Morgunblaðið - 26.06.1975, Blaðsíða 21

Morgunblaðið - 26.06.1975, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JUNI 1975 21 Rebekka Bjarnadóttir: Að loknum kjarasamningum Nú þegar kjarasamningum er aS mestu lokiS er ekki úr vegi aS velta þvl svolItiS fyrir sér, hvernig til hefur tekizt. ÞaS virSist samdóma álit allra sem um þau mðl fjölluSu, að nú skyldi bœta úr þvl misrétti er varS fyrir ári og hefur reyndar veriS aS þróast um árabil, aS þeir lœgst laun- uSu drógust enn lengra aftur úr. Og var svo komiS aS viSurkennt var af öllum, aS útilokaS væri meS öllu aS fjölskylda gæti lifaS af þeim launum, þau dugSu tæpast einstaklingi. Einn- ig aS vlsitölu skyldi breytt, en hún hefur aukiS mjög á þaS misrétti sem t kaupi hefur rtkt. En sem kunnugt er hefur vlsitala einfaldlega veriS prósentur á laun, þannig aS þeir er mest kaup höfSu stórgræddu, þótt þeir lægst launuðu fengju verS- hækkanir ekki aS hálfu bættar hvaS þá fullu. Vísitalan hefur þannig tekiS viS af gamla danska fátækramælin- um, aS gera hinn ríka rlkari en hinn fátæka fátækari, enda þótt hún hafi óspart veriS heimtuS t þeirra nafni. En nú skyldi bætt úr óréttlætinu og t margar vikur og mánuSi heyrSi maður hvorki svo t rlkisstjórn, stjórnarandstöSu né verkalýSsfor- ingjum aS ekki væri fariS mörgum fögrum orSum um þá verst settu t þjóSfélaginu. f atvinnurekendum heyrSist hins vegar heldur fátt, utan þaS eitt aS alls engar hækkanir væru hugsanlegar, hvorki hjá einum né neinum, aS þvi er virtist. ÞaS væri beinltnis svo þrengt að öllum fyrir- tækjum, aS þau gætu naumast staS- iS undir þeim kostnaSi er þegar væri, hvaS þá tekiS þann aukakostnaS er af kauphækkunum myndi leiSa. Mörg rök virtust þeir hafa fyrir máli stnu, svo sem hækkandi verS á öllu erlendis og lækkandi verS á Islenzk- um afurSum. Þá virtust flestir sam- mála um aS verSlagsákvæSi væru alltof ströng og oft beinlínis óréttlát. Þau þvinguSu fyrirtæki til að selja þjónustu stna undir þvt verSi sem þau þyrftu aS fá, til aS geta starfaS eSlilega. Allir virtust á einu máli, hvort sem um verzlunar- eSa annars konar rekstur væri aS ræSa. Smátt og smátt fóru kröfurnar aS Itta dagsins Ijós, var meSal annars fariS fram á aS lægstu laun yrSu 60 þúsund krónur á mánuSi eSa helmingur þess sem fjögurra manna fjölskylda þarf minnst til þess aS lifa á. AS vtsu reyndi enginn aS mót- mæla þvt aS þetta væri rétt, en eins og nú væri komiS yrSi hver fs- lendingur að bera sinn skerf, þótt gera ætti lagfæringu hjá þeim lægst launuSu, aSrir fengju alls ekki neitt. En 1 7 þúsund krónur á mánuSi, svo æSisgengin kauphækkun kæmi ekki til mála, eftir erfiSleikana undanfarið væri ekki eitt einasta fyrirtæki svo i stakk búiS, svo notaS sé hátlSlegt orSalag samningamanna sjálfra. Og svo kom aS samningunum, en eins og kunnugt er samdi verkafólk og iSnaSarmenn um land allt um 5300 krónur á mánuSi. Þá voru hin- ar sérstöku láglaunabætur