Morgunblaðið - 30.05.1976, Blaðsíða 21

Morgunblaðið - 30.05.1976, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MAl 1976 21 I>etta gerdist líka .... Nú er búið að finna upp vekjara Nú er búið að finna upp vekjaraklukku svo haglega gerða að hana má til dæmis stilla í áliðnum júní hálft ár fram í tímann og vekur hún þá stundvíslega um jólaleytið! Þetta er kvarzklukka svokölluð og gengur fyrir rafhlöðu. Hún er á stærð við armbandsúr enda á að hafa hana á handleggnum. Hægt er að ,,mata" hana á mörgum fyrirskipunum í einu; hún „leggur þær á minnið" og fer eftir þeim á hinum tilsettum tímum. Og svo minnisgóð er hún, að jafnvel er hægt að stilla hana á ákveðna mínútu nokkur ár fram í tímann. Hún hringir samviskusam lega, þegar þar að kemur. — Þegar er byrjað að framleiða tækniundur þetta og verður það vætanlega til sölu á almennum markaði í haust. Feigð Dragsúgur olli fyrir skemmstu dauða læknis i Marseilles þar sem hann var staddur að sinna útkalli. Joseph Cambassedes, sem var 65 ára, var að stumra yfir 47 ára gömlum verkamanni, sem fengið hafði banvænt hjartaslag, þegar súgurinn i húsinu skellti hurð með þeim afleiðingum að skammbyssa, sem hékk þar á vegg, féll á gólfið. Lögreglumaður, sem var viðstaddur, upplýsti að skot hefði hlaupið úr vopninu um leið og það skall í gólfið og að læknirinn hafi samstundis verið örendur. Blaðamenn bak við múrana Nær sjötiu blaðamenn eru á siðasta lista Amnesty International yfir það fólk, sem fangelsaS hefur verið víða um heim af pólitiskum ástæðum. Stjórnvöld i Indónesiu eru verst i þessum efnum, en þar hefur 21 blaðamaður hlotið þessi örlög svo vitað sé og margur verið i haldi allt siðan herinn þarna hrifsaði til sin völdin fyrir ellefu árum. Næst i röðinni eru svo Sovétrikin þar sem vitað er um sjö blaða menn sem gista fangabúðir, en siðan Brasilía (sex i fangelsi) og þá Júgóslavia (fimm) og þá Indland (fjórir). — Á Amnesty-listanum eru talin upp tólf lönd að auki þar sem blaðamenn gista fangelsi fyrir þann eina ,.glæp" aðvera á öndverðum meiri við stjórnvöldin i pólitik. Nýir húsráðendur Wheelus-flugstöðin í Libýu, sem Bandaríkjamenn höfðu fyrrum til umráða, er nú komin undir stjórn Sovétmanna, að Cairoblaðið Al Gomhouria hermir. Það hefur eftir ferðamönnum sem nýkomnir eru af þessum slóðum, að Gadafy ofursti hafi skipað libönskum herforingjum að yfirgefa herstöðina og selt hana að svo búnu i hendur Sovétmönn- um. — Blaðið fullyrðir ennfremur, að sovéski flugherinn hafi komið sér upp aðstöðu fyrir flugvélar bæði í Tripoli og Banghazi. „Þessar vélar halda uppi víðtækum könnunarferðum inn yfir landamæri Túnis," segir enn í fréttinni, „sem staðfestir þá skoðun að Gadafy hafi i hyggju að fara með hernað á hendur Túnismönnum." Upphefð með afslætti Háttsettir embættismenn I Ukralnu réðu til sin „visindamenn. sem voru í rauninni ekkert nema þrælar þeirra" og létu þá semja fyrir sig prófritgerðir til þess að krækja sér i mikilsmetin prófvottorð að segir i frétt i Pravda, sem vakið hefur mikla athyqli. Blaðið nafngreinir nokkra „gervidoktora" af þessu tagi og þará meðal I.M. Kravchenko, landbún aðarráðherra Ukraínu, og svo fyrrum aðstoðarráðherra þarna i rikinu og ennfremur ráðuneytisstjóra landbúnaðarráðuneytisins. — „Kravchenko (hermir fréttin) var einkar lagið að nota allskonar sér- fræðinga til þess að upphefja sjálfan sig sem visindamann. Undirmenn hans sömdu fræðigreinar i hans nafni." Blaðið