Morgunblaðið - 08.08.1982, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1982
53
Sigurður Baldursson við hlið „SnjókatUrins" ásamt Júlíusi bílstjóra.
verða ákaflega sterk. Fyrsta
sumarið sem ég fór á jökulinn var
ég mesti afglapi, þekkti ekki til
veðurfarsins og lenti í kröggum.
Þegar minnst varði gerði mikil
óveður. Ef spáð var suðaustan
kalda þá þýddi það glórulausa
stórhríð uppi á jökli. Ég fór því að
stúdera veðurfarið og nú þarf ég
einungis að vita hvar lægðir og
hæðir halda sig til þess vita
hvernig muni viðra.
Einhverju sinni fór ég í hvass-
viðri upp á Bárðarbungu og það
gerði glórulausa stórhríð og ekki
viðlit að sjá neitt út. Við urðum að
senda menn út til þess að leið-
beina okkur og voru þeir bundnir
saman. Þrír menn fóru út, einn
gekk næstur „Kettinum" til þess
að halda tauginni strekktri, sá
næsti þremur metrum framar og
þremur metrum frá honum var sá
er varðaði leiðina. Þannig fikruð-
um við okkur áfram í fjórar
klukkustundir þar til við loks
komum að jökulbrúninni. Þetta
var sumarið 1973.
Eitt sinn vorum við nokkur í
stórhríð uppi á jökli í „Kettinum"
með VW-rúgbrauð í eftirdragi.
Þar var eldunaraðstaða og einnig
klósett og var tjald dregið fyrir.
Með okkur voru tvær stúlkur sem
vildu ómögulega nýta sér salernis-
aðstöðuna og heimtuðu að fá að
fara út. Ég leyfði það, en skömmu
síðar hrópuðu þær hástöfum á
hjálp. Þær lágu afvelta og gátu
ekki hysjað upp um sig — buxur
þeirra höfðu fyllst af snjó.“
— Hefur þú farið á hverju
sumri upp á jökul?
„Nei, ég fór ekki upp á jökul
1976. Þá stóð til að ég færi með
franska ferðamenn og þeir höfðu
greitt inn á farið. Daginn fyrir
brottför hætti ég skyndilega við
förina. Það var eitthvað sem lagð-
ist á mig og ég sagði þeim að ekki
gæti orðið af ferðinni. Þeir tóku
því vel. Þetta sumar fór ég ekkert
upp á jökul. Eitthvað hélt mér frá
að fara það sumarið."
— Er ekki gífurlegur kostnaður
við að fara upp á jökul?
„Já, þetta eru dýrar ferðir og í
dag notum við um 400 lítra af
benzíni og förum um 80 kílómetra.
Til þess að gera hafa fáir íslend-
ingar farið með mér. Það eru eink-
um útlendingar sem hafa farið
upp á jökulinn. Við höfum reynt
að halda kostnaði í lágmarki. I
fyrra fluttum við um 150 manns
upp á jökul. Það stóð á endum, að
þegar við höfðum greitt útlagðan
kostnað var allt fé uppurið. Við
fengum ekkert fyrir vinnu okkar.
Ferðir upp á jökul þyrftu að
vera lengri, nokkurra daga ferðir
og þá með snjósleða og „Snjókött-
urinn“ yrði þá nokkurs konar
móðurskip. Þá væri hægt að fara á
fleiri áhugaverða staði. Það mætti
hugsa sér að halda fyrst á Bárð-
Sigurður Baldursson þar sem jökullinn hefur sigið I Grímsvötnum og ísbreiðan brotnað.

Keith og Thomas
veruleika.
á jöklinum varð draumur enska drengsins að Sólin sest og lagt af stað niður af jöklinum.
arbungu, síðan í Grímsvötn og
suður í Öræfi og fara að Hvanna-
dalshnúki. Þaðan mætti halda til
Kverkfjalla, í Hveradalinn og
baða sig þar í heitu vatninu. Upp-
lagt væri að fara austur á Grendil.
