Morgunblaðið - 02.07.1975, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. JULl 1975
11
Yfilitssýning
Eyjólfs J. Eyfells
náttúnumar
Að vísu er undirritaður komin f
sumarfrí og á förum af landi
brott, auk þess sem hann hefur
gert hlé á skrifum sínum varð-
andi sýningar á Kjarvalsstöðum,
þar til séð verður, hvort samning-
ar takist um framtíðarskipan
mála á þessum stað. En þegar um
er að ræða yfirlitssýningu á verk-
um elsta starfandi málara þjóðar-
innar, Eyjólfs J. Eyfells, manns
sem engan hefur áreitt af starfs-
bræðrum sínum og hóglátur hef-
ur gengið að starfi, ánægður með
sinn hlut, er ekki nema réttlátt og
sanngjarnt að gerð sé undantekn-
ing. Þar að auki var þessari sýn-
ingaraðstöðu fyrst og fremst kom-
ið upp til að verða vettvangur
kynningar á einstökum þáttum i
list myndlistarmanna jafnt og
æviverki þeirra og því hlýtur
þes'si sýning framar flestum að
falla undir tilgang og stefnuskrá
byggingarinnar.
Bðkmennllr
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
Eyjólfur Eyfells er ótvírætt
náttúrubarn í list sinni, hann mál-
ar líkt og honum dettur f hug
hverju sinni, öllum óháður. Óháð-
ur skólum og stefnum og lætur sig
litlu skipta álit og skoðanir starfs-
bræðra sinna, og sem slíkur hefur
hann skapað sér nokkra sérstöðu.
Við getum líklega fyrir sumt skil-
greint hann sem natúralista,
a.m.k. að þvf leyti að hann um-
skapar og stíliserar ekki náttúr-
una, heldur málar hlutina eins og
hann sér þá. Frumleiki kemst því
naumast að, þegar slík viðhorf
eru i öndvegi og er helst að örli á
slíku f elstu myndunum á sýning-
unni, sem eru um leið hreinar og
gerskar f útfærslu svo sem nr. 124
og 125. Líkt og náttúran er marg-
vísleg í smíð sinni, eru myndir
Eyjólfs margvfslegar i útfærslu,
og myndir hans geta bæði verið
fastar sem lausar f formi, sumar
eru klassískar í plastfskum vinnu-
brögðum svo sem nr. 48, „Þjórsár-
dalur“, og 98, „Fell í Skagafirði",
svo skipamyndir hans, sem jafn-
framt eru að mínu mati með þvi
besta á sýningunni, einkum er
myndin nr. 53, „Gullfoss", tær og
vel formuð mynd og máski besta
mynd sýningarinnar og ætti
heima á Listasafni Islands, og
sama mætti segja um áðurnefnd-
ar myndir og nokkrar fleiri og
kæmi styrkur og einkenni Eyjólfs
sem málara þá betur til skila en
nú er. Verður að harma það, að
safnið skuli ekki hafa sýnt þess-
um málara meiri áhuga um
dagana. Sér á báti eru myndirnar
„Þórsmörk, Utgönguhöfði" (3) og
„Nautahúsagil" (4), og máski
kemst Eyjólfur sjaldan nær safa-
ríkri náttúrunni en í þessum
grænu og sérstæðu myndum, þótt
myndirnar séu ekki áberandi
natúralistískar.
Eyjólfi hefur látið vel að mála
hinar smærri myndir og þær
hafði ég féð bestar af hans hálfu
fyrir þessa sýningu, og það eru
margar og fjölbreytilegar slfkar
myndir á sýningunni, og sérstaka
athygli mfna vöktu í fljótu bragði
myndir líkt og nr. 40, „Landrétt-
ir“, 42, „Ur Þjórsárdal", nr. 90,
„Þingvellir", sem er mjög sér-
kennilega máluð mynd og svo loks
nr. 97, „Þjórsárdalur". Allar þess-
ar myndir eru málaðar með
fölskvalausri natni og einlægni,
sem hrifur.
Myndirnar, sem Eyjólfur gerði
á Spáni og vafalaust eru af nýrri
gerð, eru lifandi, léttar og artis-
tískar og er mjög áhugavert að
fylgjast með því, hve ferskur
þessi maður er i andanum á
gamals aldri, og ein er sú mynd
máluð á sl. ári, sem mér varð
starsýnt á fyrir ferskleika sakir,
en það er nr. 34, „Þórsmörk".
