Morgunblaðið - 25.03.1980, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ 1980
47
Þjóðatkvæðagreiðslan um kjarnorkuna í Svíþjóð:
Svíar sögðu iá
Stokkhólmi, 24. marz.
„ÞETTA er sigur atvinnuöryggis og forðar Svíum frá efnahags-
legu áfalli,“ sagði Olof Palme, leiðtogi Jafnaðarmanna, á fundi með
fréttamönnum í nótt eftir að úrslit þjóðaratkvæðagreiðslunnar um
nýtingu kjarnorku í landinu lágu fyrir. Svíar samþykktu nýtingu
kjarnorkunnar. Tæplega 4,7 milljónir greiddu atkvæði og 2,72
milljónir, eða 58% greiddu atkvæði með valkostum 1 og 2 — sem
gera ráð fyrir áframhaldandi nýtingu kjarnorku í landinu, eða
38,6%. Auðu skiluðu 3,3%. Alls voru 6,3 milljónir Svía á kjörskrá
og kjörsókn var 74,3%, mun minni en í þingkosningunum i fyrra
þegar kjörsókn var rétt um 90%.
Palme hvetur til sátta
— Ulla Lindström
hættir stuðningi
við jafnaðarmenn
„Viðbrögð hér í Svíþjóð voru
nokkuð misjöfn," sagði Haraldur
Briem læknir í Stokkhólmi, í sam-
tali við Mbl. „Thorbjörn Fálldin
forsætisráðherra gaf nokkuð loðin
svör í sjónvarpi í nótt. Hann
sagðist myndu virða þessi úrslit og
ítrekaði að hann myndi ekki segja
af sér. En hann hafði fyrirvara um
notkun kjarnorkuvera númer 11 og
12, sem nýlega hefur verið hafin
bygging á. Hann sagði að ekki væri
búið að ganga frá vandamálinu við
úrgang úr kjarnorkuverunum, og
eins væri ýmsum öryggisatriðum
ósvarað. Hann hét að berjast áfram
gegn kjarnorkunni í landinu. Það
er ljóst að Fálldin er undir pressu
frá eigin samstarfsmönnum í Mið-
flokknum og vilja margir þeirra, að
hann segi af sér. Fálldin ítrekaði,
að taka yrði tillit til þess, að
tæplega 40% þjóðarinnar hefðu
greitt atkvæði gegn kjarnorkunni í
landinu og ekki væri hægt að virða
svo stóran hluta einskis. Lars
Werner, leiðtogi kommúnista, sem
ásamt Miðflokknum studdu nei-
línuna, sagði að Fálldin yrði að
segja af sér embætti.
Olof Palme, leiðtogi jafnaðar-
manna, sem ásamt frjálslyndum
studdu tillögu 2 — það er nýtingu
kjarnorkuveranna 12, sagði í nótt,
að jafnaðarmenn yrðu nú að snúa
bökum saman og grafa ágreinings-
mál um nýtingu kjarnorkunnar. En
þessi bón Palmes hlaut ekki alls
itaðar jafn góðar undirtektir og
pær raddir gerast æ háværari, sem
segja að Jafnaðarmannaflokkurinn
muni klofna vegna ágreiningsins
um kjarnorkuna. Þannig sagði Ulla
Lindström, kunnur sósíaldemó-
krati, að hún myndi ekki styðja
flokkinn framar.
Það er ljóst að
stór hluti
. jafnaðarmanna
hefur kosið nei-
línuna svokölluðu.
Boðar náið samstarf
Ullsten og Palme sam-
vinnu í framtíðinni?
Gösta Bohman sagðist ánægður
með úrslit atkvæðagreiðslunnar.
Flokkur hans, Hægri flokkurinn,
studdi tillögu 1, sem fékk 18,7%
atkvæða. Það sem kann að hafa
afleiðingar þegar framlíða stundir
er, að þeir Olof Palme og Ola
Ullsten, leiðtogi frjálslyndra tóku
upp náið samstarf í kosningabar-
áttunni. Þetta samstarf hefur orðið
til þess, að miklar vangaveltur hafa
verið um, að þessir flokkar muni
taka upp samvinnu ef stjórnin
springur. Þessu hafa þeir neitað, en
menn hafa tekið því með nokkrum
fyrirvara hér í Svíþjóð," sagði
Haraldur Briem að lokum.
