Morgunblaðið - 21.05.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. MAI 1978
fWnruai Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fróttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Ritstjórn og afgreiósla Aóalstræti 6, sími 10100.
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22480.
Eftir viku fara kosningar
fram til borgarstjórnar
Reykjavíkur. Á þeim tíma,
sem eftir er til kjördags,
þurfa stuðningsmenn meiri-
hluta borgarstjórnar að
herða róðurinn og margefla
starf sitt til þess að tryggja
áframhaldandi meirihluta
sjálfstæðismanna í bórgar-
stjórn Reykjavíkur og
forystu Birgis ísl. Gunnars-
sonar, borgarstjóra, í
málefnum borgarinnar og
borgarbúa. Borgarstjóri
minnir á það í samtali við
Morgunblaðið í dag, hversu
tvísýn þessi kosningabarátta
er. Hann segir m.a.: „Mér er
enn í minni hversu mjóu
munaði árið 1966, þegar
Viðreisnarstjórnin sat að
völdum. Þá misstum við
níunda manninn og ekki
munaði nema um 280 at-
kvæðum, að sá áttundi færi
sömu leið. Fjórum árum síðar
munaði ekki nema 480 at-
kvæðum að við misstum
meirihlutann. . , ,
Þvi er bar-
áttan afar tvísýn núna og það
væri óraunsætt að gera sér
ekki grein fyrir því, að
landsmálapólitíkin hefur
þarna mikil áhrif. Auðvitað
ættu menn að hafa ábyrgðar-
tilfinningu til að greina
þarna á milli. Og ég vona, að
sem flestir geri það, þar sem
menn geta síðan tjáð sig um
landsmálin fáeinum vikum
síðar.“
Borgarstjóri gerir einnig
að umtalsefni í þessu samtali
viðhorfin í kosningabar-
áttunni og segir: „Kosninga-
baráttan til þessa hefur verið
með mjög sérstæðum blæ.
Augljóst er, að andstæðingar
Sjálfstæðisflokksins hafa
valið sér það herbragð að
reyna að telja borgarbúum
trú um, að meirihluti sjálf-
stæðismanna sé öruggur.
Með því er reynt að skapa
andvaraleysi í okkar röðum.
Við megum að vísu vel við
una þessum vitnisburði, en ég
verð þó að viðurkenna að
áróðurinn er hættulegur. I
keppni er ekkert hættulegra
en sjálfsöryggi. Það á jafnt
við í stjórnmálum, sem á
öðrum vettvangi, þar sem
menn takast á. Við sjálf-
stæðismenn erum ekki örugg-
ir um sigur í þessum kosning-
um og við erum ekki öruggir
með að halda meirihlutanum.
Það hefur oft munað litlu í
borgarstjórnarkosningum í
Reykjavík og sigur fæst ekki
nema allir leggist á eitt.“
Ástæða er til að vekja
athygli á þessum ummælum
borgarstjórans í Reykjavík.
Mikið er í húfi. Hagur og
heill höfuðborgarinnar.
Reykvískir kjósendur þekkja
verk meirihluta sjálfstæðis-
manna í höfuðborginni. Kjós-
endur hafa sömuleiðis langa
reynslu af störfum Birgis Isl.
Gunnarssonar, fyrst sem
borgarfulltrúa, síðan sem
borgarstjóra. Reykvískir
kjósendur vita því hvað þeir
kjósa og forystu hvers með
því að kjósa D-listann í
Reykjavík á sunnudaginn
kemur.
Hins vegar hafa kjósendur
enga hugmynd um, hvað þeir
eru að kjósa ef þeir veita
minnihlutaflokkunum í
borgarstjórn brautargengi.
Þeir hafa ekki komið sér
saman um sameiginlega
stefnumótun fyrir þessar
borgarstjórnarkosningar.
Þeir hafa ekki komið sér
saman um borgarstjóraefni.
Þeir eru sjálfum sér sundur-
lyndir í veigamestu málum
höfuðborgarinnar svo sem
atvinnumálum, skipulags-
málum og fleiru. Þeir rífast
um það hver eigi að hafa
forystu nái þeir meirihluta.
Alþýðubandalagið krefst þess
að hafa forystuna með hönd-
um. Framsóknarflokkurinn
er ekki aldeilis þeirrar
skoðunar. Niðurstaða þess, ef
minnihlutaflokkarnir næðu
meirihluta, yrði sú, að öng-
þveiti mundi ríkja við stjórn
borgarinnar. Mikið er hægt
að eyðileggja á fjórum árum.
Það þekkja Reykvíkingar
eftir bitra reynslu síðustu
vinstri stjórnarára.