Þegar maður sér þessar myndir,
liggur við, að maður óski þess, að
listamaðurinn hefði komizt fyrr á
þennan aldur!
Eg þekki ekki æviverk Eyjólfs
Eyfells það vel, að ég sé fær um
að dæma"um það, hve glögga
mynd sýningin gefi af honum sem
listamanni um ævina, en ég veit,
að myndir hans eru mjög dreifðar
um land allt auk margra erlendis.
Sýningarskráin gefur aftur á móti
þær upplýsingar, að undirbúningi
hafi að sumu leyti verið ábóta-
vant, t.d. vantar öll ártöl í skrána,
Athugasemd við frétta-
bréf úr Stykkishólmi
I MORGUNBLAÐINU 13. þ.m. er
alllangt fréttabréf úr Stykkis-
hólmi, ritað að ég hygg af vini
mínum Árna Helgasyni, síma- og
póstmeistara þar.
Bréfi þessu er efnislega skipt í
10 kafla. Er í níu þeirra fjallað
um ýmis málefni þeirra Hólmara,
en í þeim tfunda lyftir andinn sér
yfir fjallgarðinn og nemur staðar
af föðurlegri umhyggju hér hjá
okkur sunnan fjalls.
Að áliti bréfritara eru prestar
hér í sveitum of margir og verk-
efnalitlir, og nú á tímum erfið-
leika ríkissjóðs sé þeim fjármun-
um sem til þeirra renna illa varið.
Ekki skal ég um þetta dæma, en
tel þó að bréfritari hefði
átt að lita sér nær, ef
hann meinar eitthvað með tali
sínu um sparnað og hag-
kvæmni í meðferð opinberra
starfsmanna. Þess vegna verða
prestar oft af nauðsyn að leita
tekna utan sins embættis, ekki
hvað sfst með kennslustörfum, og
hafa þannig einnig oft leyst úr
mikilli þörf og vanda hinnaýmsu
staða. Ættum við hér, og raunar
Snæfellingar allir, að minnast
fórnfúsra menningarstarfa
margra okkar ágætu leiðtoga í
prestastétt fyrr og síðar.
Þá vona ég, að áhyggjur bréf-
ritarans um framtíð Staðastaðar
sem prestsseturs séu ástæðu-
lausar. Þörf okkar í hinum
dreifðu byggðum fyrir mennta-
menn og leiðtoga er jafnvel
brýnni nú til dags en áður, þrátt
fyrir breyttar aðstæður á ýmsum
sviðum. Þetta eiga þeir e.t.v.
erfitt með að skilja sem miða alla
hluti við höfðatölu þéttbýlis.
Hugleiðingar bréfritarans um
eyði Staðastaðar í vetur eru held-
ur ekki raunhæfar með öllu.
Hið sanna er, að kona sóknar-
prests okkar tók á s.l. hausti að
sér skólastjórn i öðru héraði. Á
heimili sínu, Staðastað, hafa þau
hjón eígi að síður dvalið öilum
þeim stundum sem þau máttu
ásamt fjölskyldu sinni, og þjónaði
sóknarpresturinn söfnuðum
sínum og kirkjum á venjulegan
máta.
Hitt er svo annað mál, að eðli-
legra væri að starfskraftar
þessara ágætu hjóna, m.a. til
kennslustarfa, væru nýttir i
þeirra heimabyggð. Til þess hygg
égþau áreiðanlega reiðubúin.
Að endingu vona ég að bréf-
ritari „fréttabréfs úr Stykkis-
hólmi" kynni sér alla málavöxtu
betur, áður en hann skrifar annað
fréttabréf um þessi málefni.
