Morgunblaðið - 13.06.1982, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ1982
Bolli Gústavsson í Laufási:
Nýstárlegt
tónverk
- um flutning Passíukórsina á African Sanctus
Tíu ár eru nú liðin frá stofnun
Passíukórsins á Akureyri. Stofn-
andi hans og jafnframt stjórnandi
þennan áratug er Norðmaðurinn,
Roar Kvam, sem kom hingað til
íslands árið 1971. Hann hefur
skipað sér í sveit þeirra tónlist-
armanna af erlendum uppruna,
sem hafa verið kallaðir til þess að
vekja okkur íslendinga til meðvit-
undar um gildi æðri tónlistar fyrir
blómlegt menningariíf og gert
hana að andlegri heilsulind, sem
almenningur vill ekki lengur án
vera. Roar valdi sér réttan vett-
vang, er hann kom tii Akureyrar.
Þar var jarðvegur góður, sönghefð
rótgróin, tónlistarlíf nokkuð
staðnað og í brýnni þörf fyrir nýja
strauma og tækifæri til verðugri
átaka. Og Passíukórinn hefur
sannarlega færst mikið í fang á
þessum 10 árum og notið til þess
ómetanlegs stuðnings Tónlistar-
skólans á Akureyri, sem hefur
eflst mjög á þessu tímabili. Jafn-
framt því hefur kórinn átt gott
samstarf við Sinfóníuhljómsveit
íslands. Raunar má segja að kór-
inn hafi hjálpað hljómsveitinni að
rísa betur undir nafni, að verða
fremur hljómsveit landsins með
því að eiga þess kost að starfa með
áhugasömu tónlistarfólki allt
norður við Eyjafjörð.
Meðal verkefna Passíukórsins á
liðnum árum má nefna Missa
brevis og Requiem eftir Mozart,
Gloria og Magnificat eftir Vivaldi,
C-dúr-messu Beethovens, Te De-
um og Messías eftir Hándel. Öll
heyra þau verk undir kirkjulega
tónlist, en eins og Halldór Laxness
komst eitt sinn að orði, þá birtist
kristindómurinn í tónverkum eins
og þeim „í heimssniði, kristindóm-
urinn sem hámenníngin sjálf,
ósértrúarlegt, alþjóðlegt menníng-
arafl með öll fullkomnustu
áhrifstæki listarinnar á valdi
sínu“. Sú hefur orðið reynsla
hlustenda á tónleikum Passíu-
kórsins. En auk þess hefur okkur
gefist færi á að heyra kórinn
flytja veraldlegri verk eins og
Árstíðirnar eftir Haydn og Carm-
Passinkórinn á Aknreyri.
mmmm
ina Burana eftir Carl Orff. Á
hverju ári hefur þessara tónlist-
arviðburða verið beðið með eftir-
væntingu norður á Akureyri og
þeir aldrei valdið vonbrigðum. Ör-
yggi og öguð vinnubrögð stjórn-
andans ásamt með óbilandi trú
hans á margþætt gildi þessa
menningarstarfs, hafa gefið okkur
nýja hátíð hér á norðurslóð, Vor-
vöku, er hæfir vel heillandi töfra-
birtu þess árstíma eftir langan og
myrkan vetur.
Við upphaf þessa sumars var
okkur svo boðuð nýlunda, sem olli
eftirvæntingu og ef til vill nokkr-
um kvíða. Passíukórinn hafði þá
æft af kappi glænýtt verk, African
Sanctus, eftir David Fanshawe.
Hér var valinn nýr farvegur, ekki
hefðbundinn stíll þeirra verka,
sem fyrr voru flutt, heldur nú-
tímaverk, sem á að leiða í ljós
skyldleika allrar tónlistar. Eins og
nafnið gefur til kynna er hér á
ferðinni trúarlegt tónverk. Höf-
undurinn, David Fanshawe (f.
1942), samdi það eftir ferðir sínar
um Norðaustur-Afríku árin
1969—1974. Verkið er byggt á
venjulegu, kristnu messuformi og
ber nöfn hinna ýmsu þátta guðs-
þjónustunnar, Kyrie, Gloria,
Credo, Sanctus, Agnus Dei o.s.frv.