Þess vegna skiptir nú
miklu, að meirihluti Reyk-
víkinga, hvar sem þeir kunna
að skipa sér í flokk í lands-
málum, taki höndum saman
um að tryggja áframhaldandi
meirihlutastjórn sjálfstæðis-
manna í Reykjavík. Það er
alkunna, að fjölmargir, sem
ekki veita Sjálfstæðisflokkn-
um brautargengi í lands-
málum, hafa stutt meirihluta
flokksins í höfuðborginni til
þess að tryggja henni örugga
og samhenta stjórn. Þessir
kjósendur þurfa til að koma,
ef takast á að tryggja
áframhaldandi meirihluta-
stjórn sjálfstæðismanna í
Reykjavík.
Lokaátakið
er eftir
( Reykjavíkurbréf
•Laugardagur 20. maí»
Prúðu leikararnir
og gestir þeirra
- í kosningaham
Hér á eftir fer dálítil lýsing á
því, hvernig stjórnmálafundur
fyrir borgarstjórnarkosningarnar
fer fram og hvað þaö er einkum og
sér í lagi, sem fulltrúar minni-
hlutaflokkanna leggja áherzlu á í
borgarstjórn Reykjavíkur. Frétta-
maður Morgunblaðsins var
viðstaddur þessar merku umræður
og reynir hann að sjálfsögðu að
lýsa þeim eftir beztu getu. Þó
verður það talsvert erfitt, svo
frumlegar sem þær voru með
köflum, og það skal tekið fram
þegar í upphafi, að fréttamaðurinn
missti af þeirri ræðu, sem hvað
mesta athygli vakti, en það var hið
merka framlag frambjóðanda Al-
þýðubandalagsins til landbúnaðar
á höfuðborgarsvæðinu. Mun hann
þar hafa lagt áherzlu á nauðsyn
þess, að Hljómskálagarðurinn yrði
ekki settur undir malbik, heldur
fengi hann að halda sínu græna
grasi svo nauðsynlegt sem það er
vegna geitahalds hans sjálfs og
væntanlegra kúabúa, sem hann og
fylgismenn hans hyggjast koma
upp á víð og dreif um borgina.
Landsbyggðarmenn munu líta
þetta tiltæki frambjóðanda
Alþýðubandalagsins hornauga,
vegna þess að þeir telja, að
fyrirætlanir hans geti orðið til
þess að framleiðsla mjólkurafurða
aukist stórkostlega og þá að
sjálfsögðu með þeim afleiðingum
að landbúnaðarvörur lækki og
nauðsynlegt verði að auka niður-
greiðslur af útfluttum land-
búnaðarafurðum til muna, en þó
ekki af ostum úr geitamjólk. Hins
vegar bíða borgarbúar eftir því í
ofvæni, að þessir nýju íslenzku
geitarostar komi á markaðinn,
enda er frambjóðandinn fullur af
áhuga á því að komast í borgar-
stjórn til þess að þetta mikla
hagsmunamál fái jákvæða af-
greiðslu hið fyrsta.
Það vakti einnig mikla athygli,
þegar fulltrúar Alþýðubandalags-
ins ræddu um atvinnuástandið í
Reykjavík og sögðu, að hér ríkti
kreppuástand. Það er því ekki að
furða, þó að þeir telji meiri
nauðsyn á því en nokkru sinni að
efla hina sósíalístísku baráttu
sína, svo að allir þeir atvinnuleys-
ingjar, sem nú ráfa um Reykja-
víkurborg, svo að ekki sé talað um
þá sem svelta heilu hungri vegna
kreppunnar miklu, geti a.m.k. búið
við þau kjör, sem tíðkuðust upp úr
1930. Þegar gamall Eyrarkarl frá
kreppuárunum þá heyrði fullyrð-
ingar þessar, datt upp úr honum:
Og við sem héldum, að það hefði
verið kreppa fyrir stríð — en
fulltrúi Alþýðubandalagsins svar-
aði því til, að það hefði ekki verið
nein alvörukreppa miðað við þau
ósköp, sem nú dyndu yfir borgar-
búa Reykjavíkur. Þótti öllum
viðstöddum þetta stórpólitísk
uppgötvun og kominn tími til að
vekja athygli á því ógnarlega
kreppuástandi, sem blasir hvar-
vetna við augum þeirra Alþýðu-
bandalagsmanna í bláu borginni
við sundin blá.
