremens“.
Bókin, sem þannig var til, heitir
„Truntusól“ og höfundurinn, sem
þannig lýsir tilurð hennar, er Sig-
urður Guðjónsson. „Truntusól" er
sú bók ungs rithöfundar, sem
hvað mesta athygli hefur vakið í
yfirstandandi jólabókavertið, —
bæði fyrir óvanaleg efnistök og
lipran stíl, en ekki síður fyrir þá
opinskáu sjálfsskoðun, sem fram
fer á síðum hennar. I bókinni
lýsir höfundur m.a. dvöl sinni á
geðdeild hér í borg. Og Sigurður
var ekki síður hreinskilinn í
stuttu samtali við Slagsiðuna.
Þótt bókin hafi ekki verið tekin
með keisaraskurði, þá leið lengri
tími unz hún varð fullvaxin. „Það
má segja, að hún hafi verið eitt ár
og átta mánuði í smfðum. Bók-
in krafðist þess, að maður væri
tiítölulega opinskár og það er ekk-
ert auðvelt."
Fyrsta skrefið. Bókin er spegil-
mynd af mfnum hugmyndum um
líf og tilveru, — þ.e. eins og þær
voru fyrir ári. Þær hafa taisvert
breytzt síðan. En þetta bind ég
svo auðvitað innan ákveðins
ramma, og það er alveg rétt, sem
kom fram í ritdómi hjáölafi Jóns-
syni, að hér er efniviður i raun-
verulega skáldsögu. En þá skáld-
sögu var ég einfaldlega ekki mað-
ur til að skrifa.“
„Þessi bók“, sagði Sigurður,
„var fyrsta skrefið til að bjarga
sjálfum mér. Þegar maður var á
spítalanum hafði maður góðan
tíma til að hugs, — þó ekki hefði
maður mikið annað. Og bókin er
árangur þessara íhugana. HUn er
einn hlekkur í langri keðju. Og ég
er nú að reyna að flétta þá keðju
áfram með sjálfum mér.“
Heilbrigði og óheilbrigði. Sig-
urður kvaðst vera ánægður með
þær móttökur, sem bókin hefur
fengið. Margir gagnrýnendur
hafa bent á, að hún sé rituð undir
miklum áhrifum frá Þórbergi.
„Já, ég játa fúslega skuld mfna
við Þórberg”, sagði Sigurður, „og
Schubert. Þetta voru menn, sem
lásu á milli línanna. Þeir hafa
haft mest áhrif á mig allra
manna. Ég kynntist Þórbergi
fyrst 12 ára gamall, og hef síðan
lesið allt eftir hann. Ég held ég
þekki Þórberg ákaflega vel, og
veit það raunar."
„En ég er ekki síður ánægður
með þær viðtökur, sem ég held að
bókin hafi fengið hjá ákveðnum
hópi lesenda. Ég held hún falli
bezt í kramið hjá fólki með ákveð-
inn lffsstíl og ákveðin viðhorf til
mælkvarða þjóðfélagsins á heil-
brigði og óheilbrigði."
Vfkkun skynhringsins. „Mat
fólks í okkar efnishyggjuþjóðfé-
lagi á því, hvernig fólk það sé,
sem er á geðdeildinni er alger
misskilningur. Annaðhvort á það
að vera alger sénf eða fullkomnir
bjánar. Sannleikurinn er sá, að
þetta er aðeins venjulegt fólk af
ýmsu tagi, sem á einn hlut sam-
eiginlegan. Það hefur margt af-
skaplega mikið næmi. Ég á við
það, að það hefur komizt í kynni
við ýmis djUp, sem liggja að baki
hlutanna, að baki þeim efnis-
heimi, sem við hrærumst í dag-
lega. Það hefur komizt út úr þess-
um fáranlegítahring efnisins. A
geðdeildinni er svo með lækn-
ingaaðferðum og lyfjum reynt að
koma því inn í hringinn aftur, og
reynt að þrengja aftur þennan
ótrúlega víða skynhring sem
margt af þessu fólki ræður yfir.
