Morgunblaðið - 17.11.1982, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1982
43
Horfið verði frá ríkj-
andi núllafkomustefnu
Selveiðar verði
áfram verðlaunaðar
— selormur kostar fiskvinnsl-
una um 60 milljónir króna árlega
SAMÞYKKT fiskiþings um starfs-
skilyröi sjávarútvegsins:
41. fiskiþing leggur áherzlu á, að
undirstaða framfara og góðra
lífskjara er öflugt atvinnulíf. Af-
koma atvinnuveganna mótast
hinsvegar að verulegu leyti af
þeim skilyrðum, sem þeim eru bú-
in á hverjum tíma.
Sá þáttur, sem einna mestu
ræður um afkomu sjávarútvegsins
er gengið, þar sem það er megin-
þátturinn í tekjumynduninni.
Sjávarútvegurinn selur alla sína
framleiðslu á erlendum mörkuð-
um í samkeppni við aðrar þjóðir
og fær litlu sem engu ráðið um það
verð, sem ríkir á markaðnum.
Framleiðslukostnaður ræðst
hinsvegar af launa- og verðlags-
þróun hérlendis.
Á undanförnum árum hafa
kostnaðarhækkanir hér verið
þrisvar til fjórum sinnum meiri en
í helstu viðskiptalöndum okkar.
Þessum mismun hefur ekki verið
hægt að mæta með hækkuðu
markaðsverði. Fyrirtæki í sjávar-
útvegi hafa því aðeins átt einn
valkost, að auka framleiðni til að
vinna upp kostnaðaráhrifin. Þessa
leið hafa fyrirtækin farið í vax-
andi mæli. En þar sem ríkt hefur
jafn þrálátt verðbólguástand og
hér á landi, hefur það ekki dugað
til. Því hafa stjórnvöld orðið að
grípa til tíðra gengisfellinga og
gengissigs til að forða fyrirtækj-
unum frá stöðvun og koma í veg
fyrir almennt atvinnuleysi í land-
inu. Þessar gengisbreytingar hafa
ávallt komið eftirá, til að leiðrétta
það, sem þegar hefur gerst, en
ekki megnað að skapa fyrirtækj-
unum rekstrargrundvöll til fram-
búðar.
Fiskiþing lítur á það sem meg-
inmarkmið að horfið verði frá
ríkjandi núllafkomustefnu, og við
það miðað, að vel rekin fyrirtæki í
sjávarútvegi skili eðlilegum hagn-
aði og geti staðið sjálf undir veru-
legum hluta af endurnýjun og
uppbyggingu. Þessu markmiði
verður ekki náð nema gengi krón-
unnar verði á hverjum tíma rétt
skráð. Jafnframt verði hætt öllum
baktryggingum ríkisvaldsins og
fyrirtækjum gert að axla fulla
ábyrgð á sínum gerðum.
Þá samþykkti þingið eftirfar-
andi vegna fjárhagsstöðu Fisk-
veiðasjóðs: „Fyrirsjáanlegt er að
Fiskveiðasjóður hefur nær ekkert
fjármagn til útána á þessu ári til
framkvæmda í fiskiðnaði. Fiski-
þing telur brýnt, að sjóðurinn fái
það lágmarksfjármagn tii umráða
svo tryggð sé nauðsynleg og eðli-
leg framþróun og hagræðing í
fiskvinnslu."
Þá beindi þingið þeim eindregnu
tilmælum til ríkisvaldsins, að
viðskiptabönkum sjávarútvegsins
verði tryggður aðgangur að nægi-
legu fé til að unnt sé að aðlaga
rekstur sjávarútvegsins að gjör-
breyttum markaðsaðstæðum og
aflatakmörkunum. Aðlögunartími
að þessum breyttu aðstæðum
verði minnst tvö ár.
