Morgunblaðið - 04.07.1974, Side 1

28 SIÐUR
114. tbl. 61. árg.
FIMMTUDAGUR 4. JtJLl 1974
Prcn tsm i ðj a Morg u nb I aðsin s.
Keisari
lætur
undan
Addis Ababa, 3. júlf.
NTB. AP.
HAILE Selassie keisari hefur
gengið að öllum kröfum herafl-
ans f Eþfópfu um umbætur f land-
inu, að sögn útvarpsins f Addis
Ababa. Ein krafan var sú, að allir
pólitfskir fangar yrðu náðaðir.
Aðrar kröfur herforingja voru,
að allir útlagar fengju að snúa
aftur, að boðaðar stjórnarfars-
breytingar yrðu tafalaust fram-
kvæmdar, að þing verði kvatt
saman og að embættismenn og
fulltrúar heraflans hafi samráð.
Samkomulag virðist hafa tekizt
um þá kröfu, sem herforingjar
settu fram á fundi með keisaran-
um í dag, að stjórnin verði endur-
skipulögð þannig, að yfirmenn úr
hernum og embættismenn skipti
völdunum á milli sín.
Keisarinn skipaði hins vegar
Aman Andim hershöfðingja for-
seta herráðsins í stað Wolde
Selassie Bereka hershöfðingja,
sennilega að kröfu uppreisnar-
manna. Andim er vinsæll
hershöfðingi og var yfirmaður
herliðs Eþíópíu í landamærastríð-
inu við Sómalíu 1964.
Áreiðanlegar heimildir herma,
að herforingjar geri kröfu um sex
•mikilvæg ráðherraembætti —
Framhald á bls. 16
Ekkert sannað
á Ehrlichman
Washington 3. júli NTB.
HERAÐSDÓMSTÓLL sá f
Washington, sem fjallar nú um
mál John Erlichmans, hefur enn
enga sönnun fundið fyrir þvf, að
hann hafi gefið skipun um inn-
brotið f skrifstofu læknis Daniels
Ellsbergs. Er Ehrlichmann
sakaður um að hafa staðið að
þessum verknaði til að finna
leynilegar upplýsingar um Ells-
berg og nota þær til að sverta
hann, áður en hann væri leiddur
fyrir rétt. Réttarhöldin hafa
staðið yfir f vikutfma og sjö af
vitnunum, sem fram eru leidd,
hafa verið yfirheyrð. Talið er vfst,
að yfirheyrslurnar muni standa
enn f nokkrar vikur, en frétta-
riturum þykir nú sennilegt, að
Ehrlichmann muni komast hjá
þvf að hljóta dóm.
Eins og margoft hefur komið
fram, var Ehrlichmann einn
nánasti ráðgjafi Nixons Banda-
ríkjaforseta i innanríkismálum.
I fréttum frá Washington f dag
segir enn fremur, að H.R. Halde-
mann, fyrrverandi yfirmaður
starfsliðs Hvita hússins, hafi
skýrt frá því f dag, að hann ætlaði
að neita að gefa nokkrar
skýringar nefndinni, sem freis'tar
þe.°« að komast að þvf, hvort
grundvöllur sé fyrir þvi, að
kveðja Nixon forseta fyrir rfkis-
rétt.
Haldemann er skaður um að
hafa gert ýmsar ráðstafanir til að
hindra, að rannsóknin gengi sinn
gang og að skriður kæmist á
Watergaterannsóknina. Bréf
Haldemanns til nefndarinnar
hefur vakið mikla athygli, þar
sem það voru lögfræðingar
Nixons, sem hvöttu til að hann
yrði kallaður fyrir til að bera
vitni.
Kissinger
gefur
Kveðjustund
Nixon rabbar við
Brezhnev fyrir brott-
förina frá Moskvu f gær
skýrslu
Toppfundi lokið:
Takmarka tilraunimar
og gagnflaugakerfin
Moskvu, 3. júlf. AP.
NIXON forseti héit heimleiðis í dag eftir fundina með
Leonid Brezhnev flokksleiðtoga f Moskvu, þar sem
samningar um takmörkun vopnabúnaðar tryggðu
nokkurn árangur, en frestað var um óákveðinn tíma
samkomulagi, sem mikil áherzla er lögð á, um takmark-
anir á eldflaugum með mörgum kjarnaoddum.
spurði seinna: „Hvað tákna
hernaðarlegir yfirburðir f guðs
nafni og hvað á að gera með þá?“
Ummælum hans virtist ekki síð-
ur beint gegn James Schlesinger,
varnarmálaráðherra Banda-
ríkjanna en Andrei Grechko
marskálki, landvarnaráðherra
Sovétríkjanna. Sovézkir heimild-
Framhald á bls. 16
Brússel 3. júlí. NTB.—AP.
HENRY Kissinger utanrfkisráð-
herra gefur fulltrúum bandalags-
þjóða Bandarfkjanna í NATO
skýrslu f Briissel á morgun um
samningana, sem Nixon forseti og
Leonid Brezhnev flokksleiðtogi
undirrituðu f Moskvu f dag.
Þannig leggur Kissinger
áherzlu á þýðingu nýju Atlants-
hafsyfirlýsingarinnar, sem var
undirrituð í síðustu viku og gerir
ráð fyrir samráði NATO-rfkjanna
í mikilvægum utanríkismálum.
Háttsettur embættismaður í
fylgdarliði Kissingers sagði, að
verið gæti, að alvarlegar viðræður
um samning Bandaríkjanna og
Sovétríkjanna um takmörkun
árásarflauga gætu ekki hafizt fyrr
en eftir tvo mánuði. Hann sagði,
að samkomulag hefði ekki náðst
vegna efasemda herforingja
beggja aðila.
