Morgunblaðið - 30.08.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 1978
Bandalag háskólamanna
leggst gegn vísitöluþaki
nú síðast í sjónvarpsþætti s.l.
mánudagskvöld, að ef verðbætur
yrðu greiddar á öll laun, fengi
verkamaður 7000 kr. hækkun, en
prófessor 70.000 kr. Slík fullyrðing
er alger fjarstæða. Hið rétta er, að
ef fullar verðbætur yrðu greiddar
1. september n.k. mundu laun
verkamanns með kr. 155.000 í
mánaðarlaun hækka um kr. 12.555,
en laun prófessors, sem þá verða
kr. 356.000, hækka um tæpar
29.000 kr.
Morgunblaðinu hefur borizt
fréttatilkynning frá Bandalagi
háskóiamanna, þar sem fram
kemur andstaða gegn hugmynd-
um um þak á vísitöluna og segir
í fréttatilkynningunni að ef
miðað sé við 240 þúsund króna
mánaðarlaun mundi þessi ráð-
stöfun spara ríkinu um 100
milljónir króna og telur banda-
lagið furðulegt að stjórn-
málamenn, er mest hafi talað um
frjálsan samningsrétt og að ekki
skuli gengið á gerða kjarasamn-
inga. skuli reiðubúnir að selja
þetta „princip“, eins og það er
orðað, fyrir 100 milljónir kr.
Telur BHM að skerðingin nú
muni ná svo til eingöngu til
félagsmanna BHM og skjóti
skökku við að þeir flokkar, er nú
reyni stjórnarmyndun, virðist
vera að reyna að ná samkomulagi
við ASÍ og BSRB um að skerða
laun félagsmanna BHM.
Fréttatilkynningin fer hér á
eftir.
„í þeim stjórnarmyndunarvið-
ræðum sem fram hafa farið á
undanförnum mánuðum hafa
komið fram ýmsar hugmyndir um
lausn á þeim efnahagsvanda sem
nú4er við 'að etja. Flestar af
þessum tillögum hafa verið 'um
aðgerðir í launa- og skattamálum.
Bandalag háskólamanna varar við
oftrú á að aðgerðir á þeim sviðum
geti leyst efnahagsvanda þjóðar-
innar.
Ein af þeim tillögum sem mikið
hefur verið rædd að undanförnu er
að setja þak á verðlagsbætur,
þ.e.a.s. greiða fullar verðlagsbætur
upp að ákveðnu marki, en síðan
fasta krónutölu. I þessu sambandi
er rétt að minna á tilgang
verðbóta, þ.e. að tryggja kaupmátt
launa, en þeim tilgangi verður ekki
náð nema greiddar séu fullar
verðbætur á öll laun. Séu verðbæt-
ur ákveðnar í krónutölu ráðast
launahlutföll í þjóðfélaginu af
verðbólguhraðanum (sjá meðfylgj-
andi dæmi) en ekki við samninga-
borðið og virðist hinn frjálsi
samningsréttur þá vera orðinn
harla lítils virði.
Rætt hefur verið um að setja
þak á verðiagsbætur á laun, sem
væru einhversstaðar á bilinu
200—250 þúsund á mánuði. Sé
miðað við 240 þús. kr. samnings-
bundin mánaðarlaun mundi þessi
ráðstöfun spara ríkinu u.þ.b. 100
millj. króna á þessu ári miðað við
að samningar ríkisstarfsmanna
hefðu verið settir í gildi 1.
september, og mundi þessi skerð-
ing svo til eingöngu ná til
ríkisstarfsmanna innan BHM.
Efnahagsvandi þjóðarinnar
verður varla leystur með þéssum
100 millj. og furðulegt má teljast,
ef þeir stjórnmálamenn, sem mest
hafa talað um frjálsan samnings-
rétt og að ekki skuli gengið á gerða
kjarasamninga, eru nú reiðubúnir
að selja þetta „princip" fyrir 100
milljónir. Eins og fyrr segir mundi
þessi skerðing ná svo til eingöngu
til félagsmanna BHM og skýtur
því nokkuð skökku við að þeir
flokkar, sem nú reyna stjórnar-
myndun, virðast nú vera að reyna
að ná samkomulagi við ASI og
BSRB um að laun félagsmanná
BHM verði skert.
