Morgunblaðið - 18.10.1975, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. OKTÓBER 1975
FJÖLMENNUR hópur nem-
enda úr Fiskvinnsluskólanum,
Fóstruskólanum, Kennarahá-
skólanum, Leiklistarskólanum,
Myndlistar- og handíðaskól-
anum, Stýrimannaskólanum og
Véiskólanum, heimsótti fjár-
málaráðuneytið i gær til þess að
árétta þörf fyrir aðgerðir í iána-
málum námsmanna. Fyllti hóp-
urinn ganga fjármálaráðu-
neytisins og ræddi Matthias Á.
Mathiesen fjármálaráðherra
við þá sem fremstir fóru góða
stund eða um hálfa klukku-
stund. Strax og hópurinn kom í
ráðuneytið tók ráðherra á móti
þeim og las bréf þeirra, en
síðan var skipst á skoðunum
um lánamálin. Sagðist ráðherra
vera þeirrar skoðunar að
vandamál lánasjóðsins byggð-
ust að mestu á þeim endur-
greiðslureglum sem gilda og
hafa gilt frá upphafi sjóðsins.
Kvaðst ráðherra, í samtali við
Mbl. um heimsókn skólafólks-
ins, einnig vita að stúdentar
væru sama sinnis. Því sagðist
fjármálaráðherra telja það eðli-
Iegast að stúdentar knýðu á
með stjórnvöldum um endur-
skoðun og nýjar reglur fyrir
lánasjóðinn. Kvað ráðherra
vonir standa til að reglum yrði
breytt á næstu mánuðum, von-
Námslánastaðan:
að baki afstöðu þess, en unga
fólkið skildi auðheyrilega
einnig að við vanda er að glíma
eins og m.a. kom fram í orðum
eins nemandans á ganginum,
sem sagði: „Ég vorkenni fjár-
málaráðherra, því það er um
augljósan vanda að ræða i efna-
hagslffinu." Fer hér á eftir bréf
skólafólksins til fjármálaráð-
herra:
Fjármálaráðherra,
Matthías Á Mathiesen
Nú hafið þið stjórnar-
herrarnir loksins tekið
ákvörðun um haustlánin,
mánuði eftir að úthlutun þeirra
átti að hefjast. Sú ákvörðun er
ekki heldur fagnaðarefni okkur
eða öðrum þeim 3500 lánsum-
sækjendum sem nú eru.
Ákvörðun ykkar hljóðar upp á
skert haustlán; sú upphæð sem
verja á til haustlána er ekki
fúllnægjandi, og hluti hennar á
fyrst að koma eftir áramót.
Þetta er öll sú fyrirgreiðsla sem
þið bjóðið haustlánaþegum, eft-
ir að þið hafið tafið úthlutun
pm heilan mánuð. Þetta heitir á
mæltu máli að bæta gráu ofan á
svart.
Það fjárlagafrumvarp sem þú
og ríkisstjórn sú sem þú átt
sæti f hefur lagt fram, hefur
Það var þröng á þingi f göngum
f jármálaráðuneytisins meðan
námsmenn stöldruðu þar við f
gær til að árétta kröfur sfnar
um nauðsyn ðskertra náms-
lána. Ljósmynd Mbl. Sv.Þorm.
Hópur námsmanna sótti
fjármálaráðherra heim
„Nýjar reglur fyrir lánasjóðinn
nauðsynlegar,” segir ráðherra
andi fyrir áramót. Ef fjár-
vöntun er, sagði ráðherra, er
nafn fjármálaráðherra gjarnan
nefnt, en rétt er að geta þess að
mál lánasjóðsins heyra undir
menntamálaráðherra. Við erum
með þjóðfélag, sagði ráðherra,
sem ekki getur í haust veitt sér
það sem þaö gerði s.l. haust og
að sjálfsögðu hlýtur það að
konta niður á fólki.
Lánasjóðurinn var i fyrradag
búinn að ákveða að greiða út
eftir helgina 5/12 af námslán-
unum í stað 7/12 sem hefur
undanfarin ár verið reynt að
greiða út á haustin, en jafn-
framt er reiknað með að 2/12
hlutarnir sem vantar sam-
kvæmt venju í haustúthlutun-
ina verði greiddir í janúar n.k.
