Morgunblaðið - 18.08.1976, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGUST 1976
Sandá í rénum
Fært er nú orðið yfir Kjalveg
fyrir jeppa og stóra bíla, að sögn
Gunnlaugs Jónssonar hjá Vega-
eftirlitinu. — Sandá hefur verið
slæmur farartálmi fyrir þá sem
hafa farið Kjalveg undanfarið, en
vatn er nú mjög í rénun i ánni,
sagði Gunnlaugur í viðtali við
Morgunblaðið í gær. — Veður
hefur farið skánandi á sunnan-
verðu landinu að undanförnu og
allar ár og lækir orðið mun við-
ráðanlegri síðustu daga. Þannig
er nú orðið fært í Þórsmörk fyrir
alla tvídrifna bila, en Krossá hef-
ur verið erfið í sumar. Sprengi-
sandur er einnig fær jeppum og
stórum bílum og um fjallvegi t.d.
á Austurlandi er það að segja að
þeir eru i venjulegu sumar-
ástandi, sagði Gunnlaugur að lok-
um.
Bayern vann
BAYERN Munchen sigraði belg-
íska liðið SC Anderlecht með
tveimur mörkum gegn einu i
fyrsta leik hinnar svonefndu
„Supercup" keppni. Leikurinn
fór fram í MUnchen,
-Danska stjórnin
Framhald af bls. 1
sífellt verður óhagstæðari, svo og
atvinnuleysið.
Gjaldeyrishalli danska ríkisins
mun í ár nema um niu milljöðrum
danskra króna, en draga mundi
úr hallanum sem nemur tveimur
og hálfum milljarði, yrði frum-
varpið samþykkt.
Þótt Danir séu ekki einir um
halla í utanríkisviðskiptum, þá er
samkeppnisaðstaða þeirra á er-
lendum mörkuðum mjög erfið.
Þess vegna hefur danska krónan
lengi átt í vök að verjast, en vegna
aðildarinnar að EBE er hún mjög
háð gengi gjaldmiðils í öðrum
löndum Evrópu. Til að styrkja
dönsku krónuna hefur v-þýzki
seðlabankinn keypt mikið af
dönskum gjaldeyri. Það hefur aft-
ur orsakað enn meiri halla á
skuldajöfnuði við útlönd, og er
frumvarpinu ætlað að hamla gegn
þessari þróun.
Atvinnuleysi í Danmörku hefur
í tæp tvö ár verið milli 10 og 11 af
hundraði, og að líkindum mun
það verða svipað, enda þótt efna-
hagsmálafrumvarpið nái fram að
ganga.
Yfirleitt má segja, að vinstri
öflin i dönskum stjórnmálum líti
svo á að frumvarpið sé of róttækt
og sé því beint gegn launþegum,
en hægri öflin hefðu aftur á móti
gjarnan viljað að það hefði í för
með sér samdrátt í neyzlu og
meiri stuðning við efnahgslífið.
Menn biða þess nú með mestri
óþreyju hver afstaða Vinstri
flokksins, hins frjálslynda stjórn-
arandstöðuflokks, verður gagn-
vart frumvarpinu. Flokkurinn
hefur átt viðræður um hugsan-
legar efnahagsráðstafanir við rik-
isstjórnina, en upp úr þeím við-
ræðum slitnaði, þar sem flokkur-
inn taldi, að fyrirhugaðar ráðstaf-
anir væru ófullnægjandi. Nú er
spurningin hvort Vinstri flokkur-
inn fellir stjórnina og verður þess
þannig valdandi að efna verður til
nýrra kosninga á timum sem eru
viðsjárverðir í efnahagslífinu.
Það er þannig á valdi leiðtoga
flokksins, Pul Hartlings, hvort
stjórnin verður áfram við völd,
eða hvort kosningar verða á næst-
unni.
— Ford
Framhald af bls. 1
trúar gefið sér tíma til að veitast
að Jimmy Carter, frambjóðanda
demókrata í kosningunum. Þegar
Barry Goldwater lét þau orð falla
í ræðu sinni í gær, að bandaríska
þjóðin þyrfti hvorki á að halda
Jimmy Carter né ranghugmynd-
um hans um bandarískt þjóðfé-
lag, risu þingfulltrúar úr sætum
sinum til að Iýsa fögnuði sfnum og
stuðningi við mál þingmannsins.