bætir þvi við að þessir menn hafi þegar hlotið makleg málagjóld sem og ýmsir aðrir sem beitt höfðu svipuðum aðferðum til þess að verða sér úti um allskyns „visindagráður". Diplómatísk j sjónvarpsæætti, sem breska sjónvarpsstöðin „London Weekend" sýndi á dögunum voru leidd að þvi rök að sendiráð Chilestjórnar i London hefði um alllangt skeið staðið fyrir skjalaþjófnaði af ýmsu tagi og jafnvel beitt sér fyrir vopnuðum aðgerðum til þess að reyna að ná sér niðri á þeim andstæðingum hershöfðingjastjórnarinnar sem eru á landflótta i Bretlandi. í þættinum var meðal annars vitnað í uppljóstr- anir bresks Ijósmyndara, sem skýrir svo frá, að sendiráðið hafi ráðið hann til þess að taka myndir af þátttakendum í mótmælaaðgerð- um i London og viðar, sem beind- ust gegn stjórn Pinochets. Þessar upplýsingar koma raunar heim við fréttir i The Observer núna undir áramótin, en þá vakti blaðið at- hygli á þvi að sendiráðið stæði fyrir skipulogðum ofsóknum á hendur chileönskum útlögum. Banvœnt frá Brasilíu Kunnur býflugnaræktarmaður í Skotlandi hefur varað við þvi að hinar mannskæðu býflugur, sem nú eru orðnar hin versta plága sumstafóar í Suður Ameriku, gætu rétt eins byrjaðað herja á Bretlands- eyjum ef menn gæti ekki að sér. Þessi býflugnategund, sem er ný af nálinni, hefur drepið fjölda manna og lætur sér jafnvel ekki muna um að fella stórgripi. Skotinn vill að fyrirbyggt verði með lögum að menn fari að flytja inn afrísku býfluguna sem plágan er rakin til. Brasilínu menn fluttu hana inn í tilraunaskyni fyrir nokkrum árum, en fáein stykki urðu laus, og mannskæða afbrigðið varð til þegar þau blönduð ust innfæddum flugum. Sitt lítið af hverju Lögregluþjónn á Filippseyjum skaut biskup og strætisvagnastarfs- mann til bana fyrir skemmstu þegar honum var tjáð að strætisvagninn, sem hann hugðist stíga upp í væri þegar orðinn yfirfullur. . . . Yuri Jegerov, ungur sovéskur pianóleikari, sem hvarf úr hóteli sinu i Brescia á italiu, þar sem hann hefur verið á hljómleikaferð. hefur nú gefið sig fram og beðið um hæli sem pólitiskur flóttamaður. . . Minnstu munaði að þrir veiðiþjófar suður af London fengju taugaáfall fyrir skömmu er heill herflokkur lögreglumanna gerði áhlaup á þá þegar þeir hugðust laumast burtu með þýfi sitt — sjö silunga. Skýringin var sú að veiðiþjófarnir höfðu valdið meiriháttar fjaðrafoki meðal óryggisvarða á sveitasetri James Callaghans forsætisráðhérra sem er aðeins í nokkurra metra fjarlægð frá veiðistað þjófanna. SAGNFRÆÐIHH Hryllings- kjallarinn WIENERSAFNIÐ í London er stærsta safn i heiminum til sögu Gyðinga og fasistastjórna í Evrópu. Safnið var stofnað fyrir 43 árum. Þar eru skjöl um fas- isma, nasisma, Gyðingahatur, og menningu og stjórnmál i Evrópu eftir seinni heimsstyrjöld. Alls eru þar 82 þúsund bækur, og blaðaúrklippur telja meira en 2 milljónir. Safnvörður heitir Christa Wichman og hefur hún fjóra menn sér til aðstoðar. Þeim berast einar 1500 fyrirspurnir á ári hverju og ótaldir gestir koma í heimsókn. Safngripum fjölgar sí- fellt og er safnið orðið í húsnæðis- hraki. Þarna ægir öllu saman og er ekki allt skemmtilegt. Innan um bækur, blaðaúrklippur og skjala- möppur eru barnaleikföng ískyggilegri en ég hef áður séð. Eitt leikfangið er dálitið borð, brotið saman um kjöl og ekki ósvipað Lúdó, sem margir munu kannast við. Á að færa trékubba milli punkta á borðinu; það eru viðkomustaðir og stendur þar Banki, Læknastofa, Klæðskeri