Morgunblaðið - 13.03.1980, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. MARZ 1980
Atvinnuástandið í Vogum
SVO SEM skýrt hefur verið frá í fréttum lagði frystihúsið Vogar hf. niður frystingu á dögunum og
mun nú leggja aðaláherzlu á saltfiskverkun, en forráðamenn fyrirtækisins telja að fyrirtækið tapi á
frystingunni. í því sambandi varð fyrirtækið að fækka nokkuð við sig starfsfólki, einkum konum, sem
ekki fóru í saltfiskvinnsluna. Morgunblaðið ræddi af þessu tilefni við forráðamenn fyrirtækisins og
sveitarfélagsins um atvinnuástandið í Vogunum.
— ÞAÐ ERU liklega kringum
20 — 30 konur, sem unnu við
frystinguna og þær hafa nú
leitað i aðra vinnu, en nokkrar
eru þó enn starfandi hjá fyrir-
tækinu við saltfiskvinnslu. en
Vogar hf. leggja nú alla áherzlu
á hana þar sem forráðamenn
fyrirtækisins telja hana arð-
bærari, sagði Gunnar Jónsson
sveitarstjóri er Mbl. ræddi við
hann ásamt Hafsteini Snæland,
en hann er formaður atvinnu-
málanefndar Vatnsleysustrand-
arhrepps.
—Hér um slóðir er ekki mikið
um atvinnutækifæri, en nokkrar
kvennanna fengu starf hjá öðru
frystihúsi, sem nú fæst við
loðnufrystingu og verður það
aðeins um stuttan tíma, nokkrar
leituðu til Keflavíkur, en nokkr-
ar hafa ekki farið í aðra vinnu,
sagði Gunnar og það sem kemur
kannski verst við þær er að
missa vinnuna hér á staðnum og
svo hitt að með bónuskerfinu var
kaupið í frystingunni nokkuð
gott og þær hafa ekki möguleika
á svo góðu kaupi í annarri vinnu.
Gunnar Jónsson sveitarstjóri Vatnsleysustrandarhrepps og Hafsteinn Snæland formaður atvinnu-
málanefndarinnar. Ljósm. Rax.
Margs konar atvinnu-
uppbygging möguleg
— segja forráðamenn Vatnsleysustrandarhrepps
—Atvinnumálanefndin hélt
fund með forráðamönnum Voga
hf. þegar ákveðið hafði verið að
leggja frystinguna niður, en við
báðum um þennan fund til að fá
að fylgjast með hvað um væri að
vera og þar skýrðu þeir út sína
hlið málsins, sagði Hafsteinn
Snæland. —Þessi fundur var
mjög gagnlegur, en þar kom
fram að frystihúsið telur sig
tapa á frystingunni og því ekki
rétt að halda henni áfram. Telja
forráðamenn hússins réttara að
hætta þeirri starfsemi fremur en
halda áfram og safna bara
skuldum og það sjónarmið skilj-
um við og virðum. Það sem
atvinnumálanefndin gerir er í
raun ekki annað en fylgjast með
þessum málum og fyrirtækið
hefur fullan hug á að halda
áfram sinni starfsemi. Það er
alls ekki verið að leggja fyrir-
tækið niður, heldur aðeins verið
að breyta til, nú er lögð áherzla á
saltfiskverkun í stað frystingar-
innar. Við buðumst til að veita
þeim þá aðstoð, sem við gátum,
en það er í raun lítið, sem við
getum gert, annað en tala máli
fyrirtækisins ef hægt væri og ef
þarf að leita einhverrar fyrir-
greiðslu.
íbúar í Vogum eru nú 522, 400
í þorpinu og 122 í dreifbýlinu í
kring og sagði Gunnar að fjölg-
un hefði orðið 7% á síðasta ári. I
—Það er mikið sótt hingað og
margir, sem vilja byggja einbýl-
ishús hér fyrir sama verð og þeir
þurfa að kaupa t.d. íbúð á í
Breiðholti í Reykjavík, enda
hafa nokkrir flutt hingað úr því
hverfi. Þetta fólk sækir áfram
vinnu sína í Reykjavík eða þar í
kring og setur ekki fyrir sig að
aka þessa leið inneftir, enda
tekur það kannski ekki svo miklu
lengri tíma heldur en úr Breið-
holtinu í miðbæ Reykjavíkur,
vegurinn er góður og fljótfarinn,
sagði Gunnar. —Hér er ekki
aðra vinnu að hafa en í frysti-
húsunum og bátunum, hér er ein
verzlun, en okkur vantar alla
þjónustu, svo sem trésmíðaverk-
stæði, vélsmiðju og þess háttar
starfsemi, þannig að væri hægt
að koma henni upp væri úr fleiri
atvinnumöguleikum að spila hér.
—Á það má líka benda, sagði
Hafsteinn, að við höfum bent
fyrirtækjum á að hér væri hægt
að fá nóg landrými fyrir iðnað
og teljum að hér eigi að vera
auðvelt að reka ýmis konar
iðnað. Hitt er svo annað mál að
okkur finnst fjármagnið hafi
farið í ýmsa aðra landshluta
frekar en Suðurnesin. Það er
eins og við megum ekki fá eina
eða neina fyrirgreiðslu, alltaf er
hugsað fyrst og mest um Norð-
ur— eða Vesturlandið og teljum
við að stjórnmálamenn mættu
athuga það og þeir sem ráða
ríkjum í framkvæmdastofnun.
