Morgunblaðið - 10.12.1976, Síða 25

Morgunblaðið - 10.12.1976, Síða 25
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 1976 25 eins 4 hús að standa, en þau voru: Túngata 8, Aðalstræti 10 (Silli og Valdi), Aðalstræti 6 (Morgun- blaðshúsið) og Fischersund 3 (bakaríið). Miklar umræður spunnust í kring um þessa tillögu og voru meðal annars stofnuð íbúasamtök í Grjótaþorpi. Tillagan inniheldur svokallaða raðbuggingarlausn og er gert ráð fyrir óbreyttu gatnakerfi. Dæmi um raðbyggingarlausn má sjá i Austurstræti, Hafnarstræti, við Laugaveg og viðar, þar sem lokað- ir húsgaflar 3, 4 og 5 hæða húsa blasa við (stundum með ámáluð- um auglýsingum). I gögnum með tillögunni kemur I ljós að borgarsjóður á 32% lóð- anna i Grjótaþorpi (götur reikn- aðar með), Silli og Valdi 18% og aðrir einkaaðilar 50%. Tillagan hefur aldrei verið sam- þykkt. Meirihluta skipulags- nefndar fannst nýtingarhlutfallið of lágt! en minnihlutanum of hátt. 5. 12 nóvember 1975 er haldinn fundur I umhverfismálaráði Reykjavíkurborgar og eftirfar- andi bókun gerð m.a.: Þar sem komið hefur fram, að fá húsanna (í Grjótaþorpi innsk. höf.) hafa verið könnuð með varðveislu í huga, óskar umhverfismálaráð eftir því, að áður en lengra sé gengið, verði Nönnu Hermanns- son minjaverði falið að gera út- tekt á byggingarsögulegu gilda húsanna og ástandi þeirra, auk þeirrar sögulegu könnunar, sem þegar er burjað á“. Nanna fékk til liðs við sig Stefán Örn Stefánsson arkitekt, sem hafði reynslu í uppmælingu gamaila húsa og hefur hann unn- ið að uppmælingu húsanna og könnun á ástandi ásamt Hjörleifi Stefánssyni arkitekt og í samráði við Árbæjarsafn. Starfsfólk Ar- bæjarsafns hefur hins vegar unn- ið að sögulegri könnin á svæðinu. Niðurstöður þessarar könnunar liggja ekki fyrir, en eru á loka- stigi. Fundargerð ofannefnds fundar er samþykkt i borgarráði. 6. 10. nóvember 1976 var haldinn fundur iumhverfismálaráði. Á fundinum var eftirfarandi bókað: „Ólafur B. Thors skýrði frá hug- myndum, sem nú eru ræddar i skipulags- og bygginganefnd um Grjótaþorp." Ólafur er formaður skipulagsnefndar. Annað er ekki bókað um þetta mál á þessum fundi. A þennan fund átti að boða Nönnu Hermannsson, sem stend- ur fyrir könnun á Grjótaþorpi, en það gleymdist. 7. Þriðjudaginn 16. nóvember 1976 var haldinn fundur í skipu- lagsnefnd, þar sem eftirfarandi tillaga var samþykkt með 3:1 at- kvæði (einn sat hjá): „Nýting I Grjótaþorpi verði 1,5. Einnig get- ur nýting ibúðarbygginga hækkað um allt að 0.5 ef um er að ræða þingl. kvöð um þá notkun. Gatna- kerfi í Grjótaþorpi verði óbreytt í meginatriðum. Byggð verði þétt og lág (1—4 hæðir). Þök verði brött og auka má nýtingu með þvi að leyfa kvisti." Ef litið er á síðustu setninguna, þá hafal fyrsta lagi hallandi þök og kvistir ekki nokkurn skapaðan hlut með aðalskipulag að gera, heldur deiliskipulag (deiliskipu- lagstillagan, sem hangir við hlið- ina gerir hins vegar ráð fyrir hall- andi þökum) og i öðru lagi kemur ekki fram, hvort þessi aukna nýt- ing með kvistum er reiknuð með i nýtingarhlutfallinu. Á sama fundi lagði Sigurður Harðarson arkitekt, sem á sæti I skipulagsnefnd, fram svohljóð- andi tillögu: „Skipulagsnefnd samþykkir að fresta ákvörðunar- töku um aðalskipulag Grjóta- þorps, þar til kynntar hafa verið fyrir henni helstu niðurstöður