Morgunblaðið - 17.09.1978, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. SEPTEMBER 1978
7
„Ég á úr tvennu vöndu
aö ráöa: Mig langar aö
fara héöan og lifa meö
Kristi... en yðar vegna er
það nauösynlegra, að ég
haldi áfram aö lifa í
líkamanum," skrifar Páll
Filippímönnum (1. kap.)
og hefur skömmu fyrr í
bré'finu sagt þeim þá
afdráttarlausu sannfær-
ingu sína, að dauðinn
verði sér ávinningur, þaö
líf, sem bíöi handan viö
dagrenningu dauöans, sé
miklu betra en baráttan
hér á jörðu.
Þótt sitt hvað sé það í
guöfræöi Páls, sem erfitt
er aö finna staö í orðum
Jesú, eins og guöspjöllin
flytja þau, krystallast í
þessum orðum hans
meginmál meistarans:
um dýrðarvist hærri heima
og dveljist á dekkri og
lægri sviöum til þess aö
líkna þar og leysa úr
fjötrum og bera þar syndir
annarra, þjást þar og bera
byröar þeirra. Ég veit ekki
hvort þessi hugmynd hef-
ur veriö betur túlkuð í
íslenzkum bókmenntum
en í leikriti Einars H.
Kvarans: Syndir annarra,
en þar segir lífsreynd,
gömul kona viö unga,
niöurbrotna konu: „Þaö
háleitasta og göfugasta er
þaö, aö vera trúað fyrir því
aö bera syndir annarra".
Þessi hugmynd er auð-
vitaö sótt í kjarna kristinn-
ar kenningar um kærleika
og fórnarvilja Guös. Meö
einstæöum hætti birtist
hún í krossdauöa Krists,
dásamlegri, því aö þær
sýna eininguna aö baki
fjölbreytninnar í trúar-
brögðunum, hinn eina
Guö aö baki alls, hina einu
uppsprettu, sem öll trúar-
brögö hafa ausið af, þótt
sumir ausi upp í skjólum
sínum gruggugu vatni en
aörir blátæru bergvatni úr
uppsprettulindinni sjálfri.
Margir hinna vitrustu
þeirra manna, sem við
rannsóknir á hinum marg-
víslegu trúarbrögðum
mannkyns hafa fengizt á
síöari tímum, hafa leitt
ómótmælanleg sannindi í
Ijós, sem nægja mættu til
aö vekja frjálslyndi og
umburðarlyndi með þeim,
sem önnur trúform og
trúarbrögö aðhyllast, og
þó á þetta enn langt í
„YÐAR VEGNA”
„Yöar vegna“, yöar vegna
er ég fús á aö lifa erfiö-
leika og stríö, yðar vegna
er ég albúinn þess aö
hafna dýröarlífi því, sem
dauöinn opnar mér, yöar
vegna skal ég glaður færa
þá fórn.
Sú hugsjón, að fórna
dýrðarlífi hærri heima
vegna þeirra, sem á lægri
sviðum tilverunnar lifa, er
ævaforn í heimi trúar-
bragðanna og enginn veit,
hve gömul hún er eöa hvar
hún vaknaði fyrst á jöröu.
Fagra túlkun hefur þessi
hugmynd hlotiö í Búddha-
dómi löngu fyrr en kristinn
dómur varö til. Þar segir
helgisögn, aö þegar „Ijós
Asíu“, meistarinn Búddha
hafi náö fullkomnun og
mátt hverfa frá reynslu,
þjáningum og þraut inn í
eilífa dýröarsælu Nirvana
hafi hann fórnað henni
vegna manna á jöröu,
horfið frá hliðum Nirvana
og stigiö aftur niöur í
jarðneskan heim til þess
aö lifa þar, bera byrðar
annarra, þjást fyrir þá.
Þessi ævaforna indverska
helgisögn er hliöstæö orö-
um Páls til vinanna í
Filippíborg: „Mig langar til
aö fara héöan og vera
meö Kristi... en yðar
vegna er þaö nauösyn-
legra aö ég haldi áfram aö
lifa í líkarnanum“.
Enn er þessi hugmynd
víöa á ferö í ritum dul-
hyggjumanna og í bók-
menntum spíritismans.
