Morgunblaðið - 01.05.1975, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. MAl 1975
1. mai
Rabbað við verkafólk
hér og þar
Litið inn
á vinnustaði
VIÐ fórum um borgina í gær og hittum verkafólk hér og þar aö máli. Spurðum það
um álit þess á stöðunni í landsmálunum, launum og öðru. Þetta voru stutt
rabbviðtöl, sem fara hér á eftir, en tvennt kom sérstaklega í ljós í viðtölum við
verkafólkið: Kvartanir yfir dýrtíðinni í landinu, en jafnframt trú á þær efnahagsað-
gerðir sem verið er að gera í landinu til þess að ná stjórn á hinum ýmsu
málaflokkum.
en vera að biða eftir tveggja her-
bergja íbúð í Breiðholti sem þau
hefðu keypt þar hjá Fram-
kvæmdanefnd.
„Launin mættu vera meiri,“
sagði hún, „maðurinn minn er
sjómaður og þetta mjakast þvi hjá
okkur. Við höfum það ágætt. Hins
vegar kemur dýrtiðin í landinu
illa við mann eins og er, en ég
vona að þetta lagist.
Maður verður að vona það bezta
og maður getur ekki ætlast til
annars en að maður verði að
vinna og leggja á sig til að bera
eitthvað úr býtum, það tekst ekki
á annan hátt.“
„Menn verða að
standa saman
um að stöðva
vitleysuna,f
VIÐ litum inn i vöruskemmu
rikisskips við Hafnarhúsið í
Reykjavíkurhöfn og það sem vek-
ur sérstaka athygli þar er hinn
ömurlegi aðbúnaður fyrir þá 50
menn sem vinna þar, fyrir utan
það að vöruskemmurnar eru lík-
lega þær rustinkusalegustu á öllu
landinu. Reyndar vafamál hvort
þær eru ekki fyrir neðan allar
hellur af heilbrigðisástæðum, því
þar fara um matvæli og annar
viðkvæmur varningur. Þegar allt
kemur til alls er húsnæði skrif-
stofufólksins Iíklega talsvert rúm-
betra en allar vörugeymslurnar
til samans. Salerni og önnur að-
staða fyrir starfsmenn vöru-
skemmu ríkisskips er til hábor-
innar skammar fyrir ríkisskip og
minnir á hesthús af lökustu gerð.
Menn vinna þó sina vinnu
þarna daglega og við röbbuðum
stuttlega um landsmálin við Þór-
arin Sigurðsson verkamann, sem
er búinn að vinna þarna I 40 ár:
„Ég segi fyrir mitt leyti að ég er
orðinn sáttur við að kaupið hækki
ekki, ef á annað borð næst sam-
staða um að stoppa þetta allt,
stöðva verðbólgu og verðhækkan-
ir og sjá til þess að hvorki menn
til sjávar né sveita fái að hækka.
En menn verða þá að koma sér
saman um að stöðva þetta á einu
bretti.
Þessar aðgerðir sem nú er verið
að gera og hafa verið gerðar, virð-
ast ætla að verða jákvæðar, en um
fram allt eigum við að stöðva
kapphlaupið hver á móti öðrum.
Það er ekki nokkurt vit að láta
þessa helv. .. kommúnista vera að
gelta árið út og árið inn án þess að
nokkur beri hönd yfir höfuð sér,
því það er ekkert að marka þá og
ég hef náttúrulega aldrei haft álit
á þeim, hvað þá eftir að ég varð
þetta gamall og reynslunni ríkari.
Nei, við getum ekki endalaust
verið með þennan hlaupagang,
mannfélagið okkar er raunveru-
lega þroskaðra en það i dag. Við
verðum nú að fylgja eftir og ná
stjórn á hlutunum, vinna saman,
tala saman og um fram allt vinna
saman að lausn mála. Ekki troða
stanzlaust skóinn hver af öðrum.
Okkur miðar ékkert með því, við
eigum að geta unnið saman eins
og menn. Sjálfstæðisflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn unnu saman
i ríkisstjórn í 12 ár og þar ríkti
gagnkvæmt traust í stjórninni.
Það er okkur farsælast, hitt kallar
á tóma vitleysu eins og óeining og
stjórnleysi vinstri stjórnarinnar
er gleggst dæmi um. Og nú erum
við að súpa seyðið af þeirri óráð-
siu.“
<=>
„LAUNINERU
FYRIR NEÐAN
ALIAR HELLUR”
Svövu Guðjónsdóttur hittum
við í sælgætisgerðinni Nóa: „Mér
finnst launin vera fyrir neðan all-
ar hellur,“ sagði hún. „Hvernig á
fólk með 45—50 þús. kr. af lifa nú
til dags þegar þeir sem eru með
70—80 þús. á mánuði geta það
ekki einu sinni. Með þessu á mað-
ur að borga skatta, húsaleigu og
allt til daglegra þarfa.
Af hverju þetta ástand er? Ég
veit það ekki og að minnsta kosti
er þessi stjórn engu betri en sú
sem var áður og það er ómögulegt
að segja hvort fyrri stjórn hefur
skilið illa við eða ekki. Það er þó
ljóst að vinstri stjórnin fór allt of
geyst án þess að hafa stjórn á
hlutunum. Hins vegar er það ugg-
laust mjög erfitt að stjórna land-
inu núna i þessari verðbólgu, en
það hlýtur að vera hægt að
stjórna landinu þannig að fólk
geti lifað sómasamlegu lífi af
laununum sinum.
Iðja og Dagsbrún eru alltaf með
lægstu launaflokkana, en ekki
veit ég hvers vegna. Það er víst
bara þannig, eins og þeir segja, en
endarnir hjá manni ná engan veg-
inn saman af þessum launum, en
ég nýt nokkurrar greiðslu úr lif-
eyrissjóði eftir manninn minn og
þannig sleppur þetta nokkurn
veginn, en maður getur ekki veitt
sér neitt“.
„Staðan í launa-
og landsmálum
mjög batnandVf
Bjarni Agústsson hittum við í
Mjólkursamsölunni. Hann hefur
unnið þar í eitt og hálft ár, en er
18 ára gamall:
„Ég held að staðan í launa-
málum og landsmálum sé mjög
batnandi," sagði hann, „það er
t.d. mun meira öryggi nú en var
fyrir tveimur mánuðum. Vör-
urnar eru lika að lækka nokkuð
og mér finnst kaupið skárra en
það var fyrir nokkrum mánuðum
miðað við dýrtíðina og það sem
maður getur náð út úr kaupinu.
Þessir erfiðleikar sem við er að
etja eru náttúrulega ekki eðli-
legir, en ég get ekki séð annað en
ástandið fari batnandi. Það var
ekki gott að lifa undir þeirri rikis-
stjórn, sem kommúnistar koll-
riðu, en ég hef trú á þessari ríkis-
stjórn."
<=>
„ Vantar mikið á
eðlilegt ástand
í launamálumff
Guðbjörn Eiríksson verkstjóri í
Nóa sagði: „Er ekki kaupið allt of
lágt miðað við dýrtíðina núna, en
í heild held ég að það sé mjög
mismunandi eftir fyrirtækjum
hvað þau geta boðið i kaup.
Hljóðið í fólki hér er þó nokkuð
gott, þött allir vilji náttúrulega fá
meira kaup.
Annars er það auðvitað ekki
eðlilegt hvernig allt var farið i
efnahagsmálunum. Ég skil t.d.
ekki hvernig verkamaður hér
getur náð endum saman á 45—50
þús. kr. launum á mánuði þegar
allt er svo dýrt sem raun ber
vitni. Þó held ég að það sé betra
að semja eins og ASI gerði, held-
ur en fá verkfall, en það vantar
mikið á aó ástandið sé eðlilegt í
launamálum.
Astæðan? Astæðan er augljós-
lega sú að það var farið allt of
hratt á timabili i stjórnleysi, eytt
úr öllum sjóðum, togarar, sem
bera sig ekki, keyptir á færibönd-
um og fleira og fleira."
við vikum okkur aó honum til að
rabba við hann: „Ég er nú nýkom-
inn til landsins," sagói hann, „hef
verið á Danmörku s.I. 5 ár að
vinna þar. Mér sýnist ástandið
vera miklu betra hér en þar, því
það er m.a. feikilegt atvinnuleysi
og óöryggi í Danmörku. Það veit
enginn hvað er framundan þar.
Ég vann í stórri skipasmíðastöð
og þar var mönnum sagt upp í
hundraða tali. Það er gott að vera
kominn heim, en ég er ekki
ánægður með veðrið, það er svo
skrambi kalt.
Ég er ekki kominn vel inn i
pólitíkina hér ennþá, en mér virð-
ast þessar aðgerðir sem er verið
að gera, jákvæðar og ákveðnar. 1
Danmörku eru 140 þús. menn at-
^vinnulausir.”
<=>
„Maður verður
að vinna og
leggja á sigff
Svanhvfti Höllu Pálsdóttur hitt-
um við í Sjóklæðagerðinni þar
sem fjöldi kvenna vann af fullum
krafti við saumaskap og annað.
Svanhvít Halla hefur unnið þar i
5 mánuði, en hún er gift og á eitt
barn. Hún kvaðst búa í leiguibúð,
„Miklu betra
ástand hér en
í Danmörkuff
Þorkell Jóhannsson bifvéla-
virki var að vinna við logsuðu í
porti Mjólkursamsölunnar þegar
*
„Astandið líka
okkur sjálfum
að kennaff
AGUSTU Kolbeinsdóttur hittum
við í kertaverksmiðjunni Hreini:
„Mér finnst kaupið ekki nógu
hátt hjá okkur og mér heyrist fólk
vera sammála um það. Fólk lifir
ekki af þessu eitt sér. Ég er gift
kona og lifi því sómasamlegu lífi,
en þá fara líka launin að stórum
hluta i skattana. Við eigum 4 upp-
komin börn þannig að með vinnu
okkar beggja gengur þetta ágæt-
lega, en hins vegar er ég þeirrar
skoðunar að þetta ástand í efna-
hagsmálum sé lika okkur sjálf-
um að kenna. Við erum með
ýmsar kröfur og hlunnindi, sem
við höfðum ekki áður. Mér finnst
að við verðum að leggja eitthvað á
okkur líka þegar illa árar. Það
þýðir ekki bara að heimta og
heimta, þótt maður reyni sjálfsagt
alltaf að halda í sitt. Ég vildi til
dæmis ekki missa bílinn minn eða
sjónvarpið, en maður lætur ekk-
ert eftir sér í ferðalög eða annað,
það er ekki hægt með þetta kaup.
Þegar ég byrjaði að vinna hér
fyrir 13 árum var ég með 4200 kr.
í kaup og mér fannst það öllu
drýgra en kaupið nú. Þá var mað-
ur að endurnýja búið og svoleiðis
og hluti sem maður keypti þá
myndi ég ekki treysta mér til að
kaupa núna. En nú er ég orðin
fulloróin kona og maður þarf ekki
það sama og ungt fólk sem er að
byrja búskapinn. Það er þó engin
ástæða tií annars en vera bjart-
sýnn, ég er bjartsýn og hef trú á
að við komumst fljótt yfir þessa
erfiðleika, ég hef trú á þessari
ríkisstjórn".