könnunar á vegum umhverfis- málaráðs og Árbæjarsafns á ástandi og varðveislugildi húsa í Grjótaþorpi. Telur nefndin óhjá- kvæmilegt að taka mið af þeirri könnun áður en ákveðin er endanlega landnoktun og nýt- ingarhlutfall." Tillagan var felld með 3:1 at- kvæðum. HVERSVEGNA? Hvers vegna svo algera endur- byggingu í Grjótaþorpi? Er gatna- kerfið í miðbæ Reykjavíkur svona vannýtt? Er vöntun á lóðum fyrir miðbæjarstarfsemi? Er ekki verið að byggja tvo miðbæi í Reykjavík þ.e. Kringlumýri og Mjóddina í Breiðholti og einn i Kópavogi? Er ekki hægt að gera þá „intima“? Ef fjölga á ibúum í gamla mið- bænum, væri þá ekki nær að veita fólki, sem vill kaupa og gera upp gömul hús, húsnæðismála- stjórnarlán, eins og veitt er við nýbyggingar? Þannig væri alla vega hægt að koma i veg fyrir, að þau fáu hús sem fá að standa verði notuð sem skrifstofu- eða lagerhúsnæði. Grjótaþorp er enginn gim- steinn, enginn Gamla Stan i Stokkhólmi eða Tinganæs á Fær- eyjum, heldur fátæklegar leifar gömlu Reykjavikur. En þó þær séu f átæklegar er engin ástæða til að gera þær fáu leifar ennþá fá- tæklegri. Einmitt þess vegna er ástæða til að niðurstöður könnin- arinnar liggi fyrir áður en ákveð- ið er að „endurnýja", svo hægt sé að gera tillögur, sem byggja á þekkingu á ástandi húsanna, sögu hverfisins og þeim kostnaði, sem þvi fylgir að gera betri húsin upp. Þá væri um leið hægt að varðveita heildarsvip svæðisins, sem eftir er. Þá mætti einnig hugsa sér að efnt yrði til samkeppni um skipu- lag Grjótaþorps, þó með þeim fyrirvara að tryggt væri, að ekki fari um tillögur í þeirri sam- keppni eins og I hugmyndasam- keppninni um Bernhöftstorfuna, þ.e. að þeim verði stungið ofan í skúffu og húsin látin standa ónot- uð, þar til þau eru orðin svo ónýt, að hægt er að rifa þau með góðri samvisku og litlum tilkostnaði. Eða blða þar til komið er „úr tisku“ að varðveita gömul timbur- hús, en það hefur oft verið litið svo á og málin afgreidd með því, að varðveisla sé bara í tisku hjá listasnobburum og rómantiskum kommúnistum. Eða hvað? Við skulum bara þakka fyrir að hús eru gerð upp og varðveitt, þvi þau verða ekki rifin á meðan. Það á alla vega ekki eftir að að skipta eftirkomendur neinu máli hvers vegna húsunum var haldið við. Aðalatriðið er að þau séu til. Það er aftur á móti önnur tíska, sem á eftir að valda eftirkomendum meiri erfiðleikum, en það eru flötu þökin og stóru gluggarnir. Hún er annars merkileg þessi árátta okkar að vilja eyðileggja allt, sem minnir okkur á minni efni liðinna tíma. 1 sveitum eru nýju hvitmáluðu villurnar byggð- ar beint fyrir framan eða ofan á rústum gamla torfbæjarins, til að koma i veg fyrir að nokkur geti séð, að í honum hafi verið búið. Sömu sögu er að segja i Reykja- vik. Þar eru gömlu húsin fjarlægð um leið og tækifæri gefst og byggð 3,4 eða 5 hæða hús með misjöfnum árangri. TILLAGA Svo aftur sé vikið að skipulags- sýningunni, þá vil ég í fyrsta lagi hvetja borgarbúa til að skoða hana og taka sér góðan tíma. Fara ef til vill oftar en einu sinni. 