Morgunblaðið - 24.12.1978, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. DESEMBER1978
25
Umsjón: Séiv Jón Dalbú Hróbjartsson
Séra Kart Siffurbjórnsson
Siffuröur Pdlsson
DROraNSDEGI
Skrásetmng
heimsbyggdarinnar
En það bar. til um
þessar mundir, að boð
kom frá Ágústus keisara
um að skrásetja skyldi
alla heimsbyggðina. Þetta
var fyrsta skrásetningin
er gjörð var, þá er
Kýreníus var landstjóri á
Sýrlandi. (Lúk. 2:1-2).
Þessi atburður, skrá-
setning „allrar heims-
byggðarinnar" er tengdur
minningunni um fæðingu
Jesú órjúfanlegum bönd-
um. Ýmsir hafa því orðið
tií að spyrja: Gerðist
þetta
í raun og veru i
Hvað var þarna á ferð-
inni? Hvernig fór þetta
fram?
Sumarið 30 f. Kr. lagði
Ágústus keisari í Róm
Egyptaland undir sig.
Egyptaland hafði verið
hin sígilda fyrirmynd
skattheimtunnar allt frá
dögum faróanna. Hið
egyptska skattheimtu-
kerfi var tekið upp með
ýmsum staðbundnum
breytingum í öllu róm:
verska heimsveldinu. I
janúar árið 27 f. Kr. hóf
Ágústus endurskipulagn-
ingu ríkisins og sama ár
hófst umfangsmikil
skrásetning vegna skatt-
heimtunnar í Gallíu. Þessi
skrásetning stóð í 40 ár.
Samkvæmt rómverskum
réttarreglum varð unnið
land sjálfkrafa eign róm-
verja. Skattlagningin
grundvallaðist á því að
notendur landsins
(ábúendur) voru gerðir
skyldir að gjalda keisar-
anum skatt. Af þessum
sökum fól skrásetningin í
sér umfangsmikið mat og
skrásetningu jarða og
annarra eigna.
Á Sýrlandi hófst skrán-
ingin nokkru síðar. Þessi
skattaskráning fól í sér
tvo meginþætti. í fyrstu
fór fram nákvæm skrán-
ing einstaklinga og eigna
þeirra. Hver og einn varð
að koma til þess staðar
sem hann var kallaður til.
Þar fór fram nákvæm
skráning upplýsinga um
hvern einstakling auk
þess sem gefin var ítarleg
„skattaskýrsla", sem
undirrituð var af viðkom-
andi sem jafnframt sór
þess eið að rétt væri „talið
fram“. Til þess að fá sem
gleggsta og réttasta mynd
af skyldum skattgreið-
enda var 'umfram allt
krafist nákvæms mats á
landareignum auk
nákvæmrar skráningar
eignarréttar. Það er frá
þessum upphafsþætti
skrásetningarinnar sem
sagt er frá í Lúkasarguð-
spjalli. Síðari þátturinn,
sjálf skattlagningin, fór
fram síðar.
En hvernig stóð á því að
Jósef og María voru kölluð
alla leið til Betleham,
norðan úr Galíleu? Og
hvers vegna gat María,
þunguð konan, ekki fengið
að vera heima?
í hinum rómversku
skattalögum stóð: Hver sá
er á jarðeign utan þess
héraðs sem hann býr í,
skal gefa skýrslu sína þar
sem jarðeign hans er.
JÖL
4. sunnudagur í aðventu — aðfangadagur jóla.
Yður er í dag FRELSARI FÆDDUR, sem er Kristur Drottinn...
I dag erfjórdi sunnudagur í aðventu og í ár ber aðfangadag upp á þennan dag. Aðfomri venju gengur
jólahátí9in í garð kl. 18 í kvöld. Um leið og kveikt er á jólatrénu er kjörið að eiga litla helgistund
fjölskyldunnar við jólatréÖ.
Allir: I nafni Guðs, föður, sonar og heilags anda. Amen.
Einn: Grenitréð minnir okkur á Jesú. Þegsr önnur tré fella lauf og standa döpur og dökk í snjó og kulda
vetrarins, þá lifir það, sígrænt og ferskt, eins og tákn vonarinnar um vor og yl, tákn lífsins, sem sigrar
dauðann. Grenitréð ber kross á hverri grein. Sá, sem á jólunum fœddist, gaf líf sitt fyrir okkur á krossi.
Hann dó, svo að við mœttum lifa.
Við kveikjum Ijós á jólatrénu. Ljósið skín í myrkrinu. Jesús erfœddur, Jesús er Ijós heimsins.
Les jólaguðspjallið i Lúk. 2,1 — U.
Biðjum: Við þökkum þér, góði Guðfyrir það, að þú gafst okkur Jesús Krist til að hjálpa okkur og öllum
mönnum. Gef öllum mönnum Ijós í myrkri, hönd til að styðjast við, framtíð með þér. Gef öllum heimi
gleðileg jól.
Við syngjum saman jólasálminn í Betlehem er bam oss fætt, nr. 73 í sálmábókinni.
