Morgunblaðið - 30.05.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MAÍ 1976
31
þ.e. flugvéla undir 5700 kg, er
mjög há hérlendis.
Meðaltal s.l. 5 ára sýnir.28,5 slys
og þar af urðu dauðaslys 6,5 á
hverja 100.000. flugtíma á sama
timabili. Sambærilegar tölur í
Svíþjóð eru 23,8 og 2,7. Ef þyril-
vængjur og svifflugur eru teknar
með þá eru tölurnar hér 36,7 og
8,3 slys á 100 þús. flugtíma. Þess
ber raunar að geta að flugtími hér
á landi er tiltölulega litill, og
svona tölur verður því að taka
samkvæmt því.
Til dæmis sýnir tölfræðin að
flest urðu slysin 1971, eða 59,6, en
fæst 5,9 árið 1975 og er þá miðað
við 100.000 flugtíma. Dauðaslys á
flugvélum urðu 12,8 árið 1973, en
ekkert 1975 og er þá enn miðað
við 100.000 klukkustundir.
Ef þyrilvængjur og svifflugur
eru teknar með í dæmi þá urðu að
meðaltali 36,7 slys s.l. 5 ár og 8,3
dauðaslys miðað við 100.000 klst.
flugtíma. Þá urðu flest dauðaslys
1972, eða 12,4 og fæst 1975, eða
5,1 og sést þá bezt hve þessar
meðaltölur eru viðkvæmar, því
það ár varð aðeins eitt dauðaslys,
sem gerir meðaltalið 5,1 á hverjar
100.000 flugstundir á loftför
léttari en 5700 kg.
Ekki er þvi að leyna að rekja
má orsakir þeirra slysa og óhappa
sem hér verða, til hiannlegra mis-
taka. Þar ber hæst samskipti
mannsins við náttúruöflin t.d
skortur á raunhæfu mati á veður-
skilyrðum, agaleysi og ofmat á
eigin getu. Ekki ætti að þurfa að
fjölyrða um það að við búum við
síbreytilegt óstöðugt veðurfar og í
einni flugferð eru oft margs
konar veðurlag, gott og lélegt
fyrir flug.
Greinarhöfundur telur eina
aðalástæðuna vera þá, að flug-
kennarar almennt ætli ekki að
gera flugkennslu að varanlegu
starfi, heldur séu þeir að biða
eftir stóinum hjá stóra bróður.
Þvi miður er mikið til í þessu,
en þetta er ekki aðeins íslenzkt
fyrirbæri og vandamál og skýr-
ingin er augljós, enda kemur hún
fram hjá höfundi.
Bókleg kennsla flugmanna er
svo alveg sér kapítuli og er það
með eindæmum í þessu þjóð-
félagi, að nemendur verði að
greiða allt sitt nám, bókiegt og
verklegt, því fræðslukerfið
leggur þar ekki krónú til. Væri
samt fróðlegt að reikna út hvorir
eru gagnlegri þjóðarbúinu, flug-
menn eða barþjónar, sem njóta
ókeypis bóklegrar kennslu í 3
sinnum fjóra mánuði. Bóklegt
nám flugmanna fyrir atvinnu-
flugmannsréttindi fer frá á kvöld-
námskeiðum og nemendur verða
sjálfir að borga kennurum laun.
Greinarhöfundur bendir rétti-
lega á að á mörgu er betra lag í
landi hér en aga og virðingu fyrir
lögum og fyrirmælum.
Greinarhöfundur telur ekkert
eftirlit með einka- og atvinnuflug-
mönnum almennt. Ekki er þetta
nú alveg rétt, því t.d. fyrir rúmu
ári ákvað flugmálastjóri að skylda
alla einkaflugmenn til þess að
gangast undir hæfnispróf bæði
fræðilegt og verklegt. Próf þetta
er tekið hjá tilteknum reyndum
flugkennurum þegar einkaflug-
mennirnir endurnýja skirteini
sin, en sem kunnugt er ber þeim
að endurnýja þau árlega. Hæfnis-
próf þetta skal taka eigi sjaldnar
en á tveggja ára fresti.Nú hafa
því allir einkaflugmenn með gild
skirteini tekið slík próf. Sams
konar hæfnispróf eru reglulega
lögð fyrir atvinnuflugmenn, sem
hafa tiltekin réttindi og almennt
verða þau gerð að skyldu við
endurnýjun nú í sumar hjá öllum
atvinnuflugmönnum en þeir eru
margir sem halda skirteinum
sinum við í von um atvinnu.
