Morgunblaðið - 14.11.1973, Page 22

22
Guðmundur Þorvalds
son á Litlu - Brekku
Guðmundur Þorvaldsson á
Litlu-Brekku dáinn? Það er erfitt
að trúa því, að nú sé Guðfríður
Jóhannesdóttir frá Gufuá orðin
ein, að dauðinn sé búinn að að-
skilja Litlu-Brekku hjónin, að
Guðmundur standi ekki ennþá við
hlið hennar eins og hann hefur
gert í 58 ár, yfirlætislaus, góð-
mannlegur og teinréttur með
þykka hrokkna árið, sem mjög
lftið lét á sjá fyrir tímans tönn.
Þannig var hann til þeirrarstund-
ar, er hann gat ekki lengur á
fótunum staðið.
„Eins og björkin, sem bognar
ei, en brotnar í bylnum stóra
seinast."
Þegar svona efasemdir sækja
móti staðreyndum, getur þá ekki
skeðaðsjálf eilífðinsé aðminna á
sig og vilji segja: mundu eftir
mér? Svo mikið er víst, að
minningin um svo gáfaðan og góð-
an mann sem Guðmundur var
fyrnist ekki fljótlega.
Guðmundur Þorvaldsson var
fæddur á Hofsstöðum, Álftanes-
hreppi, Mýrars. , 4, febrúar, 1886.
Foreldrar hans voru ágætis hjón-
in Helga Sigurðard. Og Þorvaldur
Erlendsson. A öðru ári fluttist
hann með foreldrum sínum að
Litlu-Brekku í Borgarhreppi.
Hann var næstelstur af átta
systkinum, svo að nærri má geta
að elstu drengirnir hafa fljótt
farið að hjálpa föður sínum við
fjárgæslu o.s.frv. Guðmundur tók
svo við búinu, þegar Þorvaldur
fór að eldast.
Ekki var mikið um skólamennt-
un fyrir unglinga í þá daga, síst
fyrir elstu börnin af stórum
barnahóp, en greindir unglingar
höfðu „allir klær úti“ til að viða
að sér þekkingu, svo sem unnt
var. Tímarit komu þar oft að góðu
gagni og bækur, svo og samtöl við
greinda og menntaða menn, ná-
granna og hjúin, sem oft lúrðu á
furðulegustu hlutum og að
ógleýmdum þeim menningararfi,
sem börnin námu við móður kné.
Fyrsta sinn, ers'e sá Guðmund,
stóð hann fýrir innan borð f
gamla bamaskólanum f Borgar-
nesi við hlið Guðfriðar ljósmóður
konu sinnar og aðstoðaði hana við
að bólusetja okkur krakkana, en
við horfðum hrifin á þessi há-
vöxnu, ljóshærðu, glæsilegu ungu
hjón. Guðfríður ljósmóðir, það er
mikil birta yfir þeirri nafngift.
Ekki spillti það, að ég hafði séð
hana breyta fallegum dúkum í
finar flíkur; það var talsverðar
virðingarauki i þá daga að vera
góð saumakona, og þá höfðu allir
tíma til að máta og gerðu það með
mikilli gleði.
Htthvað höfum við vfst heyrt
um Guðmund, jú að hann væri
fjárflesti bóndinn í héraðinu,
vildi ekki eiga öðruvísi hesta en
hvíta og rauðar kýr hyrndar.
Það þurfti að afla mikilla heyja
handa svo mörgum gripum, enda
var oft mannmargt á Litlu-
Brekku einkum á sumrin. Ekki
voru vélar til að létta störfin,
síðar þegar þær fóru að flytjast,
var Guðmundur bæn<Ja fyrstur til
að kaupa þær. Þá þurfti líka að
slétta og stækka túnið, það var
gert með svo miklum myndar-
brag, að allar mýrar, móar og mó-
grafir í kringum túnið breyttust í
fallegar flatir, sem munu lengi
prýða staðinn, sem veglegur
minnisvarði bóndans, sem bjó þar
um miðbik tuttugustu aldarinnar.
Þá voru líka börnin sjö, sem lifðu
af tíu.komin á unglings og æskuár
og unnu mikið sérstaklega á
sumrin. Drengirnir, Jóhannes og
Öskar, tóku að sér alla vélavinnu.
Sfðar eftir að drengirnir fóru að
heiman, iðraði Guðmund þess að
hafa ekki strax lært á vélarnar, en
þá fannst hinum hann vera orð-
inn of gamall til þess að byrja á
því, en sárt fannst honum að
verða að íþyngja sonum sínum
með allri vélavinnu fyrir sig,
hversu hlaðnir störfum, sem þeir
voru á sínum eigin búum og
annars staðar. Bót í máli var það
að þeir þurftu ekki langan veg að
fara til að liðsinna pabba sínum
og gerðu það alltaf með einlægri
ljúfmennsku. Sömuleiðis dóttir-
in Helga Guðfríður, og hennar
maður, Sigursteinn Þórðarson,
sem sáu um allan aðdrátt o.s.frv.
fyrir þau, eftir að Brekkuhjónin
t
Faðir og fósturfaðir okkar
ÞÖRHALLUR BJÖRNSSON
andaðist mánudaginn 12.
nóvember.