Til þessara ferða þarf góðan út-
búnað og fólk þyrfti að sofa í
jöklatjöldum. Ég veit ekki hvert
framhald verður á ferðum í núver-
andi mynd. Þetta er allt of mikið
álag. Ég verð hér í sumar, en er
efins að framhald verði á,“ sagði
Baldur.
Við vorum nú í Grímsvötnum.
Jökulbreiðan hefur sigið á stóru
svæði við síðasta hlaup. Gríms-
fjallið gnæfir yfir skálinni og ægi-
fagurt Tröllkonuþil. Mjög heitt
var í Grímsvötnum þennan dag,
svo heitt að fólk hafðist vart við í
fötum. Nestis var neytt og nán-
asta umhverfi skoðað og síðan var
haldið upp á sjálft Grímsfjallið og
súpa hituð í skála Jöklarannsókn-
arfélagsins. Frá Grímsfjalli blasti
Hvannadalshnúkur við; ægifagur
og tignarlegur.
Komið var kvöld og lagt var af
stað til baka. „Snjókötturinn" dró
nokkra okkar eftir að því er virtist
endalausum ísbreiðum. Með mér í
togi voru Englendingur, Keith
Saunders og Svisslendingur,
Thomas Haberle. Báðir eru kenn-
arar, og báðir kenna þeir jarð- og
landafræði. Keith var í sinni
fyrstu ferð til íslands, Thomas
þekkir landið betur en margir ís-
lendingar og talar ágæta íslenzku.
Hann var í sinni sjöundu ferð til
íslands. Kom fyrst til íslands árið
1975 og ári síðar kom hann aftur,
vann í hálft ár á Hallfríðarstöðum
í Hörgárdal. Ári síðar, 1977, kom
hann í þriðja sinn til íslands, og
1978 skrifaði hann lokaritgerð
sína í jarðfræði frá Zúrich-
háskóla. Hann tók fyrir strendur
Mývatnssveitar.
í því skyni dvaldi hann um
nokkurt skeið í Reykjavík þar sem
hann las um Mývatnssveit og síð-
an dvaldi hann fyrir norðan við

Gæsavötn, þar er skáli Jöklaferða Baldurs Sigurðssonar.
rannsóknir. Hann hefur komið
hingað til lands á hverju ári, nema
1980, frá því hann fyrst steig fæti
á íslenzka grund og sagðist ætla
að koma aftur um jólin. Island
hefur heillað hann. „Ég læri alltaf
eitthvað nýtt í hvert sinn sem ég
kem hingað. Hvort sem ég fer í
Öræfin eða dvel í Ódáðahrauni. Á
eftir skilur maður betur baksvið
þjóðsagna ykkar. Þessi ferð upp á
Vatnajökul hefur verið stórkost-
leg,“ sagði Thomas.
„Það er svipað farið fyrir mér
og Kjartani Júlíussyni, bónda í
Eyjafirði, þar sem hann lýsir þrá
sinni til þess að ganga á fjöll, fara
um Öræfi eða upp á jökul í bók
sinni Reginfjöll á haustnóttum.
Þegar þráin hefur rætst, tekur ný
við.
Nú er ég á Vatnajökli og það
hefur djúp og varanleg áhrif á
mig. Áður en ég lagði upp, langaði
mig fyrst og fremst að fara í
Grímsvötn. Þar lá landfræðilegur
áhugi að baki — en svo þegar
Hvannadalshnúkur blasti við, þá
greip mig löngun til að fara þang-
að,“ sagði Thomas.
„Vonir þær sem ég gerði mér
um ferðina hafa meir en verið
uppfylltar. Þetta hefur verið
stórkostleg reynsla og ég held, að
marga Englendinga muni fýsa í
svona ferð. Ég hef tvívegis áður
gengið á jökla, en þeir standast
engan samanburð. Annar var í
Colorado í Bandaríkjunum, hinn í
Austurríki. Þetta er allt annar
heimur — hér er ægifagurt,“ sagði
Keith.
Klukkan var langt gengin í
ellefu þegar við komum að jökul-
brúninni. Fólk gekk síðasta spöl-
inn niður af jöklinum. Ferðalang-
arnir voru þreyttir — en ánægðir.
Giftusamlegri ferð á Vatnajökul
var lokið.