Morgunblaðið - 26.11.1982, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1982
Tónskáldasjóður íslands:
Blómlegt
menningarlíf
— innihaldsríkara mannlíf
Stofna skal TónskáldasjóA fs-
lands. Stofnfé sjóðsins skal vera tí-
föld meðalárslaun menntaskóla-
kennara og greiðast úr ríkissjóði.
Fjárveiting skal veitt i fvrsta sinn á
fjárlögum 1983. Tilgangur sjóðsins
er að hvetja tónskáld til starfa og
stuðla að útbreiðslu íslenzkrar tón-
listar. