Morgunblaðið - 14.06.1975, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. JUNÍ 1975
15
Loft í Luanda
lævi blandið
Myndin er af sovézkri eidflaugastöð f hafnarborginni Berbera f Sómalfu og tekin úr bandarfskum
gervihnetti. Sjást á myndinni eldsneytisgeymar, neðanjarðarbyggingar og stöðvar þar sem settar eru
saman eldflaugar.
Kissinger hvattur til að Bandarík-
in rannsaki eldflaugastöðvamálið
Luanda, Angola, 13. júní — AP.
TIL átaka dró úti fyrir stjórnar-
setrinu f Luanda f dag, eftir að
handsprengjur sprungu þar og
óstyrkur hermaður hóf skothríð
til að reyna að dreifa mannfjölda
sem þar hafði safnazt saman og er
talið að hafi ætlað að ryðjast inn í
húsið. Hvftir starfsbræður hans
yfirbuguðu hann.
Mótmælafundir hafa hvað eftir
annað verið haldnir úti fyrir
stjórnarbyggingunni og er mikil
ólga i borginni, ekki 'sízt meðal
hvítra manna sem telja að ekki sé
hugað að hagsmunum þeirra og
Dregið úr
málfrelsi
Lissabon 13. júní — Reuter
LÖG, sem gefin voru út I dag,
banna ráðherrum í portúgölsku
'"Stjórninni að gefa út yfirlýsingar,
sem ekki eru f samræmi við
skoðanir meirihluta ráðherra,
sem myndaður er af herfor-
ingjum.
1 tilkynningunni um þessi nýju
lög var ekki getið um refsingar
vegna brota á þeim. Er tilgangur
laganna augljóslega sá að draga
úr togstreitu á milli þeirra flokka,
sem aðild eiga að stjórninni.
Þessi ráðstöfun, sem eykur
mjög þagnarskyldu ráðherra, er
einnig sett I samband við tilraun-
ir hins nýkjörna þings landsins,
sem að mestu samanstendur af
frjálslyndum öflum, til að fá auk-
in völd og að fá leyfðar auknar
umræður um stjórnmál.
2 drepnir í Belfast
Belfast 13. júnl Reuter.
TVEIR menn voru drepnir í Bel-
fast í gær, þegar sprengja sprakk
I bil sem þeir óku. Björgunar-
mönnum tókst ekki að koma
mönnunum til hjálpar í tæka tíð,
þar sem bíllinn varð eitt eldhaf á
samri stundu.
geti borgarar ekkert snúið sér til
að fá leiðréttingu eða fyrir-
greiðslu i málum sinum. I dag öku
hvítir menn eigum sinum á vöru-
bilum að stjórnarhúsinu og
hindruðu umferð um næsta
nágrenni. Mikil óp og óhljóð upp-
hófust og köstuðu ýmsir grjóti og
öðru lauslegu að hermönnum sem
voru á verði og að gluggum húss-
ins. Talið er að handsprengjunni
hafi varpað féiagi I MPLA-
frelsishreyfingunni.
Þá hefur og dregið til tiðinda
víðar i Luanda meðal félaga I
MPLA og FNLA. I borginni Mal-
ange sem er i 200 míina fjarlægð
frá Luanda var og sagt að
ástandið væri mjög alvarlegt og
gæti brugðið til veggja vona.
Víetnamar taka
kambódíska eyju
Washington 13. júní — AP
VIETNAMSKAR hersveitir lögdu
fyrr i þessari viku undir sig
eyjuna, sem bandariska skipið
Mayaguez var við þegar það var
tekið af Kambódiumönnum 12.
mai. Náðu Vietnamar eynni eftir
bardaga við fyrrverandi banda-
menn sína, her Kambódiu.
Eyjan Poulo Wai er 60 sjómílur
undan strönd Kambódíu og segir
bandaríska leyniþjónustan að
Vietnamar hafi sett her þar á
landi 10. júní. Bæði Vietnam og
Kambódía hafa að undanförnu
gert tilkall til Poulo Wai.
Vörðust hermenn Rauðu
Khmeranna innrásinni en svo fór
að lokum að þeir urðu að láta
undan siga gegn fyrrverandi
bandamönnum sinum. Banda-
ríska leyniþjónustan hefur ekki
viljað segja hvaðan hún hefur
þessar upplýsingar, né hversu
mikið mannfall varð I bardagan-
um. Er álitið, að bandariskar flug-
vélar hafi fylgzt vel með þessu
svæði eftir töku Mayaguez.
