Morgunblaðið - 12.01.1974, Page 23

urinn gat fengið og augu hans
ljómuðu af sigurtárum til síns
gamla félags, sem hann var stofn-
andi að fyrir svo langa löngu.
Við viljum að lokum votta fjöl-
skyldu og vinum Halls ást og virð-
ingu okkar frá Val, en minningin
um stofnandann lifir best og
lengst, með hvatningu til nýrra
dáða.
F.h. Fulltrúaráðs Vals.
Hermann Hermannsson.
Við fráfall Halls Þorleifssonar
rifjast upp fyrir mér gömul
endurminning. Ég var þá ný-
kominn til Reykjavikur og lagði
eitt sinn leið mina á samsöng hjá
Karlakórnum Fóstbræðrum. Ég
hreifst strax af þvi sem fyrir augu
og eyru bar. Það var myndarlegur
hópur söngmanna, sem stóð á
sviðinu og söngstjórinn glæsi-
menni. En ég man glöggt að ég
veitti sérstaka athygli eldri
manni, sem stóð ystur i fremstu
röð söngmanna. Hárið var hæru-
skotið, en yfirbragð mannsins sér-
staklega geðfellt og menningar-
iegt. Og það duldist ekki
ókunnugum, að við hlið hans
stóðu tveir ungir synir hans,
ættarmótið leyndist ekki. Þetta
var Hallur Þorleifsson og synir
hans, Ásgeirog Kristinn.
Ég kynntist Halli síðar í hópi
Fóstbræðra. Það fór ekki milli
mála, að hann var mikils metinn
af félögum sinum þar, sem margir
höfðu þá þekkt hann í áratugi. Og
það var sannarlega ekki að ófyrir-
synju. Hallur var hvort tveggja í
senn, frábær söngmaður og ein-
staklega skemmtilegur félagi.
Hann stráði kring um sig græsku-
lausri glaðværð og ljúflyndi, eins
og ekkert væri sjálfsagðara.
íslenskir karlakórar hafa gert
víðreistara en flestir aðrir list-
flytjendur ísienskir. Þeir hafa
hvarvetna verið þjóð sinni til
sóma. Ég hika ekki við að full-
yrða, að Hallur Þorleifsson eigi
stóran hlut að menningarlegri
reisn islenskra karlakóra. í ára-
tugi var hann ýmist söngstjóri eða
söngmaður í þeirri sveit. Allt
framlag hans var sama marki
brennt.
Um langt árabil hið síðasta átti
Hallur við heilsubrest að stríða.
Af þeim sökum varð hann að
hætta störfum í Fóstbræðrum. En
það er til marks um vinsældir
hans meðal kórmanna, aðoftar en
ekki, ef komið var saman á gleði-
fundi, leitaði hugurinn ósjálfrátt
til hans. Og þá voru honum send-
ar kveðjur, sem ég er fullviss að
glöddu hann.
Fóstbræður hafa oft sungið ljóð
þjóðskáldsins góða, Steingríms
Thorsteinssonar. Mig langar að
enda þessi fáu minningabrot um
Hall Þorleifsson með því að til-
færa ljóðlínur eftir hann:
„Sönglist hófstu sjálfur
meðal vor,
söngsins vængir skulu
nafn þitt bera.“
Þökk sé guði fyrir farsælt æfi-
starf.
Sigurður E. Haraldsson.
Hallur Þorleifsson var fæddur
15. april 1893 að Vestra-Fróðholti
í Landeyjum. Foreldrar hans
voru Þorleifur Jónsson frá Kleif í
Austur-Landeyjum, siðar kaup-
maður í Reykjavík, og kona hans,
Kristín Arnoddsdóttir frá Arnar-
hóli í sömu sveit.
Hallur fór til náms i Verslunar-
skóla Islands og brautskráðist
þaðan árið 1912. Að námi loknu
stundaði hann verslunarstörf og
kaupmennsku í Reykjavík, rak
um skeið verslunina Vaðnes og
naut i ríkum mæli hylli viðskipta-
vina jafnt yngri sem eldri. Árið
1937 gjörðist hann bókari og siðar
fulltrúi hjá Rafmagnsveitu
Reykjavikurborgar og starfaði
þar óslitið, þar til hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir árið
1963.