Þrátt fyrir itrekuð frýjunarorð
Ronalds Regan hefur Ford forseti
enn ekkert viljað segja um val sitt
á varaforsetaefni. Sjálfur hefur
Reagan margsinnis lýst þvl yfir,
að hann gefi ekki kost á sér I þann
sess, en sá, sem nú er helzt nefnd-
ur í þessu sambandi, er Howard
Baker, öldungadeildarþingmaður
frá Tennessee, en hann var vara-
formaður nefndar, sem skipuð
var til að rannsaka Watergate-
málið á sfnum tima.
— 1800 fórust
Framhald af bls. 1
segir þær litilvægar þar sem tek-
izt hafi að gera varúðarráðstafan-
ir í samræmi við spár jarðskjálfta-
fræðinga um nýjar jarðhræringar
í kjölfar skjálftans mikla I siðasta
mánuði. Á jarðskjálftasvæðinu er
ein fjölmennasta byggð I Kína, og
búa þar að meðaltali 200 íbúar á
hverjum ferkílómetra lands. Þar
er stunduð akurrækt, en jarð-
hræringar hafa verið tíðar á þess-
um slóðum.
í kjölfar skjálftans á Mindanao,
Sulu, Basilan og Tawi, sem verst
urðu úti, og allar eru í Filipseyja-
klasanum, fylgdi mikil flóðbylgja.
Þúsundir manna eru heimilislaus-
ar og er ástandið á jarðskjálfta-
svæðunum hörmulegt.
Eldsumbrotin á Guadaloupe og
jarðhræringarnar i Kína og á Fil-
ipseyjum hafa vakið ótta um víða
veröld, og spyrja menn hvort hér
sé um að ræða keðjuverkandi
náttúruhamfarir, sem enn eigi
eftir að færast í aukana. Flestum
vísindamönnum og sérfræðingum
kemur saman um að svo sé ekki,
og þótt þessi umbrot hafi átt sér
stað um likt leyti sé það fyrir
tilviljun, enda þótt þau eigi rætur
sinar að rekja til sömu orku-
spennu I iðrum jarðar. Benda vís-
indamennirnir á, að um það bil
100 þúsund jarðskjálftar verði á
jörðinni á ári hverju, en flestir
séu þeir svo djúpstæðir að þeirra
verði lítt vart eða ekki.
Eldfjallið á Guadeloupe hefur
spúið eldi og brennisteini í allan
dag, og hafa visindamenn búizt
við því, að fjallið splundraðist þá
og þegar. Allir ibúar hafa verið
fluttir frá hættusvæðum, að frá-
töldum 50 gamalmennum, sem
neita að yfirgefa heimkynni sín.
Ef fjallið springur i loft upp, leys-
ist úr læðingi orka, sem verður á
við 30 megatonna vetnissprengju
að styrkleika. Jarðfræðingar hafa
hvað eftir annað freistað þess að
fljúga yfir eldstöðvarnar i dag,
þrátt fyrir yfirvofandi hættu, en á
þessum slóðum er skyggni nánast
ekkert vegna öskugoss og móðu,
auk þess sem mikið rignir. Vís-
indamennirnir segja, að hraun-
streymi úr eldgígnum sé langtum
meira en verið hefur þegar önnur
eldfjöll á þessum slóðum hafa
gosið.
— Bankahvelfing
Framhald af bls. 1
göngu síðdegis á laugardaginn
Hann gerði viðvart, og var annar
vörður sendur á vettvang Sá taldi,
að hávaðinn stafaði frá loftræsti-
kerfi byggingorinnar Síðar um
daginn urðu tveir lögregluþjónar
varið við að eitthvað óvenjulegt var
á seyði, að því er veitmgamaður
einn i nágrenninu sagði » dag Kvað
hann lögregluþjónana hafa hringt í
lögreglustöð hverfisins til að gera
viðvart, en lögregluyfirvöld vísa
þessari fullyrðingu á bug
Það var ekki fyrr en á þriðjudags-
morgun, sem uppvíst varð um rán-
ið, en i gær var almennur fridagur í
Frakklandi Aðvörunarkerfið í bank-
anum er tengt við lögreglustöðina,
en þjófarnir hafa varað sig á því
þegar þeir boruðu gat á vegg
öryggishvelfingarinnar úr skolp-
leiðslunni, sem liggur framhjá
hvelfingunm, og þjófarnir notuðu
sem samgönguleið
Af hálfu bankans hefur því verið
lýst yfir, að eigendur verðmæta í
bankahólfunum, sem sprengd voru
upp, muni fá þau að fullu bætt, en
eftir ránið í Nizza lá við uppþotum
meðal æstra viðskiptavina bankans
meðan óvíst var um bótagreiðslur
