Morgunblaðið - 07.10.1981, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
223. tbl. 68. árg.
MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBER 1981
Prentsmiðja Morftunblaðsins.
„Fylgjum áfram
stefnu Sadats
Símamyndir AP
Á myndinni til vinstri horfir Sadat á hergögnin ásamt Mubarak varuforseta. Nokkrum andartökum eftir að myndin var tekin dundi skothríðin
á forsetanum og sessunautum hans í forsetastúkunni. Á myndinni til hægri þyrpast öryggisverðir við dyrnar að skýli sem Sadat var borinn í
eftir árásina. Síðan var hann fluttur í sjúkrahús með herþyrlunni, sem sést til vinstri. Fallinn öryggisvörður liggur fremst.
Ileimurinn hættulegri án Sadats — í dag
Sadat, á morgun Numeiri, svo allir hinir
Kaíró. 6. uktóbor. AP.
NEYÐARÁSTANDI heíur verið lýst yíir í Egyptalandi í eitt ár vegna morðsins á Anwar Sadat
forseta. Oeirðir hafa ekki orðið í kjölfar þessa atburðar, en hervörður er við helztu byggingar í
Kairó og öðrum borgum. Auk Sadats féllu níu menn í skotárásinni og a.m.k. 22 særðust. Sagt er að
þrír tilræðismanna hafa verið skotnir samstundis og ljóst er að a.m.k. þrír voru teknir höndum.
Morðið hefur vakið sorg og reiði á Vesturlöndum. en i Moskvu hefur verknaðurinn verið skýrður sem
skiljanleg afleiðing af stefnu Sadats í málefnum Miðausturianda. Ilarðsnúnir andstæðingar forset-
ans í Arabaríkjunum hafa lýst fögnuði sinum og velþóknun og í Beirút og Damaskus var sungið og
dansað á götum úti er fréttist um morðið. Enn er ekki vitað að hverra undirlagi tilræðið var, en
meðal þeirra hópa sem segjast hafa verið að verki eru útlagasamtök undir forystu Sadeddin Shazlis,
íyrrum hershöfðingja Sadats, en sá hefur verið í útlegð, síðan hann sagði af sér sendiherraembætti,
er Sadat fór til Jerúsalem fyrir fjórum árum.
Mubarak, varaforseti Egyptalands, sem að öllum líkindum verður kjörinn forseti á næstu vikum,
lýsti því yfir um leið og hann skýrði þjóðinni frá falli Sadats í sjónvarpi, að stefnu hins látna forseta
yrði fylgt í hvívetna og væri engra breytinga að vænta á næstunni. hvorki í innanlands- né
utanríkismálum.
Árásin
Árásin á Sadat átti sér stað í Sig-
urborg, einu úthverfa Kairó, um há-
degisbil. Var forsetinn að skoða
hersýningu ásamt helztu ráðgjöfum
sínum og fjölda erlendra gesta, en
tilefnið var stríðið gegn ísrael 1973.
Er sýningin hafði staðið yfir í hálfa
aöra klukkusturid tóku herpotur aö
leika listir sínar og spúa lituðum
reyk yfir sýningarsvæðið. í þeim
svifum kvað við mikil skothríð og
segja sjónarvottar, að í fyrstu hafi
viðstaddir greinilega haldið að hér
væri um að ræða lið í hátiðarhöld-
unum. Fregnir af atburðarásinni
stangast á, en ýmsir sjónarvottar
telja, að tilræðismenn hafi verið sex
til átta talsins. Hafi tveir þeirra
hafið skothríð að forsetastúkunni af
þaki herjeppa, en út úr honum hafi
síðan þust aðrir og hafi þeir hleypt
af vélbyssum sínum um leið og þeir
stukku að stúkunni, hrópandi víg-
orð, en talið er, að þeir hafi einnig
varpað handsprengjum.
Egypzkir útlagar aö verki?
í fyrstu þótti ýmislegt benda til
þess að tilræðið væri upphafið að
uppreisn innan hersins, en er líða
tók á daginn, benti fátt til þess að
svo væri. Sadat átti sér marga óvild-
armenn, bæði innanlands og utan,
ekki sízt eftir hreinsanirnar að und-
anförnu. Af hálfu stjórnarinnar í
Kairó hefur ekkert verið látið uppi
um tilræðismennina, en böndin hafa
borizt að ótlagasamtökum Shazlis,
sem á sínum tíraa var yfirmaður
egypzka hersins, en síðar sendi-
herra. Samtökin lýstu því yfir rétt
eftir árásina, að þau stæðu að baki
tilræðinu. Shazlis var ákafur and-
stæðingur þess að Egyptar settust
að samningaborði með ísraelsmönn-
um og sagði sig úr lögum við stjórn
Sadats er forsetinn tók upp viðræð-
ur við Begin árið 1977. Hann hefur
síðan verið í útlegð í ýmsum Araba-
ríkjum og hefur barizt mjög gegn
Sadat og stefnu hans.