I stað þessa ættu geðdeildarinár
að reyna að samræma
persónuleika manna, svo hann
geti þolað þau átök sem
óhjákvæmilega koma
upp þegar hugurinn uppgötvar
víðáttur, sem ekki er viðurkennt
að séu til. A geðdeildum er ekki
neitt viðurkennt nema það, sem
hægt er að mæla eða þreifa á.
Geðdeildir eru eitt hættulegasta
tæki efnishyggjuþjóðfélagsins af
því þær starfa undir yfirskini vís-
inda og læknisfræði.“
A geðdeildina á ný? „Ég var
eitt og hálft ár að jafna mig eftir
meðferðina, sem ég fékk á spítal-
anum,“ sagði Sigurður, „en mér
er á ný að takast að víkka skyn-
hringinn. „Getur það þá ekki þýtt
að hann verði að leggjast inn á
ný! „JU, það er vel hugsanlegt,“
segir hann.
Og hvemig er skynhringurinn
víkkaður? „Ja, það er ekki auð-
velt að segja. Ég á ekki við hluti
eins og LSD, hass eða því um lfkt.
Það, sem ég á við, er alveg nátt-
Urulaus hlutur. Ég bjó í fjögur ár
upp á Akranesi. Þar er tiltöluleg
kyrrð, og þetta kemur smátt og
smátt þegar maður hættir að
hugsa um þessa efnislegu hluti,
— peninga, stöðu, tiltil o.s.frv.
Það er þetta spursmál um að vera
maður sjálfur. Og ég held að á
geðdeildinni sé meira af fólki,
sem en það sjálft en víða annars
staðir í þjóðfélaginu. Ég er ekki
að tala um fólk, sem þjáist af
geðsjUkdómum, heldur fólk, sem
á við einhverja „sálræna“ erfið-
leika að stríða. A geðdeildinni er
mikiðgerttil aðgera þettafólk að
krónfskum aumingjum."
„Ég efast um, að ég eigi eftir að
skrifa aðra bók á ævinni,“ sagði
Sigurður Guðjónsson. „Mér finnst
ég vera búinn að segja allt f bili.“
—aþ.
„HER ER EG
MIKLU MEIRI
MANNESKJA”
Guðlaugur, Súsann og Heiða Marfa. Sigríður með synina tvo,
Trausta og Júlfus Sfmon.
„ÉG er ekki fyrir borgarlífið.
Það er of mikil menning og
kapphlaup um peninga. Ég vil
heldur vera í sveitinni.“
Páll Símonarson, 24 ára,
fæddur og uppalinn í Reykja-
vík. Hóf í vor búskap á Flögu,
innstu jörð í sunnanverðum
Breiðdal. Hafði fram til þess
tíma einungis búið í Reykjavík
og unnið m.a. að bílaviðgerðum
og á hjólbarðaverkstæði. Hvers
vegna sneri hann blaðinu allt í
einu við, fór af mölinni á mold-
ina?
„Eg var búinn að vera hjá
frænda mínum í sveit, hér í
Breiðdalnum, frá því að ég var
smástrákur. Mig hefur alltaf
langað til að verða bóndi og
Páll Sfmonarson.
dreif mig í það, þegar geta var
til.“
Páll sagði það ekki hafa verið
neitt óheyrilega erfitt að hefja
búskapinn. Vinnudagurinn hef-
ur þó verið langur og oft erfið-
ur. „En ég er ekki fyrir þægind-
in,“ segir hann. „Eg vil fá að
hafa fyrir lífinu." Hann hefur
unnið með búskapnum, m.a.
verið vélstjóri i frystihúsinu á
Breiðdalsvík.
Konan hans, Sigríður JUlius-
dóttir, er einnig fædd og uppal-
in í Reykjavík. Þau eiga tvo
syni, Trausta, 6 ára, og JUlfus
Símon, 2 ára.
„Ég vildi alveg bUa i sveit,"
segir hún. „Þó hafði ég ekki
hugsað mér, að það yrði á Aust-
urlandi. En Palli var bUinn að
vera hér i sveit og svo fórum
við í sumarfrfinu í fyrra að gá
að jörðum hér fyrir austan. Við
komum m.a. hingað að Flögu,
en ég hafði bara hugsað mér að
tina hér steina, hafði heyrt að
hér væri mikið af þeim og fall-
egir. En mér leizt svo vel á mig
hérna og var svo mikið að
skoða, að ég gleymdi að tína
steinana.“
HUn hefur ennþá ekki haft
mikinn tfma í steinasöfnunina.
