Morgunblaðið - 06.09.1978, Side 12

Morgunblaðið - 06.09.1978, Side 12
12 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR, 6. SEPTEMBER 1978 Jón Baldvin Hannibalsson: Köld kveðja MORGUNBLAÐINU hefur borizt bréf, sem Jón Baldvin Hannibalsson hefur sent mennta- málaráðherra vegna húsnæðismála skóla- meistara Menntaskólans á ísafirði. Fer bréf þetta hér á eftir í heild. Hr. menntamálaráðherra Ragnar Arnalds Menntamálaráðuneyti Hverfisgötu 6 101 Reykjavík ísafirði 03.09.78. Erindi: Húsnæðismál skóla- meistaraembættisins við M.í. og lausn skólameistara frá embætti. Bréf ráðuneytis yðar dags 01.09 sl. gefur tilefni til eftirfar- andi athugasemda og leiðrétt- inga: 1. Tilefni tíðra búferlaflutn- inga skólameistarahjóna hafa ævinlega verið hin sömu; þ.e. að greiða fyrir húsnæðismálum kennara, sem ella hefðu ekki fengizt til starfa. Er af þessu tilefni ástæða til að rifja upp, að í fundargerðum undirbúnings- nefndar að stofnun M.I., lét ráðuneytisstjóri hr. Birgir Thor- lacius, bóka eftir sér oftar en einu sinni, að hann teldi tiltækt íbúðarhúsnæði kennara for- sendu þess, að kennarar fengj- ust að skólanum. Væntanlega á þetta líka við um skólameistara. Þetta hefur alla tíð verið ágreiningslaust við ráðuneytið. Reynslan hefur staðfest, að án íbúðarútvegunar hefur verið vonlaust að ráða kennara til starfa. 2. Fjölskyldustærð og fjöldi nýrra kennara hefur verið mis- munandi frá ári til árs. I hvert sinn, sem skólámeistarahjón hafa flutzt búferlum, hefur það verið til þess að láta það púsluspil ganga upp, þannig að tiltækt húsnæði nýttist sem bezt. Fyrir utan að halla réttu máli, þykir mér það lýsa tak- mörkuðum skilningi ráðuneytis yðar á starfsaðstöðu skólameist- ara, þegar gefið er í skyn í bréfi ráðuneytis yðar, að þetta hafi skólameistari gert í óþökk ráðuneytisins og jafnvel í heim- ildarleysi. 3. íbúð sú, sem nefnd er „í skólahúsinu" (hér mun átt við heimavistarbyggingu, þar sem skólahús M.I. er enn óbyggt, eins og ráðuneytinu mun kunn- ugt) var raunar 2 einstaklings- íbúðir, með heimavistargang sem stofu. Haustið 1975 gekk púsluspilið ekki upp, nema með því móti að skólameistarahjón rýmdu einstaklingsíbúðirnar, vegna nýráðinna kennara, sem voru einhleypir eða barnlausir. Að því er varðar „einhliða ákvörðun" skólameistara um að flytja í íbúð fyrrv. sóknarprests, er því til að svara, að sú ákvörðun var tekin í fullu samráði við fyrrv. hæstvirtan ráðherra, og með samþykki hans (sbr. bréf dags. 23.08.77, en þar segir ráðherrann að „þörf Menntaskólans fyrir afnot af íbúðinni (sé) mjög brýn“). Sú Jón Baldvin Hannibalsson. þörf var tilkomin vegna hús- næðisvandræða kennara (sbr. bréf skólameistara dags. 02.11.77). Þar segir: Fyrir skóla- setningu 11.09.77 „varð skóla- meistari að rýma sína íbúð til þess að kennarafjölskylda, sem ella var á götunni, kæmist þar inn“. 4. Fullyrðing ráðuneytis yðar um að skólameistari hafi flutt í íbúð fyrrv. sóknarprests án „tilstillis" ráðuneytis yðar er því fyrir utan að vera ósönn, áburður um embættisafglöp. Skólameistarahjón flytja í um- rædda íbúð skv. leigusamningi, sem ráðuneyti yðar staðfesti. Leigusali gerði það að skilyrði fyrir eins árs leigu, að íbúðin yrði keypt á fjárhagsárinu 1978. Ráðherra gaf fyrirheit um „að þetta ráðuneyti og ráðherra sérstaklega mun(i) vinna að því að heimild fáist til þess að kaupa téða húseign ...