Morgunblaðið - 08.08.1982, Blaðsíða 4

4 0 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1982
WtasMhn?
Ég hef verið að blaða í gömlum bréf-
um, sem mér hafa borist vegna vísna-
leiks. Þar á meðal er eitt frá Ingólfi
Ástmarssyni, sem ég þakka honum um
leið og ég birti það, þótt seint sé: Það ber
yfirskriftina „Síra Helgi Sveinsson og
Þingeyingavísa hans“. Það er svohljóð-
andi:
„Einhverju sinni, nokkru áður en sr.
Helgi Sveinsson dó, áttum við leið saman
gangandi eftir þjóðveginum frá Selfossi
til Hveragerðis. Barst þá í tal gamanvísa
hans um Þingeyinga, sem landfleyg varð
um leið og hún var ort.
„A hverju þekkist Þingeyingur?“ sagði
ég. Samstundis leiðrétti skáldið mig:
„Hvernig þekkist Þingeyingur?". — Kom
mér þessi leiðrétting þægilega á óvart,
því að aldrei hafði ég heyrt þetta upphaf
fyrr.
Fyrir skömmu rifjaðist þetta atvik upp
fyrir mér, og vaknaði sú spurning, hvort
þessi rétta gerð vísunnar af munni
skáldsins myndi vera til á prenti.
I minningarbókinni: Helgi Sveinsson,
presturinn og skáldið, er vísa Þingeyinga
prentuð á bls. 168 og því miður með sinni
gömlu villu og annarri að auki í öðru
vísuorði. Rétt hermd af vörum skáldsins
er vísan þannig:
Hvernig þekkist Þingeyingur?
Þörf er ekki á miklum leitum.
Hann veit allt, sem enginn veit um,
upp á sína tíu fingur:“
Hér fyrr á árum voru þeir að taka upp
svörð eða mó á sunnlensku þeir Arnór
Sigurjónsson og Karl Isfeld. Sennilega í
Reykjadal. Nema hvað Arnóri þótti Karl,
sem þá var á unglingsaldri, blóta of mik-
ið og sá ástæðu til að vanda um við hann:
Kalli var kominn til himna
að kanna hin heilögu vé:
„Hér er margt helvíti skrýtið
en hvar ætli andskotinn sé?“
Þessu svaraði Karl svo:
Þá svaraði hilmir hæða
og horfði til jarðar á ská:
„Hvað ertu að njósna um
námskeiðið hans
nýkomínn Arnóri frá?“
Um svipað leyti var tefld símskák milli
Húsavíkur og Menntaskólans á Akureyri
og auðvitað sendar vísur á milli leikja.
Af þeim menntaskólapiltum var Karl Ní-
els ísfeld Lilliendahl, sem svo hét fullu
nafni, einna aðsópsmestur við yrkingar,
en nafni hans Kristjánsson síðar alþing-
ismaður hélt uppi merki Húsvíkinga og
voru þeir góðkunningjar. Að því rak, að
þeim Húsvíkingum þótti menntaskóla-
piltum daprast flugið og langt á milli
vísna. Þá orti Karl Kristjánsson:
Kalli hefur kveðið oft,
hvar er Níels falinn?
Lenti ísfeld upp í loft
ofan í Lilliendahl-inn?
Og til að hafa nafnana þrjá tíunda ég
hér stöku Karls Sigtryggssonar:
Almenningur ekkert veit,
allt er á sandi kvikum,
af því fögur fyrirheit
fara á undan svikum.
Af sama toga er þessi staka Teits
Hartmanns og gæti vel verið ort í dag
eins og á stendur:
Fyrr en varir feigðargrip
fast að kverkum herðir;
ónýtast í einum svip
allar ráðagerðir.
Nú í vikunni hefur efnahagsvandinn
eins og svo oft áður verið fyrirferðarmik-
ill í fréttum. Tómas Árnason viðskipta-
ráðherra hefur gengið vasklega fram í
því að fullvissa menn um, að það gangi
ekki lengur að láta reka á reiðanum, —
eitthvað verði að gera. Og vitaskuld eru
það utanaðkomandi ástæður, sem öllum
vandræðunum valda. Erfiðleikarnir
komu okkur í opna skjöldu af því að
ómögulegt var að sjá þá fyrir. Þetta
verða menn að skilja o.s.frv. Sökudólgur-
inn er sennilega krónan, sem er ekki
frekar vönd að virðingu sinni en hver
önnur lauslætisdrós. Móri kvað:
Tómas hefur tekið á
og trúir eins og forðum.
Krónan missti mátt og glans
mjúka sló á strengi,
fór í núlla-nektardans.
Naut þess ekki lengi.
Duttu núllin, eitt ogeitt.
Öllum hlaut aö létta
vandann eins og ekki neitt
óðar leysti þetta.
Eins og glyðra á stræti stóð,
stærst á Norðurlöndum
gekk svo aftur gamla slóð
á gengiseyðisöndum.
Þeim sem fylgja engri átt
— en hvað það er skrýtið —
finnst svo gjarna firna smátt
að falla pínulítið.
Krónan fellur þá og þá.
Þessum treystu orðum:
Tómas hefur tekið á
og trúir eins og forðum.
Ei stjórnin hennar breyskleik ber,
boðskap flytur þenna:
„lllum læk en ekki mér
um er nú að kenna.“
Dárinn eftir drabb og svall
dustar af sér rykið.
Henni aö kenna er hennar fall
og hennar fall er mikið.
í síðasta vísnaleik misritaðist eitt orð í
stöku Siggeirs Pálssonar, sem prestur
var á Skeggjastöðum fyrrum, svo að hún
varð óskiljanleg með öllu. Þar átti að
standa „græfur" sama sem grófir eða
lautir. Rétt er vísan þannig:
Fyllir snjórinn græfur, gjár,
gryllir Ijórann varla.
Hryllir bjórinn kræfur klár,.
kvilla jórar falla.
Beðið er velvirðingar á þessum mistök-
um.
Til gamans enda ég á þraut eftir
Brynjólf Jónsson frá Minna-Núpi. Gald-
urinn er fólginn í því að lesa út úr hverri
líkingu eitt orð. Fremsti stafur í hverju
orði myndar svo kvenmannsnafnið
„Katrín", ef þeim er rétt raðað saman. Á
einum stað stendur „á“ fyrir „a“. Vísan
er þannig:
Klæði flóa; manni meint;
mundar-vana Höður;
mæði jóa; skinnið skeint;
skutborös-svana fjöður.
Skemmtilegt væri að fá lausn gátunn-
ar eða bréf af öðru tagi, sem rétt væri að
senda Morgunblaðinu merkt vísnaleik.
Ekki verður meira kveðið að sinna.
Halldór Blöndal.