og annað álika. Yfir spilinu stendur skrifað með gotnesku letri: „Sig- urför Swastikunnar". En swastika hét hakakrossinn, merki nasista. í þessum merkilega samkvæmis- leik barna, sem hér um ræðir, eiga þátttakendur að safna saman litlum tréfígúrum og hlaða ofan á þær litlum, gulum keilum. Á keil- ÓGNARÖLDHHHH NAGURU heita aðalstöðvar öryggislögreglunnar í Uganda, og eru í höfuðborginni, Kampala. Þar stendur enn sláturtíðin, sem Idi Amin Ugandaforseti hóf árið 1971, þegar hann komst til valda. Margir enda ævina i Naguru. Nokkrir hafa þó komizt burtu og þeir segja ófagrar sögur. En hugarástandi fanganna í búðunum lýsa þeir allir á eina leið: „Menn biðja þess eins, að þeir megi deyja sem fyrst og fái hægt andlát.“ Flestir munu fá að deyja. En færri fá hægt andlát. Á hverjum degi eru einhverjir leiddir út og skotnir. Svo eru aðrir fangar látnir mölbrjóta höfuð þeirra, svo að þau þekkist ekki. Líkin eru husluð, en fangar látnir sanka saman tönnum, augn- steinum og beinflísum og grafa, en raka loks yfir blóðflekkina. Verðir i Nagurubúðunum hafa sérstakt dálæti á tveimur pyntingaraðferðum. Önnur er sú að hýða fanga með svipum úr RÁN & RUPLHHl LISTAVERKAÞJOFNAÐUR hef- ur jafnan þótt arðvænleg atvinnu- grein, enda hafa margir legið á þvi lúalagi að taka endurgjalds- laust listaverk, sem aðrir áttu. Er skammt að minnast þess, að ein- hverjir stálu 119 Picassomyndum úr páfahöllinni í Avignon. Ættu slíkir þjófar ekki að þurfa að kvíða ellinni, ef þeir komast ekki undir manna hendur. Svo rammt hefur kveðið að listaverkaþjófnaði, að eigendur dýrmætra mynd þorðu varla fram ar að hafa af þeim augun. Það var því ekki furða þótt vinsæl yrði þjófheld listaverkageymsla, sem nýlega var reist í París. Áreiðan- lega má treysta því, að hún sé þjófheld; a.m.k. er viðbúnaður þar meiri en annars staðar þaðan, sem ég hef spurnir. Geymsluhúsið stendur spölkorn frá Eiffelturninum. Veggir þess eru geysiþykkir og verðirnir eru vopnaðir vélbyssum. Um geymsl- una er eins konar vígisgröf og inni er sjónvarpskerfi, svo að allt- af sést um hvern krók og kima. Sjálf geymslan er rammbyggður steinsteyptur kassi og á henni 600 tonna þungt stálþak. Þjófabjöllur eru náttúrulega við hvert fótmál urnar eru málaðar einhverjar skopmyndir með afar stór nef. Hjá standa þessi hvatningarorð til þátttakenda: „Sá vinnur, sem get- ur rekið út sex Gyðinga." 1 herberginu hjá leikfangi þessu eru uppskriftir af segul- bandsviðtölum, sem menn frá Wienersafninu áttu við 1500 manns, er verið höfðu í fangabúð- um nasista. Þarna eru líka ágætir bæklingar, sem vinstri menn dreifðu í Þýzkalandi á stríðsárun- um yfirvöldum til mikillar gremju og sér til mikillar hættu. Þessir bæklingar voru flestir prentaðir í Austurriki og bundnir í sakleysislegar kápur, sem villtu mönnum hugmyndir um efnið. Við hliðina á bæklingunum er eitt barnaleikfangið, sízt óyndis- legra en það, sem lýst var áðan. Það eru skopmyndir af Gyðingum og eiga börnin að skjóta þá með ■tappabyssu. Á kassanum utan um þetta er frönsk áletrun I auglýs- ingaskyni og hljóðar svo: „Nýr drápsleikur. Einkar skemmtileg- ur.