76 slösuðust 1
járnbrautarslysi
Mons, Belgiu 13. júní Ntb.
AÐ MINNSTA kosti 76 manns
slösuðust þegar hraðlestin milli
Amsterdam, Brússel, Paris fór
út af teinunum og þeyttist niður
háa fjallshlið I grennd við
belgísku borgina Mons i gær-
kvöldi. Tveir hinna slösuðu voru
taldir I lifshættu, en hinir hlutu
aðeins litil meiðsl.
Washington 13. júní Reuter.
Henry Kissinger utanrfkisráð-
herra Bandarfkjanna var f dag
hvattur til að sjá til þess, að
Bandarfkjastjórn þægi boð frá
Washington 13. júni AP
BANDARfKIN munu fijótlega
leyfa nokkur hundruð pólitfskum
flóttamönnum frá Chile að koma
til Bandarfkjanna að þvf er tals-
maður utanríkisráðuneytisins
sagði f dag. Það var aðstoðarutan-
rfkisráðherrann William D.
Rogers sem sagði þetta á lokuðum
fundi dómsmálanefndar öldunga-
deildarinnar.
Ekki hefur verið látið uppskátt
um, hve margir fá landvistarleyfi
f Bandarikjunum, en einn
nefndarmanna sagði að það yrðu
að likindum 1200 karlar með eig-
inkonur sínar og börn sem eru nú
I Argentinu og Perú og hafa látið
i ljós áhuga á að fá að flytjast til
Bandarikjanna.
Þjóðhöfðingi Chile, Augusto
Pinochet, hefur sagt að Chile-
Sómalfu til að ganga úr skugga
um sannleik frétta þaðan um að
Sovétar væru að kom sér upp eld-
flaugastöðvum f landinu. Það var
John Culver, öldungadeildarþing-
stjórn muni leysa úr haldi nokkra
pólitíska fanga að beiðni Alþjóða-
rauðakrossins og annarra
mannúðarsamtaka sem vinna að
bættum hag flóttamanna.
Talsmaður dómsmálanefndar-
innar sagði að nú væri vitað að
um það bil sex þúsund pólitiskir
fangar væru f Chile og sumir
þeirra hefðu setið i fangelsi alveg
frá þvi að Salvador Allende for-
seta var steypt af stóli f hægri-
byltingu 1973.
Talið er að fyrstu chileönsku
flóttamennirnir muni koma til
Bandarikjanna á næstu dögum.
Þeir munu ekki þurfa að dveljast
I flóttamannabúðum, vegna þess
að fjöldi þeirra er ekki meiri en
svo að stjórnvöld telja viðráðan-
legt að fá fólkinu fljótlega sama-
stað og atvinnu.
maður, sem reit Kissinger bréf og
bað hann að beita áhrifum sfnum
til að bandarfski sendiherrann f
Sómalfu færi f heimsókn til
Berbera og kynnti sér málin og
skýrði sfðan frá þvf hvað fyrir
augu bæri.
James Schlesinger varnarmála-
ráðherra Bandarikjanna hafði
borið að myndir sem teknar hefðu
verið úr gervihnöttum staðfestu
að Sovétríkin væru að komá sér
upp eldflaugaaðstöðu í Sómalíu.
Aftur á móti bar utanríkisráð-
herra landsins, Omar Artheh
Ghalib, til baka þessar fréttir og
bauð erlendum sérfræðingum f
heimsókn til Berbera að skoða sig
um.
Fimm dóu í
námuslysi
Barnsley, Englandi 13. júní — Reuter
ORKUMALARAÐHERRA Bret-
lands, Anthony Benn, kom i dag
að kolanámunni f Yorkshire þar
sem fimm námumenn létust i
gærkvöldi þegar sprenging varð í
námunni, 400 metrum fyrir neð-
an yfirborð. Auk þess slasaðist
einn mannanna mjög alvarlega.
Benn sagði að þetta hörmulega
slys væri áminning um það
hversu hættulegt starf náma-
mannanna væri og oft yrði að
greiða háu verði þau kol sem
fengjust i landinu. Benn lofaði
dugnað björgunarliðsins sem
vann við að komast niður í nám-
una eftir sprenginguna til að
huga að mönnunum.