Societé Générale hefur heitið 1
milljón franka eða sem nemur um
3 7 milljónum íslenzkra króna fyrir
upplýsingar, sem leitt geti til lausn-
ar þjófnaðarmálsins í Nizza, en
hingað til hafa engar slíkar upplýs-
ingar fengizt
Gustave Jobard lögregluforingi í
París, sem hefur umsjón með rann-
sókn ránsins, sagði í dag, að hugs-
anlega væru sömu þjófar að verki
og í fyrra sinnið, en það væri þó
engan vegmn víst í öryggishvelf-
ingunni er 1 91 bankahólf, en þau
munu ekki öll hafa verið sprengd
upp
Talið er að þjófarnir hafi haft
heila þrjá daga til að athafna sig við
iðju sína Ekki hefur beinlínis væst
um þá á meðan, því að þeir skildu
eftir á staðnum þrjár svampdýnur,
umbúðir utan af ávöxtum og ryk-
sugu. sem þeir notuðu til að þrífa
með i kringum sig
— Loðnubátar
Framhald af bls. 32
Bjarni Ólafsson, Súlan, Magnús,
Harpa og Hákon komin með
„slatta". Gfsli Árni kom til Siglu-
fjarðar um klukkan 11 f gær-
morgun og hófst löndun úr hon-
um skömmu eftir hádegi. Sigurð-
ur kom inn til Sigluf jarðar klukk-
an 14, en ekki var byrjað að landa
úr honum fyrr en eftir kvöldmat f
gærkvöldi þar aðeins er hægt að
landa úr einum báti f einu f Siglu-
firði.
Áuk loðnubátanna kom Stálvfk
til Siglufjarðar f gær með 140
tonn eftir viku útivist.
— Sprenging
Framhald af bls. 2
einnig eyðilögðust í eldinum
einhver tæki, sem unnið var
með.
Nokkuð af fólki dreif á slys-
st'að enda hvellur mikill og stór
eldtunga sem fylgdi sprenging-
unni. Maður nokkur tjáði okkur
að hann hefði séð ógurlegt eld-
haf og um leið heyrt mikinn
hvell, þar sem hann var staddur
f iðnhverfinu í Skeifunni. Þá
hittum við tvo stráka sem höfðu
verið að leik i Álfheimunum
þegar „svaka hvellur" kvað við
og batt þar með enda á leik
þeirra.
— Energo
Projekt
Framhald af bls. 2
Magnús Magnússon, bifreiða-
stjóri, Eyrarbakka, 2.290.026
Kristján Baldvinsson, læknir,
Selfossi, 2.225.320
Eftirtalin fimm félög greiða
hæst gjöld samkvæmt skattskrá:
Energo Projekt, Sigöldu,
27.353.653
Mjólkurbú Flóamanna, Selfossi,
22.897.118
Kaupfélag Arnesinga,
Selfossi, 22.224.228
Meitillinn hf„ Þorlákshöfn,
15.311.352
Hraðfrystihús Stokks-
eyrar hf„ 8.026.811
— Járnbrautin
Framhald af bls. 2
arinnar með skýli yfir eimreið-
arnar og gekk hún undir nafn-
inu Hafnarsmiðjan.
Eftir að hafnargerðinni lauk
árið 1917 festi Reykjavikurbær
kaup á járnbrautinni með vögn-
um, byggingum og öðrum tækj-
um. Næstu árin voru lestarnar
lftið notaðar en á árunum
1920—22 var eimreiðin Pionér
notuð við gerð Kolabakka eða
Austurbakka og þegar fyllt var
upp við Klöpp og Faxagarður
gerður voru báðar eimreiðirnar
í notkun og var það síðasta verk
þeirra, en það var á árunum
1925—28. Auk þessa voru járn-
brautarlestirnar oft notaðar til
annarra flutninga, t.d. á olfu,
timbri, kjöti og kolum.
Páll Ásmundsson sem var
lestarstjóri á Pionér var stadd-
ur í Árbæ og fengum við hann
til að segja okkur frá járnbraut-
arlestinni og starfi sínu við
hana, og spurðum við hann
fyrst hvernig á því hafi staðið
að hann fór í þetta starf.
„Þannig var“ sagði hann, „að
þegar vélarnar komu til lands-
ins árið 1913 var ekki hægt að
koma þeim til Reykjavíkur
vegna óveðurs og var þeim þá
skipað á land f Viðey. Ég var þá
að vinna við vélar úti f Viðey
ásamt Ólafi Kærnested og töl-
uðum við þá við danska verk-
fræðinginn og réðum okkur hjá
honum. Það var svo danskur
maður, sem kenndi okkur til
starfsins. Þegar þetta var, var
ég 19 ára og síðan var ég í þessu
öll árin, sem lestarnar voru not-
aðar eða fram til ársins 1928.