Á FISKIÞINGI var mikil eining
meöal þingfulltrúa um það, að áfram
veröi haldið verölaunaveitingu fyrir
veiddan sel. Selormur kostar fisk-
vinnslu landsmanna árlega um 60
milljónir króna og getur valdiö
ómælanlegu tjóni á erlendum mörk-
uðum, segir meöal annars í ályktun
þingsins. Fer hún hér á eftir:
41. fiskiþing þakkar störf sel-
ormanefndar, og telur áframhald-
andi starf hennar nauðsynlegt. Til
þess að halda selastofninum í
skefjum, er brýnt að áfram verði
haldið verðlaunaveitingum fyrir
hvern veiddan sel. Fiskiþing legg-
ur áherslu á, að með lagafrum-
varpi því, sem nú er í undirbún-
ingi um selveiðar, verði gert kleift
að vinna að fækkun sela við
strendur landsins.
GÆÐAMÁL voru mikið til umræðu
á fiskiþingi, sem lauk í gær. í álykt-
un þingsins um þau mál segir meðal
annars: „Þingið leggur þunga
áherzlu á, aö mál þessi veröi tekin
fóstum tökum og markvisst unniö að
auknum gæöum á fiskafla og fiskaf-
urðum, svo íslendingar verði áfram í
fremstu röö, hvað gæði fiskafurða
snertir.“
Til þess að svo mætti verða var
meðal annars lagt til, að við
hverja verðlagningu á fiski verði
þess ávallt gætt, að bezti fiskurinn
sé verðlagður það hátt umfram
fisk í lægri gæðaflokkum, að það
hvetji til góðrar meðferðar og öfl-
Greinargerð:
a) Fiskiþing hvetur til þess, að á
hverjum tíma verði reynt eftir
föngum, að nýta selafurðir t.d. til
refafóðurs o.fl. Slátur- og frysti-
hús verði hvött til þess, að auð-
velda veiðimönnum nýtingu selaf-
urðanna.
b) Fiskiþing telur brýnt, að veiði-
mönnum sé gert skylt að ganga
tryggilega frá þeim selskrokkum,
sem ekki er unnt að flytja til
vinnslu.
c) Fram hefir komið, að selormur
kostar fiskvinnslu landsmanna
árlega um 1 milljón vinnustunda,
eða um 60 millj. kr. á núgildandi
verðlagi.
d) Ormar í útfluttum fiskafurðum
geta valdið ómælanlegu tjóni á
erlendum mörkuðum.
unar á úrvals hráefni. Til þess að
auka samræmingu í mati á fersk-
um fiski, verði þeirri skipan komið
á fót, að tvisvar til þrisvar sinnum
á ári verði ferskfiskmatsmenn í
hverjum landsfjórðungi kallaðir
saman og látnir hver í sínu lagi
meta sama fiskinn, sem til staðar
er. Tryggt verði, að þar sem mats-
stöðvar eru starfandi, séu fersk-
fiskmatsmenn ekki jafnframt
rekstraraðilar stöðvanna. Stuðlað
verði að því, að aðilar, sem sann-
anlega skara fram úr um meðferð
fisks og umhirðu fiskafurða og
framleiðslutækja, hvort sem um
er að ræða til sjós eða lands, hljóti
viðurkenningu fyrir störf sín.
Markvisst verði unnið að
auknum gæðum fiskafurða
Hin nýja vistlega kafnstofa Vinnslustöðvarinnar.
Vistleg kaffistofa í
Vinnslustöðinni 1 Eyjum
NÝ KAFFISTOFA var tekin í notkun fyrir skömmu í Vinnslustöð-
inni í Vestmannaeyjum fyrir heimafólk, sem kemur með nesti með
sér að heiman, en á öðrum stað í stöðinni er matsalur fyrir þá sem
kaupa fæði þar eða kaffi. Salurinn, sem er hinn vistlegasti, var
tekinn í notkun með viðhöfn, skreyttum tertum, kertaljósum og
þægindum.
Ljósmyndir Mbl. Sigurgeir.