Svavar Þörhallsson
Hafdís Þórhallsdóttir
Brynhildur Bjarnarson.
t
Dóttir mín
RAKEL ARNADÓTTIR
Laugarnesvegi 106,
sem andaðist í Borgarspít-
alanum fimmtudaginn 8.
nóv. verður jarðsungin frá
Fossvogski rkj u fi mmtudag-
inn 15. nóv. kl. 3. eh.
Blóm vinsamlegast afþiikk-
uð. Þeini sent vildu minnast
hinnar látnu er bent á
Krabbameinsfélag Islands.
Fyrir hiind vandamanna
Sigrfður Jakohsdóttir.
voru orðin ein, allt þar til Sigur-
steinn dó 1967, þá fluttu þau til
Helgu dóttur sinnar í Borgarnes
og dvöldust þar, þar til húnfluttist
til Reykjavíkur fyrir ári síðan. Þá
hurfu Brekkuhjónin aftur til átt-
haganna að Tungulæk til Öskars
sonar síns og Ragnhildar tengda-
dóttur.
Hugurinn leitar til baka til
þeirra tíma, sem glaumurinn og
gleðin ríktu á heimilinu, ekkert
vélaskrölt, allt unnið með hand-
af li, allt gras slegið, sem hægt var,
Iíka fyrir ofan veg meðfram
Tungulæk og Háfslæk allt upp
undir Einkönnur, þessar þekktu
söguslóðir Egils Skallagrímsson-
ar.
Á þeim árum gat það komið,
fyrir, að unglingar skældu í laumi
út af þvf, að geta ekki haldið
áfram að læra, þegar barnaskóla
Iauk. Þeim var gott að komast að
Litlu-Brekku, þar var ekkert
bæjarslúður, erjur eða þras eða
neinn lágkúrulegur hugsunar-
háttur ríkjandi.
Hvar sem fólkið tyllti ser niður
til að borða eða drekka kaffi, var
húsbóndinn alltaf tilbúinn að
segja eitthvað fræðandi og
skemmtilegt, þá spillti það ekki
að koma í bæinn og heyra hús-
freyjuna leggja orð í belg. Það er
ráðgáta, hvernær þau höfðu tfma
til að viða að sér þeim fróðleik og
nýjungum, sem þau höfðu alltaf á
takeitnum.
Það var þeim líka til gleði og
uppörvunar að systkini Guð-
mundar og mágkonur voru oft í
sumarvinnu hjá honum og þá
gjarnan með börn sfn með sér. Oft
voru þar líka óskyldar konur með
börn, oft um 10 börn á heimilinu,
þó að yngstu systkinin væru
ófædd.
Aldrei voru börnin til leiðínda
eða óþæginda, en lærðu fljótt að
hjálpa og gleðja aðra. Heimabörn-
in eru minnisstæðust, hve þau
voru ljóshærð falleg og góð.
Arið 1940 byggði Brekkufólkið
einlyft steinhús á Lambhúsaflöt-
inni. Þá var stóra skemmtilega
timburhúsinu breytt í heyhlöðu:
t
Eiginmaður minn og faðir
okkar,
GUÐMIJNDUR
HALLDÖRSSON,
frá Aðalvík,
Akurgerði 8, Reykjavík.
verður jarðsunginn frá Foss-
vogskirkju fimmtudaginn
15. þ.m.
Margrét Bjarnadóttir
og börn.
t
Sonur okkar,
JON JL’LILS
Klettahlíð 12,
Hveragerði,
andaðist að Landspftalanum
sunnudaginn 11. nóvember
af viildum slvsfara.
Júlía Jönsdöttir
Magnús Joehumsson.
t
BALDVIN HELGASON,
prentari,
Þingholtsstra-ti 26,
lézt 10. þ.ni.
Fyrir hönd aðstandenda.
Jón Baldvinsson.
t
Eiginmaður minn,
MAGNÚS JOGHUMSSON,
fyrrv. póstmeistari,
andaðist 11. növember. Utförin verður gerð frá Dömkirkjunni
fimmtudaginn 15. nóv. kl. 13.30.
Guðrún Geirsdóttir.
t
Þiikkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
jarðarför móður okkar,
RAGNHEIÐAR BLANDON.
Sérstakar þakkir viljum við færa læknum og hjúkrunarkon-
um að Sólvangi. Hafnaifirði. fvrir frábæra hjúkrun. alúð og
umhyggju í veikindum hennar.
Ragna Blandon,
Þorsteinn Blandon.