Hópferð skólafólksins í fjár-
málaráðuneytið fór rólega
fram, örfáir sýndu af sér tiiþrif
í ókurteisi. Mátti heyra ýmsar
setningar fljúga þær tvær og
hálfa klukkustund sem hóp-
urinn fyllti ganga ráðuneytis-
ins. Klukkan 1 héldu náms-
mennirnir úr ráðuneytinu og
gat starfsfólk ráðuneytisins þá
aftur hafið eðlileg störf, en
slíkt var ekki unnt með allan
þann gestafjölda sem inni var.
Það mátti heyra á máli náms-
manna að með þvf að dvelja til
kl. 1 í ráðuneytinu vildi náms-
fólkið leggja áherzlu á þá
alvöru og nauðsyn sem liggur
vakið furðu og reiði náms-
manna. Þar er einungis gert ráð
fyrir u.þ.b. helmingi þess fjár-
rnagns sem þarf til að veita
óskert námslán. Þetta eru til-
lögur ykkar, þrátt fyrir það, að
brýnt er að auka við námslánin
í stað þess að skerða þau. Þar er
átt við hið nýja kostnaðarmat
Lánasjóðsins, sem er í raun
ekkert annaö en leiðrétting á
vanmati fjárþarfar sem safnast
hefur saman á mörgum árum.
Þar er einnig átt við nýjar út-
hlutunarreglur sem gera náms-
mönnum kleift að stunda nám,
jafnvel þótt þeir hafi fyrir
fjölskyldu að sjá. Enn fremur
er þar átt við að lánin nemi
þeirri 100% brúun umfram-
fjárþarfar sem Iög kveða á um
að stefnt skuli að. Síðast en
ekki síst er átt við að þeir lán-
þegar sem síðastliðið ár hlutu
s.n. K lán hljóti nú sömu fyrir-
greiðslu og aðrir lánþegar og að
sambærilegir hópar sem staðið
hafa utan lánakerfisíns með
öllu verði teknir inn í það. Þeir
hópar eru einkum nemendur
Leiklistarskóla og framhalds-
deilda Myndlistar- og handiða-
skólans og Iðnskólans.
í stað þess að veita náms-
mönnum eðlilega kjarabót,
hafið þið stjórnarherrar skellt
fram fyrirvaralaust tillögum
um stórfellda kjaraskerðingu.
Þið segið námsmönnum að
skerða eigi lifeyri þeirra um
helming, þó nokkru eftir að
námsár er hafið og'menn hafa
gert ýmiss konar fjárhagsskuld-
bindingar og áætlanir. Maður
hefði haldið að slík framkoma
þekktist ekki meðal siðmennt-
aðra þjóða. Þessar tillögur
myndu þýða, næðu þær fram að
ganga, að fleiri hundruð eða
þúsundir námsmanna verði að
hætta námi á þessum vetri og
ófyrirsjáanlegur fjöldi hrekjast
frá námi i framtíðinni. Er þetta
ætlun ykkar, Matthias? Við
krefjumst skýrra svara.
Matlhias! við erum ekki að
krefjast neinna forréttinda. Við
erum einmitt að krefjast þess
að ríkisvaldið hamli gegn því að
nám verði arfgeng forréttindi
þeirra efnameiri í þjóðfélaginu.
Námslán eru tæki til að hamla
gegn slíkum forréttindum, og
þau ná ekki tilgangi sinum,
nema þau brúi bilið milli sjálfs-
aflatekna og raunverulegrar
fjárþarfar.
Námsmenn standa núna sam-
einaðir og mótmæla þeim kjára-
skerðingartilburðum sem birt-
ast í framkomu ykkar varðandi
haustlánin og i fjárlagafrum-
varpi ykkar. Eftirtaldir náms-
mannahópar standa að þessari
aðgerð til að vekja athygli
ykkar stjörnvalda og al-
mennings á kröfum okkar og
réttmæti þeirra:
Nemendur Fiskvinnsluskóla,
Fósturskóla, Kennaraháskóla,
Leiklistarskóla, Myndlistar- og
handíðaskóla, Stýrimannaskóla
og Vélskóla.
