Morgunblaðið - 19.01.1979, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. JANUAR 1979
Hundaæði senn
á öllu Jótlandi?
UNDANFAIÍIN ár hafa Danir háð misheppnaáa «k Kaiínslitla baráttu
líejjn því að hundaæði hreiðist út um Danmdrku. en fyrir nokkrum
árum varð þess vart. að refir við vestur-þýzku landamærin va’ru með
smitandi hundaæði. Nýlesa fannst svo sýktur refur 20 kílómetra fyrir
norðaustan bæinn Itibe við vesturströnd Jótlands. ojí bendir það til
þess. að sjúkdómurinn breiðist út norður á bójfinn. Fyrir skiimmu lýsti
sérfræðinjíur diinsku veiðimálaskrifstofunnar. að ef ekki yrði breytt
um aðferðir í baráttunni við sjúkdóminn breiddist hann út um allan
Jótlandsskajía á fáum árum.
Hinj;að til hafa dönsk yfirvöld
einkum reynt að stemma stijíu við
Veður
Akureyri 6 skýjað
Amsterdam -1 skýjað
AÞena 8 heiðskírt
Berlín -1 skýjað
Brussel -2 skýjað
Chicago -1 skýjað
Frankfurt -3 skýjað
Genf -2 skýjað
Helsinki -2 skýjað
Jerúsalem 14 heiðskírt
Jóhannesarb. 28 skýjað
Kaupmannah. -1 skýjað
Lissabon 12 heiðskírt
London 3 rigning
Los Angeles 17 léttskýjað
Madríd 10 rigning
Miami 24 skýjað heíðskirt
Moskva -10
New York 3 skýjað
Osló -1 skýjað
París -1 skýjað
Rio De Janeiro 29 léttskýjað
Rómaborg 0 heiöskírt •
5tokkhólmur 0 skýjað
Tel Aviv 17 heiðskírt
Tókýó 13 rigning
Vínarborg -4 skýjað
útbreiðslu hundaæðis með því að
dæla jjasi inn í refagreni. Sérfræð-
injíur veiðimálaskrifstofunnar
telur þessa aðferð jíagnslitla oj;
hefur barizt án áranjíurs fyrir því
að þvert yfir Jótlandsskaga yrðu
búin til eiturbelti sem ættu að
stöðva refinn. Herferðin j;ej;n
hundaæðinu hefur hingað til verið
í höndum dönsku'dýralækninj;a-
skrifstofunnar oj; hefur þessum
huj;myndum veiðimálaskrif-
stofunnar verið hafnað það sem af
er.
Sérfræðinj;ur veiðimálaskrif-
stofunnar sej;ir, að á þessum
árstíma sé mest hætta á útbreiðslu
hundaæðis, því nú para refir sig og
fara þá karldýrin víða og slást við
önnur karldýr um kvendýrin.
Kosningarnar á Grænlandi:
í>orri kjósenda
med heimastjórn
Godthaab. Grænlandi. 18. janúar. Reuter. v
Með yfirgnæfandi meirihluta atkvæða greiddu
Grænlendingar atkvæði með heimastjórn í kosningum í
landinu í gær. Kjörsókn var meiri en almennt gerist í
landinu. eða 63 af hundraði. Þegar talin höfðu verið 99 af
hundraði greiddra atkvæða var staðan sú að 70 af
hundraði kjósenda höfðu kosið heimastjórn, en 26 af
hundraði höfðu greitt atkvæði gegn heimastjórn.
ráðs sem Danir og Grænlendingar
skipa.
Eiturgasi dælt inn í reíagreni í
skógi við vestur-þýzku landamær-
in. Sérfræðingar telja þessa
aðferð í haráttunni við útbreiðslu
hundaa'ðis ekki nógu árangurs-
ríka.
Þegar úrslitin lágu fyrir söfnuð-
ust íbúar Godthaab saman á
götum bæjarins og sungu hástöf-
um bandaríska negrasálminn „We
Shall Overcome“.
Anker Jörgensen forsætisráð-
herra Danmerkur sagði í morgun
að hann væri ánægður með
úrslitin, en þau þýða að Danir eru
ekki lengur mesta nýlenduveldi
Evrópu.
Með heimastjórn frá Grænlend-
ingar full yfirráð á fimm árum
yfir stjórnun sveitarfélaga, skól-
um, útvarpi og sjónvarpi, skatta-
málum og fiskveiðimálum. Utan-
ríkismál, varnarmál, dómsmál og
stjórnun náttúruaðlinda verða
áfram undir stjórn sameiginlegs
Fjöldamorðin í Svíþjóð:
Ennfremur verður tatu tunga
Grændlendinga, en danska annað
mál þeirra.