„ Yður er í dag frelsari fædduru — Þessi boðskapur
fær nú enn að hljóma um alla heimsbyggðina. Það er
ekki verið að boða ný tíðindi, þau eru bráðum 2000 ára,
en alltaf hljóma þau sem ný. Hvers vegna ? Vegna þess
að þessi boðskapur kom að ofan, hann er Guðs orð, og
Guðs orð er alltaf nýtt.
Fagnaðarerindi jólanna hefur yfir sér alveg
sérstakan blæ. Það lýsir upp skammdegið með
einstæðum hætti, enda er enginn boðskapur merki-
Iegri sem hljómað hefur á þessari jörð. „Yður er í dag
frelsari fæddur“. Hvað þýðir þetta? Það þýðir að Guð
var að gerast maður til þess að frelsa fallinn heim.
Guð var að uppfylla löngu gefið fyrirheit í
hjálpræðissögu sinni og það varð með þessum hætti.
Guð snerti jörðina á þann veg að hún varð ekki söm
eftir. Þessi snerting er svo merkileg að ekkert jafnast
á við hana fyrr né síðar, hún er einstök.
Þegar þetta er haft í huga, þá er ekki undarlegt þótt
undur og stórmerki hafi gerst úti á Betlehemsvöllum
þessa umræddu nótt. Guð varð að koma boðskapnum á
framfæri á þann hátt að hann kæmist örugglega til
skila. Koma engilsins til hirðarína verður ekki
undarleg né óskiljanleg þegar haft er í huga hvað var
að gerast. Sama er að segja um dýrðarsönginn sem
hljómaði um himinhvolfið, hann verður það eðlileg-
asta af öllu. Guð var að vitja lýðs síns, þess vegna var
himinn opinn með sérstökum hætti.
Á þessum jólum er himininn líka opinn, því það er
hann alltaf þegar Guðs orð hljómar. Spurningin er
hvort við viljum taka við boðskap engilsins, hvort við
viljum leyfa tónum himinsins að hljóma með þeim
afleiðingum að við skundum tiljötunnar til þess að sjá
Jesúm. Biðjum góðan Guð að opna svo hjörtu okkar á
þessum jólum að friður jólanna nái að snerta þau og
umbreyta þeim. Að eiga frið Guðs er að vera í
samræmi við vilja Guðs og það erum við þegar við
stöndum hjá jötunni og lútum honum sem þar liggur,
því hann er Drottinn, kominn til að frelsa okkur frá
synd og'dauða. „Dýrð sé Guði í upphæðum og friður á
jörðu með þeim mönnum sem hann hefur velþóknun
á.u
Skatt af jarðeignum skal
greiða því sveitarfélagi
sem jarðeign hans til-
heyiir. — Þessi lagagrein
setti sérstakan svip á
skrásetninguna í
Gyðingalandi. Hér var
ekki fyrst og fremst um
stóreignir að ræða sem
menn í öðrum héruðum
áttu, heldur í miklu ríkara
mæli „föðurleifðir" sem
erfitt var að ákvarða um
eignarrétt á og þar af
leiðandi ekki auðvelt að
komast til botns í því hver
greiða skyldi skatt af
landareigninni. Rómverj-
arnir höfðu því ekki önnur
úrræði en þau að leggja
eignarhald á landið, skrá-
setja það og virða, og
kalla síðan til þá sem að
einhverju eða öllu leyti
gerðu kröfu til að vera
eigendur þess. Sá sem gaf
sig fram var skráður,
eignarréttur hans sann-
prófaður og eignarhluti
hans metinn til skatts.
Við skráningu skatt-
borgara Ítalíu nægði það
að heimilisfaðirinn kæmi
til skráningar og gæfi
upplýsingar þær sem
skattayfirvöld voru að
slægjast eftir. Samkvæmt
þessu hefði María róleg
getað setið heima. En hér
var ekki um venjulega
skattskráningu fullgildra
borgara í hinu rómverska
ríki að ræða. Þetta var
fyrsta skráningin í þessu
skattlandi og á henni var
ekki tekið með neinum
silkihönskum. Hér var
sérhver þegn skyldur að
koma til skráningar og
veita persónulegar upp-
lýsingar um hvaðeina,
skrifa undir „skýrsluna"
og sverja keisaranum eið.
Endalausar yfirheyrslur
og sannprófanir. Konurn-
ar urðu einnig að koma til
skráningar. Skattayfir-
völdin tóku ekkert tillit til
sjúkra eða barnshafandi
kvenna. „Fór þá einnig
Jósef úr Galíleu frá borg-
inni Nasaret upp til
Júdeu, til borgar Davíðs,
sem heitir Betlehem, því
hann var af húsi og
kynþætti Davíðs, til þess
að láta skrásetja sig,
ásamt Maríu heitkonu
sinni, sem þá var þunguð."
BIBLÍU-
LESTUR
Vikuna 24.—30.
desember.
Sunnudagur 24. des. Jes. 9.
2-7
Mánudagur 25. des. Lúk 2.
1-20
Þriðjudagur 2fi. des. Matt.
23.34-39
MiÖvikudagur 27. des. Ilebr.
2.1-18
Fimmtudagur 28. des. Hebr.
3. 1-19
Föstudagur 29. des. Lúk. 3.
1-9
Laugardagur 30. des. Lúk.
3.10-20