látnar ganga upp úr, þannig aS þeir verst settu fengu engar sérstakar bætur þegar allt kom til alls. En þessir aSilar eru nú ýmsu vanir og hafa trúlega ekki búizt viS mikilli lagfær- ingu, þrátt fyrir mörg og fögur fyrir- heit, aSeins þaS aS biliS breikkaSi ekki er auSvitað stefnubreyting t rétta átt. Þá sýndu ýmsir hópar, sem trúlega hefSu haft möguleika á aS knýja fram meira sér til handa I skjóli margvtslegrar séraSstöSu. sanngirni og félagsþroska. Þetta samkomulag var svo látiS gilda fyrir B.S.R.B. AS þessu samkomulagi fengnu, drógu allir aS ég held andann léttar. AuSvitaS þýddi þaS aS nú verSa fjölmargar fjölskyldur aS basla viS að lifa af launum sem ekki duga fyrir brýnustu nauSsynjum og ef marka má blöSin þá er jafnvel þessi litla uppbót fullerfiS sumum fyrirtækjum. Þvt er ekki óltklegt aS margur reki upp stór augu og telji aS brögS hafi veriS t tafli, þegar á sama tima og næstum þvingaSir eru t gegn samningar þar sem þúsundir manna verSa örugglega t miklum vandræS- um meS aS láta endana ná saman, er allt t einu hægt aS gera kjara- samning sem hljóSar upp á 420 þúsund kr. á mánuSi eSa um 6 þúsund kr. á timann (en vinnuttmi flugmanna var a.m.k. aS þvt er ég tas t blöSunum fyrir nokkru 70 tímar aS vetri en 80 timar aS sumri á mán.). Þetta eru hámarkslaun, en allur er þessi samningur t svo miklu ósam- ræmi viS þaS sem aðrir fengu aS til skammar er. En þaS, sem mér finnst furSulegast, er, aS á sama tlma og ábyrgir aSilar i þjóSfélaginu hamra á þvt endalaust aS allur atvinnurekstur sé á hausnum, er þó eitt fyrirtæki sem ekki lætur sig muna um aS greiSa tiföld laun og trúlega vel þaS þegar allt er tekiS meS. ÞaS vita allir aS án geysilegs stuSnings af opin- berri hálfu væri FlugleiSir h/f ekki sá einokunaraSili á flutningum aS og frá landinu, sem nú er veriS aS not- færa sér svo rösklega. Hér er t.d. annaS flugfélag þar sem allt annaS og heilbrigSara ástand virSist rikja, en nýtur aS þvf er virSist ekki mikill- ar velvildar ráSamanna, jafnvel svo að hin frjálsa samkeppni er ekki einu sinni i hávegum höfS. Þau haga sér oft illa dekurbörnin. Skyldi þaS ann- ars ekki vera eitt af hinum tslenzku heimsmetum aS sú stétt, sem bezt er gert viS á allan hátt, hagi sér eins og strtSsfangar t nauðungarvinnu, einir allra. Margir halda helzt að svona aSgerSir séu leynivopn flugliSa, en ef betur er aS gáS þá geta allar stéttir sem geS hafa I sér, tekiS sig saman og beitt svipuSum aSgerSum og haldiS svo lengi áfram aS fleiri en FlugleiSaforstjórarnir séu neyddir til aS ganga aS hverju sem er. Svo sem vænta mátti var rtkis- stjórninni mikiS kappsmál aS ekki kæmi til verkfalla og vildi reyna aS greiSa fyrir málum. MeSal annars meS þvt aS auka niSurgreiSslur og aSgerSir t skattamálum, sem auS- vitaS eiga aS koma þeim lægst launuSu til góSa, Eina ákveSna lof- orSiS um hvaS gera eigi, er loforS forsætisráSherra um aS lækka beina