Morgunblaðið - 09.08.1979, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 1979
15
Samnorræna fóstruráðið:
„Tryggja þarf uppeldistimhverfi
barna með skýrum og bindandi
lögum og fjárveitingu”
Ingimar Sigurðsson
enda má segja að hún sé grundvöll-
ur undir raunhæfu matvælaeftirliti.
Þannig hefur Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkurborgar, sem starfar á
vegum heilbrigðismálaráðs Reykja-
víkur og í nánum tengslum við
borgarlækni, nýtt sér þessa þjón-
ustu mjög mikið og hið sama má
segja um heilbrigðisnefndir Kópa-
vogs og Hafnarfjarðar. Hins vegar
hafa sumar heilbrigðisnefndir ekki
séð ástæðu til þess að nýta sér þá
möguleika, sem þarna hafa skapast
til heilbrigðiseftirlits, og er þar
komið að sama skilningsleysinu og
vikið er að hér áður.
Miklar sakir hafa verið bornar á
framleiðendur matvæla í framhaldi
af niðurstöðu Neytendasamtakanna
á tilteknum lagmetisafurðum. Ekki
ætla ég mér að bera í bætifláka
fyrir þá á þessum vettvangi, til þess
eru syndir þeirra margra of miklar.
Ég vil hins vegar benda á, að ekki er
eingöngu við framleiðendur að sak-
ast. Eftir þeim upplýsingum, sem ég
hefi fengið er víða pottur brotinn
við geymslu á matvælum t.d. í
verslunum. í slíkum tilvikum er
ekki við framleiðendur að sakast
hafi þeir á annað borð virt þær
reglur, sem í gildi eru. Nýlega hafa
fundist í verslunum niðurlagðar
matvörur, sem framleiddar voru á
árinu 1973 og kom slíkt greinilega
fram. Talið er samkv. norskum
heimildum, að hámarksgeymslutími
niðursuðuvara sé um tvö ár. Varla
getur nokkur kaupmaður vaðið í
þeirri villu, að niðursuðuvörur
geymist óendanlega. í umræddu
tilviki er varla við framleiðandann
að sakast. Hið sama má reyndar
segja um það, ef í verslunum finnast
kolryðgaðar niðursuðudósir, sem
verið hafa þar í háa herrans tíð, eins
og nýleg dæmi sanna. Varla dytti
nokkrum í hug að sjóða niður í
slíkar dósir, svo illt viljum við
engum manni.
Það sem skelfir mig einna mest í
sambandi við þessi mál er ókunn-
átta þeirra, sem eftir settum lögum
og reglum eiga að starfa. Þannig er í
Morgunblaðinu 6. júlí sl. haft eftir
Birgi Þorvaldssyni hjá íslenskum
sjávarréttum, að ekki þurfi nein
sérstök skilríki til að hefja mat-
vælaframleiðslu (niðurlagningu).
Haft er eftir Birgi að hver sem er
geti keypt sér dósir og byrjað að
leggja í þær matvæli, fari hann að
settum reglum. Hér er alrangt farið
með staðreyndir. Samkvæmt reglu-
gerð nr. 250/1976 um tilbúning og
dreifingu matvæla og annarra
neyslu- og nauðsynjavara, ber að
afla leyfis til allrar matvælafram-
leiðslu hjá viðkomandi heilbrigðis-
nefnd eða þar sem slíku verður ekki
viðkomið hjá Heilbrigðiseftirliti
ríkisins, samanber 6. gr. reglugerð-
ar nr. 101/1977 um breytingu á
reglugerð nr. 250/1976.
Hér er ekki um nýmæli að ræða í
sjálfu sér þar sem ákvæði þessa
efnis höfðu verið í reglugerð frá
1939, en þá var slíkt í höndum
lögreglustjóra. Með hliðsjón af
þessu þykir mér tilhlýðilegt að fara
nokkrum orðum um setningu reglu-
gerðar nr. 250/1976 og hvernig að
henni var staðið:
Reglugerð nr. 250/1976 var undir-
rituð 31. maí það ár og öðlaðist gildi
1. mars 1977. Aðlögunartími var
þannig óvenjulangur, eða um 9
mánuðir. Hafði reglugerðin verið
send til umsagnar margra valin-
kunnra aðila meðan á vinnslu henn-
ar stóð, en reglugerðin var í vinnslu
í rúm 2 ár. Reynt var að kynna
hlutaðeigandi aðilum nýmæli reglu-
gerðarinnar, sem voru mörg. Gaf
heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytið, sem fer með yfirstjórn þess-
ara mála, út nokkrar fréttatilkynn-
ingar í þessum tilgangi, auk þess
sem Heilbrigðiseftirlit ríkisins gerði
sér far um að leiðbeina heilbrigðis-
nefndum og framleiðendum. í
febrúar-mánuði 1977, þ.e.a.s. rétt
fyrir gildistöku reglugerðarinnar,
hélt Heilbrigðiseftirlit ríkisins í
samvinnu við ráðuneytið, námskeið
um matvælaeftirlit, þar sem boðið
var fulltrúum heilbrigðisnefnda og
fulltrúum matvælaframleiðenda.
