Morgunblaðið - 29.10.1975, Blaðsíða 31
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 1975
31
Nær 300 þúsundum
stolið 1 Keflavík
INNBROT var framiö í útibú
Kaupfélags Suöurnesja við Faxa-
braut í Keflavík í fyrrinótt. Þaðan
höföu þjófarnir á brott með sér
lítinn peningakassa, en i honum
voru að sögn útibússtjórans um
240 þúsund krónur i reiðufé og
Kvenfélag Kópa-
vogs 25 ára í dag
1 DAG, miðvikudag, eru liðin 25
ár frá stofnun Kvenfélags Kópa-
vogs, og voru stofnendur 60 kon-
ur. t dag eru félagskonur 200. 1
tilefni afmælisins heldur félagið
afmælisfagnað n.k. laugardag.
L fréttatilkynningu segir, að
félagið hafi frá upphafi leitast við
að efla félagslegt starf meðal
kvenna í Kópavogskaupstað og
vinna að menningar- og
Góð síld til Eyja
Vestmannaeyjum 28. okt.
FJÓRIR bátar lönduðu síld hér í
dag. Gullberg var með 100 tonn,
Huginn 50 tonn, Bergur 50 tonn
og Isleifur 40—50 tonn. Sildin var
falleg og fór að langmestu leyti í
salt. —Sigurgeir.
þungt haldinn
PILTURINN 15 ára, sem slasaðist
mikið er hann féll af mótorhjóli á
Laufásvegi aðfararnótt s.l. laug-
ardags, liggur enn mjög þungt
haldinn á gjörgæsludeild Borgar-
spftalans. Hann er enn meðvit-
undarlaus.
— Skák
Framhald af bls. 2
er Matanovic með 3 vinninga og
verri biðskák, Radulov hefur 3
vinninga og Georgihu og Duball
hafa 2V4 vinning I 5«—6,sæti.
Urslitin í 6. umferðinni á Hótel
Esju urðu þessi í gærkvöldi:
Friðrik vann Poutiainen í 35
leikjum. Liberzon vann Laine I 29
leikjum. Timman vann Van den
Broeck í 39 leikjum. Björn Þor-
steinsson og Murrey gerðu jafn-
tefli í 27 leikjum. Parma og Oster-
meyer gerðu jafntefli í 28' leikj-
um. Ribli og Zwaig eiga biðskák,
og stendur Ribli betur. Hartston
og Hamann eiga biðskák og er
staðan tvísýn. Jansa sat hjá.
Liberzon er nú efstur með 4,5
vinninga. Zwaig hefur 4 vinninga
og biðskák, Friðrik og Timman
hafa 4 vinninga og Ribli er með
3V4 og bið, og hefur teflt einni
skák færra.
7. umferðin verður tefld í kvöld
klukkan 17. Þá tefla saman
Timman og Ribli, Zwaig og
Poutiainen, Friðrik og Hartston,
Liberzon og Van den Broeck,
Murrey og Laine, Ostermeyer og
Björn, Jansa og Parma en
Hamann situr hjá
upp til handa og fóta til að kaupa
litsjónvarpstæki þegar tekið væri
tillit til þess að útsendingar sjón-
varpsins væru ekki nema að litlu
leyti I lit ennþá.
Að því er Morgunblaðinu var
tjáð af eiganda Radíóbúðarinnar
hafa á hennar vegum verið seld
um 200 litsjónvörp hérlendis til
þessa, en mikill og aukinn áhugi
hefði komið fram á litsjónvarps-
tækjum eftir ákvörðun mennta-
málaráðherra, sérstaklega hjá
þeim er hefðu verið að hugsa um
að endurnýja eldri tæki sín en
ekki viljað ráðast í þessi kaup
meðan ekki lá ljóst fyrir hvenær
litsjónvarp kæmist hér á.
Að öðru leyti var Mbl. tjáð, að
meðalverð á algengustu litsjón-
varpstækjunum væri 230—250
þúsund krónur. Af þessari upp-
hæð renna um 48,5% beint til
ríkisins fyrir utan auðvitað veltu-
útsvar viðtækjaverzlana og skatta
til ríkisins, og mikill hluti þessar-
ar fjárhæðar rennur til Ríkisút-
ávísunum. Ennfremur var stolið
10 lengjum af sígarettum og tölu-
verður af smámynt svo verðmæti
þau sem horfið hafa í þessu inn-
broti eru að upphæð nálægt 300
þúsund krónum.
mannúðarmálum. Hefur það beitt
sér fyrir margvíslegum fundar-
höldum og námskeiðum fyrir
utan venjulega félagsfundi.