„Ég hef ekki komizt eins langt
og ég ætlaði mér. En það er
alveg ábyggilega nógur tími til
slíks seinna.“
Og hvernig líkar henni nú?
„Þetta er allt annað líf og
iangt því frá að ég sakni hins.
Hér er ég miklu meiri mann-
eskja. Hér er miklu meira að
gera. Mér fannst alltaf of lítið
líf að vera innan fjögurra
veggja fyrir sunnan. Ég hlakk-
aði til f allan vetur að komast
hingað um vorið. Ég var líka
svolítið kvíðin, en þetta hefur
farið langt fram úr því sem ég
vonaði. Ég hélt að fólkið myndi
líta á okkur sem eitthvert
Reykjavíkurpakk, en það hefur
verið afskaplega almennilegt
og andinn hérna í sveitinni er
svo góður.“
Og ekki kveðst hún kvíða
fyrir vetrinum. „Ég er miklu
meira fyrir einveruna en að
vera innan um fólkið. Ég er
búin að fá yfrið nóg af því fyrir
sunnan. Maður nýtur þess líka
betur að hitta fólkið þegar það
kemur hingað.“
Páll telur, að fleiri borgar-
fjölskyldur ættu að drffa sig í
sveitina. „Ég veit, að það er
fullt af fólki, sem vill búa í
sveit, en þorir ekki. Það er
hrætt við háar tölur — sem
ekki eiga sér stoð. Eg keypti
þessa jörð á 921 þús. og 300 þús.
kr. lán nægði fyrir útborgun-
inni. Það er kannski dýrt á
teikniborðinu að byrja búskap,
en maður getur gert sér þetta
mun ódýrara, t.d. með því að
kaupa notaðar vélar o.fl. Þetta
er talin góð jörð með mikla
möguleika, t.d. er hér gott fjár-
land. Ég ætla að stækka við mig
og er byrjaður að rækta.“
Svo að Páll er bjartsýnn á
framtíðina?
„Það er ekki hægt annað en
að vera bjartsýnn í þeirri að-
stöðu sem ég er.“
Á annarri jörð f Breiðdal,
Eyjum, býr vinafólk ungu hjón-
anna á Flögu: Guðlaugur Gunn-
laugsson, 20 ára, uppalinn í
Hafnarfirði, og SUsann Ann
Walker, 18 árat fædd í Eng-
landi, en uppalin í Hafnarfirði.
Þau eiga dóttur á öðru ári,
Heiðu Maríu, og annað bam í
vændum.
„Okkur hafði alltaf langað til
að fara Ut á land — hálfleiddist
í bænum. Og þegar þau á Flögu
voru búin að fá jörð hérna fyrir
austan og við fréttum af þess-
ari, slógum við til,“ segir Guð-
laugur. „Við höfðum aldrei ver-
ið í sveit áður og þetta er þvf
ansi mikil tilbreyting. En þetta
hefur gengið framar öllum von-
um.“
OgSUsann tekur undirþetta:
„Okkur líkar ákaflega vel
hérna — þetta er þægilegt, ró-
legt og gott líf.“
Sakna þau einskis?
„Við vitum ekki hvað það
ætti að vera.“
Guðlaugur játar, að þau hafi
verið dálítið kvíðin, áður en
þau komu austur, það var hálf-
gerð óvissa um framtíðina. En
nú sjá þau ekkert eftir þvf:
„Við höfum tekið rétta
ákvörðun," segir hann.
En er ekki erfitt að byrja
búskap með tvær hendur
tómar?
„JU, það er rétt, og vinnudag-
urinn er miklu lengri hér. En
maður sér ekkert eftir því, af
því að maður er að vinna fyrir
sjálfan sig.“ _sh
Skrifaði um vist sína á geðdeild — Sjá viðtal við Sigurð □ □ □ □