Þar er kennt aö fagrar,
þroskaöar sálir neiti sér
fórn hans á Golgata, og
þó ekki síöur en hinni
fornu kirkjukenningu um
holdtekju hans. Sú kenn-
ing segir, aö knúinn kær-
leika til manna á jöröu hafi
Guðs eilífi sonur kvatt
dýröarlíf Guös háu heima
stigiö niöur til jaröarinnar
og gengiö aö öllu undir
mannleg kjör til aö líða
þar, lifa, kenna, þjást og
deyja fyrir mennina. Um
þann háa leyndardóm hins
fórnandi kærleika kemst
Páll postuli svo aö orði í
bréfi til Korintumanna:
„Þér þekkiö náö Drottins
vors Jesú Krists, aö hann
þótt ríkur væri (á himnum)
gjöröist yöar vegna
fátækur, svo aö þér
auðguðust af fátækt
hans“.
Þessi fagra hugmynd
um holdtekju Krists, fæö-.
ingu hans til jaröar, er ein
fegursta stjarnan á himni
hinna guðfræöilegu kenn-
inga um hann, og þó er
hliðstæð kenning til í
öörum trúarbrögöum
mörgum öldum eldri en
kristinn dómur. Þetta er
eitt dæmi þess af mörg-
um, hve sömu hugmyndir
má finna í trúarheiminum í
ýmsum trúarbrögöum á
ýmsum öldum. Þröngsýnir
menn hneykslast og þola
ekki á þetta minnzt og
vekja þannig hjá hugsandi
mönnum, sem vita betur
tortryggni í garö kristilegr-
ar boöunar. Öörum gera
þessar auösæju staö-
reyndir trúarbragöaheim-
inn miklu merkilegri, miklu
land. Átakanlega minna
okkur á þaö fregnirnar frá
íran síðustu vikur. Þar
hafa glórulausir ofsatrúar-
menn hafið uppreisn, sem
engan veginn sér fyrir
endann á, gegn valdhöfum
sem vilja leiöa þjóöina til
meira frjálsræöis, meiri
jafnaöar lífskjaranna og
meiri mannréttinda, sem
sízt er vanþörf á þar í
landi, og til þess njóta
þessir öfgafullu heitttrúar-
menn á Múhameð og
Kóraninn liðsinnis hinna
guölausu valdhafa í Kreml!
Ófgarnar taka saman
höndum. Þó er þess skylt
aö geta, aö innan
múhameöstrúar eru víða
um lönd þar sem hún er
sterkust ráöandi stefnur
ólíkar mjög þeirri sem
ræöur í Iran.
„Yöar vegna“ — vildi
Páll postuli fús halda
áfram þyrnum stráöan veg
þótt hann þráöi lausn og
líf handan dauöans, sem
hann vissi aö var miklu
betri. Er kristnin á okkar
tímum gegnsýrö þeim
fórnarvilja hans? Hvaö um
þjóðmálabaráttuna, kjara-
deilurnar, togstreitu stétt-
anna og samskipti ein-
staklinganna í þjóðfélagi
okkar? „Yöar vegna“ er
þó kjarnaatriöi þess, sem
meistari kristninnar kom
til aö lifa fyrir, boöa, þjást
fyrir og deyja. Undir
merkjum hans í kristnu
þjóðfélagi teljast þó ná-
lega allir íslendingar vilja
lifa. En er okkur alvara?
SKYNDIMYNDIR
Vandaöar litmyndir
í öll skírteini.
barna&fþlskyldu-
Ijósmyndir
AJSRJRSTRíTI 6 SíMI 12644
nálar
BUÐIN
SKIPHOLTI 19 R.
SÍMI 29800 (5 LÍNUR)
27 ÁR í FARARBRODDI
Enginn kemst
hjá æfingu
ef hann vill tala erlend tungumál.
Æfinguna færöu hjá okkur í Mími.
Hin vinsælu kvöldnámskeiö fyrir fullorðna hefjast á
fimmtudag.
Síöasta innritunarvika.
Sími 10004 og 11109.
mmM^^mmmm^ma^^^mm^^mmammJ
aifa
vcazioni
'iridustriali
'FIAT-OM
Bátadieselvélar
50—540 HÖ
Ferskvatnskældar
Léttar — Öruggar — Ódýrar
Sýningarvél á staðnum.
BARC0
báta- og vélaverzlun, Lyngási 6, Garðabæ,
símar 53322, 52277.
Einkaumboö fyrir AIFO-FIAT i íslandi.
Rimla-
huróir
2 breiddir, 4 hæóir
Kúreka-
hlid
3 breiddir
Akurvik Akureyri,
Brimnes,
Vestmannaeyjum.
Hurðir h.f.
Skeifunni 13, sími 81655