Kvenfélagið hefur styrkt ýmsar
stofnanir í Kópavogskaupstað,
svo sem Kópavogskirkju, barna-
heimilið Kópasel, heimili fjöl-
fatlaðra barna o.fl. Þá hefur það
styrkt einstaklinga og fjölskyldur
sem eiga við erfiðleika að búa og
að því markmiði vinnur m.a.
sjóður innan félagsins, sem
stofnaður var til minningar um
Aslaugu Maack, sem var fyrsti
formaður bess.
Mikið saltað
Eskifirði 28. okt.
ALLMIKIÐ hefur verið saltað af
sfld hér þennan mánuð. Hjá Auð-
björgu hf er búið að salta f 2500
tunnur, hjá Sæbergi hf um 1900
tunnur og Eldborgin hefur lagt á
land um 2300 sjósaltaðar tunnur.
Sfldaraflinn nemur þvf alls um
6300 tunnum. Þrfr sfldarbátar
hafa lagt upp mest af þessum
afla, Sæberg, Arni Sigurður og
Eldborg. 1 gærkvöldi kom svo
Faxaborg með 60 lestir og f kvöld
er Eldborgin væntanleg mcð 750
sjósaltaðar tunnur, en þeir salta
allt um borð sjálfir.
Góður afli er hjá línubátunum
og langt síðan svo vel hefur aflazt
á línu héðan og fiskurinn stór og
fallegur. Sjö bátar stunda lfnu-
róðra. Hólmanesið fer væntanlega
á veiðar í kvöld eftir mánaðar-
stopp vegna brunans sem varð í
vélarrúmi skipsins. Hólmatindur
og Sæljón fóru út i gær eftir sjó-
mannaverkfallið.
_____ — Ævar.
— Stíflugarður-
inn
Framhald af bls. 2
virkjan gæti tekið til starfa næsta
haust — um 3—4 mánuðum á
eftir upphaflegri áætlun, en sam-
kvæmt henni hefði verið ráðgert
að virkjunin hæfi framleiðslu um
mitt árið. Nú væru sem sagt allar
líkur á að fyrsta vélin gæti hafið
framleiðslu í september á næsta
ári og siðan tækju vélarnir til
starfa með sem næst 3ja mánaða
millibili.
— Síld
Framhald af bls. 2
nota tækifærið og taka fram, að
það væri helber þvættingur, sem
fram hefði komið í blöðum að
sildarsöltun hefði einhver áhrif á
öflun þess óverulega magns af
fersksíld sem Norðurstjarnan i
varpsins/'Landssímans í því skyni
að reisa og endurbæta dreifingar-
kerfi sjónvarpsins. Tollar og
álagning af litsjónvarpstækjum
eru að öðru leyti samsvarandi og
á svart/hvítum tækjum, og eftir
þvi sem Morgunblaðið fékk upp-
lýst hjá eiganda Radióbúðarinnar
má reikna með að innkaupsverð
hvers sjónvarpstækis í gjaldeyri
væri um 38% af útsöluverðinu.
Eigandi Radfóbúðarinnar tók
fram, að hann teldi skynsamlega
staðið að fyrrgreindri ákvörðun
um að leyfa útsendingar í lit, þar
eð með þessu móti mætti búast
við að sjónvarpsnotendur i land-
inu skiptu yfir úr svart/hvitum
tækjum f litatæki hægt og sígandi
en ekki allir 40—50.000 í einu,
þannig að ekki ættu að verða
verulegir toppar í innflutningn-
um og sölunni hér.
Aðrir forsvarsmenn sjónvarps-
tækjaverzlana tóku mjög i sama
streng. Verð viðtækjanna var við-
ast hvar mjög svipað eða frá 180
þúsund krónum og allt upp i 400
þúsund krónur en verð á algeng-
ustu tækjunum var frá um 220 til
280 þúsund krónur.
Hafnarfirði teldi sig hafa áhuga á
til vinnslu í „kippers". Enda þótt
öflun fersksíldar til niðursuðu
væri Síldarútvegsnefnd og síldar-
saltendum óviðkomandi, vildi
hann láta koma fram, að síldveið-
arnar væru á engan hátt bundnar
neinum skilyrðum um söltun.