En hið nýstárlega við African
Sanctus er, að þar er tónlist Afr-
íkumanna felld að þessu messu-
formi og réttilega hefur verið bent
á, að í verkinu sé lögð sérstök
áhersla á það, sem sameiginlegt er
í tilbeiðslu allra manna, hvaða
guði sem þeir tilbiðja. Höfundur-
inn hefur látið þess getið, að söng-
ur bænakallarans í Kairó (2. þátt-
ur) hafi orðið kveikjan að þessu
verki. í efnisskrá tónleika Passíu-
kórsins er svo að orði komist:
„Auk þess að vera á þennan hátt
trúarlegt tónverk er African
Sanctus einnig forvitnilegt frá
tónlistarlegu sjónarmiði. Hér
kemur glöggt í ljós skyldleiki allr-

Hannes Þ. Hafstein og Brynjar Bjarnason ásamt hluta af þeim björgunarútbúnaði sem kynntur var.
Slysavamafélag íslands:
65 slys af völdum smábáta
hér við land á sl. 10 árum
Slysavarnafélag íslands, Lands-
samband stangaveiðifélaga og
Landssamband veiðifélaga geng-
ust nýlega fyrir blaðamannafundi
til að kynna björgunarútbúnað á
ám og vötnum en samkvæmt
skýrslu frá Slysavarnafélaginu
hafa orðið 65 slys á smábátum við
land, í ám og á vötnum og 15 í
lækjum og á tjörnum á síðastliðn-
um 10 árum og vill Slysavarnafé-
lagið vekja athygli á því að það eru
einkum börn sem drukkna í lækj-
um og tjörnum. Á síðastliðnu ári
urðu aðeins tvö slys í lækjum og á
tjörnum og ekkert á smábátum við
land í ám eða á vötnum og vill
Slysavarnafélagið þakka það auk-
inni fræðslu um þessi mál.
Á þessum fundi voru kynnt
helstu bjargtæki sem nú eru á
markaðnum svo sem mismun-
andi bjargvesti, blys og annar sá
útbúnaður sem ætti að vera
sjálfsagður þegar lagt er upp í
veiðiferðir.
Einnig voru kynntar reglur
um smíði og öryggisútbúnað
báta minni en 6 metra á lengd. í
skýrslunni segir meðal annars
um öryggisútbúnað slíkra báta
að þar skuli vera „eitt akkeri 10
kg á þyngd, 30 metra tóg, 14 mm
í þvermál, bjargbelti fyrir alla
um borð, þrjú rauð handblys,
vatnshelt vasaljós og sjúkra-
kassi í vatnsheldum umbúðum."
Slysavarnafélagið vill einnig
vekja athygli á happdrætti sínu,
en félagið hefur í meira en 10 ár
efnt til sölu á happdrættis-
miðum á vorin og eru miðarnir
með því sérstaka sniði, að þeir
eru notaðir til að koma á fram-
færi varnaðarorðum til almenn-
ings. í fyrra voru til dæmis birt
varnaðarorð í 10 liðum í sam-
Brynjar og Guðjón hafa hvolft bátnum.
Hér sýna þeir aðferð til að rétta bátinn við.
bandi við ferðir við ár og vötn, í
ár er vakin athygli á öðru vanda-
máli, sem er áfengisneyzla
manna við stjórn á bátum og bif-
reiðum. Vígorðið í ár er: Ekki í
báti — ekki í bifreið.
Haraldur Henrysson forseti
SVFÍ og Hannes Hafstein fram-
kvæmdastjóri SVFÍ lögðu mikla
áherslu á að menn öfluðu sér
upplýsinga um þann öryggisút-
búnað, sem á boðstólum er, og að
menn klæddust skærlitum fatn:
aði í óbyggða- og vatnaferðum. í
fundarlok sýndu Brynjar
Bjarnason og Guðjón Ólafsson
félagar í sjóslysadeild björgun-
arsveitarinnar 'Ingólfs leiðir til
að rétta við báta sem hvolfir á
ám og tjörnum.------------------