Morgunblaðið - 17.11.1982, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1982
3
„VIÐ erum þessar vikurnar í feld-
un, viö byrjuðum á refnum í síð-
ustu viku og byrjum á minknum í
þessari viku,“ sagði Reynir Barð-
dal, bústjóri hjá Loðfeldi hf. á
Sauðárkróki, i samtali við Mbl.
Loðfeldur hefur verið með minka-
bú í 11 ár en hefur átt í erfiðleik-
um síðustu árin vegna sjúkdóms
sem herjar á minkastofninn. Því
ákváðu þeir að felda (slátra) öllum
minkastofninum í haust, um 1.500
eldisdýrum, sótthreinsa búið og
flytja inn nýjan stofn.
Reynir sagði að þetta kostaði
búið 2—3 milljónir, innfluttu
Loðfeldur hf., Sauðárkróki:
Minkastofninum farg-
að vegna sjúkdóms
2—3 milljóna króna tjón fyrir búið
dýrin kostuðu t.d. 4 sinnum
meira en það sem fengist fyrir
skinnin af þeim dýrum sem farg-
að væri. Sem dæmi um tjónið
sem þeir hefðu orðið fyrir á und-
anförnum árum sagði Reynir, að
frjósemi hefði verið ágæt, um 4
yrðlingar að meðaltali á læðu, en
svo dræpist sem næmi hálfum
yrðlingi að meðaltali á læðu yfir
sumarið vegna sjúkdómsins.
Reynir sagði að þeir hefðu næstu
5 mánuði til að sótthreinsa búið
og síðan fengju þeir yrðlinga-
fullar læður að utan um miðjan
apríl, um viku fyrir gotið.
Reynir sagði að Loðfeldur
hefði keypti 98 refalæður í fyrra-
vetur og hefðu þeir fengið úr
þeim 640 yrðlinga, sem væri
ágæt frjósemi, um 6'A yrðlingur
að meðaltali á læðu. Hann sagð-
ist vera tiltölulega ánægður með
þroskann, þetta væru stór og fal-
leg dýr. Megnið af yrðlingunum
verður feldað en öðru dreift til
bænda sem eru að byrja á refa-
ræktinni. Reynir taldi það ágætt
að hafa bæði mink og ref en taldi
tryggari framtíð í minkarækt-
inni þar sem meiri sveiflur væru
í verði refaskinna. Þeir hjá Loð-
feldi fullverka skinnin þannig að
þau verða tilbúin til sölu í upp-
boðshús erlendis en fyrstu upp-
boðin eru í desember.
Reynir á sæti í stjórn Sam-
bands íslenskra loðdýrarækt-
enda og sagði hann þegar hann
var spurður að því hvað væri
efst á baugi hjá félagsskapnum
um þessar mundir: „Við höfum
gert kröfur til þess að loðdýra-
ræktendur hér á landi fái sömu
samkeppnisaðstöðu og kollegar
okkar á Norðurlöndunum. Við
búum við það að aðföng okkar
búa eru 2—3svar sinnum dýrari
en hjá þeim, þar sem hér er lagð-
ur á þau tollur, söluskattur og
vörugjald. Þá leggjum við
áherslu á að fóðurstöðvarnar
verði byggðar upp og að þær geti
afgreitt fóðrið til bænda eins og
það á að vera, en nú vantar mik-
ið upp á það. Það vantar fjár-
magn í þessa atvinnugrein ef það
á að byggja hana skynsamlega
upp.“
— Nú eru loðdýrabúin dreifð
um allt land, bæði inní landi og
nálægt sjó, hvað finnst þér um
þessa stefnu?
„Ég tel að það verði að setja
fóðurstöðvarnar fyrst niður og
þá sem næst því sem fóðrið fell-
ur til en síðan verði búin að þró-
ast útfrá fóðurstöðvunum. Það
má ekki standa þannig að þess-
um leyfisveitingum, eins og allt-
of mikið hefur verið af að mínu
mati, að bændurnir komi ekki til
með að fá neinn arð af þessu,
hann fari allur í flutningskostn-
að.“
— Það hefur verið ríkjandi
stefna að byggja loðdýraræktun-
ina upp sem aukabúgrein, hvað
finnst þér um það?
„Ég tel það arðvænlegast ef
menn geta sinnt þessu eingöngu
en það er jafnsjálfsagt að hafa
hitt með. Það er nauðsynlegt að
hafa stóru búin. Þau búa yfir 10
ára reynslu og þau koma alltaf
til með að vera lífæðarnar og
broddarnir í loðdýraræktuninni
hjá okkur. Á þessi bú geta bænd-
urnir sótt sína þekkingu í byrj-
un, þau gætu orðið eins konar
uppeldisstöðvar fyrir bændurna
og það er ekki nema eðlilegt.