“ (bréf 23.08.77). 5. Undirritaður hefur aldrei véfengt góðan vilja fyrrv. hæst- virts ráðherra, Vilhjálms Hjálmarssonar, á að standa við orð sín. Hins vegar hvarflaði aldrei að mér, að ráðherra væri um megn að leysa svo lítilfjör- legt mál, vildi hann á annað borð beita sér. Fordæmi, svo sem kaup á „Víðishúsi" og kaup Kirkjumálaráðuneytis á em- bættisbústað sóknarprests á ísafirði 1977, sem afráðin voru fyrirvaralaust, gáfu ekki tilefni til að ætla það. 6. Það sem síðan hefur gerzt í málinu er eftirfarandi: Að lokinni fjárlagaafgreiðslu 1978 lítur leigusali svo á, að ekki hafi verið staðið við leiguskilmála. Hann segir upp leigusamningi og selur öðrum aðila húseignina. Af því tilefni ritar skólameistari ráðherra bréf (dags. 30.03.78), þar sem tvennt kemur fram: (1) Að hann muni ekki hafa frekari afskipti af húsnæðismálum em- bættis skólameistara og (2) hann leggur fram skilyrta upp- sögn, verði málið ekki leyst. Við þessu bréfi hefur ekkert svar borizt í 5 mánuði — fyrr en nú, að frestur til aðgerða er útrunn- inn og skólameistarahjón á götunni. Þetta þýðir tvennt: (1) Ráðuneytið hefur á 5 mánuðum enga athugasemd gert við mína skilyrtu uppsögn og þar með fallizt á hana. (2) Ella hefði ráðuneytið í tæka tíð fyrir 1. september gert aðrar ráðstafan- ir til húsnæðisútvegunar þ.e. með leiguhúsnæði. Mér er fullkunnugt um, að í maí s.l. barst ráðuneytinu tilboð um sölu á húseign. Því tilboði var fyrst beint til mín, og ég lét það berast áfram til ráðuneytis- ins. Svar ráðuneytisins við því 28. ágúst var auðvitað eftir dúk og disk. Þá var fyrir löngu ljóst, að til annarra ráða varð að grípa, ef vilji var til að leysa málið. 7. Sú staðreynd, að synjað hefur verið um fjárveitingu í þessu skyni á árinu 1978 og nú, skv. bréfi ráðuneytisins, einnig á árinu 1979, er að sjálfsögðu ekki mitt mál, heldur ráðu- neytisins gagnvart fjárveitinga- valdinu. Hefði ráðuneytið viljað leysa málið í tæka tíð, hlaut það þ.a.l. að leita annarra úrræða, þ.e. að leita fyrir sér um leigu á húsnæði. Það vill svo til, að ríkisstofnanir hafa fjölda manna í sinni þjónustu, sem vel eru til þess fallnir, þ.e. bygg- ingaeftirlitsmenn. Það var ekki gert. 8. Skv. bréfi ráðuneytis yðar, væntir það þess, að „ég geri mér Ijósa þá erfiðleika, sem eru á skjótri afgreiðslu máls sem þessa", og vísar málinu á ábyrgð Alþingis. Það er sjálfgefið, að skólameistara við unga mennta- stofnun, sem synjað hefur verið um fjárveitingar til bygginga- framkvæmda s.I. 3 ár, rennur mjög til rifja erfiðleikar ráðu- neytisins — þótt ekki komi það þessu máli við. 9. Hins vegar sýnist nokkuð á skorta, að ráðuneyti yðar hafi í tæka tíð gert sér ljósa þá erfiðleika, sem skólameistari þess hér s.l. 8 ár stendur nú frammi fyrir — beinlínis af þess völdum. Fyrir utan það að vera á götunni með fjölskyldu og bú- slóð á mesta annatíma mínum, og í það mund, sem skólaganga barna er að hefjast, þykir mér snautlegast að þurfa að vera upp á náð vina og kunningja kominn, þegar kemur að mat- málstímum. Þetta er þó vonandi tíma- bundið ástand. Framkoma ráðuneytis yðar við konu mína, fyrrverandi settan skólameistara og kenn- ara við skólann í sjö ár, er samt sýnu