Hinn 1. maí næstkomandi verð-
ur sett á iaggirnar fjögurra manna
stjórnarráð sem skipað verður
samkvæmt úrslitum almennra
kosninga 1. apríl. Þetta ráð mun
smátt og smátt taka við stjórnun
málaflokka af Grænlandsmála-
ráðuneytinu í Kaupmannahöfn.
Grænlendingar munu áfram
hljóta verulega fjárhagsaðstoð frá
Dönum. Ennfremur eiga Græn-
lendingar nú kost á því að skera
alveg úr því sjálfir hvort þeir vilji
áfram vera aðilar að Efnahags-
bandalagi Evrópu.
Fyrirhugað var
að loka deildinni
Stokkhólmi 18. jan.. frá Önnu Bjarnadóttur. íréttaritara Mbl.
HINN átján ára gamli starfsmaður Östra-sjúkrahússins í
Malmö, sem viðurkenndi á föstudag að hafa framið
fjöldamorð á deild sjúkrahússins, sem hann starfaði við,
var ákærður á mánudag fyrir 20 morð og 5
morðtilraunir.
Varaðir við
hernaðaríhlutun
Wa.shinj(ton, 18. janúar. Rcuter.
JIMMY Carter Bandaríkjaforseti
sagði í dag á fundi með frétta-
mönnum, að Bandaríkjamenn hefðu
varað Sovétmenn og Víetnama við
hernaðaríhlutun í Kamhódíu sem
gæti ögrað Thailandi.
Carter sagði. að viðvörun þeirra
til Sovétmanna væri fyrst og fremst
til komin vegna þess að Vfetnamar
væru með sovézk vopn.
Pilturinn mun sæta geðrann-
sókn en ákærandinn, Sten Runer-
heim, sagði á blaðamannafundi, að
nú fyrst væri að renna upp fyrir
piltinum, að hann hefði framið
glæp. Á föstudag, þegar hann
viðurkenndi morðin, var honum
ekki ljóst, að honum yrði hegnt
fyrir athæfi sitt, heldur hélt hann
að hann fengi að fara heim og að
allt yrði í lagi þar sem hann hefði
játað. Starfsmanninum hefur ver-
ið lýst þannig, að hann sé ekki eins
og fólk er flest og að hann hafi átt
erfitt með að vinna með öðrum, þó
að hann hafi ávallt komið vel fram
við starfsfólkið.
Enn hefur ekki fengizt skýring
frá piltinum á því, hvers vegna
hann myrti sjúklingana. Hann
byrlaði þeim Fenol-þvottalög, sem
blandaður er vatni við hreingern-
ingar á sjúkrahúsinu, en sjúkling-
unum gaf pilturinn löginn óbland-
aðan í ávaxtasafa. Hugmyndina að
því að nota þvottalöginn segist
hann hafa fengið þegar hann las á
brúsann, en þar er varað við því að
taka inn þvottalöginn. Pilturinn
segist hafa vorkennt sjúklingun-
Urslitin endurspegla
vilja Grænlendinga
— segir grænlenzk kona, búsett hér á landi
„NEI. ÞESSI úrslit koma mér
ékki á óvart. Þau eru í sam-
ræmi við almennan vilja íbúa
Grænlands. en þar hefur verið
mikill áhugi á heimastjórnar-
málinu." sagði Benedikta Þor-
steinsson skrifstofumaður hjá
Norræna félaginu í viðtali við
Mbl. í gær. Benedikta er
gramlenzk að uppruna. fædd og
uppalin nálægt Julianchaah, en
giftist til ísiands fyrir nokkr-
um árum. Maður Benediktu.
Guðmundur Þorsteinsson. er
formaður Grænlandsfélagsins
á íslandi.
Benedikta sagði, að mikill
áhugi hefði lengi verið á því á
Grænlandi að landið fengi
heimastjórn. „Og ég held einnig
að það hljóti að vera vilji
Grænlendinga að landið fái á
endanum fullt sjálfstæði.
Heimastjórn er vissulega spor í
rétta átt, og ég held að menn
telji að fullt sjálfstæði komi
síðar, enda er það eiginlega
sjálfsagður hlutur í augum
Grænlendinga," sagði Bene-
dikta.
it 11 II
Benedikta Þorsteinsson.
Ljósm. Mbl. Emilía.
Eins og fram kemur í frétt
hér á síðunni var kjörsókn meiri
en almennt gerist á Grænlandi.
Sagði Benedikta að skýringin á
þessu væri án efa hinn mikli
áhugi Grænlendinga á málinu.