„Litlu félögin", sem greinarhöf-
undur nefnir svo réttilega, þ.e.
allir þeir sem hafa leyfi til flug-
reksturs í atvinnuskyni, hafa
núna síðustu 2 árin haft flug-
reksturshandbækur (operation
manuals), þar sem fyrirmæli er
að finna um hvernig haga ber
flugrekstrinum. Ég leyfi mér að
fullyrða að hver einasti flugliði
hjá þessum aðilum hafi i höndum
slíka bók, en þær eru gerðar eftir
fyrirsögn Flugmálastjórnar og
samþykktar fyrir hvern einstakan
aðila.
Komum við þá aftur að höfuð-
vandanum, það er ófullnægjandi
virðingu fyrir reglum og fyrir-
mælum Ég leyfi mér þó að halda
því fram að flestir sem vinna við
flugrekstur i dag virði reglur af
skilningi fremur en af ótta. Aukið
eftirlit er vissulega æskilegt, en
það hlýtur að kalla á aukna starfs-
krafta. Ég held að allir hlytu að
fagna því ef flugmálastjórn væri
gert kleyft að ráða mann eða
menn til slíkra starfa. Fjárveit-
ingar til flugmála benda þó ekki
til þess né heldur launakjör sem í
boði eru. Verður því enn um sinn
hin fátæka stofnun, Flugmála-
stjórn, að byggja starf sitt á fáum
starfskröftum, sem reyna að gera
sitt bezta.
Sverrir Þóroddsson:
Aukið
öryggi
með nýjum
reglum
Við lestur greinar Gunnars
Finnssonar um öryggi í flugi smá-
flugvéla á íslandi, Mbl. 25. þ.m.,
gæti leikmaður ætlað að fullkom-
ið stjórnleysi ríkti í rekstri þeirra
hérlendis, og það-væri orsök hinn-
ar miklu slysatíðni. En ég leyfi
mér að ætla að samanburður
Gunnars á slysafjölda hér og er-
lendis sé ekki sanngjarn. I svo
fámennu þjóðfélagi væri nær að
miða við meðaltal t.d. 30 ára.
Gunnar telur upp ýmsar örygg-
isráðstafanir, sem gerðar eru hjá
stórum flugfélögum, flestar eða
allar þessar ráðstafanir eru einn-
ig gerðar hjá smáflugfélögum.
T.d. er þeim gert að halda rekstr-
arhandbók (operation manual)
og er ég sannfærður um að hún er
jafn nákvæm og krafizt er erlend-
is.
Hæfni flugmanna er reynd á
sex mánaða fresti, af mjög færum
manni hjá flugmálastjórn, þá er
hver einkaflugmaður prófaður á
hverju ári við endurnýjun flug-
skírteinis.
Rétt er að þorri flugkennara er
ungur að árum og lítt reyndir
menn, þar mætti verða bót á. Ég
fagna því að settar hafa verið
reglur er gera einkaflugmönnum
skylt að ljúka minnst 5 tímum í
blindflugi. Það eitt gæti komið i
veg fyrir mörg slys. Veðurskilyrði
hér eru slík að eigi flug að vera
fullkomlega öruggt, þarf oft að
fljúga blindflug eða hafa mögu-
leika á þvf. Reynslan í mínu fyrir-
tæki er sú að yfir 90% flugs að
vetrarlagi er blindflug. Það hefur
sýnt sig að öryggi í leiguflugi hef-
ur aukizt mjög mikið með nýjum
reglum sem settar hafa verið. Þá
er skylt að hafa allar flugvélar
útbúnar afísingartækjum séu þær
í farþegaflugi. Ég trúi því að með
öllum þeim reglunv, sem flug-
málayfirvöld hafa sétt á s.l. 2—3
árum, muni slysum fækka í fram-
tiðinni.