Eftir það vann hann þó að ýms-
um bókhaldsstörfum meðan hon-
um entust heilsa og þrek.
Hallur var óvenju félagslyndur
maður og kom það snémma í ljós.
Ungur að árum gekk hann í
K.F.U.M. og varð brátt mikilvirk-
ur í starfsdeildum félagsins, m.a.
einn af stofnendum knattspyrnu-
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARPAGUR 12. JANUAR 1974
23
félagsins Vals, er síðar gerði hann
að heiðursfélaga sínum. Hann var
þegar í æsku trúhneigður og
undir handleiðslu sr. Friðriks
Friðrikssonar varð trúin honum
það skæra leiðarljós, er lýsti hon-
um allt hans líf. Trúin varð hon-
um ríkuleg fagnaðarlind og hann
lifði f anda þessarar hvatningar
postulans:
Verið ávallt glaðir vegna sam-
j félagsins við Drottin.
Hrókur alls fagnaðar var hann
á góðvina fundum, en það duldist
engum, að innifyrir rikti alvara
hins lífsreynda og trúarstyrka
manns.
Fáir æskulýðsleiðtogar hafa í
jafn ríkum mæli og sr. Friðrik
Friðriksson, látið sönginn hljóma
við boðun fagnaðarerindisins, og
brátt varð Hallur öfiíjg máttar-
stoð i sönglífi K.F.U.M. Varð
hann virkur i söngflokki félagsins
árið 1911. En sönghæfileikar hans
og hljómlistargáfa olli því, að víð-
ar varð hann virkur þátttakandi í
sönglífi Reykjavíkur.
Árið 1914 hóf hann söng í
kirkjukór Dómkirkjunnar og
söng þar upp frá því meðan kraft-
ar entust.
Þá varð hann einnig félagi í
Karlakórnum 17. júní, sem
starfaði hér í Reykjavík um árabil
við miklar vinsældir undir stjórn
hins ástsæla tónskálds Sigfúsar
Einarssonar.
Þá er komið að þeim þættinum
á löngum og merkum söngferli
Halls Þorleifssonar, sem Fóst-
bræður munu ætíð minnast í
virðingu og ríkulegum þakkar-
hug. Sá þáttur hófst, er þeir
félagarnir Hallur Þorleifsson,
Hafliði Helgason og Jón
Guðmundsson fóru til fundar við
Jón Halldórsson haustið 1916,
ræddu við hann um stofnun
Karlakórs K.F.U.M. og fóru þess á
leit við Jón, að hann gjörðist
stjórnandi kórsins. Þeirri heim-
sókn fylgdi sú gifta, sem Fóst-
bræður munu alla tíð telja sig í
óbættri þakkarskuld fyrir. í ára-
tugi var Hallur virkur þátt-
takandi í hópnum, jafnan í
fremstu röð og söngglaðastur
allra. Hann þreyttist aldrei á að
starfa fyrir kórinn, enda var hon-
um sýndur mikill trúnaður og
virðingarvottur.
Hann var formaður kórsins
1919—1926 og varaformmaður
1946—1947. Auk þess hafði hann
á hendi mörg trúnaðarstörf fyrir
kórinn. Má heita, að fá ráð væru
ráðin, án þess að hann væri
kvaddur til. Fyrir fjölþætt og
mikilvæg störf sín í þágu Fóst-
bræðra var hann sæmdur gull-
merki kórsins.
En Hallur bjó einnig yfir ágæt-
um söngstjórnarhæfileikum, sem
komu glöggt í ljós, þegar Jón
Halldórsson fól honum veldis-
sprotann í viðlögum. En söng-
stjórnarhæfileikar hans komu að
fullum notum, er ákveðið var árið
1932 að stofna kór með ungum
mönnum, kór, er yrði í nánum
tengslum við Fóstbræður. Var þá
stofnaður karlakórinn Kátir
félagar og varð Hallur söngstjóri
hans. Kátir félagar tóku um ára-
bil virkan og merkan þátt í söng-
lifi borgarinnar bæði með sjálf-
stæðum hljómleikum og þátttöku
í flutningi sígíldra tónverka, og
rættust hjá kór, og ekki síður hjá
söngstjóra hans, hinar glæstustu
vonir. Þegar starfsemi Kátra
félaga lauk, árið 1944, komu flest-
ir félaganna til starfa með Fóst-
bræðrum. En Hallur hafði aldrei
látið niður falla virka þátttöku
sína í sínum gamla kór, og brátt
varð hann þríefldur, er hann
hafði sér við hlið syni sina tvo,
Ásgeir og Kristinn, sem báðir
urðu mikilvirkir liðsmenn og
Fóstbræður af lífi og sál.