Hann sagði, að verið gæti, að
jafna mætta innanlandságreining
Framhald á bls. 16
Nixon og Brezhnev hittast aftur
í Bandarfkjunum á næsta ári, en
viðræðum þeirra að þessu sinni
lauk með þvf, að þeir undirrituðu
við hátfðlega athöfn samninga,
sem takmarka kjarnorkuvopnatil-
raunir neðanjarðar og takmarka
meira en orðið er gagnflaugakerfi
Galich til Noregs
Osló, 3. júlí, AP.
SOVEZKI söngvarinn og rit-
höfundurinn Alexander Galich,
sem fékk loks brottfararleyfi frá
Sovétrfkjunum, sagði í dag, að
hann myndi að öllum lfkindum
setjast að í Noregi, að minnsta
kosti til að byrja með. Galich kom
ásamt eiginkonu sinni til Oslóar í
dag. Sagði hann, að heimsókn
Nixons Bandarfkjaforseta hefði
sjálfsagt átt sinn þátt f þvf, að
sovézk stjórnvöld féllust á að
leyfa honum að flytjast úr landi.
Galich er 55 ára gamall og hefur
fallið f ónáð hjá stjórnvöldum f
landi sfnu fyrir flutning á svo-
kölluðum „mótmælasöngvum".
Hann hefur einnig getið sér orð
fyrir ritstörf.
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna.
Þegar fram í sækir, getur verið,
að merkustu tíðindin, sem
gerðust f viðræðunum, hafi verið
áskorun Henry Kissingers utan-
ríkisráðherra þess efnis, að skert
verði áhrif herforingja á samn-
ingaumleitanir austurs og vest-
urs.
Forsetinn og kona hans koma
við á heimleiðinni f Loringflug-
stöðinni í Maine, skammt frá
landamærum Kanada til þess að
"Nixon geti gefið bandarfsku þjóð-
inni skýrslu í sjónvarpi um árang-
ur viðræðnanna í Moskvu.
Forsetahjónin fara sfðan til Key
Biscayne f Florida, þar sem þau
dveljast á þjóðhátfðardegi Banda-
rfkjanna á morgun og fram yfir
helgi.
A blaðamannafundi reyndi
Kissinger að útskýra, hvers vegna
meiri árangur hefði ekki orðið f
mikilvægustu vandamálunum,
sem risaveldin eiga við að glfma
og sagði: „Báðir aðilar verða að
sannfæra yfirmenn hermála
sinna um nauðsyn þess að gæta
stillingar." Hann sagði, að þeim
reyndist það ekki auðvelt og
Kanada krefst land-
grunns og 200 mílna
Caracas, 3. júlí. NTB. AP.
KANADA krafðist þess á haf-
réttarráðstefnunni f Caracas f
dag, að lax yrði algerlega friðaður
á hafsvæðum utan 200 sjómflna
efnahagslögsögu strandrfkja.
Jack Davis, umhverfisráðherra
Kanada, bar einnig fram þá
kröfu, að strandrfki mættu færa
út yfirráð sfn yfir auðlindum
hafsbotnsins, ef landgrunnið nær
lengra en 200 mflur frá strönd-
um.
Þannig getur landhelgi Kanada
orðið 400 milur ef þeir helga sér
allt landgrunnið við austurströnd-
ina.
Davis krafðist þess enn fremur,
að hafréttarráðstefnan viður-
kenndi sérstaka hagsmuni strand-
ríkja á öllu göngusvæði laxins.
Góðar heimildir á ráðstefnunni
herma, að þar með vilji Kanada-
menn, að strandríki, sem ráði yfir
hrygningarsvæði laxins geti
áskilið sér rétt til allrar laxveiði.
Kanadíski ráðherrann lagði á
það rika áherzlu að viðurkenna
bæri hagsmuni strandríkja bæði
með tilliti til veiða undan strönd-
um þeirra og með tilliti til fisk-
stofna á svæðum, sem liggja að
efnahagslögsögu strandríkja.
Hann vildi vfðtækar reglur um
veiðar á túnfiski og hval og hvatti
einnig til þess, að strandríkin
mættu setja reglur og ákveða
kvótafyrirkomulag og annað eftir-
lit með göngufiski.
Davis taldi góðar horfur á því
að takast mætti að finna sann-
gjarna lausn á þessum vandamál-
um með samvinnu fiskveiði-
nefndanna og strandrikjanna.
Davis sagði, að þegar fiskimenn
annarra þjóða fengju að sleppa
inn fyrir efnahagslögsögu, væri
það samkvæmt skilmálum strand-
ríkjanna. Hann sagði, að fiski-
menn annarra þjóða rnættu ekki
veiða í efnahagslögsögu strand-
rfkja, fyrr en strandríkin hefðu
fengið sinn skerf.
„En við teljum, að fiskveiðar
útlendinga verði að vera háðar
reglum strandríkjanna og f sam-
ræmi við ákvæði um hámarks-
veiði,“ sagði Davis.
1 laxveiðimálunum eru skoðan-
ir Kanadamanna og Bandarikja-
manna svipaðar, en Danir telja að
allar þjóðir geti veitt lax á úthaf-
inu. Norðvestup-Atlantshafsfisk-
veiðinefndin hefur samþykkt, að
dregið verði úr laxveiðinni smátt
og smátt og henni verði loks hætt
1975—76. Tillaga Norðmanna um
slíka tilhögun á Norðaustur-
Atlantshafi náði ekki fram að
ganga, þótt ýmsar reglur hafi
verið settar, ýmist um bani),
Framhald á bls. 16