Sigurður Aðalsteinsson:
IHfram-
kvæman-
legar
reglur
spilla fag-
mannsanda
í flugi
GREIN Gunnars Finnssonar um
öryggismál smáflugvéla, sem birt-
ist í Morgunblaðinu 25. maí sl.,
hefur að mínu áliti margan sann-
leika að geyma. Þar sem mér er
málið skylt og raunar mjög hug-
leikið, vildi ég koma á framfæri,
hver úrræði ég teldi vænlegust.
í fyrsta lagi þarf að endurskoða
vandlega allar reglur um flug-
rekstur smáflugvéla. Ekki á endi-
lega að fjölga reglunum eða herða
ákvæði, heldur fyrst og fremst að
hafa i huga, að þær nái til allra
þátta flugstarfseminnar. Einnig
verða reglurnar að vera á þann
veg, að hægt sé að fara eftir þeim,
en að mínu viti eru nú í gildi
ýmsar ill-framkvæmanlegar regl-
ur, sem varla eru til annars en að
brjóta þær. Einmitt þetta atriði
verður stundum til þess, að virð-
ing manna fyrir reglum almennt
minnkar. Spillir það augljóslega
þeim fagmannsanda, sem ein-
kenna þarf störf allra, sem að
flugi vinna.
I öðru lagi verður að framfylgja
settum reglum. Fram til þessa
hefur mátt þverbrjóta alls konar
reglur án þess að eiga á hættu
nokkrar refsiaðgerðir hins opin-
bera. Ég hef tilhneigingu til að
ætla, að hér sé þörf skjótra úr-
bóta.
1 þriðja og siðasta lagi þarf á
allan hátt að auðvelda flugmönn-
um störf þeirra, til dæmis með
betri frumkennslu og endurþjálf-
un, með betri flugleiðsögn og full-
komnara aðflugskerfi. í þessu
sambandi þykir mér rétt að benda
á, að ákvörðunarstaðir smáflug-
véla í leigu- og áætlunarflugi eru
mjög illa búnir og sýnu verr en
þeir flugvellir, sem F.í. flýgur til.
Betra viðhald flugvéla og búnað-
ar þeirra en nú er, mundi einnig
gera flugmönnum auðveldara
fyrir. Þótt tæknilegar bilanir
valdi sjaldan slysum, þá tel ég, að
ýmiss konar smábilanir eða dynt-
ir tækja geti haft truflandi áhrif
og leitt til slysa, þótt óbeint sé.
Þessar umbætur, ef gerðar
yrðu, mundu kosta mikið fé, bæði
flugrekstraraðilja og flugmála-
stjórn. Peninga þessa þarf svo
beinlínis að sækja i vasa farþeg-
anna, sem eiga því i vissum skiln-
ingi síðasta orðið.
Eyjabátar
mokveiða
í fisktroll
VESTMANNAEYJABATAR hafa
fiskað mjög vel í fisktroll að und-
anförnu, að því er Stefán Runólfs-
son forstjóri Vinnslustöðvarinnar
tjáði Mbl. Sagði Stefán að bát-
arnir hefðu verið að koma inn
með þetta 40—50 tonn eftir 4—6
daga túra. Er þetta prýðisfiskur
að sögn Stefáns, og uppistaðan i
aflanum ýsa. Sagði hann að mjög
mikið hefði verið að gera í frysti-
húsunum. Var unnið fram eftir á
kvöldin alla siðustu viku og svo
mun einnig verða í þessari viku.
Fyrirliggjandi
HARÐVIÐUR — askur, pitch pine, beyki,
redwood, ramin, teak.
PÁLL ÞORGEIRSSON & CO
Ármúla 27 — Simar 86-100 og 34-000.
IÐNSKÓLINN
í REYKJAVÍK.
Innritun iðnnema og móttaka umsókna um skólavist í
eftirtaldar deildir fyrir næsta skólaár, fer fram í skrifstofu
yfirkennara (stofa 312) dagana 31. maí til 4. júní kl
9— 1 2 og 13.30—16.
1. Samningsbundnir iðnnemar
Inntökuskilyrði fyrir 1. áfanga eru að nemandi hafi staðizt
miðskólapróf (3. bekk) með lágmarkseinkunn 5 að
meðaltali og minnst 16 samtals í íslenzku, reikningi,
ensku og dönsku. Inntökuskilyrði fyrir 2. áfanga eru að
nemandi hafi staðizt landspróf með lágmarkseinkunn 5
að meðaltali eða gagnfræðapróf með lágmarkseinkunn 5
að meðaltali og minnst 16 samtals i islenzku, reikningi,
ensku og dönsku.