Árið 1921 kvæntist Hallur Þor-
leifsson Guðrúnu Ágústsdóttur
Benediktssonar verslunarstjóra á
ísafirði. Margt var þeim hjónum
sameiginlegt, ekki hvað síst það,
hvað báðum var tónlistargáfan
gefin i ríkum mæli. Guðrún var i
hópi bestu söngkvenna þessarar
þjóðar, bæði fyrir raddgæði og
túlkun hennar á viðfangsefnum.
En heimili þeirra hjóna verður
öllum gömlum Fóstbræðrum sér-
stakiega minnisstætt, því segja
má að það heimili væri um langt
árabil að öðrum þræði félags-
heimili Fóstbræðra. Svo margar
ógleymanlegar stundir áttum við
þar á góðvinafundum með söng af
vörum og söng i sál.
Eitt siðasta skiptið, sem Hallur
Þorleifsson kom til hátíðarfundar
hjá Gömlum Fóstbræðrum, var
hann nýkominn á fætur eftir
mikil veikindi. Einhver hafði orð
á því við hann, hvort ekki væri
óvarlegt af honum, að koma til
gleðskapar svo fljótt eftir lang-
vinna sjúkdómslegu. Því svaraði
Hallur eitthvað á þessa leið: Sé ég
á förum, þá væri mér ekkert
kæaraw en að mega ljúka degi í
þessum góða félagahópi, siðan
bætti hann við: En þegar stundin
kemur, þá veit ég að Fóst-
bræðurnir, sem horfnir eru yfir
landamærin, munu taka vel á
móti mér.
Nú skal hann kvaddur í þeirri
trú, að nú hafi hann fengið að
sannreyna það, að Fóstbræðurnir
handan við landamærin hafi
fagnað honum með þróttmiklum
Fóstbræðrasöng og Sangerhilsen.
Garöar Þorsteinsson.
Minninq:
Ingibjörg Þorsteins-
dóttir frá Strönd
Fædd 13. 01.1888
Dáin 05. 01 1973
Sú kynslóð sem komin var á
legg fyrir siðustu aldamót, er nú
að hníga til foldar og safnast til
feðra sinna. Þá er þess vert fyrir
okkur sem eftir lifum að hug-
leiða hvað íslenzka þjóðin á þess-
um kjörviðum mikið að þakka.
Þetta háaldraða fólk hefir lifað
það timabil i sögu þjóðarinnar
sem einstæðast má teljast frá upp-
hafi íslandsbyggðar, það ólst upp
við svo erfið kjör á allan hátt svo
sem saga þjóðarinnar sýnir, best.
Eigi að síður hefir þetta fólk sem
ólst upp við þessi óblíðu lífsskil-
yrði skilað nútíðinni dýrmætum
arfi til ávöxtunar. Það er fyrst og
fremst þessum sterku stofnum að
þakka, hver lífsskilyrði við búum
nú við.
Ég ætla að minnast hér lítillega
þeirra heiðurshjóna Ingibjargar
Þorsteinsdóttur og Ingimundar
Jónssonar frá Strönd á Stokks-
eyri. Ingibjörg andaðist 5. þessa
mánaðar, en Ingimundur fyrir 10
árum. Fyrstu kynni mín af þess-
um hjónum voru þau, að dóttir
þeirra Guðbjörg kom til okkar 10
ára og dvaldi hjá okkur í Vest-
mannaeyjum eitt sumar. En það
urðu fleiri sumur sem þessi telpa
átti eftir að vera hjá okkur. Þá
voru miklar samgöngur á milli
Stokkseyrar og Eyja. Var maður
þá oft á ferð og jafnan auðfúsu-
gestur á Strönd og hófst þá góður
kunningsskapur á milli heimil-
anna sem haldist hefur alla tíð
sfðan með gagnkvæmri vináttu
milli fjölskyldnanna.