I fyrstú hafði verið talið að
tveir menn hefðu látizt I spreng-
ingunni, en síðar fundust þrír
látnir til viðbótar. Tvö hundruð
menn voru að störfum i námunni,
þegar sprengingin varð og orsök
hennar er ekki kunn.
Sviptur
þinghelgi
DANSKA þjóðþingið samþykkti á
fimmtudag að svipta þingmann
Færeyinga, Erlend Patursson;
þinghelgi um stundarsakir.
Astæðan er sú að Patursson var í
febrúar siðast liðnum dæmdur í
14 daga varðhald vegna meiðandi
ummæla um fyrrverandi flokks-
bróður sinn.
Patursson viðhafði þessi um-
mæli i kosningabaráttunni í
nóvember í fyrra.
Magnaður áróður Sovét-
manna gegn Kínverjum
Setja fram kenningar um að
Mao hafi látið lífláta son sinn
Moskva 13. júni AP.
SOVÉZKIR fjölmiðl-
ar hafa undanfarna
daga verið uppfullir
af and-kinverskum
skrifum og gefur það
visbendingu um að
Sovétar hyggi á
frekari baráttu gegn
Kfnverjum. Þess
hefur verið getið
rækilega í sovézkum
blöðum að stjórnin í
Peking væri engan
veginn ánægð með
sigur kommúnista f
Vfetnam og f sömu
grein var skýrt frá
þvf að Mao formaður
hefði látið Iffláta
sinn eigin son.
Vestrænir sérfræð-
ingar í Moskvu og
annars staðar sem
fylgjast með þróun
samskipta landanna
segja að nokkur
öldugangur sé f
gagnrýninni og nú
væri hálfgert flóð f
þessum samskiptum.
Andrei Gretsko,
varn arm ál aráð herra,
hefur nýlega haldið
mjög harðskeytta
ræðu yfir herfor-
ingjaefnum og sagði
þar að heimsvalda-
sinnar væru að
mynda sameiginlega
fylkingu með Pek-
ingkommúnistum og
Valdhafarnir í Pek-
ing hefðu opinskátt
valið þá togstreitu-
leið f samskiptum
við Sovétrfkin, sem
hindraði öll eðlileg
samskipti rfkjanna.
Gretsko hefur f þó
nokkur önnur skipti
tjáð sig mjög hrein-
skilnislega um af-
stöðu sfna til Kfn-
verja og lýst gremju
sinni f garð þeirra.
Tass-fréttastofan
vitnaði nýlega f ævi-
sögu Mao tse-tung
eftir tvo Sovéta sem
minntust þar á son
hans, Mao an-yng.
Segir frá þvf I bók-
inni að sonurinn
hefði fallið f ónáð
hjá föðurnum, og
hann vænti sér engr-
ar miskunnar, jafn-
vel mætti hann eiga
von á þvf að slys yrði
sett á svið. Hann dó
sfðan að sögn Tass á
dularfullan hátt upp
úr 1950. Eftir þvf
sem bezt hefur verið
vitað og haldið hefur
verið fram af vest-
rænum sérfræðing-
um dó sonur for-
mannsins f Kóreu
meðan styrjöldin þar
stóð yfir.
Tass-fréttastofan
ber ýmsar aðrar
heimildir fyrir sig
til að sýna fram á
hinn fjandsamlega
hugsunarhátt kfn-
verskra kommúnista
og svik þeirra við
grundvallarhugsjón-
ir marx-leninismans,
ma. er vitnað til bóty-
ar eftir þýzkan
kommúnista, Otto
Broun, sem heitir
„Chinese Notes
1932—1939“ og segir
fréttastofan að þar
komi svikin greini-
lega f ljós og sú til-
hneiging kfnverskra
kommúnista að halla
sér að hcimsvalda-
sinnum og aftur-
haldsseggjum.
Þá hefur Sovét-
stjórnin ásakað Kfn-
verja fyrir að styðja
herforingjastjórnina
f Chile og að hafa
svikið nábúa sfna f
Asfu, en sú gagnrýni
er raunar ekki ný af
nálinni og skjóta
venjulega sömu mál-
in upp kollinum aft-
ur og aftur að sögn
fréttaskýrenda, af
misjafnlega mikilli
kynngi.
Flóttamenn frá Chile
fá að flytjast til USA