Formaður sóknarnefndar
St að ast að arsök n ar,
Þórður Gíslason,
Ölkeldu II í júnfm. ’75.
sem er mjög bagalegt, þar sem
listamaðurinn áritar sjp'dnast
myndir sínar með ártölum. Þetta
gerir skoðendum erfitt fyrir, ef
þeir vilja fylgja þróuninni, sem
nær næstum yfir 7 áratugi. Slík
möstök mega ekki kona fyrir:
Eyjólfur J. Eyfells er spiritisti
og telur sig muna glefsur úr
fyrri jarðvist. Hann telur sig m.a.
hafa stigið það skref til þroska að
hafa að fullu og öllu skilið við
hinn leiða löst mannkynsins
ágirndina. Eg veit ekki, hvað til
er í þessu, en a.m.k. bera
myndirnar á sýningunni þess
vott, að höfundur þeirra er algjör-
lega laus við hroka og ágirnd. Og
sem slíkar eru þær opnar og ljúf-
ar í viðkynningu.
Bragi Asgerisson.
Lög um almannarétt verði endurskoðuð
NÁTTURUVERNDARÞING 1975
f jallaði allmikið um endurskoðun
á lögum um náttúruvernd, um
náttúruverndarmiðstöðvar og um-
hverfisfræðslu. Og fara ályktanir
um þetta efni hér á eftir:
Náttúruverndarþing 1975 felur
Náttúruverndarráði að beita sér
fyrir endurskoðun gildandi lög-
gjafar um náttúruvernd með til-
liti til æskilegra breytinga og
leggja tillögur þar að lútandi fyrir
næsta Náttúruverndarþing.
Þá telur Náttúruverndarþing,
að tryggja þurfi með einhverjum
hætti betri tengsl en nú er við
Heilbrigðiseftirlit ríkisins og heil-
brigðisnefndir I byggðarlögum,
þar eð verkefni þeirra og náttúru-
verndaraðila skarast í mörgum
tilvikum.
Náttúruverndarþing 1975 felur
Náttúruverndarráði að leita eftir
viðræðum við Búnaðarfélag Is-
lands og Stéttasamband bænda
um endurskoðun á Iagaákvæðum
sem I gildi eru um rétt manna til
umferðar, dvalar og landgæðanýt-
ingar á annarra landi, með hlið-
sjón af venjum, sem gilt hafa frá
fornu fari um þau efni.
Vísast I þvf sambandi til álykt-
unar Búnaðarþings 1975 um sama
efni.
UM nAttUruverndar-
MIÐSTÖÐVAR SEGIR:
Náttúruverndarþing ályktar að
stefnt verði að því að koma á fót
miðstöðvum fyrir náttúruvernd
hið fyrsta, í þeim landshlutum,
sem fjærst liggja höfuðstöðvum
Náttúruverndarráðs.
Eðlilegt er að þær verði tengdar
náttúrugripasöfnum þar sem þau
eru fyrir eða rísa á næstunni inn-
an landshlutans, sbr. tillögur
stjórnskipaðrar nefndar um það
efni.
Hlutverk miðstöðvanna yrði
m.a. að annast hvers konar
upplýsingasöfnun á sviði náttúru-
verndar, að vinna skipulega að
náttúruverndarkönnun og skrán-
ingu náttúruminja I landshlutan-
um og aðstoða við gerð landnýt-
ingarskipulags.
Náttúruverndarþing felur
Náttúruverndarráði að fylgja því
fast eftir að skólayfirvöld hraði
undirbúningi að frekari um-
hverfisfræðslu í grunnskólum, og
að upp verði tekin hið fyrsta
kennsla i vistfræði I framhalds-
skólum landsins og hinum ýmsu
sérskólum.
Um gróðurvernd, landgræðslu
og rannsóknir í þágu þess var
samþykkt:
Náttúruverndarþing fagnar
þvi, að hafið er samstarf með
nokkrum rannsóknastofnunum i
náttúru- og landbúnaðarfræðum
um rannsóknir í þágu land-
græðslustarfsins. Þingið telur
ástæðu til að vara við eyðingu
kjarr- og kvistlendis, þar sem
hætta er á uppblæstri, en telur
vel farið að ekki skuli uppi
áætlanir um meiri háttar áburðar-
dreifingu á hálendi. Þingið álitur
að stefna skuli að því að nota í
rfkara mæli en verið hefur plönt-
ur af.íslenzkum stofni til land-
græðslu.
Allir eru að tala um..................
Það nýjasta frá Jane Hellen
sem er dedorant og cologne í senn
H
F Tunguhálsi 7 sími 82700.
H . ,