Rétt væri einnig að taka það fram,
að Norðurstjarnan notaði engar
saltsíldartegundir til framleiðslu
sinnar, heldur eingöngu fersksíld
til reykingar og niðursuðu.
Gunnar kvað framkvæmda-
stjóra Norðurstjörnunnar hafa
tjáð sér, að fjárhagsvandræði
fyrirtækis sfns væru orsök þess,
að það hefði ekki getað keypt
neina fersksíld á vertíðinni til
framleiðslu sinnar.
— Fannst látinn
Framhald af bls. 32
lfk 64 ára gamals Reykvfkings,
Ragnars Guðjónssonar, Hverfis-
götu 16.
Ragnar fór að heiman frá sér
milli klukkan 14 og 15 á mánu-
daginn og ætlaði i síðdegisgöngu.
Hann kom ekki aftur heim til sín
og var farið að óttast um hann í
gærkvöldi og hefja átti leit í gær,
en þá fréttist af líkfundinum í
Keflavíkurhöfn. Rannsóknar-
lögreglan í Reykjavík hefur óskað
eftir því, að allir þeir sem hafa
orðið varir við ferðir Ragnars
heitins til Keflavíkur á mánudag-
inn, hafi samband við sig. Hann
var meðalmaður á hæð, og talið er
að hann hafi verið i grænleitri
úlpu og með hatt er hann fór að
heiman frá sér.
— Þjóðverjar
Framhald af bls. 32
er það til athugunar enn.“
Wischnevski formaður þýzku
viðræðunefndarinnar kvað því
ekki að leyna að ýmislegt bæri á
milli en hann kvaðst viss um, að
unnt yrði að ná samkomulagi um
þau erfiðu atriði, sem í milli bæri.
Slfkt tækist þó ef til vill ekki i
dag, en næst þegar viðræðu-
nefndirnar hittust kvaðst hann
vonast til að samkomulag tækist,
sem væri báðum f hag.
— Segja
Framhald af bls. 32
Reykjanesumdæmi. Jafnframt
felur bæjarstjórn bæjarstjóra að
óska eftir því við viðkomandi
ráðuneyti að sá hluti Hafnar-
fjarðar í jöfnunarsjóði, sem
ætlaður er til SASÍR, verði
greiddur bæjarsjóði Hafnar-
fjarðar."
— Verulegar
erlendar
Framhald af bls. 1
aukningu útgjalda frá árinu
1975.
O Gerð verður lánsfjáráætlun
fyrir árið 1976, er nær tii allra
innlendra lánastofnana og til
lántöku erlendis og ráðstöfun
þess fjár
0 Beitt verður virku og ströngu
eftiriiti *’með ríkisútgjöldum
hjá stofnunum og fyrirtækjuip
rikisins með samræmdri
skýrslugerð um framgang
ríkisframkvæmda, betri sam-
ræmingu á framsetningu fjár-
lagafrv., endanlegum fjárlög-
um og reikningstölum ríkis-
bókhalds.
0 Gerð verður áætlun um þróun
tekna og útgjalda ríkissjóðs á
næstu árum og þar með endur-
skoðun sjálfvirkni núgildandi
útgjaldalöggjafar. Stjórnar-
frumvörpum mun fylgja út-
reikningur og mat á þeim út-
gjöldum, sem frumvörp hafa i
för með sér.
FREKARIERLENDAR
LÁNTÖKUR ÚTILOKAÐAR
Matthías Á. Mathiesen fjallaði í
fjárlagaræðu sinni um erlendar
lántökur þjóðarinnar og benti á,
að hallinn í viðskiptum við útlönd
nemur um 10% af þjöðarfram-
leiðslu, sem þýðir, að tiunda hver
króna, sem við ráðstöfum til
neyzlu og framkvæmda, er fengin
með þvf að ganga á gjaldeyrissjóð-
inn eða að láni hjá öðrum þjóðum.