Þjóðver jar fá
íslenzkan
fisk í Belgíu
— 12 skip sigla með afla á næst-
unni til Belgíu og Englands
VITAÐ er um 12 islenzk fiski-
skip, sem munu sigla með afla til
Englands og Belgíu á næstu
tveimur vikum. Þær fréttir hafa
þó borizt frá þessum löndum, að
fiskverð hafi heldur fallið þar
síðustu daga og svo mun einnig
vera í Þýzkalandi, þar sem Norð-
ursjávarskip þessara landa hafa
fiskað vel að undanförnu, enda
veður hið bezta í Norðursjó. Mest
mun markaðurinn f Englandi
hafa fallið, en í Belgiu og Þýzka-
landi hafa fengist um 100 krónur
fyrir hvert kg af stór ufsa sfðustu
daga. Af þessum 12 skipum, sem
ákveðið hafa að sigla með aflann
ætla 8 til Englands og 4 til Belgfu.
Þá er vitað að markaðurinn í
Bretlandi verður þéttskipaður
sfðari hluta næstu viku.
Ernst Stabel, ræðismaður ís-
lands í Cuxhaven, sagði í gær, að
fiskverð væri þar misjafnt um
þessar mundir. 80 pfenningar
fengjust þó fyrir pundið af stór-
ufsa, eða rösklega eitt hundrað
krónur. Kvað Stabel vanta fisk af
og til á markaðinn í Þýzkalandi,
og þá væri fiskur sóttur til Belgíu,
þannig að fiskur íslenzkra skipa
er þar lönduðu færi á markaðinn í
Þýzkalandi. Hann sagði, að
enginn íslenzkur útgerðarmaður
hefði haft samband við sig um
fisksölu og hann ætti ekki von á
neinu skipu á næstunni, i fyrsta
lagi undir jól.
Jónas Haraldsson, skrifstofu-
stjóri hjá L.Í.Ú., sagði, að mörg
skip myndu sigla á næstunni, en
ekkert færi til Þýzkalands, enda
þyrftu íslendingar nú ekkert á
v-þýzka markaðnum að halda, þar
sem búið væri að byggja upp
markað í Belgfu og Þjóðverjar
sæktu íslenzkan fisk þangað er
þeir þyrftu á að halda. Að vfsu
væri markaðurinn í Belgíu ekki
eins stór og sá þýzki.
„Þeir útgerðarmenn, sem hafa
haft samband við L.l.Ú. hafa
engan áhuga á að láta skip sín
sigla til Þýzkalands, þar sem við
höfum byggt okkur upp góðan
markað í Belgíu. Það verður
a.m.k. ekki siglt til Þýzkalands á
meðan samningaviðræður standa
yfir. Ef upp úr slitnar og mark-
aðurinn í Þýzkalandi lokast á ný,
vill enginn þurfa að koma skríð-
andi til Belgíu á ný.“
Slasaðist hættu-
lega af skotsári
Seyðisfirði, 17. október.
ÁTJÁN ára piltur slasaðist hættu-
lega hér í dag, er skot hljóp í bak
hans. Pilturinn var þegar sendur
með flugvél til Reykjavíkur og
var lagður inn á Borgarspítalann.
í gærkvöldi mun hann hafa verið
úr allri lífshættu.
Nánari málsatvik voru þau, að
pilturinn fór á rjúpnaveiðar f
gærmorgun og kom hann til
byggða siðdegis. Á leið heim til
sín kom hann við í frystihúsi
Norðursfldar. Þar tók hann tvo
menn upp í bílinn til sin og settist
annar mannanna í aftursætið.
Maðurinn ætlaði að hagræða byss-
unni, sem var í aftursætinu, en
við það hljóp skot úr byssunni og
fór það í gegnum bílstjórasætið og
f bak piltsins, sem sat undir stýri.
— Fréttaritari.
