Morgunblaðið - 07.03.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1974
7
Konungur
á Spáni
ÁRIÐ nltján hundruð sjötíu og
fjögur er ár ákvörðunarinnar fyr
ir Spán. Það er að minnsta kosti
álit margra Spánverja, sem telja,
að á þessu ári setjist konungur I
hásætið, sem staðið hefur autt I
rúma fjóra áratugi.
Maðurinn, sem verið er að búa
undir að verða konungur, er Don
Juan Carlos, 36 ára sonarsonur
siðasta rikjandi konungs Spánar,
Alfonso XIII, og sonur Don Juans
greifa af Barcelona, sem gerir
tilkall til krúnunnar og býr í hálf-
gerðri útlegð. Það sem meira er,
að þvi er varðar Don Juan Carlos,
er að Francisco Franco hershöfð-
ingi hefur útnefnt hann arftaka
sinn að völdum og framtiðarkon-
ung landsins.
Franco hershöfðingi er nú 81
árs og hefur verið einvaldur á
Spáni undanfarin 35 ár, eða frá
lokum borgarastyrjaldarinnar.
Hann tilkynnti ákvörðun sina um
Don Juan Carlos fyrir nokkrum
árum, en eins og hann orðaði það
þá vildi hann að prinsinn tæki
undan kom fram i ræðu Carlos
Arias Navarro, sem tók við emb
ætti forsætisráðherra að Carrero
Blanco látnum. f stefnuræðu
sinni i spænska þinginu 12.
febrúar sagði Arias, að Spánverj-
ar mættu ekki lengur láta alla
ábyrgð á rikisrekstrinum hvila á
„göfugum öxlum" Francos hers-
höfðingja. Þykja þessi ummæli
hans hin merkustu og gefa vis-
bendingu um, að ekki megi búast
við því, að Franco geti endalaust
gegnt embætti sínu og jafnvel, áð
valdataka pn'nsins sé ekki langt
framundan.
Juan Carlos er i nokkuð erfiðri
Juan Carlos prins ásamt Francisco Franco einvaldi.
við, þegar Guð gæti ekki lengur
gefið honum sjálfum nægan styrk
til að halda um stjórnartaumana.
Vildi Franco þvi skipta þeim
tveimur embættum, sem hann
skipaði, það er að segja embætti
rikisleiðtoga og forsætisráðherra,
og láta Don Juan Carlos taka við
embætti rikisleiðtoga með tak-
markað framkvæmdavald.
f fyrrasumar skipaði Franco
gamlan félaga sinn og nánasta
samstarfsmann, Luis Carrero
Blanco aðmírál, í embætti forsæt-
isráðherra, og var það i samræmi
við yfiriýsta stefnu hans um að
skipta völdunum. Carrero var i
þvi embætti í hálft ár og fylgdi i
einu og öllu stefnu Francos og
hefði haldið því áfram. Hann var
hins vegar drepinn i sprengjuárás
i Madrid i desember, og stóðu
öfgasamtök Baska, ETA, að árás-
inni,
Fáir hafa trúað þvi, að Franco
láti af rikisleiðtogaembættinu
meðan hann heldur lifi, nema þá
að heilsu hans hraki svo að ekki
verði hjá því komizt, en hann
þjáist af Parkinsonsveiki. Að
undanförnu hefur Franco undir
strikað það i verki, að hann er
enn ríkisleiðtoginn, þótt ákveðið
sé, að Don Juan Carlos taki siðar
við. Þannig var það til dæmis,
þegar síðast var haldið upp á
Sigurdaginn, sem minnzt er ár-
lega siðan borgarastyrjöldinni
lauk, að Franco stóð fremstur á
heiðurspallinum, en Don Juan
Carlos tveimur skrefum aftar.
f dag er ýmislegt, sem bendir
til þess, að Franco sé að skipta
um skoðun og muni jafnvel fall-
ast á, að Juan Carlos verði krýnd-
ur áður en árið er á enda runnið.
Er sá möguleiki mikið ræddur i
Madrid um þessar mundir, að
Franco viki fyrir prinsinum og
verði sæmdur einhverjum
heiðurstitli, eins og til dæmis
„Verndari spænska rikisins".
Þessar vangaveltur eru byggð-
ar á meiru en venjulegum orð-
rómi. f fyrsta lagi er bent á, hve
itarlega allir fjölmiðlar fylgdust
með ferð Juans Carlos i opinbera
heimsókn til Saudi-Arabiu, Filips-
eyja og Indlands nú nýverið.
Spænskir fjölmiðlar eru undir
rikiseftirliti. og voru óvenju lang-
orðir um þessa ferð, sem undir
venjulegum kringumstæðum
hefði ekki átt að fylla forsíður
blaðanna dag eftir dag, eða taka
upp hálfan fréttatíma sjónvarps.
Á Spáni er bersýnilegt, að ástæða
hlýtur að vera fyrir svona frá-
sögnum. Þá þótti athyglisvert, að
Juan Carlos var tekið sem þjóð-
höfðingja við komuna bæði til
Saudi-Arabiu og Filipseyja að
sögn spænska utanrikisráðuneyt-
isins.
f för með Juan Carlos voru
kona hans, Sofia prinsessa, og
Pedro Cortina utanríkisráðherra
Spánar og var áberandi, hve fjöl-
miðlarnir létu utanrikisráðherr-
ann falla i skugga prinsins.