Þessi búrekstur skilar miklum
gjaldeyri og er talinn arðvænleg-
ur en samt fá menn sem ætla út
í þetta enga fyrirgreiðslu nema
þeir búi á lögbýlum, þeir fá e.t.v.
leyfi en ekki krónu að láni. Ef
þetta er svona arðvænlegt sem
sagt er, af hverju mega ekki aðr-
ir en bændur fara út í þetta? Ef
hið opinbera ætlar að loka á
stóru búin tel ég að þau gefist
upp og hætti innan tveggja ára
og þá er loðdýraræktunin á ís-
landi komin 10 ár aftur í tím-
ann,“ sagði Reynir Barðdal að
lokum.
HBj
Rækjukvóti á Húnaflóa:
Sé ekki grund-
völl til breytinga
— segir Steingrímur Hermannsson
„ÉG SÉ ekki grundvöll til að breyta
kvótaskiptingu á rækju á milli kaup-
túna við Húnaflóa á þessari vertíð.
Ég hef sagt mönnum það. Hitt er svo
annað mál, að vitanlega kunna að
verða þarna þær breytingar, sem
réttlæta slíkt, til dæmis ef þessi nýi
togari Hólmvíkinga skapar þar
mikla atvinnu, það er bara ekki
komið í ljós,“ sagði Steingrímur
Hermannsson sjávarútvegsráðherra
í samtali við Morgunblaðið, er hann
var inntur eftir því hvort breyting
væri fyrirhuguð á umræddri kvóta-
skiptingu, þannig að hvert kauptún
fengi jafnan kvóta.
Kvótaskipting við Húnaflóa hef-
ur verið þannig undanfarin ár, að
Hólmavík og Drangsnes hafa haft
50% kvótans, en þau kauptún eru í
Strandasýslu en Hvammstangi,
Skagaströnd og Blönduós hafa
skipt hinum helmingnum á milli
sín. Hefur verið nokkur óánægja
vegna þessa á Hvammstanga og
Blönduósi og hafa menn á
Hvammstanga jafnvel talið að það
hafi haft áhrif á skiptinguna að
Hólmavík og Drangsnes eru í
Vestfjarðakjördæmi.
Steingrímur var inntur eftir því
hvort það hefði áhrif á skiptingu
kvótans.
„Þessi skipting var nú afgreidd
svona af öðrum þingmanni Vest-
fjarðakjördæmis, Matthíasi
Bjarnasyni, á sínum tíma eftir það
sem sumir kölluðu Húnaflóabar-
daga hinn síðari. Ég ákvað strax
og ég kom í sjávarútvegsráðuneyt-
ið að það þyrfti mjög mikið til
þess að ég breytti því. Menn verða
að athuga það, að árum saman
stunduðu Strandamenn einir þess-
ar veiðar og hófu þessar veiðar
eftir að afli brást á Húnaflóa og
kom það í veg fyrir meiri flótta af
Ströndum en varð. Síðan komu
Húnvetningar smám saman inn í
þessar veiðar. Mér finnst með til-
liti til forsögu málsins og atvinnu-
ástands hafa verið nokkuð skyn-
samleg skipting á þessu í upphafi,
það er helmingur hjá Stranda-
mönnum og helmingur hjá Hún-
vetningum," sagði Steingrímur.
Tillögur forseta Alþingis um meðferð þingmála:
Vantraust á þriðju-
dag, bráðabirgða-
lögin á mánudag
Vantrauststillaga Alþýðuflokksins
veröur væntanlega tekin fyrir nk.
þriðjudagskvöld. Þá bendir allt til
þess að fyrsta umræða um bráða-
birgðalög ríkisstjórnarinnar um
efnahagsmál fari fram í efri deild
Alþingis á mánudag.
Að sögn Jóns Helgasonar, for-
seta sameinaðs þings, hefur hann
farið fram á við formenn þing-
flokkanna að vantrauststillagan
verði tekin fyrir á þriðjudags-
kvöld. Endanleg ákvörðun um það
verður tekin á þingflokksfundum í
dag. Hið sama er að segja um
bráðabirgðalög ríkisstjórnarinn-
ar.