Siðan sagði fjármálaráðherra:
„Nú er svo komið, að gjaldeyris-
forðinn er eingöngu lánsfé. Við
getum ekki haldið þessum hjilla-
búskap áfram. Þetta hefur tekizt
enn sem komið er vegna þess, að
þjóðin hefur notið mikils láns-
trausts, sem grundvöllur var
lagður að á sl. áratug og auk þess
getað hagnýtt sér fyrirgreiðslu
alþjóðalánastofnana, einkum
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Það er
mikilvægt að gera sér grein fyrir
því, að þetta traust er nú nýtt til
hins ýtrasta og að frekari er-
lendar lántökur f verulegum
mæli eru útilokaðar, nema Ijóst
sé að þróunin f greiðslujöfnuði
landsins stefni til betri vegar.“
— Sadat
Framhald af bls. 1
Hvíta húsinu að þörfin á friði I
þessum heimshluta væri brýn og
að Palestínumálið væri lykillinn
að allsherjarlausn deilumálanna.
Ford lauk miklu lofsorði á
Sadat og sagði að hann hefði
tryggt sér öruggan sess i sögunni
með hugrekki sem hann hefði
sýnt með því að semja við Israels-
menn um Sinai-skaga. Abraham
Beame, borgarstjóri, hefur neitað
að taka á móti Sadat i New York
vegna stuðnings Egypta við álykt-
unartillögu i Allsherjarþinginu
þar sem zionismi og kynþátta-
hatur eru lögð að jöfnu, en annars
hefur forsetinn fengið hlýlegar
viðtökur.
Seinna kvaðst Ford forseti
harma að Beame borgarstjóri
hefði neitað að taka opinberlega á
móti Sadat á morgun þegar hann
mun ávarpa Allsherjarþingið.
Þegar Ron Nessen blaðafulltrúi
skýrði frá þessu átti hann snörp
orðaskipti við ísraelska og nokkra
bandaríska blaðamenn sem kröfð-
ust skýringar á því hvers vegna
Ford gagnrýndi Beame en ekki
fjandsamleg orð Sadats í garð
zionista.
— Franco
Framhald af bls. 1
kynnt að liðan Francos hefði
batnað. Þó var sagt að hann væri
enn alvarlega sjúkur.
Stjórnin mun ákveða innan 24
klukkutíma hvort fela skuli Juan
Carlos prinsi að taka við störfum
þjóðhöfðingja, sagði háttsettur
heimildamaður í dag.
„Við getum ekki beðið öllu
lengur,“ sagði heimildamaðurinn.
„Við getum ekki haldið svona
áfram án virks leiðtoga."
— Skotbardagi
Framhald af bls. 1
Lífverðir kristna falangistafor-
ingjans Pierre Gemayel skutu á
múhameðstrúarmennina og einn
maður féll úr liði beggja áður en
skotbardaganum slotaði.
Falangistinn sem féll í skot-
bardaganum var aðstoðarforingi
Gemayels, Samir Samaha. Sjálfur
var Gemayel inni í þínghúsinu
þegar þetta gerðist og engin til-
raun var gerð til að ráða hann af
dögum.
Þingið gat ekki rætt ástandið i
landinu vegna bardagans og aka
varð þingmönnum i burtu í bryn-
vörðum vögnum. Annars staðar i
borginni urðu þrjú af dýrustu
hótelum Beirút fyrir sprengju og
vélbyssuárásum og skot hæfðu
bandaríska sendiráðið.
Karami forsætisráðherra mynd-
aði öryggisnefnd skipaða níu full-
trúum í dag og sagði að hún
mundi sitja á stanzlausum
fundum i skrifstofu sinni unz hún
kæmist að samkomulagi um
„árangursrikar ráðstafanir sem
gætu bundið enda á harmleikinn i
Líbanon i eitt skipti fyrir öll“.
Nefndin er skipuð fulltrúum allra
deiluaðila en fyrri nefndir og ráð,
sem hafa verið sett á laggirnar
hafa ekki megnað að stöðva bar-
dagana.
— Ráðstefna
Framhald af bls. 3
erindi á ráðstefnunni eru dr.
Jóhannes Nordal, seðlabanka-
stjóri, er flytur yfirlit um fjármál
innflutnings- og heildverzlunar,
prófessor Arni Vilhjálmsson, sem
ræðir um verðbólguna og áhrif
hennar á reikningsskil fyrir-
tækja, og sagt verður frá áliti
starfshóps um fjárhagsvanda
verzlunarinnar frá sjónarhóli
stórkaupmanna. Ráðstefnunni
lýkur með panelfuudi, þar seih
m.a. sitja fyrir svörum dr.