Aðspurð sagðist hún ekki telja
að kjörsóknin og úrslitin endur-
spegluðu hatur Grænlendinga
út í Dani, slíkt hatur væri vart
hægt að tala um í raun og veru.
Þá sagði Benedikta að án efa
væri mikill áhugi meðal Græn-
lendinga á að samskipti íslend-
inga og Grænlendinga ykjust og
ætti þessi nýi áfangi í málefnum
Grænlands að auðvelda slík
samskipti. „En Grænlendingar
hafa haft mikið á sinni könnu
undanfarið og hafa því ekki
getað sinnt þessum málum. Ef
til vill gefst þeim nú brátt tími
til að huga að auknum sam-
skiptum við íslendinga," sagði
Benedikta.
Faðir Benediktu er fjárbóndi
skammt frá Julianehaab í Suð-
ur-Grænlandi. Kvaðst Bene-
dikta ekki vera nógu kunnug
afstöðu grænlenzkra fjárbænda
almennt til heimastjórnar og til
aðildar að Efnahagsbandalagi
Evrópu, sem Grænlendingar í
heild voru á móti árið 1973.
Sagðist hún telja að aðildin að
EBE hefði komið sumum bænd-
um vel en alls ekki öllum, og því
væri afstaða þeirra að líkindum
nokkuð mismunandi.
um. Hann hefur játað að þekkja til
umræðu í Jandinu um líknarmorð,
en segist ekki hafa orðið fyrir
áhrifum af henni.
Á langlegudeildinni þar sem
pilturinn starfaði eru 50 sjúkling-
ar sem þjást af „senil demens“ eða
ellihrumleika á mjög háu stigi.
Ungt fólk sem starfar á þess konar
deildum segist verða fyrir miklu
áfalli í f.vrstu þegar það sér hversu
þungt sjúklingarnir eru haldnir.
Nú hefur verið bent á, að ekki sé
rétt að láta ungt fólk hefja starf
við svo erfiðar deildir án menntun-
ar eða undirbúnings.
Síðan pilturinn hóf störf við
Östra-sjúkrahúsið í október hafa
29 sjúklingar á deildinni sem hann
starfaði við látizt. Fyrirhugað var
að loka deildinni eftir áramótin
vegna fjölgunar dauðsfalla, en
beðið var eftir úrlausn ofnæmis-
sérfræðinga, þegar pilturinn ját-
aði morðin, en talið var að
eitthvert ofnæmi gæti valdið
dauðsföllunum. Fimm manna
nefnd hefur nú verið falið að
kanna, hvort eitthvað athugavert
sé við rekstur deildarinnar þar
sem það tók svo langan tíma að
komast að orsök dauðsfallanna.
Fjölskyldur þeirra myrtu munu
fá endurgreiddan jarðarfarar-
kostnað frá tryggingum, en sjúkl-
ingarnir sem iifðu morðtilraun
piltsins af munu fá skaðabætur
greiddar vegna bruna af þvottaleg-
inum í munni og hálsi.
Hin opinbera fréttastofa í
Kína. Hsinhua. sendi nýlega
frá sér þessa mynd af kín-
verskri eldflaug. Kínverjar
smíðuðu cldflaugina sjálfir en
engar upplýsingar um flaug-
ina fylgdu myndinni.
Símamynd-AP.
Fær landvistar-
leyfi í Ástralíu
Canberra, 18, janúar. Rcutcr.
Lillian Gaeinskayov, sovéska
stúlkan sem fyrir skömmu stakk
sér til sunds frá sovézku farþega-
skipi undir strönd Ástalíu við
Canberra og synti til lands. hofur
nú fengið landvistarleyfi að því
er segir í fréttum frá Canberra í
dag.
Talsmaður ástralska utanríkis-
ráðuneytisins sagði í dag, að
ungfrúin uppfyllti öll skilyrði til að
fá landvistarleyfi undir sérstöku
flóttamannaeftirliti. — Upphaflega
fór hún fram á landvistarleyfi sem
pólitískur flóttamaður en breytti
því á síðustu stundu þannig að hún
hefur nú frjálsari hendur um að
flytjast til annarra landa.
Ungfrú Gaeinskayov sagði frétta-
mönnum í dag, að hún hefði óbeit á
sovézkum stjórnarháttum og að hún
svipti sig lífi ef áströlsk yfirvöld
ætluðu að framselja hana til
Sovétríkjanna. Það eina, sem skip-
stjóri farþegaskipsins vildi láta
hafa eftir sér vegna málsins, var að
ungfrúin hefði verið lélegur starfs-
maður, væri reyndar alltof ung til
að taka að sér starf á slíku skipi.