Starfsfólk bragðar á tertunum við opnun kaffistofunnar.
Bókin um Einar á Einarsstöð-
um gefin út I annað sinn
SKJALDBORG hf. á Akureyri hefur
endurútgefiö bókina „Miðiíshendur
Einars á Einarsstöðum“. Erlingur
Davíðsson skráði meginhluta bókar-
innar og bjó hana tií prentunar, en
séra Sigurður Haukur Guðjónsson
ritar grein um Einar og störf hans.
í bókinni segja um þrjátíu
manns frá reynslu sinni af því að
leita sjúkir til miðilsins Einars á
Einarsstöðum og eru allar frá-
sagnirnar staðfestar með eigin-
handar undirskrift. Þá eru í bók-
inni myndir af öllu því fólki er
segir frá í bókinni og einnig
nokkrar myndir teknar á Einars-
stöðum.
Þúsundir manna leita ár hvert
til Einars og hefur svo verið í um
tvo áratugi. Einar helgar sig mið-
ilsstörfunum endurgjaldslaust og
reynir að láta engan synjandi frá
sér fara.
Einar Einarsson
á Einarsstöðum
„Lífsmörk í spori“
— Minningar Torfa Þorsteinssonar í Haga
SKJALDBORG hf. á Akureyri hefur
gefið út bókina „Lífsmörk i spori“,
minninga- og fróðleiksþætti Torfa
Þorsteinssonar í llaga. Nöfn þátt-
anna í bókinni gefa nokkra hug-
mynd um efni bókarinnar, þau eru:
„Enginn kenndi mér eins og þú“,
„Móðurminning”, „Afi minn á
Ekru“, „Bernskuár við Berufjörð",
„Eitt sumar á slóðum Mýramanna",
„Vinur minn Mósi“, „Síðasti sókn-
arpresturinn að Stafafelli i Lóni“,
„Heimur handan sjónmáls”, „Ég á
kærustu", Þáttur af Guðmundi Ber-
fjörð“, „Laxárbrú í Nesjum“ og „Þá
var hringvegurinn ókominn’*.
í formála að bókinni segir Torfi
m.a. svo: „Þættir þeir, sem hér
koma út á prenti, eiga að varð-
veita endurminningu manna og
kvenna, sem ýmist voru samferða-
fólk mitt eða ég hafði um greini-
legar heimildir. Allt var þetta fólk
elju og starfs í sól og regni. gætt
raunsæjum lífsviðhorfum. Á með-
al þessa fólks voru heiðurshjónin
foreldrar mínir. Oft var lífsönn
þeirra ströng og eftirtekjan naum,
svo að stundum nálgaðist skort.
Móðir mín vakti hvarvetna athygli
fyrir óvenju hlýja og haga hönd.
Einnig var hún jafnan hafsjór af
ævintýrum og þjóðsögum, sem
hún þuldi áheyrendum af þeirri
íþrótt, sem verið hefur uppspretta
þjóðlegrar listar. Faðir minn helg-
aði sig slætti á engi og áratogum á
sjó. Ljárinn hans var brýndur til
bits, líkt og honum væri brugðið í
vatn, þegar hann sneið grasið frá
sverðinum. Þegar tómstundir gáf-
ust, miðluðu foreldrar mínir okk-
ur börnum sínum ást sinni og um-
hyggju. Móðir mín sagði okkur
ævintýri, en faðir minn tók okkur
á kné sér og söng okkur yndisfög-
ur ljóð aldamótaskáldanna, því að
hann hafði hreina og skæra tenór-
rödd, sem eflaust hefði vel kunnað
að njóta sín í veglegri söngleika-
höllum en lítilli baðstofukytru.
Þessum heiðurshjónum skulda
ég uppeldi mitt, sem þau veittu
mér af óeigingjarnri umhyggju.
Minningu þeirra vil ég því tileinka
þessa bók með virðingu og þökk.