Morgunblaðið - 10.07.1975, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JULl 1975
15
Ástralía:
Hörkudeilur um lántökur
stjórnarinnar erlendis
Canberra, 9. júlí AP— Reuter
HÖRKUDEILUR hafa risið (
Ástralíu út af iántökum rfkis-
stjðrnar Gough Whitlams erlend-
is, og þau tíðindi gerzt, sem ekki
eiga sér hiiðstæðu þar f Iandi á
friðartfmum, að Whitlam hefur
kallað þingið saman til fundar ti)
að svara þar ásökunum stjðrnar-
andstöðunnar, og öldungadeildin
þar sem stjðrnarandstaðan hefur
meirihluta, ákveðið að láta fara
fram rannsðkn á lántökum stjðrn-
Sjakalinn í
palestínsku
njósnaneti?
Beirút 9. júlí —NTB.
ILICH Ramirez Sanchez, öðru
nafni Carlos Martinez, öðru nafni
sjakalinn, sem lögregluyfirvöld
um heim allan leita nú að vegna
morða á tveimur frönskum
gagnnjósnurum og |einum
Lfbanonmanni í Parfs, er félagi f
Marxísku þjóðfylkingunni fyrir
frelsun Palestfnu, PFLP, að þvf
er áreiðanlegar heimildir
hermdu í Beirút f dag. Samkvæmt
þeim hefur Sanchez starfað innan
PFLP lengi, en félagsskapur
þessi hefur að sögn skipulagt
njðsnanet um Evrðpu.Miðaustur-
lönd, Asfu og Suður-Amerfku.
Um þetta net hefur PFLP sam-
bönd við Baader-
Meinhofhermdarverkasamtökin f
Vestur-Þýzkalandi, japönsku
hermdarverkasamtökin, Rauða
herinn og skæruliðahðpa f Suður-
Amerfku. Að sögn heimildar-
manna er sjakalinn nú f Parfs f
felum, en aðrar heimildir herma
hins vegar að hann sé á vergangi f
London.
arinnar, ef Whitlam fyrirskipi
ekki sjálfur sérstaka dðmsrann-
sðkn.
Þingið kom saman til fundar f
dag að boði Whitlams og var þar
heitt f kolum. Leiðtogi stjórnar-
andstöðunnar sagði, að stjórnin
hefði látið flækjast f vefi getu-
leysis og svika en Whitlam stað-
hæfði, að stjórnin væri fórnar-
lamb áróðurs og slúðurs af hálfu
stjórnarandstöðunnar.
Whitlam hélt klukkustundar-
langa ræðu um lántökumálið á
fundi fulltrúadeildarinnar, en
þegar honum var lokið kom öld-
ungadeildin saman, þar sem
málið var reifað og samþykkt að
lokum ákvörðun um að rannsaka
það betur og kalla fyrir a.m.k. 12
hátt setta opinbera starfsmenn.
Slík rannsókn hefur ekki farið
fram í Ástralíu frá því 1931.
Lánin, sem stjórnin hefur viljað
taka hjá arabiskum aðilum, nema
4000 milljónum Bandarikjadala.
Deilan um þessar lántökur hefur
m.a. leitt til þess að varaforsætis-
ráðherra landsins, Jim Cairns,
hefur verið látinn víkja.
Stjórnmálafréttaritarar telja,
að mál þetta kunni að stuðla að
því að nýjar kosningar verði
haldnar í Astralíu, áður en árið er
á enda. Urslit skoðanakannana og
aukakosninga benda til þess að
Framhald á bls. 18
AP-mynd
ELDGOS — Myndin sýnir reyk leggja úr gossprungunni
á Mauna Loa-eldfjallinu á Hawaii, sem vaknaði af 25 ára
löngum dvala um s.l. helgi. í gær varð vart tveggja
snarpra jarðskjálftakippa á Kaliforníuflóa og f Burma
sem eru nálægt sama breiddarbaug og Mauna Loa.
Styrkleiki jarðskjálftanna var hinn sami, og þeir urðu á
aðeins nokkurra klukkustunda bili. Engar skemmdir
urðu.