Ingibjörg Þorsteinsdóttir var
fædd á Ragnheiðarstöðum I Gaui-
verjabæjarhreppi, dóttir lijón-
anna Jóhönnu Jónsdóttur og Þor-
steins Oddssonar. Hún ólst upp
með foreldrum sínum og
sex systkinum, og er sú
síðasta af systkinunum
sem kveður þetta jarðlíf. 11.
nóvember 1911 giftist Ingibjörg,
Ingimundi Jónssyni ættuðum frá
Klauf I Landeyjum. í upphafi
búskapar síns keyptu þau býlið
Strönd á Stokkseyri og bjuggu
þar síðan í 36 ár. Ingimundur var
sjómaður bæði á áraskipum, skút-
um og vélbátum og varð snemma
formaður og farnaðist vel. Stokks-
eyri var þá ekki siður en nú
hættuleg verstöð. Sjósókn hefur
alla tíð verið erfið og áhættusöm.
ekki síst á meðan fleytan var smá
og öryggistæki engin, en þetta var
eini bjargræðisvegurinn til að sjá
sér og sinum fyrir lifsbjörg.
En það voru ekki eingöngu
karlmennirnir sem byggðu upp
sjávarbyggðir þessa lands á fyrri
hluta þessarar aldar. Þá stóðu
konurnar með bændum sínum af
miklum dugnaði ásamt börnum er
þau komust á legg að allri velferð
heimilisins með því að fara i að-
gerð á fiski þegar vel aflaðist, á
þerrireitinn á sumrin til að
þurrka fiskinn og i búskapinn eft-
ir þvi sem með þurfti. En svona
var vinnan þrotlaus í þá daga.
Það reyndi mikið andlega á
þrek sjómannskonunnar engu síð-
ur en karlmannanna að búa við
sjávarströndina á þessum árum.
Ingibjörg var greind og tápmikil
kona og sterk að allri gerð og
stóðst þá raun með prýði. Talið er
að sjómannskonan eygi þá gleði
sem sé dýpri en flestir skilja. Og
einnig svo sára sorg að ekki verði
meðorðum lýst.
Ingibjörg á Strönd var
skemmtileg i viðræðum og kunni
skil á mörgu, hún var mjög félags-
lynd, starfaði mikið í Kvenfélagi
Stokkseyrar, sem hafði í þá daga
líknarmálin efst á sinni stefnu-
skrá og var gerð að heiðursfélaga
þess félags.
Þar sem Ingimundur á Strönd
stundaði sjóinn mikinn hluta árs-
ins, kom það í hlut Ingibjargar að
sjá um stjórn á heimilinu og upp-
eldi barnanna. Þau eignuðust 4
dætur og 2 syni, allt mesta mann-
Framhald á bls. 19
Minning:
Sigurður Bjarni
Gunnarsson fv.oddviti
Hann var hógvær maður og
hljóðlátur meðan hann lifði hér
í heimi. Það var einnig hljótt
um burtför hans— of hljótt
að mínu áliti. Þó má vel vera
að okkur öllum sé fyrir beztu
að véra gleymd um leið og
moldin umlykur kistuna.
Einhvern veginn sætti ég mig
samt ekki við það, að svo góðs
manns eins og Sigurðar i Litla-
Hvammi, sé að engu getið þegar
hann hverfur af sjónarsviðinu.
Það virtist svo oft í hávaða-
samri veröld, að hinar fornu
dyggðir svo sem hógværð og
drenglund, séu lítt í hávegum
hafðar. Heimtufrekja tillitsleysi
og háreysti eru tímanna tákn.
Hrýs mörgum hugur við, ekki sízt
okkur, sem farin erum að reskj-
ast. Því finnst mér gott að minn-
ast samfylgdar við mann eins og
Sigurð Gunnarsson — hvíld að
vera með honum I huganum, þótt
hann sé horfinn, eins og það var
gott að dvelja i nálægð hans með-
an hann lifði og starfaði. Hann
var einn þeirra manna, sem sam-
fara glaðværð og ljúfmennsku i
viðmóti bjóyfir þvi sálarjafnvægi
að hann virtist aldrei skipta
skapi.Hann var þó engan veginn
geðlaus maður. Skoðanir hans
voru fastmótaðar og hann fylgdi
þeim af festu og stillingu hve-
nær, sem þörf krafði.