—En það er líka annað vanda-
mál, sem fyrirtæki á Suðurnesj-
um eiga við að stríða, héldu þeir
félagar áfram, en það er sam-
keppnin við Varnarliðið. Þangað
má segja að allur almennilegur
starfskraftur fari. Það er miklu
betur borguð vinna, oft hrein-
legri vinna og þægilegri vinnu-
tími og því kannski ekki undar-
legt að karlmenn leiti þangað
fremur en í fiskvinnu, sem er
bæði köld og óþrifaleg og ekki
sérlega vel borguð. Þeir sem
stunda fiskvinnuna eru húsmæð-
ur, unglingar og kannski aðrir,
sem fá ekki vinnu annars staðar.
Það er í sjálfu sér alls ekki verri
starfskraftur en karlmennirnir,
en fiskvinnslan þarf líka á þeim
að halda og þeir bara líta vart
við henni hér þegar þeir geta
fengið góða vinnu annars staðar.
Þessa samkeppni þurfa fisk-
vinnslufyrirtæki annars staðar á
landinu ekki að glíma við.
—Að lokum viljum við leggja
áherzlu á að hér á Suðurnesjum
er þó bjartara yfir í atvinnumál-
um nú siðustu 2—3 árin heldur
en oft áður. Saltverksmiðjan er
komin í gagnið og í sambandi við
hana eru miklir möguleikar og
við höfum hitaveituna og fram-
leiðum rafmagn og því má segja
að margs konar möguleikar á
atvinnuuppbyggingu séu fyrir
hendi ef einhverjir vildu líta við
þeim. Lítið sveitarfélag hefur
sjálft ekki bolmagn til að standa
undir stórfyrirtækjum, en er
reiðubúið að leggja sitt fram. Og
í sambandi við frystihúsið Voga,
þá leggjum við áherzlu á að það
er ekki verr á vegi statt en mörg
önnur frystihús landsins, þeir
ákváðu hins vegar að bíða ekki
lengur, tóku af skarið og vilja
með því forða fyrirtækinu frá
tapi og tryggja áframhaldandi
rekstur, sem við vonum að eigi
eftir að veita mörgum atvinnu
áfram.
Erum að snúa
vörn í sókn
— segja forráðamenn Voga hf.
í FRYSTIHÚSINU Vogar hf.
hittum við fyrir Garðar Magn-
ússon og Sigurð Garðarsson
forráðamenn fyrirtækisins, en
hjá því starfa nú milli 15 og 20
manns i allt, flestir við saltfisk-
verkunina. Gerir fyrirtækið út
tvo báta og sá þriðji er í slipp
vegna vélarskipta, en þeir
sögðu erfitt um alla fyrir-
greiðslu vegna þeirra f járútláta
og því væri líkiega enn bið á því
að hann færi á flot.
Þeir Garðar og Sigurður sögðu
ástæðu þess að hætt er við
frystinguna eingöngu vera
versnandi afkomu þeirrar at-
vinnugreinar. Væri ekki eðlilegt
að reka fyrirtækið þannig að
leiða það út í sífellt meiri skuldir
þegar ljóst væri að aðeins væri
tap á frystingunni. Þá væri nær
að skipta yfir í saltfiskverkun-
ina, hún hefði reyndar alltaf
verið fyrir hendi, en fyrirtækið
reyndi jafnan að leggja áherzlu
á þá grein, sem arðbærust væri.
Þannig þætti þeim eðlilegast að
reka fyrirtækið og væri hug-
myndin með þessu að snúa vörn
í sókn. Ekki væri hægt að bíða
eftir því að stjórnvöld gripu inn
í, þeir hefðu ákveðið að fara út í
þessa breytingu nú strax. Nokkr-
ir hefðu hætt hjá fyrirtækinu
vegna þessa og fengið aðra
vinnu, en nokkrir hefðu kosið að
starfa áfram og þá við saltfisk-
vinnsluna.
Mbl. ræddi lítillega við þrjár
stúlkur, er unnu við saltfiskinn
og kváðu þær það öllu kalsamari
og leiðinlegri vinnu, en aðalat-
riðið væri þó að kaupið væri
lægra, þar sem ekki væri unnið
eftir bónuskerfi í saltfiskinum.
Þess vegna hefðu þær lækkað
um allt að helming í kaupi. Það
kæmi sér illa fyrir þær, en þó
væri að sjálfsögðu betra að
starfa við saltfiskinn fremur en
hafa ekkert og sögðu að til
athugunar væri að koma á bón-
uskerfi við saltfiskinn einnig.
Hamast i saltfiskinum. Frá vinstri: Margrét Helgadóttlr, Björn
Albertsson, Birna Jensdóttir, Jóhanna Björgvinsdóttir og Hjörtur
Hjartarson er kominn á kaf i gáminn. Ljósm. Rax.