Við byrjuðum kl. 4 á morgn-
ana að kynda vagnana og unn-
um svo sleitulaust til 6 og 7 á
kvöldin. Þegar verið var að
fylla upp í örfyrisey voru not-
aðir 22—25 vagnar og i hverj-
um voru 6—20 tonn af grjóti.
Þá fórum við svona um 10—12
ferðir á dag. Það var unnið alla
virka daga allt árið hvernig sem
viðraði og það var oft erfitt á
veturna í gaddi og kulda. Það
voru engin ökuljós á lestunum
og brautin var óupplýst, en
framan og aftan á eimreiðunum
héngu litlar olíuluktir.
Það var fjöldi manns, sem
vann við hafnargerðina og
henni var lokið á fjórum árum
og mun hafa kostað 2 milljónir.
Ég hafði þá 30 krónur á viku,
en samtals mun hafa verið
greitt 750 þús. í laun handa
verkamönnunum þessi 4 ár.
Báðar eimreiðarnar voru
framleiddar í Þýzkalandi, en
Minor, sem kom fyrr til lands-
ins, var slitnari og því ekki eins
góður dráttarvagn. Hraðinn var
ekki mikill, því meiri áherzla
var lögð á mikið dráttarafl og
ekki var hægt að snúa eimreið-
unum, þannig að þær stóðu allt-
af eins og þær voru settar á
sporið I upphafi.
Páll sagði að margt ævintýra-
legt hefði gerzt í starfinu, en
var ófáanlegur til að segja okk-
ur frá því. Eftir að lestarnar
hættu að ganga fór Páll að
vinna við járnsmíði I Hafnar-
smiðjunni.
— Utanríkis-
ráðherra
Framhald af bls. 2
Helgasonar fara einnig með i
þessa opinberu heimsókn til land-
anna tveggja.
Fyrir þremur árum fór Einar
Ágústsson í opinbera heimsókn til
PóIIands og ætlaði þaðan í opin-
bera heimsókn til Tékkóslóvakíu.
Þá varð ráðherrann að fara heim
frá Póllandi og fresta för sinni til
Tékkóslóvakíu vegna þróunar
mála í fiskveiðideilu íslendinga
við Breta og Vestur-Þjóðverja.
— Helgi Bergs
Framhald af bls. 2
meirihlutans á aðalfundi bæjar-
stjórnar í júní sl.
Það gerðist hins vegar á bæjar-
ráðsfundi siðastliðinn fimmtudag,
12. ágúst, að Sigurður Óli
Brynjólfsson tjáði fulltrúum
okkar sjálfstæðismanna að meiri-
hluti bæjarstjórnar hefði komið
sér saman um að kjósa tiltekinn
umsækjanda, Helga Bergs, bæjar-
stjóra og skyldi ganga frá þeirri
kosningu f dag, 17. ágúst. Jafn-
framt var okkur tjáð að meirihlut-
inn teldi að athuguðu máli að
samkomulagstilraunir við okkur
varðandi kjör bæjarstjóra væru
óþarfar og tilgangslausar.
Fyrir liggur vitneskja um að
meirihluti bæjarstjórnar hefur í
verki hafnað beiðni þess efnis að
bæjarstjórakjöri yrði frestað til
þess að hinn þriðji af umsækjend-
unum gæti komið í bæinn að
kynna sig og kynnast, svo sem
tveir þeirra hafa þegar gert.
Með hliðsjón af framansögðu er
ljóst að við bæjarfuiltrúar Sjálf-
stæðisflokksins getum héðan af
engin áhrif haft á úrslit þess bæj-
arstjórakjörs, sem nú stendur fyr-
ir dyrum, enda munum við engan
þátt f því taka. Með því móti lýs-
um við einnig vanþóknun okkar á
þeim vinnubrögðum, sem meiri-
hlutinn hefur beitt við undirbún-
ing þessa bæjarstjórakjörs. t
bæjarstjórn Akureyrar 17. ágúst
1976.
Gfsli Jónsson
Jón G. Sólnes
Sigurður Hannesson
Friðrik Þorvaldsson
Ingi Þór Jóhannsson."
Gísli Jónsson kvað þá bæjarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins vera
þess fullvissa að Helgi M. Bergs
hefði engan þátt átt í því hversu
ófimlega hefði tekizt til við undir-
búning bæjarstjórakjörsins.