Næsti ræðumaður, ungur full-
trúi Alþýðuflokksins, hafði þungar
áhyggjur af því, að enn væru
íbúðarhús í gömlu bæjarhlutunum
og taldi, að dæmin hefðu sýnt og
sannað, að nauðsynlegt væri að
breyta þeim flestum í leikskóla. Þá
kvað hann upp úr með það, að eitt
helzta stefnuskráratriði jafnaðar-
manna í höfuðborginni væri að
loka helztu götum Vesturbæinga
og breyta þeim í leikvelli fyrir
börn „okkar kratanna", eins og
hann komst svo karlmannlega að
orði. Var hann á þeirri skoðun, að
vel gæti komið til greina, að unga
fólkið i Breiðholti sendi gamla
fólkinu í Vesturbænum börn sín til
fósturs og uppeldis, því það væri
„hræðilegt ástand", hvað mikið
væri af ungu fólki í Breiðholti svo
ekki væri nú talað um allan þann
barnaskara, sem þar hefði safnazt
saman. Var þessari tillögu hans
vel tekið af ýmsum, en þó runnu
grímur á suma Breiðhyltinga, sem
viðstaddir voru fundinn, einkum
ungar konur, en gamalt fólk, sem
þarna var, tók þessari miklu
pólitísku afstöðu með stóískri ró
— enda lofaði kratinn því, að
markmiðiö væri: leikskólar fyrir
aldraða. Munu félagsfræðingar fá
þá tillögu í hendur.
Fulltrúi Framsóknarflokksins,
sem næstur tók til máls, lýsti yfir
því, að 27% af starfskröftum
þeirra, sem vinna við hitaveituna
í Reykjavík, færu í súginn. Fólk
þetta gengi með hendur í vösum
fram eftir öllum degi og væri víða
pottur brotinn í þeim efnum.
Ástæða væri til þess, að starfs-
menn hitaveitunnar og annarra
borgarstofnana reyndu nú að gera
ærlegt handtak, en eins og allir
vissu, væru 27% ekki lítill hluti af
afkastagetu manna, en auk þess
bættust við kaffitímar, matartím-
ar og nokkur prósent færu í
snyrtingu, sem kæmi að sjálfsögðu
mjög hart niður á skattborgurum,
eins og allir vissu. Þetta þótti hin
merkasta ræða og sú pólitíska
afstaða, sem í henni birtist, vakti
marga til umhugsunar um það,
hvernig við skyldi bregðast. En
minnihlutaflokkarnir voru að
sjálfsögðu sammála um að vera
ósammála um það. Þó vakti það
hvað mesta athygli, þegar fulltrúi
Framsóknarflokksins bætti því
enn við, að það væri hið alvarleg-
asta mál, hvernig starfsmenn
borgarinnar leituðu ölium stund-
um að sjálfum sér og það hefði
hent ýmsa þeirra að finna ekki
sjálfan sig vikum og jafnvel
mánuðum saman. Voru viðstaddir
sammála því, að hér væri á
ferðinni slæmt dæmi um pólitíska
upplausn og vanþroska og fulltrú-
ar minnihlutaflokkanna lýstu yfir
því, að þeir mundu leggja höfuð-
kapp á, ef þeir næðu meirihluta í
borginni, að krefjast þess af
starfsmönnum hennar — og jafn-
vel borgarfulltrúum — að þeir
fyndu sjálfa sig, a.m.k. einu sinni
á degi hverjum. Vakti þetta
mikinn fögnuð allra viðstaddra,
jafnvel þeirra sem vinna við
hitaveituna'og að öðrum þjónustu-
störfum í borginni, en fulltrúi
landbúnaðarins í umræðunum
lýsti því þá yfir, að borgarbúar
gætu ekki fundið sjálfa sig innan
um eintómar blikkbeljur og raun-
ar væri ekki unnt að finna sjálfan
sig í nútímaborgum nema í sam-
félagi við kýr og geitur og féll það
að sjálfsögðu vel að stefnuskrá
framsóknarmanna í borgarstjórn-
armálum.
Þegar fulltrúi Sjálfstæðisflokks-
ins lýsti því yfir, að hann væri
fylgjandi því, að hin frjálsa
félagastarfsemi blómgist í borg-
inni, sagði fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins, að það væri engin ástæða
til að styrkja slíka starfsemi
sérstaklega, a.m.k. ekki meðan hún
væri frjáls; öðru máli gegndi um
ófrjálsa félagastarfsemi og runnu
þá tvær grímur á fulltrúa borgar-
stjórnarmeirihlutans, en við-
staddir skemmtu sér vel að vanda
og þá ekki sízt þegar einn af
frambjóðendum Alþýðuflokksins
mótmælti fölsun, sem fram hefði
komið. Var hann spurður hvaða
fölsun það væri, en svaraði því
einu til, að hann mótmælti fölsun-
inni, hver sem hún væri og hvaðan
sem hún kæmi. Hann lagði ríka
áherzlu á þá raúnhæfu hótun við
framþróun borgarinnar eins og