Málamiðlun vegna vopna-
sölubannsins á Tyrkland
Washington, Ankara 9. júli — Reuter
FORD Bandarfkjaforseti sagði f
dag að hann mundi ganga að
Aukinn viðbúnað-
ur í Suður-Kóreu
Seoul 9. júlf — Reuter
ÞJÓÐÞING Suður-Kóreu ákvað í
dag að auka öryggisviðbúnað
landsins og er miðað við viðbúnað
á styrjaldartímum. Meðal annars
á að stofna borgarlegt varnarlið
allra karlmanna á aldrinum
17—50 ára og eiga þeir að þjálfa
sig í 10 daga á ári. Þá er ríkis-
Rumor formað-
ur ráðherra-
nefndar EBE
Strassbourg 9. júlí — AP
MARIANO Rumor utanríkisráð-
herra Italíu og fyrrum forsætis-
ráðherra tók f dag við æðsta em-
bætti Efnahagsbandalags Evrópu,
stjórninni heimilað að hneppa f
varðhald eða hafa undir eftirliti
menn sem hafa fengið dóma fyrir
brot á andkommúnisku lögunum
eða öryggislögum landsins. Einn-
ig er gert ráð fyrir hækkun skatta
vegna aukins vfgbúnaðar. Þessi
ákvörðun þingsins fylgir í kjölfar
þeirrar auknu spennu sem orðið
hefur á milli Norður- og Suður-
Kóreu eftir fall Indókína. í dag
skoraði rfkisstjórnin I Seoul á
stjórn Norður-Kóreu að sam-
þykkja án skilyrða nýja fundi
milli ríkisstjórnanna, sem legið
hafa niðri frá þvf á miðju ári
1973.
málamiðlunartillögu sem lögð
hefur verið fram f fulltrúadeild-
inni um að slaka á banni við
vopnaflutningum til Tyrklands.
Rfkisstjórn Fords hefur beðið
þingið að aflétta banninu með
öllu, en Ford sagði f dag, að mála-
miðlunartillagan, sem rædd
verður á morgun f nefnd fulltrúa-
deildarinnar um alþjððasam-
skipti, sé sanngjörn. Samkvæmt
henni geta Tyrkir fengið vopn að
verðmæti 70 milljðnir dollara
sem þeir hafa þegar keypt en
ekki fengið, svo og samið um ný
vopnakaup, en hins vegar er ekki
gert ráð fyrir að beinir styrkir
verði teknir upp að nýju. Banda-
rfkjaþing setti vopnasölubannið á
f febrúar þar eð bandarfsk vopn
höfðu verið notuð f innrás Tyrkja
á Kýpur f fyrrasumar.
Tyrkir brugðust við banninu
með þvi að lýsa því yfir að her-
stöðvar Bandaríkjanna á tyrk-
Framhald á bls. 18
Fjármálanefnd bandarísku öMungadeildarinnar:
Rúmenía fær kostakjör
gegn útflutningsfrelsi
Washington 9. júlí AP-Reuter
FJÁRMÁLANEFND bandarfsku
öldungadeildarinnar samþykkti í
dag að veita Rúmenfu hagstæð-
formennsku í ráðherranefndinni.
Er hann ávarpaði Evrópuþingið
hvatti hann til samvinnu við
Bandaríkin tii að tryggja öryggi
og jafnvægi í álfunni. Hann sagði
að rfkisstjórn sfn teldi að beinar
kosningar á Evrópuþingið væri
fyrsta skrefið til gagngerra breyt-
inga innan bandalagsins, en nú
eru fulltrúar á Evrópuþinginu
valdir af þjóðþingum aðildarland-
anna.
Ný stjörnu-
þoka fundin
5-10 sinnum stœrri en Vetrarbrautin
KALIFORNÍUHASKÓLI hefur
tilkynnt að stjörnufræðingur
við háskðlann, prófessor Hyron
Spinrad, hafi með rannsðknum
sfnum staðfest tilvist nýrrar
stjörnuþoku (galaxy) sem sé
5—10 sinnum stærri en Vetrar-
brautin og telji billjónir
stjarna, að þvf er AP-
fréttastofan hermir. Stjörnu-
þoka þessi gengur undir nafn-
inu 3C123, sem er útvarps-
bylgjueinkenni hennar, og er
talið að ljðs það sem hún varp-
ar frá sér og prðfessor Spinrad
hefur ljðsmyndað, hafi verið
sent fyrir átta milljörðum ára.
„Það þýðir að 1 jósið sem við
sjáum frá stjörnuþokunni hafi
verið á leið gegnum geiminn
með sex billjón mflna hraða á
ári í átta milljarða ára,“ segir
talsmaður háskólans.
Það voru brezki^ visinda-
menn við Cambridge-háskóla
sem fyrstir urðu til að ná út-
varpsbylgjum frá stjörnuþok-
unni fyrir 20 árum. Fyrstu Ijós-
myndirnar af ógreinilegri
mynd hennar voru hins vegar
teknar á siðustu tveimur árum
af vísindamönnum I Kaliforníu.