verst. Vegna óvissu um húsnæðismál sá hún sér ekki fært að gera ráð fyrir áfram- haldandi starfi við skólann. Að sjálfsögðu hefur verið ráðið í það starf. Kona mín er því ekki aðeins á götunni með 3 börn á skólaskyldualdri heldur líka Jón Gíslason: Bæjarritara ísa- fjarðar svarað í Mbl. birtist 26. f.m. grein eftir undirritaðan með fyrirsögninni „Aðvörun". Megintilgangur hennar var að vekja athygli á hinum mikla háska, sem steðjar nú að þjóð vorri og lífríki landsins vegna hinnar stórkostlegu byltingar á atvinnu- háttum, er hefur orðið á síðustu árum. Þessi þróun, sem lýst er í fyrrnefndri grein minni, hefur verið að gerast undanfarin ár um land allt í meira eða minna mæli. En sökum þess, að ég hef oftast í s.l. hálfan fjórða áratug eytt sumarleyfum mínum á Vestfjörð- um, er mér þessi þróun kunnust þar. Hvernig nokkrum heilvita manni getur til hugar komið að telja fyrrnefnda grein mína árás á Vestfirðinga, er mér hulin ráðgáta. En einmitt þessu heldur bæjar- ritarinn á ísafirði, Magnús Reynir Guðmundsson, fram í grein, sem hann skrifar í Mbl., 2. þ.m. Liggur þó í augum uppi, að ég mundi ekki hafa dvalið á Vestfjörð- um mér til hvíldar og hressingar, ef mér hefði fallið illa við Vestfirð- inga. Og þó að ég hafi vafalaust marga galla eins og aðrir dauðlegir menn, þá er mér óhætt að fullyrða, að við menntunarhroka, sem bæjar- ritarinn bregður mér um, er ég algerlega laus. Raunar hafa ýmsir hinna sannmenntuðustu manna, sem ég hef kynnzt, aldrei í neinn skóla komið. I þeirra hópi eru t.a.m. margir gamlir Vestfirðingar. Gæti ég nefnt mörg nöfn, þó að því skuli sleppt að sinni. Samt get ég ekki stillt mig um að nefna sem dæmi Eggert bónda Reginbaldsson á Kleifum í Seyðisfirði, tengdaföður minn, er margir meðal hinnar eldri kynslóðar við Djúp munu kannast við. Eggert var fæddur 1862 og dó 1956, eða 94 ára að aldri. Þegar fundum okkar bar fyrst saman, var hann kominn yfir áttrætt. Þó að líkamlegt þrek hans væri þá auðvitað tekið að bila, var hann andlega enn ótrúlega skarpur, fylgdist vel með öllu, las mikið og hafði vakandi áhuga á því; sem var að gerast, einkum ef honum fannst það horfa til framfara og heilla. Þessi maður hafði hvorki lært skrift né reikning fyrr en hann var komin yfir fermingu og þá auðvitað án nokkurrar teljandi tilsagnar. Til marks um nákvæmni Eggerts í reikningi má geta þess, að hann leiðrétti einu sinni banka á Isafirði. Var hann þó þá orðinn maður háaldraður. Eggert taldi vexti og vaxtavexti rangt reiknaða af inn- stæðu sinni. Reyndist hann hafa á réttu að standa og var beðinn afsökunar. Margir leituðu líka ráða hjá honum, er þeir áttu í málaferlum. Var haft eftir Jóni Grímssyni, sem lengi stundaði málfræslustörf á ísafirði, að hinir skólagengnu lögfræðingar mættu vara sig á málflutningi Eggerts Reginbalds- sonar. Hjá honum kvað við annan tón en hjá unglingi einum á Vestfjörðum, sem lét svo um mælt fyrir skömmu: „Ég vildi, að nýi kennarinn yrði sem allra lélegastur, því að þá þurfum við svo lítið að læra.