Sænsku blöðin slógu úrslitum
kosninganna upp á forsíðum í dag.
Þeir Ola Ullsten og Gösta Bohman,
samráðherrar Fálldins í sam-
steypustjórn borgaraflokkanna í
Svíþjóð, létu í ljós vonir um, að
deilur um nýtingu kjarnorku í
Svíþjóð væru nú á enda og að 12
kjarnorkuver yrðu nýtt.
Já-línurnar svokölluðh — val-
kostur 1 og 2, sem fengu samtals
58% atkvæða, — valkostur 1 fékk
18,7%, valkostur 2 39,3%, gera ráð
fyrir nýtingu þeirra kjarnorkuvera,
sem eru í notkun, tilbúin en hafa
ekki hafið orkuvinnslu, og í bygg-
ingu næstu 25 árin en málið verði
þá skoðað í ljósi fenginnar reynslu.
Hafi þá ekki fundist viðunandi
lausnir við losun úrgangs og ýmis
öryggisatriði, þá verði kjarnorku-
verin tekin úr notkun. Sá munur
var á þessum tveimur valkostum,
að valkostur 2, sem jafnaðarmenn
og frjálslyndir studdu, gerir ráð
fyrir þjóðnýtingu þeirra kjarn-
orkuvera sem eru í einkaeign en
valkostur 1 ekki. Nei-línan, val-
kostur 3, gerði hins vegar ráð fyrir,
að þau 6 kjarnorkuver, sem þegar
eru starfandi í Svíþjóð yrðu lögð
niður eitt af öðru næstu 10 árin.
Þau 6 kjarnorkuver, sem þegar eru
tilbúin eða eru í byggingu, yrðu
hins vegar aldrei nýtt. Svíar fá nú
um 5% af heildarorku sinni úr
þeim 6 kjarnorkuverum, sem þegar
eru í notkun í landinu.
Samkvæmt já-línunum er gert
ráð fyrir, að á næstu árum fari
fram umfangsmiklar rannsóknir á
öðrum orkugjöfum, svo sem sólar-
orku og vindorku. Svíar fá um 70%
af orkuþörf sinni úr olíu nú.
Fréttaskýrendur
sammála um að
deilur verði inn-
an stjórnarinnar
Fréttaskýrendur voru sammála
um, að nú yrðu miklar og strangar
samningaviðræður og deilur meðal
stjórnarflokkanna að baki lokuðum
dyrum til að móta stefnu stjórnar-
innar í orkumálum. Útkoman úr
þeim samningaviðræðum væri alls
óljós því þó nei-línan hafi fengið
minnihluta atkvæða — eða tæp
40%, þá sýnir hún mikla andstöðu
við notkun kjarnorku. Einnig túlka
margir það sigur fyrir Fálldin, að
innan við 20% Svía studdu flokk
hans í síðustu kosningum en fjórir
af hverjum tíu Svíum styðja kjarn-
orkustefnu hans. Það þykir benda
til harðra átaka innan stjórnarinn-
ar að Fálldin hefur heitið að
berjast áfram gegn nýtingu kjarn-
orku og þykir einsýnt að verulega
reyni á þolrif stjórnarinnar í þessu
máli. Það var einmitt ágreiningur
um stefnuna í kjarnorkumálum,
sem sundraði samstöðu flokkanna
1978 er slitnaði upp úr stjórnar-
samvinnu þeirra.
Skotinn
í fótinn
Genúa, 24. marz. AP.
UNG kona skaut 44 ára gaml-
an skattalagaprófessor í hægri
fótinn á lóð Genúa-háskóla í
dag.
Fjórir karlmenn sem voru í
fylgd með konunni héldu próf-
essornum Gian Carlo Moretti
meðan konan skaut að minnsta
kosti fimm sinnum af dauða-
færi.
í Torino drápu þrír vopnaðir
menn þrjá óeinkennisklædda
lögreglumenn í strætisvagni í
dag og komust undan með
póstávísanir að verðmæti 10
milljónir líra.