Stjörnubíó hyggst
sýna „Emmanuelle
>9
STJÖRNUBfÓ hefur fengið til
landsins eintak af hinni frægu
frönsku kynlífsmynd,
Emmanuelle, sem sýnd hefur
verið við metaðsókn vfða um
heim, enda hefur hún náð miklu
almennari sýningarmarkaði en
títt er um myndir af þessu tagi.
Ekki er þó Ijóst hvenær
Emmanuelle verður tekin til
sýningar hér. Kvikmyndaeftirlit-
ið hefur þegar skoðað myndina og
bannað hana innan 16 ára aldurs,
en jafnframt æskt álits lögregiu-
yfirvalda á þvf hvort myndin
brjóti ákvæði fslenzkra laga varð-
andi klám. Mun fulltrúi saksókn-
araembættisins væntanlega skoða
myndina eftir helgina.
Emmanuelle er ný af nálinni
þvi að vart er nema hálft annað ár
frá því hún var frumsýnd í Frakk-
landi. Kvikmyndaeftirlitið þar
gaf grænt ljós að myndin yrði
tekin til almennra sýninga og að
ári liðnu hafði um ein milljón
Parísarbúa séð myndina. Hafa
fáar myndir hlotið slíka aðsókn
þar í landi á síðari árum.
Síðan hefur myndin verið sýnd
við metaðsókn á almennum
Basert pá Emmanueile Arsans erotiske roman
sorri i mange ár var totalforbudt
KJEMPEK0ER OtENFOH
KINOFNE OVERALt
EUROPA OG
OVt« I MHI.ION
PAHISEKf. HAR
StfT OfN
iWMIR
Lánin verði vísitölutryggð og endur-
greiðsia miðist við laun að loknu námi
sef»ja Stýrimanna- og Vélskólanemar í álykttin
EFTIRFARANDI var samþ.vkkt á
sameiginlegum fundi Vélskólans
og Stýrimannaskólans haldinn 16.
okt. '75.
Fundur nemenda Vélskólans og
Stýrimannaskólans haldinn 16.10.
’75 mótmælir harðlega þeim
gerræðislegu vinnubrögðum
stjórnvalda að standa ekki við
gefin fyrirheit varðandi fjár-
mögnun L.l.N. þannig að haustlán
geti farið fram með eðlilegum
hætti.
Einnig mótmælir fundurinn
þeim kjaraskerðingaráformum
sem fram koma í því fjárlaga-
frumvarpi sem liggur fyrir Al-
þingi, og krefst þess að sjóðnum
verði tryggt það fé sem þarf til að
sjóðurinn geti gegnt hlutverki
sínu.
Fundurinn telur eðlilegt að
endurgreiðslufyrirkomulagi
sjóðsins verði breytt þannig, að
Iánin verði vísitölutryggð og
endurgreiðsla miðist við laun að
loknu námi, þannig að ljóst sé að
hér sé um lán að ræða en ekki
ölmusu.
Þá lýsir fundurinn yfir fullum
stuðningi við þá framhaldsskóla-
nema, sem enn hafa ekki rétt á
lánum úr sjóðnum. Við hvetjum
til samstöðu allra námsmanna um
að láta hvergi deigan síga í þessu
lífshagsmunamáli.
Einnig var samþykkt eftirfar-
andi tillaga:
Sameiginlegur fundur Vélskól-
ans og Stýrimannaskólans lýsir
yfir fullum stuðningi við útfærslu
landhelginnar í 200 mílur.
Skorum við á rfkisstjórnina að
halda að sér höndum í allri samn-
ingagerð varðandi landhelgina
við erlendar þjóðir.
Þar sem rétt hagnýting land-
helginnar er beint hagsmunamál
okkar í Sjómannaskólanum og
landslýðs alls.
sýningum kvikmyndahúsa á flest-
um Vesturlöndum, svo sem í
Bandaríkjunum og Bretlandi og í
báðum þessum löndum gengur
myndin enn. Kvikmyndagagn-
rýnendum erlendum þykir þó
flestum ekki sérlega mikið til
myndarinnar koma enda þótt þeir
viðurkenni að hún verði að teljast
til vandaðri mynda í flokki hinna
djarfari kynlffsmynda.