Hann bauð Helga fyrir hönd
sjálfs sín og flokksbræðra sinna í
bæjarstjórn velkominn til bæjar-
ins, svo og fjölskyldu hans og ósk-
aði þess að þeim mætti vegna vel
og líða vel á Akureyri. Hann kvað
sjálfstæðismenn mundu styðja
hann til allra góðra verka, sem
þeir teldu að myndu verða Akur-
eyrarbæ til framdráttar.
Valur Arnþórsson forseti bæj-
arstjórnar ávarpaði hinn ný-
kjörna bæjarstjóra, sem var við-
staddur fundinn, og bar fram
heillaóskir sínar og annarra bæj-
arfuiltrúa meirihlutans með ósk
um langt og gott samstarf.
Helgi M. Bergs, hinn nýkjörni
bæjarstjóri á Akureyri, er fæddur
árið 1945. Hann lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum á Ak-
ureyri árið 1967 og prófi frá Við-
skiptafræðideild Háskóla tslands
árið 1971. Síðan stundaði hann
framhaldsnám í hagfræði í Lond-
on, en frá 1974 hefur hann starfað
hjá Fiskifélagi lslands. Helgi er
kvæntur Dórótheu Jónsdóttur frá
Akureyri og eiga þau tvo syni.
Sv.P.
— Klúbbmálið
Framhald af bls. 2
varða. Væri það oft mikil vinna,
og kæmi það stundum fyrir að
gerð ágrips væri ekki lokið þegar
taka ætti málið næst fyrir og yrði
þá að fresta enn fyrirtekt málsins.
Þegar ágripi hefur verið skilað
kemur að því að Iögmenn flytji
málið, en það getur einnig dreg-
izt, því lögmennirnir geta óskað
eftir því að flutningi verði frest-
að. Þegar flutningi er lokið fer
málið loks í röðina og bíður dóms.
Björn Fr. Björnsson sýslumað-
ur Rangárvallasýslu veitti Mbl.
þær upplýsingar, að lögtök hefðu
farið fram að hans ósk, sem inn-
heimtumanns ríkissjóðs í Rangár-
vallasýslu, vegna ógreiddra opin-
berra gjalda og aðstöðugjalda. í
fyrsta lagi er um að ræða lögtaks-
gjörð, sem hófst f fógetarétti
Rangárvallasýslu 19. desember
1975 og lauk í fógetarétti Reykja-
vfkur 10. marz 1976 á húseigninni
Borgartún 32 (Klúbburinn) og f
öðru lagi er um að ræða lögtak,
sem gert var á Stóra-Hofi f Rang-
árvallasýslu á lausamunum í eigu
Sigurbjörns, samkvæmt upplýs-
ingum sem Mbl. fékk á sýsluskrif-
stofunni á Hvolsvelli. Lögtökin
hafa verið gerð vegna ógreiddra
opinberra gjalda og aðstöðugjalda
að upphæð samtals krónur
2,295,381,00.
Fyrripart þessa árs ákvað Einar
Ingimundarson sýslumaður Kjós-
arsýslu, sem er innheimtumaður
ríkissjóðs í sömu sýslu, að láta
fara fram opinbert uppboð á jörð-
inni Álfsnesi á Kjalarnesi vegna
skulda og vanskila Sigurbjörns
Eiríkssonar við ríkissjóð og gjald-
heimtuna í Reykjavík. Sigurbjörn
er eigandi Álfsness. Lögmaður
hans, Ingi Ingimundarson hrl„
óskaði eftir breyttum uppboðs-
skilmálum. Sýslumaður tók sér
nokkurn tfma til ákvörðunartöku
en kvað síðan upp þann úrskurð
19. marz s.l. að uppboðsskilmálar
skyldu standa óbreyttir. Þessum
úrskurði var eins og lögtökum
skotið til hæstaréttar og mun þar
hljóta sömu meðferð. Ekki lá ljóst
fyrir, þegar Mbl. kannaði málið á
sýsluskrifstofunni, hve miklar
skuldir er hér um að ræða.
Samkvæmt upplýsingum Ein-
ars Ingimundarsonar eru upp-
boðsskilmálarnir sem um var að
ræða þeir sömu og venjulega
gilda við slfkar gerðir. Það sáma
sagði Björn Fr. Björnsson, að lög-
tökin hefðu ekki verið á neinn
hátt frábrugðin þeim sem venju-
lega eru látin fram fara.

rt * r? Y( * T t TVf YTIIITI C ■ »f« »■«.**