1

íHtítttHHHF'''
l HtiHHHtHttHI 1

ivi: :l i;í til tjtftfít'tíi H <•} f * ftfttffH’f;
\$VÁX\

■I4M

Í4

■
hh
Tmi
•1+ *+♦+*+♦+
: tfífíliíi
i+í+i+{+
ViVi+iViT

HH4H++

"í-V'v

■fíff+i

•ÍÞH;

'
■
■fí-H-
■t
i Hti.
VfJf;
; i.ftf'
;
'
f-t ýtftff ;•

ftittf-tf-H-t f-t'
•tH+j+fff-

H-H-H-
•tf'-t í-tífifff4f-V'

i-ff-H-
• : - ■

fí+t+Úl-
- -
4-H-H-
44f4
4 \ 4-f4-v"
r

•f+T+
•}+f+ +f4f;
±iÚ
■ ■
:íi3
•VJ4
: iltit
4H+
4+H;
... ..
H+t; UH-t
4‘i+f- 44-f-Ý-
4tH t+H
4HH4jJH;

Jt4f'
4444 H4f-
\\X\X 4f4f-
; ; '■ ■ ; ■
-t-f-f f-t f-t ■

■■
r - 4f->t-
YZ-VZV-
4 í 4 <■
Rft+t'
Jt+J;
+fH;
444+
'
4 + f +
Öti; n
“+4*t
+Í4<; 3
4f-0 <•*
-ff-tf-

rí+t+f+t-
•t+t+f
•••■•••'■-•■• • ■
.