Morgunblaðið - 19.06.1976, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ. I.AUGÁRDAOUR 19. JUNI 1976
egur við yzta haf
Selurinn etur 100 þúsund tonn:
Norðlendingar vilja jafn-
ari fiskverndaraðgerðir
Jónas Blöndal skrifstofustjóri Fiskifélags íslands.
Heildstæðar aðgerðir:
Kvóti eða tak-
mörkun sóknar
— segir Jónas Blöndal
hjá Fiskifélagi íslands
1 I.OK framsöguorinda fiskifræð-
inf>a ofí fulllrúa frá FiskifúlaKÍ
tslands «k Rannsóknastofnun
fiskirtnadarins á ráðstofnu FS.N
um sjávarútvoKsmál, sl. lauKar-
daK. urðu nokkrar nnir.oður moð-
al vfrtsvrgar ,;f Norður-
landi. Ilór vorður lausloKa dropið
á h'.'lzti: ofnisnundla I máii
manna á ráðstofnunni.
• IIAI.I.I A ÚTGF.RÐ
OG VINNSI.U
Martoinn Friðriksson. Sauðár-
króki. saK'ði rokstrarstöðu fyrir
tækja i sjávarútvoKÍ. bæði í voið-
um ok vinnslu, það orfiða. að
stofnt Kæti í stöðvun þcirra, of
okki yrði þót á ráðin. Sór rciknað-
ist til að það kostaði í daK 250
krónur að vinna vöru í sjávarút-
vckí (voiðum (>k vinnslu) som fyr-
ir fonKÍst oinn Bandaríkjadollar.
som síðan va:ri soldur til oyðslu
(>k utanferða á 180 krónur!
Martoinn ra>ddi vöxt útKorðar á
Norðurlandi. þýðinKU oinstakra
framloiðsluKroina þar í sjávarút-
vokí fyrir vorðmætasköpun í þjóð-
arbúinu, Kat þcss m.a. að 19 t(>Kar-
ar ættu þar heimahöfn. oða 28%
af toKaraoiKn landsmanna. Þá
ra'ddi hann fiskverndaraðKerðir
»K ný li>K um fiskveiðar í land-
helKÍ okkar ok taldi hverKi næ>Ki-
k>Ka KvnKÍð fram í fiskverndar-
málum, noma úti af Norðurlandi.
on útKi'rðarstöðum nyrðra væri
mun þronKra skorinn stakkurinn
on annars staðar á landinu.
Hann beindi þoirri fyrirspurn
til fiskifræðinKa, hvort unnt væri
í krafti vísindak'Krar þokkinKar
að „hjálpa náttúrunni moð því að
auka á klak" í fiskstofnum okk-
ar.
Martoinn KaKnrýndi harðloKa
skyndilokun Roykjaf jarðaráls,
som droK’izt hofði á lanK’inn. on
þar taldi hann hverKÍ nærri fuil-
næKjandi eftirlit moð lífinu i
sjónum af hálfu hafrannsöknar-
stofnunar.
• SKYNDIIIRUN 1
AFI.ABRÖGÐl'M
IIoIkí Jónatansson. Þorláks-
höfn, saK'ði aflabröK’ð á sínum
heimamiðum hafa verið Kóð. allt
að 1200 tonn á tímabilinu
jan.—maí, allt fram til ársins
1975, on i ár hofði aflinn aðoins
vorið um 250 tonn. Voiðisókn
Brota á mið úti af Norð-
Austurlandi hofði verið konnt
um. Friðuð svæði hofðu lítinn
vanda loyst enn sem komið væri.
Hann spurðist fyrir um. hvort ein-
hvorjar þær breytinKar hofðu átt
sór stað í lífríki sjávar úti af
Norðurlandi. sem auk voiðisóknar
hefðu loitt trl þoss ovöimorkur-
áslartds s(>m þar væri nú?
• SKLUR OG SJÖFUGI.
Haukur Harðarson. Húsavlk,
ræddi m.a. um g* *ði fisks, eftir
þvi. hvenær hann væri veiddur.
fyrir oða oftir hryKninKU, OK.hver
hlutur sels eða sjófuKÍs værí í
„rányrkju" fiskstofnanna.