Var námskeið þetta mjög vel undir-
búið af hálfu Heilbrigðiseftirlits
ríkisins og vel sótt af hálfu heil-
brigðisefnda, en hið sama verður
ekki sagt um framleiðendur. Aðeins
sóttu námskeiðið fulltrúar stærstu
matvælaframleiðenda og er mér
ekki kunnugt um að þeir hafi, þá
þeir hefðu til þess búnað, brotið
gegn fyrirmælum reglugerðarinnar,
allavega hvað snertir vörumerking-
ar. Þannig eru allar fullyrðingar
framleiðenda um ókunnugleika á
settum reglum léttvægar. Geta þeir
sér einum um slíkt kennt. því að ég
held að mjög erfitt sé að standa
betur að kynningu en gert var á
sínum tíma, sérstaklega hvað snert-
ir þá aðila, sem starfa að þessum
málum beint.
Það er ósk mín að framanritaður
greinarstúfur varpi einhverju ljósi á
þann frumskóg, sem hér hefur vaxið
og menn hafa með rangfærslum og
af ókunnugleika gert torfærari en
efni standa til og þykir þó mörgum
ófærðin mikil fyrir.
Morgunblaðinu hefur borist eftr-
farandi fréttatilkynning frá fóstru-
ráðinu í tilefni af stjórnarfundi
þess sem var haldinn í Reykjavík 5.
júlí 8.1.
„Alþjóðaár barnsins er að hálfu
liðið. Það er skrifað, undirbúið og
framkvæmt. Það er gott að börnin
eru höfð í huga, þar sem þau hafa í
svo mörgum tilfellum verið snið-
gengin í þjóðfélagi okkar. Þetta ár
getur gefið jákvæða reynslu þeim,
sem fyrir alvöru hafa á einn eða
annan hátt opnað dyr sínar fyrir
börnin, þannig að áframhaldandi
starfsemi þeirra kemur til með að
taka tillit til þeirra yngstu í þjóðfél-
aginu.
Árangurinn af ári barnsins er jú,
að bæta lífs og uppvaxtarskilyrði
barna til frambúðar.
Til eru börn í okkar norrænu
iöndum, sem lenda utangarðs vegna
sögulegs eða þjóðfélagslegs uppruna.
Sú aukning í þjóðartekjum sem
breytt hefur þjóðfélagi okkar úr
fátæku þjóðfélagi í velferðarríki,
hefur haft í för með sér, að bæði
skipulagning á þjóðfélagi og stjórn-
málalegt gildismat hefur miðast við
hina starfandi aldurshópa. Þörfin
hefur snúist um hreyfanlegt og
fáanlegt vinnuafl. Aftur á móti hafa
þeir aldurshópar sem taka ekki þátt
í atvinnulífinu þ.e.a.s. börn og ung-
menni verið allt of oft sett til hliðar í
einhliða vanræktu þjóðfélagslegu
umhverfi. Árekstrar milli ábyrgðar í
starfi og skyldu við uppeldi, hafa
aukist við það, hve algengt er að
báðir foreldrar vinni utan heimilis.
Nauðsynlegustu endurbætur á kjör-
um barna miðast við breytingar á
vinnuaðstæðum fyrir foreldra.
Nú á dögum er ókeypis skólaganga
sjálfsagður hlutur meðal norrænna
barna. Við krefjumst þess að öll
börn hafi möguleika á ókeypis dvö! á
dagvistarheimili. En við viljum
leggja áherslu á, að hvorki venjuleg-
ar reglur fjölskyldunnar né dagvist-
arheimili eða skóli, geta ein sér
brúað bilið milli stétta þjóðfélagsins.
Hinn þjóðfélagslegi arfur: tekjur
foreldra, vinnuaðstaða vinnutími og
umhverfi á vinnustað endurspeglast
i þroskamöguleika barnsins.
Við verðum öll og ekki minnst
ábyrgir. stjórnmálamenn að gera
okkur glögga grein fyrir þeim að-
stæðum sem börn okkar alast upp
við. Sá skilningur verður einnig að
ná til þeirra staðreynda að iðnaðar-
þjóðfélög hagnast á þróunarlöndun-
um. Við berum ábyrgð á því, að börn
í þróunarlöndunum njóta ekki al-
mennra mannréttinda.
Við verðum að miðla þessum
skilningi til þeirra barna, sem við
ölum upp, svo að þau öðlist vilja og
þekkingu til þess að breyta eigin
lífskjörum og annarra.
Til að barnaárið missi ekki mark-
mið sitt, er mikilvægt að það sé ekki
eingöngu skipulögð tilfallandi störf
fyrir börn okkar, heldur er mikil-
vægara að umfangsríkar ákvarðanir
séu teknar, er hafa varanleg áhrif á
velferð og framtíðarþroska barna
okkar.
Það þarf að tryggja uppeldisum-
hverfi barna með skýrum og bind-
andi lögum og fjárveitingum til að
gera þetta framkvæmanlegt."
sements með innfluttu kísilryki
nokkru áður en Járnblendiverk-
smiðjan hóf störf.