Eri nákvæmar upplýsingar um
fjarlægð stjörnuþokunnar,
stærð og hraða komu ekki fram
fyrr en Spinrad hóf rannsókn
sína með fullkomnum tækjum.
ustu viðskiptakjör sem Banda-
rfkin veita erlendum rfkjum. Ef
báðar þingdeildir samþykkja
þetta einnig verður Rúmenfa
þriðja kommúnistarfkið, á eftir
Júgðslavfu og Póllandi, sem þessi
kjör fær frá Bandarfkjastjðrn.
Rfkisstjórn Gerald Fords hvatti
þingið til að samþykkja þessi kjör
til handa Rúmenum og sagðist
Ford hafa gilda ástæðu til að ætla
að Rúmenfustjðrn muni fella
niður allar takmarkanir á ferða-
frelsi Gyðinga og annarra minni-
hlutahðpa frá landinu.
Þetta mál mun verða eins konar
prófsteinn á þá stefnu þingsins,
sem felld var inn í ákvæði við-
skiptalaganna, er samþykkt voru í
desember s.l., að slík kjör verði
ekki boðin kommúnistaríki nema
það leyfi frjálsan útflutning.
Sovétrikin hættu sem kunnugt er
við að gera viðskiptasamning við
Bandarikin fyrr á þessu ári, þar
eð þetta ákvæði jafngilti því að
Bandaríkin væru með íhlutun i
sovézk innanríkismál. Fréttir frá
Washington í gær hermdu að
Bandaríkjastjórn og nokkrir öld-
ungadeildarþingmenn sem ný-
komnir eru úr heimsókn til
Moskvu hyggist reyna að mýkja
orðalag áðurnefnds ákvæðis.
Arthur Hartman aðstoðarutan-
ríkisráðherra með málefni
Framhald á bls. 18
Vilja stefna
Geijer
Stokkhólmi, 9. júli NTB
SÆNSKI kommúnistaflokkur-
inn hefur nú í athugun, hvort
hann geti stefnt sænska dóms-
málaráðherranum, Lennart
Geijer fyrir ærumeiðingar
vegna þeirra ummæla hans á
dögunum, að símahleranir
hefðu sýnt, að grunsemdir um,
að flokkurinn fengi fjár-
stuðning erlendis frá, hefðu
átt við rök að styðjast.
Manntjón
\í flóðum
á Indlandi
Nýju-Delhi, 9. júli Reuter
UM 150 manns að minnsta
kosti hafa farizt í flóðum af
völdum monsúnrigninganna f
Norður-Indlandi að undan-
förnu. Samkvæmt upplýsing-
um stjðrnvalda hafa flóðin
valdið um einni milljón
manna efnalegu tjðni, og f
rfkin Uttar Pradesh hafa 4.500
þorp horfið undir vatn.
Hundruð báta taka þátt f
björgunaraðgerðum og hafa
þeir bjargað a.m.k. 17.000
manns er einangrazt höfðu f
vatnselgnum.
Sprengingar
í Londonderrg
Londonderry, 9. júli Reuter
ÞRJÁR sprengjur sprungu í
brezkum stjórnarbyggingum i
Londonderry i dag, án þess
nokkrar viðvaranir væru géfn-
ar fyrirfram. Engin meiðsl
urðu á mönnum og skemmdir
litlar. Irski lýðveldisherinn
hefur lýst ábyrgð á hendur sér
og segir sprengingarnar svar
við ofsóknum, grimmd og eyði-
leggingu, sem íbúar hafi sætt
af hálfu brezka herliðsins.
Sprengjur hafa ekki sprungið í
Londonderry siðan I janúarlok
þessa árs.
Reagan er
ekki ákveðinn
Los Angeles 9. júll — AP
RONALD Reagan bar f gær til
baka fréttir um að hann hafi
ákveðið að bjðða sig fram gegn
Ford forseta sem forsetaefni
repúblfkana f kosningunum á
næsta ári. Hann kvaðst mundu
skýra frá endanlegri ákvörðun
sinni í málinu sfðar á þessu
ári, en tók hins vegar fram að
hann hefði alls ekki f hyggju
að taka að sér varaforsetafram-
boð. Reagan er fyrrum kvik-
myndaleikari og rfkisstjðri f
Kalifornfu og er f hægra armi
Repúblfkanaflokksins.
4 fórust í
togarabruna
Prestwick 9. júli — Reuter
FJÓRIR sjómenn biðu bana, er
eldur kom upp í brezkum tog-
ara á Atlantshafi undan vest-
urströnd Skotlands í gær, en
10 til viðbótar var bjargað af
flugvélum og bátum, einum þó
alvarlega slösuðum. Togarinn
heitir Granton Harriex. Talið
er að eldurinn hafi komið upp
i vélarrúmi skipsins. Togarinn
var dreginn til hafnar i Skot-
landi.