Morgunblaðið - 12.07.1981, Blaðsíða 30

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. JÚLÍ1981
Afmæliskveðja:
Ásgrímur Hartmanns-
s,on f ramkvæmdastjóri
Ólafsfirði
Sjötugur verður á morgun, 13.
júlí, einn af beztu vinum mínum
og nánustu samstarfsmönnum á
þingmannsárum mínum, Ásgrím-
ur Hartmannsson, framkvæmda-
stjóri og fyrrum bæjarstjóri í
Ólafsfirði.
Ásgrímur er fæddur að Kolku-
ósi í Skagafirði 13. júlí 1911, sonur
Hartmanns Ásgrímssonar kaup-
manns þar, bónda og hreppstjóra,
og konu hans, Kristínar Símonar-
dóttur. Ásgrímur lauk gagnfræða-
prófi frá Menntaskólanum á Ak-
ureyri 1933. Hann fluttist til
Ólafsfjarðar 1935 og hóf þar
verzlunarrekstur, en varð þó
aldrei umsvifamikill kaupmaður,
því að ekki leið á löngu, þar til
hann fékk önnur viðfangsefni, sem
tóku bæði hug hans og tíma. Hann
var kjörinn í hreppsnefnd Ólafs-
fjarðarhrepps 1942 og síðan í
bæjarstjórn, þegar Ólafsfjörður
hlaut kaupstaðarréttindi 1945.
Bæjarstjóri var hann ráðinn 1946
og gegndi því starfi óslitið til
ársloka 1974. Mun hann hafa
gegnt bæjarstjórastarfi lengur en
nokkur annar maður hérlendis.
Ásgrímur Hartmannsson hefir
átt viðburðaríkan starfsferil, þótt
hann hafi lengst af gegnt sama
aðalstarfi. Þessu starfi hefir hann
helgað alla starfsorku sína og
áhuga, en oddvitastarf í sveitarfé-
lagi, sem er í mótun, er svo
fjölþætt, að segja má, að í því
feiist mörg störf.
Kg held ég leyfi mér að fullyrða,
að stærsta hugsjónamál Ásgríms
Hartmannssonar hafi verið það að
sjá rísa menningarlegt og efna-
hagslega traust samfélag í Ólafs-
firði, og hann hefir sannarlega
ekki sparað sína krafta við að
stuðla að því, að svo gæti orðið. En
til þess þurfti margt að gera.
Atvinnulíf þurfti að efla, svo að
unga fólkið hefði starfsvettvang
heima, en þyrfti ekki að leita til
annarra staða. Jafnframt þurfti
að tryggja félagslega aðstöðu,
menntunarskilyrði og heilbrigðis-
þjónustu og síðast en ekki sízt
viðunandi samgöngur við aðrar
byggðir.
Strax og Ásgrímur tók við
forustu bæjarmála, hófst hann
handa um að móta alhliða fram-
farastefnu í helztu hagsmunamál-
um kaupstaðarins og naut þar
stuðnings traustra samstarfs-
manna.
Á atvinnusviðinu var brýnast að
efla útgerð og nýtingu sjávarafla,
sem hlaut að verða undirstöðuat-
vinnuvegur í sjárvarplássi sem
Ólafsfirði.
Ólafsfirðingar eru dugmikið
fólk, með sterkan vilja til sjálfs-
bjargar, og hið unga bæjarfélag
var jafnframt svo heppið að eiga
sérstaklega atorkusama og kjark-
mikla athafnamenn, sem reiðu-
búnir voru að ráðast í umfangs-
miklar framkvæmdir á sviði sjáv-
arútvegs. Ásgrímur hefir ætíð
verið þeirrar skoðunar, að efla
bæri dugmikla einstaklinga til
framkvæmda í þágu heildarinnar,
en opinberir aðilar ættu fyrst og
fremst að leggja til starfsskilyrðin
og leiða menn til samstarfs, þar
sem þess væri þörf. Varðandi
fyrra atriðið var viðunandi hafn-
araðstaða frumskilyrði meiri
háttar útgerðar, en því miður var
Ólafsfjarðarhöfn algerlega ófull-
nægjandi ,og satt að segja höfðu
margir sérfræðinga hafnarmála-
yfirvalda vantrú á því, að gerlegt
væri að gera viðunandi höfn á
Ólafsfirði. En í þessu máli, svo
sem raunar ýmsum öðrum, neitaði
hinn bjartsýni og þróttmikli bæj-
arstjóri að fallast á svartsýnis-
sjónarmið og markaði þá afdrátt-
arlausu stefnu, að í Ólafsfirði
skyldi verða örugg höfn fyrir
skipaflota, er fullnægði þörfum
blómlegrar útgerðar. Að þessu
stóra máli vann hann af kappi alla
sína bæjarstjóratíð. Hefir vissu-
lega mikið áunnizt, þótt stór átök
séu enn framundan.