Sigurður Bjarni Gunnarsson
var fæddur að Steig í Mýrdal 10.
júní 1896. Foreldrar hans voru
hjónin Gunnar Bjarnason og Guð-
ríður Þorsteinsdóttir. Árið 1924
kvæntist Sigurður Ástríði Stef-
ánsdóttur, kennara í Litla-
Hvammi í sömu sveit. Lifir hún
mann sinn.
FYrstu 3 árin bjuggu ungu
hjónin á Steig, en fluttu að Litla-
Hvammi árið 1927. Þar stóð heim-
ili þeirra siðan. Eignuðust þau 4
böcn, sem öll eru á lífi. Þau eru
Gunnar bifreiðastjóri, Litla-
Hvammi, ókvæntur, Helga búandi
í Ytri-Njarðvík, gift Erlendi Vil-
mundarsyni, Sigþór, símaverk-
stjóri, Litla-Hvammi, kvæntur
Sólveigu Guðmundsdóttur og
Stefán til heimilis á Hvammbóli,
ókvæntur.
Litli-Hvammur stendur á fögr-
um stað vestan undir Steigar-
hálsi. Ekki er jörðin stór, enda
mun Sigurður aldrei hafa verið í
stórbændatölu. Jafnframt bú-
skapnum vann hann ýmis önnur
störf. Hann var góður smiður og
stundaði smfðar langt fram eftir
ævi. Þá var hann lengi formaður á
opnu skipi frá Dyrhólaey á meðan
menn stunduðu þann atvinnuveg.
I því hættulega og vandasama
starfi var hann heppinn og vin-
sæll, sem og í öðru því, er hann
tók sér fyrir hendur.
Skapgerð Sigurðar var þannig
farið, að ég hygg að hann hafi
ógjarnan tekið að sér verk, nema
hann treysti sér til að leysa þau
vel af hendi. Metnaður hans var
fólginn í því að skila því vel, sem
honum var trúað til.
Hann gegndi mörgum trúnaðar-
störfum fyrir sveit sína. Hann átti
i fjölda ára sæti í hreppsnefnd
Dyrhólahrepps og var oddviti um
alllagt skeið. Sýslunefndarmað-
ur var hann 1954—1958 og sókn-
arnefndarmaður í Skeiðflat-
arsókn. Ýmsum öðrum opinber-
um störfum gegndi hann um
lengri eða skemmri tíma og gat
sér hvarvetna gottorð fyrir reglu-
semí og heiðarleika.
Sigurður Gunnarsson var gæfu-
maður. Hann eignaðist góða og
mikilhæfa konu og góð börn. I búi
þeirra hjóna var aldrei mikill auð-
ur á veraldar visu. En þau voru
engu að siður miklir veitendur,
frá þvi fyrsta er ég kynntist þeim.
Litli-Hvammur stendur í þjóð-
braut og Skeiðflatarkirkja er þar
í túninu. Þar var og lengi þing-
staður Dyrhólahrepps. Margir
áttu þvá leið um staðinn og þáðu
þar góðan beina og margs konar
fyrirgreiðslu, sem öll var veitt
með IJúfmennsku. Fjölskyldan
unni tónlist. Húsfreyjan spilaði á
orgelið og gestir og heimafólk
tóku lagið þegar tilefni gafst til.
Eg á góðar minningar um heim-
ilið í LÚtla-Hvammi og murgir
munu hafa sömu sögu að segja.
En nú er skarð fyrir skildi er
húsbóndinn, sem svo lengi fagn-
aði gestum á þessum stað, er horf-
inn. Sigurður lézt eftir mjög
skamma legu hinn 6. nóvember
1973 og var jarðsettur lO.s.m. frá
Skeiðflatarkirkju. Það má því
segja, að þessi kvejuorð sér siðbú-
in. En allt um það skulu þau vera
litið tákn um handtak, sem ég
reyni að rétta horfnum vini og
góðum dreng yfir hafið mikla.
Blessuð sé minning Sigurðar í
Litla-Hvammi.
Ragnar Jónsson.