• I.ANDSFLURINN F.TUR
100 ÞUS. TONN
HRINGORMA
Björn DaKbjartsson. Rannsókn-
astofnun fiskíðnaðarins, taldi
,andsolastofninn vera 25 til 35
púsund dýr. Hver selur þyrfti 2 til
.! tonn af fiski á ári. som þýddi að
andsolastofninn oinn æti frá 60
iil 100.000 tonn á ári hvorju okki
. ízt fisk. Þá v.æri okki moð i dæm-
inu æti útsela, on stofn þeirra
væri í voxti hór við Iand. Björn
Kat þess or að náið samband væri
á milli solastofnsins ör hrinKorma
í fiski. som rýrðu mjöR vorðmæti
aflans. Hins voRar vildi Björn
fromur lítið Rora úr seiðavoiðum
sjófuRls.
• síðastmA
SKIPUM LEGGJA
Stefán ValKoirsson. alþinRÍs-
maður. ræddi um ný verkefni
fiskiskipastólsins or taldi það úr-
ræði síóast í verkofnaröð að
loRKja hluta skipastólsins, oins or
honum hofði skilizt. að fiskifræð-
inRar toldu rótt að Rora.
• SJÓFUGLINN
OG SEIÐIN
Alfroð Jónsson, Grímsev, saRði
sjófuRl óta seiði í stórum stíl (>k
mætti fulltrúi Rannsóknastofnun-
ar fiskiðnaðarins Rjarnan Kjöra
ferð sína til Grímsevjar or sjá þar
þorskleifar or floira af því taRi. or
fuRlinn skildi við sír. Hann ræ-ddi
OR um sjósökn almonnt nyrðra,
Krásloppuvoiðar o.fl. Doildi hann
m.a. á það fvrirbæri or voiðisvæði
væru Rirt af moð netum fyrir
þoim, or stunduðu handfæravoið-
ar, oins or raun væ>ri á umhvorfis
Grímsey.
• RANNSÓKN A
IIROGNKEI.SASTOFNI
Vilhjálmur Þorsteinsson líf
fræðinRur. Húsavtk. Rcrði Rroin
fvrir rannsóknum som nú færu
fram á hroRnkelsastofninum. on
líkur bontu til þess að veiðisókn
væri þoRar of mikil i hann fyrir
Norðurlandi.
• AI.A UPP FISK
FYRIR SUNNI.ENDINGA
Stefán Guðmundsson, Sauðár-
króki, deildi hart á f.vrirkomulaR
voiðist jörnunar á Norðurlands-
miðum. Taldi hann hana miðast
við það að ala upp fisk fyrir Norð-
urlandi. sem veiða ætti f.vrir Suð-
urlandi. áður en hann næði að
hr.vRna þar. Meira samræmis
þyrfti að Ræta í friðun uppoldis
svæða annars veRar or hr.vRninR-
arstofnsins hins veRar. Það væri
lítill munur á því að slátra lambi
rótt eftir burð eða slátra á sem
komin va*ri að burði.
• SVÖR JAKOBS
JAKOBSSONAR
• — FrjóvRun hroRna um borð
í veiðiskipi. Jakob saRði tilraunir
í þcssa átt ekki hafa Refið RÓða
raun. Náttúran léti hrogn frjóvR-
ast á dýpi en klekjast út ofarleRa í
sjó. Erfiðasti tíminn væri i lok
kviðpokaskeiðs, þá færist stór
hluti hverrar fiskkynslóðar, enda
þorskseiðin mun viðkvæmari en
t.d. seiði vatnafiska.
• — Revkjafjarðaráll. Jakob
saRði oftirlit með ásiRkomulaRÍ
fisks í Revkjafjarðarál annað or
botra on NorðlendinRar vildu
vora láta. NýlcR athuRun hefði
loitt í ljós að þar væri aðalloRa
mjöR smár fiskur or að ekki væri
ástæða til að opna það veiðum nú.
0 — Sjávarhiti lítill. Jakob
saRði sjávarhita fyrir Norð-
Austurlandi mjöR lápan. mun
læRri en verið hefði áður. einkum
á döRum síldarinnar. Þetta kynni
að hafa haft áhrif á lífríki sjávar
þar, eins or fulltrúi Þórshafnar
hofði spurt um.
0 — Notasvæði suðvestan-
lands. Jakob viðurkenndi að Rera
þyrfti frokari verndarráðstafanir
á netasvæðum suðvestanlands.
# — Að leRRja skipum. Þá
saRði fiskifræðinRurinn í svari til
Stefáns ValReirssonar, að aukin
veiðisókn þýddi hvorki aukinn
afla, nó aukinn arð í útRerð —
heldur hið RaRnstæða. Ná mætti
sama afla með mun minni veiði-
sókn, sem þá yrði þeim mun arð-
samari á útRcrðareininRU. Ef
droRið vrði úr veiðisókn stækkaði
hryRninRarstofninn, en það væri
meRÍnmarkmiðið sem stefnt væri
að, nú þoRar flestir nytjafiskar
væru ofveiddir or þorskurinn
kominn að mörkum hrunhadtu.