1 öðru lagi vil ég taka boði borgar- stjóra og koma með ábendingar og athugasemdir. Þennan greinarstúf mun ég klippa út og setja f tillögukassann á Kjarvals- stöðum og bæti að lokum við eftir- farandi tillögum: 1. Að samþykkt skipulagsnefndar Framhald á bls. 19 — Tollskrá Framhald af bls. 32. tollfrelsi á aðföngum til fram- leiðslu sinnar síðan, eins og segir í athugasemdum við frumvarpið. Á þessu hafa þó verið undantekn- ingar og er með frumvarpinu stefnt að því að leysa þau vanda- mál, sem óleyst hafa verið á þeim aðlögunartfma, sem liðinn er frá 1970. Er hér einkum um að ræða niðurfellingu tolla á timbri og ým- iss konar plötum til smíða og bygginga úr trjáviði og afnám tolla á ýmsum tekstrarvörum og hlutum til iðnaðar. Þá er samn- ingsbundnum tollalækkunum á hráefnum til fataframleiðslu hraðað þannig að sú tollalækkun á þessum vörum, sem lokið skyldi I ársbyrjun 1980, kemur til fram- kvæmda strax i ársbyrjun 1977. Hvað snertir fjárfestingarvörur aðrar en vélar og tæki hafa tollar á þeim yfirleitt ekki lækkað og eru þeir á l'ilinu 18 til 35%. Auk þess p’ »agðu 20% söluskattur á fk^iar þessar örur en sambæri- iegan skatt fá er* ndir samkeppn- isaðilar endurgre 'dan gegnum virðisaukaskattkerfk viðkomandi lands. Þá greiðist 18lA vörugjald af ýmsum fjárfestint -rvörum, sem ekki er lagt á f nágrai 'alönd- unum. Meðal annars með h. tsjón af þessum þætti í samanburði á gjöldum innlends verndarvöru- iðnaðar annars vegar og erlendra samkeppnisaðila hins vegar gerir frumvarpið ráð fyrir því að tollar á helztu fjárfestingarvörum verði lækkaðir I áföngum frá og með ársbyrjun 1978 til ársbyrjunar 1980. í athugasemdum við frumvarp- ið er vfsað til þess að f lögum sem sett hafa verið um stjoriðju eru felld niður gjöld af helztu fjár- festingarvörum viðkomandi stór- iðju auk gjalda af hráefnum, vél- um og tækjum til að jafna sarp- keppnisaðstöðu hennar á erlend- um mörkuðum. Almennur iðnað- ur hefur hins vegar ekki notið hliðstæðra ivilnana. Sfðan segir I athugasemdunum: „Þegar toll- vernd íslenzks iðnaðar lýkur 1980 verða ekki að öðru jöfnu lengur nokkur rök til að gera greinar- mun á tollalegri aðstöðu stóriðju og almenns verndarvöruiðnaðar." Hins vegar er jafnframt bent á að ef algerlega á að jafna samkeppn- isaðstöðu íslenzks iðnaðar við er- lendan sé óhjákvæmilegt að taka upp virðisaukaskattkerfi hér á landi eða söluskattskerfi með virðisaukasniði. Þá er í frumvarpinu gert ráð fyrir nýju heimildarákvæði í fjár- lögum næsta árs þess efnis að fella megi niður að fullu söluskatt af vélum og tækjum til samkeppn- isiðnaðar. Þá er gert ráð fyrir frekari lækkun fjáröflunartolla, en þeir voru lækkaðir á mörgum vörum úr 100% I 80% 1974. Er gert ráð fyrir því að þeir tollar sem enn eru 100% lækki i tveim áföngum, 1. janúar 1978 og 1. janúar 1980 i 80%. Þá er gerð sú tillaga að magntollar, aðrir en af olium, verði felldir niður, en í staðinn lagður á 4% verðtollur á þær vörur, sem magntollur hefur verið lagður á að undanskildum kartöflum. Auk gjaldalækkana eru gerðar tillögur um breytingar sem leiða af breytingum á hinni alþjóðlegu tollnafnaskrá Tolla- samvinnuráðsins, breytingar á 3. grein tollskrárlaga, sem fjallar um ýmsar undanþágur og lækk- unarheimildir auk ýmissa efnis- breytinga. Hradskákmót Taflfélags Kópavogs HAUSTHRAÐSKAKMÓT Taflfé- lags Kópavogs fór fram um sið- ustu helgi (verður ekki um næstu helgi eins og missagt var i blaðinu s.l. þriðjudag). Sigurvegari á mótinu var Guðni Sigurbjarnarson. Inn á hmi I hcimilil

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.