Jóhannes Nordal seðlabanka-
stjóri, Jónas Haralz bankastjóri,
Árni Vilhjálmsson prófessor og
Ingólfur Jónsson alþingismaður
en umræðustjóri er Þórir Einars-
son prófessor.
Tilgangur ráðstefnunnar
verður þannig fyrst og fremst sá
að gera félagsmönnum grein fyrir
breytingum sem innflutnings- og
heildverzlun hefur orðið fyrir í
fjármálum á undanförnum árum
og hver staða hennar sé miðað við
aðra atvinnuvegi, svo sem i út-
lánum bankakerfis og fjárfest-
ingarsjóða. Þá er einnig á dagskrá
ráðstefnunnar að gera grein fyrir
verðbólguvandanum og hvernig
hann veldur rekstrarfjárskorti
hjá verzluninni og mun lakari
afkomu en áður jafnframt því
sem verðbólgan brenglar einnig
reikningsskil fyrirtækja, allt mat
á fjármunum fer úr skorðum. Að
sögn Júlíusar Ólafssonar hafa
miklar umræður farið fram um
það í nágrannalöndunum hvaða
aðferðum eigi að beita við
umreiknun efnahagsreikninga
fyrirtækja í því skyni að hreinsa
út verðbólguáhrifin til að fá raun-
hæfan grundvöll til samanburðar
á fjárhagsstöðu fyrirtækja milli
ára en hér hefur sú umræða að
litlu leyti hafizt enda þótt þörfin á
slíkum samanburðargrundvelli sé
óvíða meiri ef að líkum lætur.
— Hafnarbær
Framhald af bls. 15
Liðsafli MPLA hefur á sínu
valdi hafnarborgirnar Lobito og
Luanda en herlið FNLA ræður
yfir bæjunum Antonio de Zaire
og Ambrize i norðvestri.
Portúgalskir heimildarmenn
segja, að ekkert bendi til þess að
suður-afrískir menn hafi verið í
liðsaflanum sem tók Mocamedes.
Foringjar MPLA hafa haldið þvi
fram að Suður-Afríkumenn og
hægrisinnaðir stuðningsmenn
Portúgalska frelsishersins (ELP)
styðji sóknina.
Samkvæmt þessum heimildum
getur liðsafli FNLA og Unita nú
reynt að taka hafnarbæinn Porto
Alexander fyrir sunnan
Mocamedes nær landamærum
Suðvestur-Afriku.
— Bókmenntir
Framhald af bls. 12
höfundar almennt nú á dögum.
En vitanlega verður einnig að
taka með i dæmið þegar Maður
og kona er vegin og metin að
Jón Thoroddsen var enginn
meðalmaður heldur gæddur
óvenjulegum hæfileikum til
frásagnar og listsköpunar yfir-
höfuð; hefði eins getað sent frá
sér mikils háttar verk þó hann
hefði verið uppi á einhverjum
öðrúm tíma en var svo heppinn
að koma á réttu andartaki inn í
íslenskar bókmenntir, í senn
kallaður og útvalinn.
Prófessor Steingrímur J. Þor-
steinsson segir i formála þess-
arar bókar (rituðum 1949):
„Og þessi saga, sem er aðeins
rúmlega hálfnuð og auk þess
óyfirlesin af höfundi, er höfuð-
verk íslenzkra skáldsagnabók-
mennta 19. aldar. Svo mjög
hafði Jón þroskað rithöfundar-
hæfileika sinn frá þvi, er hann
samdi Pilt og stúlku, og svo
mjög bar hann af öðrum skáld-
sagnahöfundum aldarinnar, að
hálfkarað verk hans er
rishærra en nokkur fullunnin
íslenzk skáldsaga fyrir 1900.“
Maður og kona er bók sem
alltaf þarf að vera fáarileg,
helst bæði i ódýrri og hand-
hægri útgáfu og eins i við-
hafnarmeiri gerð sem fólk
geymir þá bæði til lestrar og
augnayndis i hibýlum sinum.
Þessi útgáfa Helgafells er af
síðarnefnda taginu. Og þó þetta
sé óbreytt eridurútgáfa, offset-
prentuð, ber að þakka að
forlagið skuli sjá svo um að hún
er nú aftur á markaði, að sjálf-
sögðu með myndum þeim sem
Gunnlaugur Scheving gerði fyr-
ir fyrri prentun.
— Ríkið fær
Framhald af bls. 2
/