Varðandi það atriðið að leiða
atorkumennina saman til nauð-
synlegs samstarfs um atvinnuupp-
byggingu má nefna Hraðfrystihús
Ólafsfjarðar hf., sem Ásgrímur
átti stóran hlut í að sameina
útgerðarmenn um að koma upp
með aðild bæjarfélagsins. Varð
hann formaður stjórnar fyrirtæk-
isins 1947 og gegnir nú fram-
kvæmdastjórastarfi þar, eftir að
hann lét af bæjarstjórastarfi.
Hefir frystihúsið verið mikil lyfti-
stöng fyrir útgerðina í Ólafsfirði
og allt atvinnulíf í bænum.
Erfiðar samgöngur voru ein
veigamesta hindrunin í vegi
þróunar byggðar í Ólafsfirði.
Vegasamband var aðeins yfir
sumarið við aðrar byggðir og
raunar enginn vegur, þegar Ás-
grímur valdist fyrst til forustu, en
að öðru leyti varð að treysta á
samgöngur á sjó, sem auðvitað
gátu aldrei orðið fullnægjandi. Og
vegarstæði var sannarlega ekki
árennilegt. En einnig hér neitaði
hinn vaski bæjarstjóri að beygja
sig fyrir úrtölum, og niðurstaðan
varð sú, að ráðizt var til atlögu við
hinn þverhnípta Ólafsfjarðar-
múla. Óg einnig þessari hindrun
blómlegrar byggðar í Ólafsfirði
var rutt úr vegi, þótt enn þurfi að
bæta þennan veg.
Lausn á félagslegum þörfum
þurfti einnig að finna, og þar var
úrræðið að koma upp myndarlegu
félagsheimili. Að þessu viðfangs-
efni sneri Ásgrímur sér einnig af
sinni venjulegu atorku, enda gam-
all ungmennafélagi, og hafði
ásamt öðrum vöskum mönnum
forustu um að koma upp félags-
heimilinu Tjarnarborg og varð
formaður stjórnar félagsheimilis-
ins. Skólamálum og heilbrigðis-
málum varð einnig að sinna, svo
og að koma upp flugvelli og
fjárrétt fyrir bændurna, svo að
mörgu þurfti að hyggja. Það er
engan veginn ætlun mín að gera
hér tæmandi úttekt á bæjar-
stjóraferli Ásgríms Hartmanns-
sonar, heldur aðeins nefna nokkur
meginmál, sem hann varð að fást
við og sem hann öll leysti með
sæmd.
Ásgrímur hefir í öllum störfum
sínum og skoðunum verið mikill
byggðajafnvægismaður. Hann
hefir því jafnan lagt sitt lið öllum
málum, er horft hafa til eflingar
hinum strjálu byggðum og dreif-
ingar opinbers valds. Sem mest
sjálfstæði sveitarfélaga hefir ver-
ið honum hjartans mál. Það var
því eðlilegt, að hann veldist til
forustu, þegar fjórðungssamtök-
um sveitarfélaga var ýtt úr vör.
Hann var í nokkur ár formaður
stjórnar Fjórðungssambands
Norðurlands og formaður stjórnar
samtaka kaupstaða á Vestur-,
Norður- og Austurlandi, Þá var
hann skipaður í nefnd til að gera
tillögur um staðsetningu opin-
berra stofnana. Ýmsum öðrum
opinberum trúnaðarstörfum hefir
hann gegnt, sem of langt yrði upp
að telja, en sannar glöggt, hversu
mikils trausts hann hefir notið.
Ásgrímur hefir jafnan verið í
fremstu röð forustumanna Sjálf-
stæðisflokksins á Norðurlandi.