Hringt var í blaðið L’Unita og
tilkynnt að þetta væri verk
Rauðu herdeildanna. En yfir-
völd létu í ljós efasemdir og
sögðu að þetta gæti verið verk
ótíndra glæpamanna.
ERLENT
L. ^
Veður
Akureyri 0 alskýjað
Amsterdam 9 skýjaö
Aþena 19 heiöskýrt
Barcelona 14 heióskýrt
Berlín 8 skýjaó
BrUssel 5 skýjaó
Chicago 11 rigning
Dublin 6 rígning
Feneyjar 9 rigning
Frankfurt 12 heióskýrt
Genf 8 skýjað
Helsinki -3 heiöskýrt
Jerúsalem 25 skýjaö
Jóhannesarborg 24 heiöskýrt
Kaupmannahöfn 3 heiðskýrt
Las Palmas 20 skýjað
Lissabon 16 skýjaö
London 11 rigning
Los Angeles 20 skýjaó
Madríd 12 heiðskýrt
Mallorca 17 léttskýjaó
Malaga 16skýjað
Moskva -4 heiöskýrt
New York 14 skýjaö
Ósló 0 heióskýrt
París 12 heiðekýrt
Reykjavík 2 skýjaó
Rio De Janeiro 39 heiöekýrt
Rómaborg 9 rigning
Stokkhólmur -1 léttskýjaó
Tel Aviv 26 skýjað
Tókýó 12 heióskýrt
Vancouver 10 skýjaö
Vínarborg 0 skýjað
kosningamar: Tók stór hluti
kjósenda ekki þátt?
Varsjá, 24. marz. AP.
PÓLVERJUM var á sunnu-
dag stefnt 1 kjörklefana til
að veita samþykki sitt við
þingefni sem Kommúnista-
flokkurinn hafði valið, en
fregnir herma að stór hluti
kjósenda hafi ekki tekið
þátt í kosningunum eða
greitt „mótmælaatkvæði“.
Miklu fleiri kjósendur fóru
með kjörseðla sína inn í tjald
til að merkja þá en áður, og
þykir það benda til að kjós-
endur hafi strikað út nöfn
eða breytt röð á seðlinum.
Stefan Wyszynski kardin-
áli, æðsti maður kaþólsku
kirkjunnar í Póllandi, og
flestir biskupar og klerkar
landsins tóku ekki þátt í
kosningunum, að sögn heim-
ilda úr röðum andófsmanna.
Sýnt var þó í pólska sjón-
varpinu er Varsjárbiskup,
Jerzy Modzelewski, stakk at-
kvæði sínu í kjörkassa.
Bretar taka
upp veiðileyfi
BREZKA stjórnin hefur ákveð-
ið að frá og með 7. apríl
næstkomandi verði öll fiskiskip
lengri en 40 fet að hafa leyfi til
þorsk-, ýsu-, lýsu-, skarkola- og
þykkvalúruveiða í efnahagslög-
sögunni við vestur- og suður-
strendur Bretlandseyja.
Engar hömlur verða á leyfis-
veitingum, og ekki verða settar
aflatakmarkanir. En verði veiði
hverrar fisktegundar umfrai
það sem reiknað hefur veri
með, áskilur sj ávarútvegsráði
neytið sér rétt til að stöðva veii
á einstökum fisktegundum.
Herma fregnir að þetta ný.
fyrirkomulag auðveldi allt efti
lit með veiðum. Einnig að hæt
an á leyfissviptingu muni letj
skipstjóra til veiðibrota.
Skáldverk
Krlstmanns Guömundssonar
Brúöarkyrtillinn
Morgunn lífsins
Arfur kynslóöanna
Ármann og Vildís
Ströndin blá
Fjalliö helga
Góugróöur
Nátttrölliö glottir
Gyöjan og nautiö
Þokan rauöa
Safn smásagna
Krittmann Guömundtton
Einn af víölesnustu höfundum
landsins. Nokkrar af bókum
hans hafa veriö þýddar aö
minnsta kostl 4 36 tungumál.
Almenna Bókafélagið,
Autfuritrnfi 18, Sktmmuvegur
tfmi 19707 tími 73055