Umræðunum um vantrauststil-
löguna verður útvarpað beint og
stefnt er að því að sjónvarpa þeim
einnig í beinni útsendingu. Sam-
kvæmt 56. grein þingskapa skal
hver þingflokkur fá til umráða
þrjátíu mínútur í útvarpsumræð-
um um vantrauststillögu, en þegar
útvarpi samkvæmt greininni er
lokið, getur umræða haldið áfram
eftir venjulegum reglum.
BULLETIN-Magazin
Ljósmynd AP.
Á nýafstöðnu ólympíuskákmóti annaðist Jóhann Þórir Jónsson ritstjóri
Skákar útgáfu mótsblaðs. Vakti blaðið mikla athygli og fékk góða dóma
eins og fram hefur komið í fréttum. Campomanes, hinn nýkjörni forseti
FIDE, hefur formlega beðið Jóhann Þóri að sjá um útgáfu mótsblaðs
næsta ólympíuskákmóts, sem væntanlega verður haldið í Indónesíu
árið 1984. A meðfylgjandi mynd má sjá Jóhann kynna blað sitt.
Norrköping í Svíþjóð:
Islensk kona gripin með
um 50.000 sænsnar kr.
EFTIRFARANDI frétt birtist í dagblaði sem gefið er út í Norrköping í
Svíþjóð, en í fréttinni er greint frá raunum islenskrar konu, sem reyndi að
taka með sér sænska peninga úr landi. Frétt sænska hlaðsins er svohljóðandi
í lauslegri endursögn:
Paime plalaði hana
um 8.000 krónur
„Föstudaginn 8. október sl. at-
hugaði öryggislögreglan á Kungs-
ángens-flugvellinum í Norrköping
50 ára gamla konu. í farangri
hennar fann lögreglan nálega 500
sænska 100 krónu seðla (ca.
110.000 kr. ísl) i mismunandi búnt-
um á mismunandi stöðum í far-
angrinum. Konan var gripin og
færð á lögreglustöðina í Norrköp-
ing til yfirheyrslu, vegna gruns
um brot á gjaldeyrislögum. Sam-
kvæmt þeim lögum má enginn
fara úr landi með meira en 6.000
kr. sænskar, nema með sérstöku
leyfi.
Konan skýrði lögreglunni frá
því að henni hefði ekki verið kunn-
ugt um þessi ákvæði. Hún fékk að
halda 6.000 kr., en rúmlega 43 þús-
und krónur tók lögreglan í sína
vörslu. Konan, sem er íslensk,
hafði verið í verslunarerindum í
Norrköping og voru peningarnir
sölulaun, svokölluð provision, og
gat hún ekki skýrt það út, af
hverju hún hefði skipt öllum pen-
ingunum í 100 krónu seðla.
Ein orsökin gæti verið sú að
sænska 1.000 krónu seðla má ekki
kaupa eða selja erlendis. Nú hefur
lögreglan sett þá peninga, sem
teknir voru af konunni, inn á
banka, þar sem þeir bíða og safna
vöxtum, á meðan beðið er eftir því
Starfsmannafélagið Sókn, borgar-
yfirvöld og ríkið hafa framlengt
kjarasamning við Sókn, en Sókn
samdi á undan öðrum verkalýðsfé-
lögum, svo sem kunnugt er. Skrifað
var undir samninginn í gær, sam-
kvæmt upplýsingum sem Mbl. hefur
aflað sér.
Samkvæmt fyrri samningi, átti
hann aö gilda til 1. maí á næsta
hvort hún verður kærð og fái dóm.
Konan á það á hættu að tapa öllu
fénu, en hún fær það aftur fái hún
vægan dóm,“ segir í frétt sænska
blaðsins.
I niðurlagi fréttarinnar segir:
„Og óheppin hefur konan verið.
Ekki var nóg með að lögreglan
tæki hana á Kungsángen, því að-
eins nokkrum dögum síðar settist
stjórn Palmes að völdum í Svíþjóð
og stjórnin lækkaði gengi sænsku
krónunnar uni 16%, og eins og
skot lækkuðu peningarnir hennar
t verði um 8.000 krónur."
ári, en samningurinn er nú fram-
lengdur til 1. október á næsta ári,
en það er mánuði síðar en sam-
ningur ASÍ rennur út, en á sama
tíma og samningar BSRB renna
út. I nýja samningnum er kveðið á
um 2% launahækkun um áramót
eins og aðrir launþegar fá og
starfsaldurshækkun þann 1. mars.
Skrifað er undir samninginn
með fyrirvara um samþykki aðila.
Kjarasamningur
Sóknar framlengdur