skatta, jafnvel svo mjög aS tæpast skipti máli hvort taliS er fram til skatts eSa ekki. Þetta fyrirheit var gefiS t nafni réttlætisins svo aS skattsvik færSu engum gróSa. Verst aS ráSherra skuli ekki vita aS bæSi smygl og söluskattsvanskil eiga sér staS. Þá mundi hann vafalaust kippa tollum og óbeinum gjöldum af um leiS. Hverjir skyldu annars græSa mest á þessu makalausa loforSi nema þeir sem hafa milljónir t tekjur, annaShvort meS þvt aS hafa mörg störf, sitja t ótal stjórnum, nefndum og ráSum, fá borgaS 50—60 ttma á dag og þeir sem jafnvel fá þúsundir á tlmann, auSvitaS er þetta þjófnaSur, eiginlega mun grófari en þótt viS- komandi yrSi sér úti um grtmu og kúbein og legSi af staS f rökkrinu. Hvernig skyldu annars bræSur vorir og systur t nágrannalöndunum haga skattamálum stnum. Um þaS gleymdi forsætisráSherra aS tjá sig aldrei sliku vant. Mér er sagt aS helzta ráSiS sé aS hafa skatta 80—90%, þegar um mjög háar tekj- ur er aS ræSa. Rebekka Bjarnadóttir Nýr forstjóri norrænnar menningarmálaskrifstofu SVlINN Klas Olofsson hefur verið ráðinn forstjóri norrænu menningarmálaskrifstofunnár I Kaupmannahöfn f stað Finnans Magnusar Kull, sem gegnt hafði starfinu frá 1972. Kemur þetta fram I fréttatilkynningu frá menntamálaráðuneytinu, sem hér fer á eftir: 9.—12. þ.m. var haldinn í Stokk- hólmi menntamálaráðherrrafund- ur aðildarríkja Evrópuráðsins, og var m.a. fjallað um fullorðins- fræðslu, sem flestar þjóðir leggja nú mikla áherzlu á að efla, Þá var einnig haldinn í Stokk- hólmi hinn 12. þ.m. menntamála- ráðherrafundur Norðurlanda. Á fundinum var undirritaður samn- ingur um Norræna menningar- sjóðinn, er kemur í stað þess, sem hefur gilt. Hinn nýi samningur felur ekki í sér stórvægilegar breytingar, en lagfærð eru ýmis ákvæði sem reynslan hefur leitt í ljós að nauðsynlegt var að breyta, m.a. er fellt burtu að nefna ákveð- ið fjárframlag til sjóðsins svo að unnt sé að hækka það ef aðildar- löndin telja það rétt, án þess að gera þurfi breytingar á sjálfum samningnum hverju sinni, enda voru ákvæði samningsins orðin úrelt að þessu leyti. Þá var breytt nokkuð ákvæðum um verksvið og úthlutunarreglur með það fyrir augum að gera þau víðtækari og sveigjanlegri. A þessum fundi var fjallað um umsóknir um stöðu forstjóra norrænu menningar- málaskrifstofunnar í Kaup- mannahöfn, en núverandi for- stjóri, Magnus Kull, lætur af þvl starfi f september nk. að eigin ósk. Hann hefur verið forstjóri skrifstofunnar frá því er hún tók til starfa árið 1972. Sextán um- sóknir bárust um stöðuna og var samþykkt að ráða til starfans Klas Olofsson frá Svíþjóð, sem starfað hefur að undanförnu við stofnun- ina. Þá var Björn Skau frá Noregi ráðinn í deildarstjórastöðu í skrif- stofunni og Ove Stenroth frá Finnlandi í stöðu skrifstofustjóra. Vilhjálmur Hjálmarsson, menntamálaráðherra, gat ekki tekið þátt i fundum þessum vegna heimsóknar Svíakonungs, en