# — Nýjar veiðar. Þá ræddí
Jakob um loðnuveiðar úti af
Norðurlandi. úthafsrækju. kol-
muna (ljúffongasta fiskinn sem
synti í sjónum — væntanlegan
veizlurótt rikra þjóða), karfa
(sem þö mætti ekki stórauka sókn
í), spærling o.fl.
Margir fleiri tóku til máls en
framanritað verður látið nægja
sem sýnishorn þar af.
í ERINDI sem Jónas
Blöndal skrifstofustjóri
Fiskifélags íslands, hélt á
ráðstefnu Norðlendinga
um sjávarútvegsmál um sl.
helgi, komu fram margar
athvglisverðar og raunar
ógnvekjandi staðrevndir
um ástand helztu nvtja-
fiska okkar.
0 1. Þrátt fyrir stór-
aukinn veiðiflota, stór-
aukna veiðitækni og stærri
skip, sem sótt geta í verri
veðrum en áður, hefur
heildarfiskafli farið jafnt
og þétt rýrnandi á undan-
förnum árum. Sé farið aft-
ur til 1958 nemur þessi
samdráttur um 8000 lest-
um á ári að meðaltali og
raunar meiru ef á þorskinn
einan er litið.
^ 2. Ef fer sem horfir um
veiðisókn í botnfiskstofna
verður afrakstur þeirra
kominn niður í 50 til 60%
þess, sem þeir gætu gefið
af sér, þegar árið 1980. Með
þessu yrðu atvinnutæki-
færi í þjóðfélaginu skert
verulega, möguleikar á
greiðslu mannsæmandi
kaups þrengdir mjög og
raunar stefnt í alhliða lífs-
kjaraskerðingu.
£ 3. 20.000 íslendingar
gætu starfað að veiðum og
vinnslu, miðað við eðlilega
Fjórðungs-
þing FSN í
Siglufirði
I lok ráöslofnu FSN um sjáv-
arútvegsmál. som haldin var á
Sauóárkróki fyrir skemmstu,
var kjörin sérstök nefnd, skip-
urt fulltrúum artila útvegs í
landsfjórrtungnum. seni vinna
á úr gögnum rártstefnunnar
ályktunartillögur, sem lagrtar
verrta fyrir na-sta fjórrtungs-
þíng.' sem haldirt verrtur í
Siglufirrti f lok ágústmánartar
nk.
stofnstærð nytjafiska
okkar, þ.e. hóflega veiði-
sókn, og útflutningsverð-
mæti orðið á bilinu frá 80
til 100 milljarðar, þar af 40
milljarðar frá þorskstofn-
inum einum. Ef hins vegar
færi sem horfði um veiði-
háttu og veiðisókn myndu
verðmætin naumast fara
fram úr 40 til 50 milljörð-
um, miðað við óbreytta
vinnslu og söluhætti. Þetta
áréttaði þá tekjuskerðingu.
sem stefnt væri að með
helmings of mikilli sókn,
enda væru íslendingar
þegar komnir úr 3. tekju-
hæsta sæti meðal þjóða
niður í 20. til 30. sæti.
AÐGERÐIR TIL
FISKVERNDAR.
Jónas sagði orðrétt:
,,Sumir halda að víðtæk
lokun svæða leysi allan
okkar vanda en aðrir efast.
Víst er um þaö, að lokun
svæða getur, þegar þannig
stendur á komið í veg fyrir
dráp á fiski, sem óæskilegt
er að deyða. Hins vegar
leiðir hún til dýrari út-
gerðar vegna hugsanlegs
kostnaðar en ekki síður
með minnkuðum aflamögu-
leikum. Við náum engum
meginmarkmiðum með
þessum aðferöum einum.
Þær geta verið gagnlegar
sem viðbætur eða hjálpar-
meðul með heildstæðum
aðgerðum og þær eru
góðar sem deyfilyf ef van-
rækt er að beita heildstæð-
um aðgerðum. Þær heild-
stæðu aðgerðir eru einkum
tvær: kvóti og takmörkun
sóknar, þ.e. að ekki sé beitt
fleiri skipum og mönnum
við veiðar en nauðsynlégt
er til að ná því magni, sem
æskilegt eða viturlegt er að
taka. M.ö. sagt þá ber að
samræma afkastagetu
flotans og afrakstursgetu
fiskstofnanna, þannig að
hver eining sé fullnýtt eða
sem næst því.“
Iloildarafli holztu nyljafiska sírtan 1950