Því hefur verið haldið fram, og
Verðbætur með
ákveðinni
krónutölu
Hér á eftir eru sýnd áhrif
verðbóta, sem eru ákveðin krónu-
tala, á laun tveggja manna (A og
B). A hefur kr. 60.000 í laun, en
B kr. 90.000. Upphæð verðbótanna
miðast við, að Á fái fullar
verðbætur, en B fái sömu krónu-
tölu og A.
Gert er ráð fyrir 50% verðbólgu
á ári í 5 ár, en launahækkanir
verði engar aðrar en fyrrnefndar
verðbætur.
1975 A kr. 60.000, B kr. 90.000. B
hefur 50% hærri laun.
Verðbætur eru kr. 30.000 (50%
af launum A vegna 50% verð-
bólgu).
1976 A kr. 90.000. B kr. 120.000. B
hefur 33% hærri laun.
Verðbætur eru kr. 45.000 (50%
af launum A).
1977 A kr. 135.000. B kr. 165.000.
B hefur 22% hærri laun.
Verðbætur eru kr. 67.500 (50%
af launum A).
1978 A kr. 202.500. B kr. 232.500.
B hefur 14% hærri laun.
Verðbætur eru kr. 101.250 (50%
af launum A).
1979 A kr. 303.750. B kr. 333.750.
B hefur 9% hærri laun.
Verðbætur eru kr. 151.875 (50%
af launum A).
1980 A kr. 455.625. B kr. 485.625.
B hefur 6% hærri laun.
Eftir því sem verðbólgan er
meiri, því minna verður hlutfallið
milli launaflokkanna með þessu
„verðbóta“-kerfi.“
Vilmundur Gylfason, alþingismaður:
„Hef ekki svo vítt kok að
ég gleypi hvað sem er
9)
„Ég er í þeirri persónulega
einkennilegu stöðu, að ég er nú
að upplifa leiðinlegasta og
subbulegasta sumar sem ég hef
lifað og það finnst mér í
sannleika sagt hart eftir að hafa
verið einn af arkitektum mesta
kosningasigurs í sögu lýðveldis-
ins. Ég vil ekki bera ábyrgð á
langri stjórnmálalegri kreppu í
landinu en ég hef ekki svo vítt
kok að ég gleypi hvað sem er. Ég
verð að sjá stjórnarsamninginn
í heild sinni áður en ég geri upp
hug minn til þessa stjórnarsam-
starfs og ef ég sé ekki að þar sé
stefnt að þeirri kerfisbreytingu
í efnahagsmálum, sem ég tel
nauðsynlega til að komast fyrir
rætur verðbólgumeinsins þá er
tómt mál að tala um minn
stuðning", sagði Vilmundur
Gylfason alþingismaður er Mbl.
spurði hann i gærkvöldi um
viðhorf hans til hugsanlegs
stjórnarsamstarfs Alþýðu-
flokks, Alþyýðubandalags og
Framsóknarflokks. „Þessi mál
eru komin á lokasprettinn og ég
ætti að geta svarað spurningum
Morgunblaðsins ákveðið á
morgun".
„Hér hefur ríkt brjáluð verð-
bólga", sagði Vilmundur, „með
þeim afleiðingum að láglauna-
fólk hefur verið fótum troðið og
alls kyns spilling þrifizt. Ég veit
að með málflutningi okkar fyrir
kosningar vöktum við vonir um
að gegn þessu yrði ráðizt og ég
ætla að standa mína plikt".
Mbl. spurði Vilmund um
afstöðu hans til Olafs Jóhannes-
sonar sem hugsanlegs forsætis-
ráðherra í samstjórn þessara
þriggja flokka. Vilmundur sagði:
„Sérhvert orð sem ég hef sagt og
skrifað, það stendur".