Misjöfn viðbrögð
Viðbrögðin við morðinu á Sadat
hafa orðið með ýmsum hætti. Á
Vesturlöndum hafa þjóðarleiðtogar
látið í ljós sorg og söknuð og Reag-
an, Bandaríkjaforseti, lét svo um
mælt, að Bandaríkin ættu á bak að
sjá tryggum vini, heimurinn mikl-
um leiðtoga og mannkynið boðbera
friðar. Mitterand Frakklandsforseti
sagði: „Heimurinn hefur misst einn
af sínum beztu sonum" og brezka
stjórnin sendi frá sér orðsendingu
um, að heimurinn væri hættulegri
án Sadats. Begin, forsætisráðherra
ísraels, kvaðst ekki einungis hafa
n.is-' samherja í friðarviðleitni,
heldur einnig náinn vin. Bruno
Kreisky, kanslari Austurríkis,
sagði, að Sadat hefði verið einn af
stórmennum aldarinnar, og önnur
ummæli vestrænna leiðtoga voru á
sömu lund. Henry Kissinger sagði,
að hér hefði grimmdin unnið sigur
yfir hófseminni, um leið og hann
kvaðst ekki telja ólíklegt, að hér
hefðu Líbýumenn staðið að baki.
Við allt annan tón kvað í Araba-
ríkjunum. Palestínuarabar og
vinstrimenn í Beirút héldu daginn
hátíðlegan með fagnaðarlátum á
götum úti og málsvarar PLO lýstu
því yfir, að sá sem hefði „tekið í
gikkinn ætti heiður skilið". Khalaf,
yfirmaður öryggissveita PLO, sagði:
„í dag Sadat, á morgun Numeiri og
síðan allir hinir svikararnir". Átti
Khalaf hér við Numeiri, forseta Sú-
dans, sem hefur verið einn helzti
bandamaður Sadats meðal Araba. í
Trípólí, höfuðborg Líbýu, var mikið
um dýrðir og var gefin út opinber
orðsending um að morðið hefði að-
eins verið liður í uppreisn hersins.
Fulltrúi írak-stjórnar sagði, að fall
Sadats væri rækileg lexía þeim sem
svikju þjóð sína. Stjórnir hinna hóf-
samari Árabaríkja vildu ekkert láta
eftir sér hafa um atburðinn.
í austantjaldsríkjum var aðeins
frá því skýrt í fréttum, að Sadat
forseti hefði fallið í skothríð á her-
sýningu í Kaíró, og í Moskvu og
Prag var því bætt við, að ástæðan
fyrir morðinu væri hin ranga stefna
forsetans í málefnum Miðausturl-
anda.
Muharak við völd
Hosni Mubarak, sem hefur verið
varaforseti Egyptalands frá 1975, er
nú æðsti valdamaður í Egyptalandi.
Hann hefur verið útnefndur fram-
bjóðandi Þjóðlega lýðræðisflokks-
ins, flokks Sadats, í forsetakosning-
um sen: fram eiga að fara innan
tveggja mánaða. Samkvæmt stjórn-
arskrá tekur forseti þingsins við
embætti forseta landsins ef hann
fellur frá, en sú skipan er formsatr-
iði, þannig að Mubarak verður í
raun mesti áhrifamaður í landinu
þar til hann verður kjörinn forseti.
Jihan Sadat, ekkja forsetans, kom
til forsetabústaðarins með þyrlu
skömmu eftir morðið og sótti þang-
að börn sín og annað venzlafólk.
Hvarf fjölskyldan síðan á brott í
þyrlunni og er ekki vitað hvar hún
dvelst nú.
Sjá einnig forystugrein
og greinar á miöopnu.
Mubarak
næsti forseti
Kairó. fi. oklobor. AP.
IIOSNI Mubarak. hinn 53ja
ára varaforseti Sadats. var í
ga‘r útnefndur framhjóðandi
l»j<»ðlega lýðræðisflokksins í
forsetakosningum sem eiga að
fara fram í Egyptalandi innan
tveggja mánaða.
Mubarak hefur verið varafor-
seti sl. sex ár, en áður var hann
yfirmaður flughersins. Mubarak
var handgenginn Sadat, enda er
hinn látni forseti sagður hafa
ætlazt til þess að Mubarak yrði
næsti forseti landsins. I ávarpi
til þjóðarinnar í gær lýsti Mub-
arak því yfir að fram yrði fylgt
stefnu hins látna leiðtoga, bæði
heima fyrir og gagnvart öðrum
þjóðum.
Forseti þingsins, Abu Taleb,
verður stjórnarskránni sam-
kvæmt forseti til bráðabirgða,
eða þar til kosningar hafa farið
fram. Nær víst er talið að Mub-
arak verði kjörinn næsti forseti
og að hann verði í raun æðsti
valdamaður landsins þangað til.