Lokaorð
Á rúmlega 12 ára starfsferli
hafa eðlilega orðið mikil manna-
skipti í Steinsteypunefnd, — en
maður hefir komið í manns stað,
- m.a. Páll Ólafsson, fulltrúi
Landsvirkjunar í stað Páls
Flygenrings núverandi ráðu-
neytisstjóra. Allir upphaflegu
aðilanna eiga þó enn fulltrúa í
nefndinni, en s.l. haust var sam-
þykkt að bjóða Steypustöðvunum í
Reykjavík og Björgun h.f. aðild, og
Steinsteypufélag Islands hefir átt
fulltrúa í nefndinni frá stofnun
þess félags.
Allar rannsóknir nefndarinnar
eru framkvæmdar við Rannsókna-
stofnun byggingariðnaðarins og
stofnunin hefir stjórnað störfum
hennar. Á s.l. ári kostuðu þessar
rannsóknir 11,5 milljónir kr. en í
ár er kostnaður áætlaður 16 millj-
ónir kr.
Greiðsluaðilar nefndarinnar
hafa verið: Borgarverkfræðingur,
Landsvirkjun, Rannsóknarstofnun
byggingariðnaðarins, Sements-
verksmiðjan, Vegamálastjóri og
Vitamálastjóri. Við þennan lista
bætast nú Steypustöðvarnar í
Reykjavík og Björgun h.f.
Dylgjur um falsanir og
óvísindaleg vinnubrögð við Rann-
sóknastofnun byggingaiðnaðarins
og í Steinsteypunefnd eru ekki
svars verðar. Þvert á móti er
ástæða til að þakka aðilum Stein-
steypunefndar einskæran áhuga
og ósérdrægni í störfum að þess-
um ábyrgðarmiklu
rannsóknaverkefnum.
Haraldur Ásgeirsson.
Rit Rh um alkali kísil efnahvörf:
Rit 12: AlkaliefnahreytinKar í steinsteypu
- 1971
Rit 16: Symposium un alkali-aKKreKate
reaction. Preventive measures — 1975
Rit 33: Steypuskrmmdir — ástandskönnun
- 1979
Rh-lausblaA: Steypuskemmdir — 1978
Alkali-kfsil efnabreytinKar í steinsteypu.
kröfur til fylliefna — 1979
TímaritaKreinar:
Cement and Concrete Reserarch Vol 5 —
1975
Cement and Concrete Research Vol 9 — 1979
Tímarit VFÍ 2. hefti - 1978.
• •
Olvaður
velti bíl
UM sjöleytið á sunnudagsmorgun
fann lögreglan í Keflavík bíl á
hvolfi skammt frá afleggjaranum
við Efri-Klöpp í Miðneshreppi.
Enginn ökumaður var á staðnum
þegar bíllinn fannst, en bíllinn
hafði augsýnilega oltið nokkrar
veltur. Lögreglan í Keflavík hóf
þegar leit að ökumanninum sem
fannst seinna um morguninn heill
á húfi en talsvert ölvaður.
Stórslas-
aðist á
vélhjóli
TUTTUGU og tveggja ára gamall
maður stórslasaðist á vélhjóli á
Grindarvíkurvegi á mánudag.
Hann ók vélhjólinu á töluverðum
hraða frá afleggjaranum á Kefla-
víkurvegi í átt til Grindavíkur og
náði ekki beygju sem þar er á
veginum með þeim afleiðingum að
hann ók út af veginum, kollsteypt-
ist og fór nokkrar veltur. Lögregl-
an í Keflavík var kvödd á vettvang
og flutti manninn á Slysadeild
Borgarspítalans.
Þetta er
anaa J25 p
Bíllinn sem vekur eftirtekt
ekki bara verdsins vegna.
Fiat 125P hefur vakiö athygli á
íslandi m.a. vegna óvenju
góðra aksturseiginleika,styrkleika
og sparneytni (ca.10 I. per 100 km).
Vélarstærö 85 ha hámarkshraöi 155 km.

IÉ
Innifalið í veröi er m.a.
□ Kraftbremsur með diskum á
öllum hjólum.
□ Radialdekk
□ Tvöföld framljós með stillingu
□ Læst bensínlok
□ Bakkljós
□ Rautt Ijós í öllum hurðum.
□ Teppalagöur
□ Loftræstikerfi
□ Öryggisgler
□ Öryggisgler
O 2ja hraða miðstöö
□ Tau t sætum
□ 2ja hraða rúðuþurrkur
□ Rafmagnsrúðusprauta
□ Hanzkahólf og hilla
□ Kveikjari
□ Litaöur baksýnisspegill
O Verkfærataska
O Gijábrennt lakk
O Ljós í farangursgeymslu
O 2ja hólfa karborator
O Synkromeraður girkassi
D Hituð afturrúöa
O Hallanleg sætisbök
O Höfuðpúðar
O Ofl. ofl.
Verö m/ryövörn [
2.780.000 !
miðað viö gengi 7/8 '79
FÍAT EINKAUMBOÐ Á ÍSLANOI
DAVÍÐ S/GUfíÐSSON hf.
SlOUMÚLA 35. SfMI 85855