“ Bæjarritarinn á ísafirði gerir mér þann greiða að birta langar klausur úr fyrrnefndri grein minni. En þegar hann fer að leggja út af þeim, hefur hann sama hátt á og ónefnd persóna, þegar hún er að glugga í Biblíuna: Hann les allt öfugt. Er það árás á Vestfirðinga að benda á þá hættu, sem lífríki við ísafjaðrardjúp virðist nú búin? Eru eftirfarandi orð bæjarritarans við- hlítandi skýring: „Það undrar mig eigi, eftir að hafa lesið þann óhróður, sem íbúar „Karvelíu" (Vestfjarða) eru bornir í ritsmíð- inni, að marflær og síldartorfur skuli hverfa með öllu úr Seyðisfirði þann tíma, sem doktorinn dvelst þar í sumarhúsi sínu. Flærnar, að ég tali nú ekki um blessaða síldina, þola varla slíkt sambýli við orðljót- an, illa hugsandi, gamlan mann?“ (Var bæjarritarinn ekki að tala um að ég hefði einhversstaðar í minni grein mátt hafa lýsingarorðin færri?) Ekki verður betur séð en að bæjarritarinn staðfesti með þessu orðbragði sínu átakanlega þann ugg, sem ég lét í ljós í grein minni, um að eitthvað væri athugavert við menningarástand hinnar yngri kyn- slóðar vestra. Hins vegar þætti mér ekki ólíklegt, að bæjarstjórnin tryggði sér með þessum rithætti örugglega sæti á framboðslista Karvelinga í næstu kosningum. (Annars skal tekið skýrt fram, að undirritaður er ekki höfundur nafnsins „Karvelíu". Þann „heiður" eiga einhverjir grínistar hér syðra, sem voru að gera að gamni sínu í síðustu kosningum, enda var það tekið fram í grein minni). Ef undirritaður hefði jafn óheillavænleg áhrif á lífríki Seyðis- fjarðar og bæjarritarinn vill vera láta, þá hefðu þau átt að koma fyrr fram en á síðastliðnum 2—3 árum, þar sem ég er búinn að dveljast þar í nokkrar vikur nær því á hverju sumri í s.l. 35 ár. Röksemdafærsla hans, ef röksemdafærslu skyldi kalla, minnir einmitt á þann barnaskap, sem fram kom í þing- ræðu Karvels Pálmasonar hérna um árið, þegar hann var að fjalla um launakjör prófessora við Há- skóla íslands. Ef satt skal segja, eru þau svo léleg, að það má furðu gegna, að jafn ágætir menn, sem íslenzkir prófessorar eru, skuli sætta sig við þau. Flestir þessara manna hafa til að bera menntun, sem gæti tryggt þeim atvinnu á alþjóðlegum vettvangi, þar sem þeir gætu átt kost á stöðum í sínum greinum fyrir margfalt hærri laun. Það mun því fyrst og fremst vera af ræktarsemi við ættjörðina, sem þeir, góðu heilli, starfa við Háskóla Islands. Og svo ber einnig að minnast hins fornkveðna: „Römm er sú taug/ er rekka dregur/ föðurtúna til.“ Hvað Bjarna prófessor Guðnason snertir og orðbragð hans, þá læt ég hann um að svara fyrir sig. Nú ætla ég að leyfa mér að vitna orðrétt í þann kafla greinar minnar, sem er þungamiðja hennar: „Nú þegar sjást þess glögg merki, að siðmenningu hrakar geigvænlega, eigi aðeins f „Karvelíu“, heldur og um land allt. Hefur siðspilling þessi siglt f kjölfar hinna nýju atvinnuhátta. Unglingar, jafnvel innan fermingar, vinna nótt og nýtan dag við færiband verksmiðj- unnar eða fiskiðjuversins. Þeir hafa hvorki tfma né tækifæri til að mannast. beir eru orðnir óaðskilj- lagnús Keynír Gudmundss Dr. Jón Gíslason veit- ist að Vestfirðingum Kg hef nú heðid í nokkra tlaga væri hugsjónamaður, sem herðist Dr. Jón segir sögu af ungum kel'tir })ví a<> einhver hinna vesolu fyrir styttri vinnudegi og hættum manni, sem var að vinna við sem skortir hæði kjorum íslendinga, þannig að þeir_húsgrunn, og_ hefðu fleiri tómstundir^ „Karvt almennJ séu orð d| í undirs] samskipt| það eklj skólak þanizfl

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.