Var því eðlilegt, að leiðir okkar
lægju saman, er ég kom til starfa
við blaðið íslending 1946, en fyrir
alvöru hófust samskipti okkar við
undirbúning alþingiskosninga
1949, og þó einkum eftir að ég varð
þingmaður Eyfirðinga 1951. Tókst
skjótt með okkur traust vinátta,
sem síðan hefir aldrei borið
skugga á.
Ég fann strax, að Ásgrímur
Hartmannsson var maður, sem
ómetanlegt væri að eiga að vini og
stuðningsmanni, en sem myndi
ekki verða gagnrýnislaus jábróðir,
heldur hreinskilinn gagnrýnandi,
þegar honum þætti þess þörf og
jafnframt kröfuharður fyrir það
fóik, er hann hefði tekið að sér að
vinna fyrir. Og þessi varð raunin
á. Hann studdi þá menn, er hann
treysti til forustu, og persónulega
naut ég þess trausts í ríkum mæli,
en hann gerði líka miklar kröfur
til okkar þingmanna fyrir sitt
byggðarlag, en aldrei fyrir sjálfan
sig, þótt hann væri óspar á að tala
máli annarra, sem voru í vanda
staddir, og skiptu þá flokksskoð-
anir engu máli.
í allmörg ár var við tímabundið
atvinnuleysi að stríða í Ólafsfirði
sem í mörgum öðrum sjávarpláss-
um. Það vofði því alvarleg hætta á
samdrætti byggðar yfir Ólafsfirði
í nokkur ár. En bæjarstjórinn í
Ólafsfirði missti aldrei móðinn,
heldur hvatti til jákvæðra aðgerða
til að mæta vandanum, og ég hika
ekki við að fullyrða, að kjarkur
hans og baráttuþrek áttu mikinn
þátt í, að fólkið leitaði aftur heim
í fagra fjörðinn sinn, og það er á
þessum tímamótum í lífi Ásgríms
vinar míns mikið gleðiefni fyrir
hann að líta yfir farinn veg og
jafnframt líta yfir bæinn sinn og
sjá, að sá stóri draumur hans, að í
Ólafsfirði þróaðist blómleg byggð
og fagurt mannlíf, er orðinn að
veruleika.
Ásgrímur Hartmannsson steig
áreiðanlega sitt mesta gæfuspor,
er hann gekk að eiga Helgu
Sigurðardóttur 23. maí 1937. Þar
eignaðist hann í senn fágætan
lífsförunaut og traustan vin og
liðsmann í umfangsmiklum störf-
um, sem sannarlega hafa oft ekki
síður reynt á eiginkonuna en
bóndann, ekki sízt vegna hins
gífurlega gestagangs, sem jafnan
hefir verið á heimili þeirra. Lengi
EF ÞAÐERFRETT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU

AUGLYSINGA-
SÍMINN ER:
22480

Húsaeinanarun
umlan
Vestfirðingar
Við hugsum okkur til hreyfings. Næsti
viðkomustaður er ísafjörður og
nágrenni og haldið suður. Áætlaður
komutími 20. júlí n.k.
Aðferðin er einföld. Við borum lítið gat í
veggi og gólf og blásum
„ROCKWOOL" steinull inn í tóm
holrúm með 70 kg. þrýstingi á
rúmmetra.
Þessi aðferð sparar ótrúlega mikinn
tíma og fyrirhöfn.
Þeir sem vilja einangra hús sín í
þessari ferð okkar þurfa að hafa
pantað fyrir 18. júlí n.k.
„Rockwool" steinull er í
svokölluðum A-gæðaflokki.
Hún er vatns fráhrindandi
og mjög eldþolin.
Nánari upplýsingar
eru veittar í síma
91-22866.
HGS/ÍEimNGRUN
FLUGOG BÍLL
no vild um
STÓRKOSTLEGASTI FERÐAMATINN
1 / 2 / 3 / 4 VIKUR VIKULEGAR BROTTFARIR Tll
BÍLL AÐ EIGIN VALI ÓTAKMARKAÐUR
SÝNISHORN AF VERÐI: 3 VIKUR, 3 í BÍL FRÁ KR. 3.164.
’Jr
URVAL við Austurvöll S 26900.