Við innritun ber að sýna vottorð frá fyrri skóla undirritað
af skólastjóra, nafnskírteini og námssamning
Nemendur úr verknámsskólanum, sem komnir eru á
námssamning eiga að koma til innritunar á sama tíma
Nemendum á námssamningi, sem stunduðu nám í 1
eða 2. áfanga og 2. og 3. bekk á siðastliðnu skólaári,
verður ætluð skólavist á næsta skólaári
Upplýsingar um námsannir verða gefnar síðar
2. Verknámsskóli iðnaðarins
Inntökuskilyrði eru að nemandi hafi staðizt landspróf
með lágmarkseinkunnina 5 að meðaltali eða gagnfræða-
próf með lágmark 5 að meðaltali og minnst 1 6 samtals i
islenzku, reikningi, ensku og dönsku
Við innritun ber að sýna prófskírteini, undirritað af
skólastjóra fyrri skóla og nafnskírteini, en námssamning-
ur þarf ekki að vera fyrir hendi.
Þær deildir Verknámsskólans, sem hér um ræðir, eru:
Málmiðnadeild: Fyrir þá, sem hyggja á iðnnám eða
önnur störf í málmiðnaði og skyldum greinum, en helztar
þeirra eru: Vélvirkjun, rennismíði, plötu & ketilsmiði,
bifreiðasmíði, bifvélavirkjun, blikksmiði, pípulögn, raf-
virkjun, rafvélavirkjun, skriftvélavirkjun og útvarpsvirkj-
un.
Tréiðnadeild: Fyrir þá sem ætla að leggja stund á
húsasmiði, húsgagnasmiði, skipa- og bátasmiði og aðrar
tréiðngreinar.
Hárgreiðsla og hárskurður: Þessar iðngreinar er nú
hægt að læra án samnings við meistara, við Iðnskólann í
Reykjavík.
Inntökuskilyrði eru að nemandi hafi staðizt landspróf
með lágmarkseinkunnina 5 að meðaltali eða gagnfræða-
próf með lágmarkseinkunnina 5 að meðaltali og minnst
1 6 samtals i islenzku, reikningi, ensku og dönsku.
Framhaldsdeild í bifvélavirkjun: Skólinn hefur opnað
nýja deild sem gefur möguleika til menntunar bifvéla-
virkja til sveinsprófs án námssamnings. Inntökuskilyrði
eru að nemandinn hafi lokið prófi úr málmiðnadeild
Verknámsskólans, úr 2. bekk eða 2. áfanga Iðnskólans.
Framhaldsdeildir rafiðna: Inntökuskilyrði eru, að nem-
andinn hafi iokið prófi úr málmiðnadeild verknámsskól-
ans. Þeir nemendur, sem hafa lokið prófi úr framhalds-
deild og eru komnir á námssamning hjá meistara, þurfa
að innrita sig til framhaldsnáms í Iðnskólanum á sama
tíma.
Framhaldsdeild í húsgagnasmíði: Ef tilskilin leyfi fást
hjá Iðnfræðsluráði og Menntamálaráðuneytinu verður
starfrækt framhaldsdeild i husgagnasmíði við Iðnskólann
í Reykjavik næsta vetur. Inntökuskilyrði eru, að nemend-
ur hafi lokið prófi frá tréiðnadeild Verknámsskólans.
Framhaldsdeild málmiðna: Ef tilskilin leyfi fást verður
starfrækt framhaldsdeild fyrir nemendur i málmiðnum.
Inntökuskilyrði eru, að nemandi hafi lokið prófi frá
málmiðnadeild verknámsskólans.
3. Tækniteiknaraskólinn
Inntökuskilyrði eru, að umsækjendur séu fullra 1 6 ára og
hafi staðizt landspróf með lágmarkseinkunnina 5 að
meðaltali eða gagnfræðapróf með lágmarkseinkunnina 5
að meðaltali og minnst 16 samtals i íslenzku, reiknmgi,
ensku og dönsku.
Leggja ber fram undirritað prófskirteini frá fyrri skóla
ásamt nafnskírteini.
Skólastjóri.