Innilegt þakklæti konu ntinnar. + f.yrir auðsýnda santúð við andlát og útför ;
IIOLLU JONSDOTTUR.
Eskihlið 16a.
Páll Sigurðsson.
t
Hjartkærar þakkir fyrir samúð og vináttu við andlát og
jarðarför mannsins míns.
SIGURÐAR BJARNA GUNNARSSONAR.
Li11 a-IIvam m i, Mýrd aI.
Astríöur Stefánsdöttir.
t
Hjartkærar þakkir f>rir auðsýnda samúð og virðingu við
fráfall og jarðarför eiginkonu minnar og móður okkar.
GUÐRÚNAR BOASDÖTTUR BRUNBORG.
Salomon Brunborg,
Reidunn, Erling
og Egil.
t
Þökkum innilega samúð, er okkur var sýnd við andlát og
jarðarför
IIINRIKS BENEDIKS OLAFSSONAR,
Höfðahlfð 11. Akureyri.
Sérstaklega viljum við þakka læknum og hjúkrunarliði Lyfja-
deildar Fjörðungssjúki ahússins á Akureyri.
Guð blessi ykkur öll.
Sigurlín og Ilerberl Matehe,
Karl Hinriksson, Gunnlaug Heiðdal,
Sæbjörg Hinriksdóttir, Guðleifur Einarsson,
Olína Hinriksdóttir. Gunnar Markússon,
Stefanía Hinriksdóttir, Albert Guðlaugsson
og harnabörn.
„Já, hann á mikið hey múna í
húsinu, gamli maðurinn,“ sagði
Guðfríður einhverntíma, er ég
hitti hana i Reykjavík á þessum
árum.
Svo fóru börnin að týnast burt
og stofna sín eigin heimili. Jó-
hannes var tekinn við landmáms-
jörðinni Árbrekku, en þar hafði
Guðmundur búið líka nokkurt
árabil.
Þá fór búið eðlileg að dragast
saman, hagahúsin voru lögð niður
og öll útihús á túninu þurrkuð út.
Gripunum öllum komið fyrir í
lambahúsunum, en þau rúmuðu
þó nokkuð.
Eftir það fóru Brekkuhjónin að
geta látið meira eftir ser. Bóka-
safnið breiddi úr sér, Þau ferð-
uðust líka bæði innan lands og í
Bandaríkjunum.
Guðmundur fór í bændaför til
Noregs 1953 og skemmti sér mjög
vel, sagðist hann hafa þekkt suma
dalina og friðina eftir lýsingunni,
þetta fór ég allt í huganum, þegar
ég var unglingur sagði hann.
Mesta ánægja hafði hann þó
áreiðanlega af því að rökræða í
gamni við konu sína, sem kepptist
því meir við handavinnuna, sem
hitnaði meir í samræðunum.
Það fækkaði óðum á heimilinu.
Loks var bara fósturdóttirin
Kolbrún Jóhannesdóttir, elsta
barnabarnið þeirra, eftir hjá
þeim og ein vinnukona, sem var
þar í tíu ár samfleytt og er það
ágætt dæmi um það, hve hjúasæl
þau voru. Sfðast voru Brekku-
hjónin orðin ein eftir, en þá höfðu
þau símann, og börnin skruppu
heim til að hjálpa pabba sínum og
mömmu, einkanlega þessi þrjú,
sem bjuggu í nágrenninu, Jó-
hannes, Öskar og Helga, eins og
áður hefur verið minnst á.
Litlu-Brekku hjónin áttu sér að
baki langan og hamingjuríkan
Framhald á bls. 23.
SKILTI Á GRAFREITI
OG KROSSA
Flosþrent s.f.
Nýlendugötu 1 4,
sími 1 6480.
+
Þökkum innilega samúð og
vinarhug við andlát og útför
eiginkonu minnar, móður og
tengdamóður,
STEINUNNAR
GUNNHILDAR
GUÐMUNDSDOTTUR,
Marías Finnbogason,
Klara Asgeirsdöttir,
Sigtryggur Kjartansson.
t
Þökkum auðsýnda samúð
við andlát og jarðarför
KARITASAR
ingibergsdOttur,
Seyðisfirði.
Fyrir hönd vandamanna
Sölveig Gísladöttir.
+
Þökkum innilega auðsýnda
samúð og vináttu við andlát
og jarðarför bróður okkar
JÖNS MAGNIJSSONAR
Elín Magnúsdóttir,
Ragnhildur Magnúsdóttir.
+
Þökkum innilega auðsýnda
samúð, hjálp og vinarhug
vegna fráfalls og útfarar eig-
inmanns rníns og föður okk-
ar,
GUNNARS
KRISTINSSONAR,
Iloltsgötu 36,
Ytri-Njarðvfk.
Inga Jöna Steingrímsdóttir,
S t e i ngr ím ur G u n n arsson,
Hallgerður Gunnarsdóttir
og aðrir vandamenn.
«