Önnur athyglisverð ábending
um hugsanlega breytingu fram-
aðstöðu. En hverjar eru framtið-
arhorfur hans i landi, þar sem
meirihluti þjóðarinnar hefur
sennilega lítinn áhuga á að end-
urvekja konungdæmið?
Þótt gert sé gys að „Carlitos",
og hann sagður einfaldur glaum-
gosi, sem ekki hafi áhuga á öðru
en iþróttum og siglungum, er
Juan Carlos enginn ónytjungur.
Hann hefur vaxið i áliti á undan-
förnum árum. Hann er vel gefinn
maður, talar fjölda tungumála og
hefur öðlazt töluverða stjórn-
vizku auk þess sem hann er al-
þýðlegur og hefur mjög góða
framkomu. Hann hefur sýnt ein-
lægan vilja til að þjóna landi sinu
og þjóð eftir beztu getu.
Spánn er i dag enn konungsriki
án konungs. Verði sæti konungs
skipað á þessu ári, er enginn
maður liklegri til að skipa það
með sóma en Juan Chalos prins.
7

Jtb THE OBSERVER

Eftir William
Cemlyn-Jones
Ung stúlka óskar að taka á leigu 2ja herb. ibúð, sem fyrst. Meðmæli ef óskað er Uppl í síma 35320 kl. 9—5 á daginn. BROTAMÁLMAR Kaupi allan brotamálm langhæsta verði. Staðgreiðsla. Nóatúni 27, sími 25891.
KEFLAVÍK Til sölu ný 4ra herb. ibúð, fullfrá- gengin. Fasteignasala Vilhjálms og Guðfinns, Vatnsnesvegi 20, Keflavík. símar 1 263 og 2890. NÆTURVARZLA! Gætið eigna yðar! Áreiðanlegur og reglusamur maður vill taka að sér næturvörzlu alla vikuna. Frekari upplýsingar i sima 14604.
Vogar Höfum kaupanda að einbýlishúsi i Vogum, Vatnsleysuströnd Fasteignasala Vilhjálmsog Guðfinns, Vatnsnesvegi 20, Keflavík Símar 1 263 og 2890. HÚSNÆÐI TIL LEIGU i Hveragerði. Vel staðsett. Hent- ugt fyrir léttan iðnað eða aðra starfsemi. Aage Michelsen Sími 99-4166 og 99-4180.
ÍBÚÐ ÓSKAST Roskin hjón vantar 3ja herb. ibúð frá 1. mai n.k. Ekki í kjallara. Helzt i Vesturbænum, þó ekki skilyrði Upplýsingar i sima 21 909. HAMRAKJÖR OG KJÖTBÚÐ SUÐURVERS AUGLÝSA: Héðan i frá eru verzlanirnar lokaðar frá kl. 12.30—14 Verið velkomin i Hamrakjör og KjötbúS Suðurvers, Stigahlíð 45—47.
HERBERGIÓSKAST Læknanema vantar bráðnauðsyn- lega herbergi, helst I Vesturbæn- um, fyrir 10.—12. þ.m. Uppl. isíma 34874. KEFLAVfK — SUÐURNES Góð 3ja herb risíbúð til sölu. Ennfremur hús og ibúðir af öllum stærðum. Skipti oft möguleg. Eigna- og verðbréfasalan, Hringbraut 90. Simi 1234
HÖFN í HORNAFIRÐI íbúð óskast i 3—6 mánuði eða lengur. (Fyrirframgreiðsla). Helzt frá 1. april. Tilboð merkt „1439" óskast sent Mbl. fyrir 20. marz n.k. KEFLAVÍK Til sölu gott raðhús Stór bilskúr. Æskileg skipti á 2ja—3ja herb. ibúð. Góðir skilmálar Eigna- og verðbréfasalan, Hringbraut 90, Sími 1234.
HÚSMÆÐUR Aðstoða við heimaveizlur, fram- leiðslustörf og ýmislegt fleira. Uppl. frá kl. 1 1 til 2, simi 34286. KEFLAVfK Til sölu 4ra herb rishæð. Ný- standsett eldhús. Hagstætt verð og greiðsluskilmálar. Fasteignasalan Hafnargötu 27, Keflavík simi 1420
HVER VILL LEIGJA ungum hjónum með tvö börn 2ja—3ja herb. ibúð. Gjarna gegn húshjálp eða barngæzlu. Hús- næðið má þarnast lagfæringar. Uppl. i sima 23293. KEFLAVÍK Höfum til sölu 2ja, 3ja og 4ra herb. ibúðir. Góðir greiðsluskil- málar. Fasteignasalan Hafnargötu 27, Keflavik sími 1420.
FUNDIST HEFUR húsateikning í veitingabúð Hótel Loftleiða. Uppl. gefnar í gestamóttöku. HÁRGREIÐSLUSTOFA Til sölu er hárgreiðslustofa við Miðbæinn. Gott verð ef samið er strax. Upplýsingar i sima 86361
Sófasett tii sölu
3ja sæta sófi og 2 stólar. Vel með farið. 5 ára gamalt.
Upplýsingar í síma 51 144.
CHRYSLER REW YORKER
RROUGHAM 1973
2|a dyra hardtop
Glæsileg bifreið með fullkomnum útbúnaði. Ekinn aðeins
tæpa 10000 — tíu þúsund — km. Til sýnis og sölu í
JL-Húsinu — Vesturenda.
/
|H JÓN LOFTSSON HF
!■ Hringbraut 121 @10 600