Birgir Thorlacius, ráðuneytis- stjóri, og Andri Isaksson, prófess- or, sóttu fundina af Islands hálfu. — Victor Zorza Framhald af bls.7 Frá sjónarhóli fyrirtækjanna getur þaS veriS þess virSi aS taka áhættuna. þvt aS þau fá aSgangseyrinn rtflega endurgoldinn, ef þau ná inn á hinn feiknastóra markaS I Rússlandi og Austur-Evrópu. En starfsliS Jackosns segir, aS meS þessu móti leggi Bandarikin sem heild eSa Vesturveldin fram miklu meiri verS- mæti en Itklegt sé, aS verSi nokkru sinni endurgoldin. Undir merki frjálslyndisstefnu hafa stjórnvöld I Banda- rtkjunum veitt Sovétrtkjunum aSgang aS bandartskri tækniþekkingu t þvt skyni aS veiSa þau t net sitt. Samkvæmt kenningu Henry Kissinger verSa Rússar smám saman háSir bandartskri tækniþekkingu, og vænta stn mikils af henni, þannig aS þeir verSa tregir til aS efna til aSgerSa, sem gætu leitt þaS af sér, aS Bandartkjamenn kipptu aS sér hendinni. Starfsmenn Jacksons halda þvt fram aS Bandartkin séu á þennan hátt aS gefa frá sór þekkingu, sem gert geti Rússum kleift aS standa á eigin fótum t tæknilegu tilliti fyrr en þeir ella gætu gert. Til aS mynda er tölvutækni Rússa mjög skammt á veg komin, og framleiSslutækni margbrotinna rafeindakerfa, sem er miklu háþróSari t Bandartkjunum en annars staSar, m.a. í Evrópulöndum gæti fleygt fram f Sovétrfkjunum og fariS fram úr þvf bezta, sem gerSist á Vesturlönd- um. Ef Rússar væru ekki aSnjótandi þessarar og þvtlíkr- ar tækniþekkingar mundi langur timi ItSa, unz beir gætu staSiS jafnfætis þróuSustu iSnrtkjum Vestur- landa. Sú spurning sem Jackson varparfram er, hvort Vesturlönd eigi aS láta þessa aSstoS f té f skiptum fyrir loforS einvörSungi, eSa hvort þau eigi aS selja hana fyrir eitthvaS raunhæfara. Hættan er hins vegar sú, aS verSi of hart lagt aS stjórninni t Kreml, láti hún allan hagnaS fyrir róSa eins og hún gerSi varSandi viSskiptasáttmálann, þvt aS þaS verS, sem kraftizt var fyrir hann, hefSi getaS stofnaS f hættu miSstjórnar- veldi hins sovézka stjórnarfars. GRINDAVIK SVARTSENGIS- HÁTÍÐIN 1975 Daqskrá: FÖSTUDAGUR 27/6 DANSLEIKUR í FESTI Tjaldað í Svartsencji. STUÐMENN í fyrsta sinn opinberlega. RIVERBAND ásamt Lindu Lewis,. Long John Bouldry, Jakob Magnússon í fararbroddi. DISKÓTEK í GARÐINUM Gisli Sveinn Loftsson, plötusnúður. LAUGARDAGUR 28 6 ~~ SVARTSENGISSVÆÐIÐ OPNAÐ. — Kl. 14—20 Diskótek. Ki. 20—02 Stanslaust sex tima fjör með JÚDAS OG HAUKAR SUNNUDAGUR 29/6 Kl. 11 —14 Létt tónlist Kl. 14—18 Skemmtiatriði: JÚDÓSÝNING f KARATESYNING RÓBERT BANGSI SPILVERK ÞJÓÐANNA (þjóðlagasöngflokkur), ÍSLENDINGASPJÖLL HALLI OG LADDI (á leið til London) BALDUR BRJÁNSSON töframaður. Fritt fyrir 1 2 ára og yngri. Kl. 18 —19 Diskótek Kl ,9-0,Júdas og Haukum Og að sjálfsögðu er (hressir að vanda). áfengisbindindi i heiðri haft. Sjáumst í Svartsengi Félagsheimilíð Ungmennafélag Grindavíkur.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.