“ Það var upphafið að öllu þessu safni, að dr. Alfred Wiener i Amsterdam fór að sanka að sér FORSETINN — ánægður með heimsókn sína ( útrýmingar- búðirnar flóðhestaskinni. Eru þessar svip- ur svo harðar, að þær fletta hold frá beini. Fórnarlömbin fá enga læknishjálp og hleypur því oftast illt í sárin. Hin aðferðin er eigin- lega framhald og viðbót við þá Listaverk- bakvið lás og slá Og liggja þræðirnir til margra lög- reglustöðva. En auk þess fer gas- úðakerfi í gang af litlu tilefni og er ætlað, að það yrði hverjum að bana, sem yrði fyrir þvi. í geymslunni er þykkt loft af tortryggni, ef svo má komast að orði. Lögreglumenn leita ná- kvæmra upplýsinga um væntan- lega viðskiptavini, sem vilja svip- ast um í geymslunni. Er engum treyst, nema þá til ills eins, þótt bókum og blöðum til vitnis um nasisma og Gyðingahatur. Það var þegar árið 1933. Árið 1938 var svo komið málum á meginlandi Evrópu, að vissast þótti að koma safninu undan yfir sundið og var það flutt til London. Sifellt bætt- ist í það, er tímar liðu. Eftir rétt- arhöldin yfir nasistum I Nurn- berg bættust safninu ein 40 þús- und skjöl. Þá var það orðið hið stærsta sinnar tegundar og komu þangað allir þeir, sem hugðust skrifa bækur eða ritgerðir um Gyðingdóm, fasisma, nasisma eða sögu Evrópu eftir stríð. Skipta þær bækur nú mörgum hundruð- um þar. sem Wienersafnsins er getið, og fer þ'eirn fjölgandi. Fer ekki á milli mála, að safnið hefur verið hin þarfasta stofnun. Þvi miður kann svo að fara, að safnið verði flutt I aðra heimsálfu áður langt líður. Mikið kostar að reka það og er óvist, að Bretar geti styrkt það til lengdar. En ísraelsmenn vilja gjarnan fá safn- ið, sem skiljanlegt er og hyggjast setja það niður í Tel Aviv, ef til kemur. — GEORGE BROCK. í landi Amins fyrri. Fangi er lagður þannig, að höfuð hans sé á milli pílára í vagnhjóli. Tekur svo einn vörður til að hýða fangann með flóð- hestasvipu sinni. Annar vörður stendur á höfði fangans og lemur járnstöng í sifellu i vagnhjólið svo, að titringurin og hávaðinn ærir fangann. Talið er að 7 deyi af hverjum tíu mönnum, sem lenda í Naguru-búðunum. Menn eru handteknir, pyntaðir og drepnir fyrir margvíslegar „sakir" og sumar ótrúlegar. Einn var skotinn vegna þess að leik- fangabyssa hafði fundizt á honum. Annar kom heim ein- hverju sinni. Var þá hermaður i rúminu hjá konu hans og skipaði honum að hypja sig. Hann fór út. sótti sér dálítið af steinolíu og kveikti í húsinu. Hann var náttúrulega skotinn. Einum ung- um manni varð það á að skrifa sendibréf til Suðurafríku. Hann var tekinn höndum og pyntaður fyrirvikið. Framhald á bls. 29 þeir séu þekktir og mikils metnir. Jafnvel nýtur forstjóri geymsl- unnar ekki meira trausis en svo, að komi til hans viðskiptavinir, er hann lokaður með þeim inni á kontórnum sínum og fylgjast svo verðir með þvi i sjónvarpi, sem þar fer fram! Enginn getur hreyft svo legg eða lið, að það fari fram- hjá vörðunum. Á kvöldin er geymslunni læst að innan og verð- irnir skreiðast út um mjög göng. Göngin eru því næst fyllt vatni og ekki tæmd fyrr en um morguninn eftir. Manni sýnist, að þetta ætti að duga. Forráðamönnum listaverka- geymslunnar þykir þó ekki nóg að gert. Þeir hnykkja á með því að láta alla viðskiptavini tryggja listaverk sin háu verði. Gæzlan er hins vegar ódýr. Má taka til dæm- is mynd eftir Rembrandt, sem kostar 2 milljónir dollara (tæpar 350 millj. ísl. kr.). Geymslukostn- aður af henni er tæplega 50 doll- arar (u.þ.b. 8500 isl. kr.) á mán- uði. Munu fáir listaverkaeigendur horfa I slíkar upphæðir, enda fylltist geymslan fljótlega af list og er nú orðin stærsta listaverka- geymsla í Evrópu. — PAUL WEBSTER. Enn ekkert lát á blóðbaðinu

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.