Þegar Mbl. spurði hvort það
væri rétt að hann væri búinn að
tilkynna áhuga sinn á ráðherra-
embætti í ríkisstjórn þessara
þriggja flokka undir forsæti
Ólafs ef viðunandi málefna-
grundvöllur fengist, sagði
Vilmundur: „Ég hef enga slíka
yfirlýsingu gefið á þessu augna-
bliki".
V axtaútreikning-
ar fara einnig í bið
o,
0
80
70
60
50
50
30
20
10
0
Verzlunar- og skrifstofufólk
Verkafólk og iðnaðarmenn
Opinberir starfsmenn
1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977
Ríkisstarfsmenn
hafa hækkað mest
í síðasta hefti Vinnuveitandans er birt tafla um hækkun á kauptaxta launþegahópa
á tímabilinu frá 1971 til og með 1977, og kemur þar fram að á þessu tímabili hafa
kauptaxtar opinberra starfsmanna hækkað mest, þá verkafólks og iðnaðarmanna og
minnst hjá skrifstofu* og verzlunarfólki.
NÝIR vaxtaútreikningar eru meðal
þeirra mörgu þátta viðskipta- og
efnahagslífsins sem eiga að liggja
fyrir þegar upp úr næstu mánaða-
mótum.
I samtali við Morgunblaðið í gær
sagði Jóhannes Nordal seðlabanka-
stjóri, að venjan væri að vextir væru
reiknaðir í kjölfar útreikninga
vísitölu framfærslukostnaðar, sem
enn hefði ekki verið gefin út.
Jóhannes sagði hins vegar að þess
mundi skammt að vænta og þá
mundu verða teknar formlegar
ákvarðanir í vaxtamálunum. Hann
vildi að öðru leyti ekki tjá sig um
málið að svo stöddu^
Anna Þórhallsdóttir:
Um upphaf út-
varpsstarfsemi
Árið 1925 stofnuðu þrír menn
félagið Hjalti Björnsson & Co í
Reykjavík. Þeir voru Hjalti
Björnsson kaupmaður og konsúll,
Sighvatur Blöndahl heildsali og
Gísli Finsen kauprriaður. Þessir
menn fluttu fyrstir inn útvarps-
tæki árið 1924 og nokkru síðar
útvarpsgrammafóna. Þetta voru
Telefunkentæki, sem náðu erlend-
um stöðvum.
Næsti innflytjandi útvarps-
tækja var Snorri B.P. Arnar, hann
flutti inn Philipstæki.
Árið 1930 var Viðtækjaverslun
ríkisins stofnuð. Þetta var einka-
sala. Forstöðumaður hennar var
Sveinn Ingvarsson lögfræðingur.
Þegar hún komst á laggirnar
misstu tækjasalarnir umboð Sitt.
Gísli Finsen hafði kynnt sér
viðgerðir á Telefunkentækjum í
Þýskalandi svo hann var skipaður
fulltrúi og sölumaður hjá þessu
nýja fyrirtæki og starfaði þar
þangað til að einkasalan var lögð
niður árið 1967 og hafði hún þá
starfað í 37 ár. Aðrir, sem störfuðu
þarna allan tímann, voru Filippus
Gunnlaugsson verslunarmaður,
Jóhann Ólafsson bókari og
Kristján Kristjánsson söngvari.
4 menn skipa
skólanefnd Nýja
tónlistarskólans
í FRAMHALDI af frétt er birtist
í Morgunblaðinu i gær um stofnun
Nýja tónlistarskólans er rétt að
geta þess að skólanefnd tónlistar-
skólans skipa eftirtaldir menn:
Árni Bergmann blaðamaður,
Garðar Ingvarsson hagfræðingur,
dr. Gylfi Þ. Gíslason prófessor og
séra Ölafur Skúlason dómprófast-
ur.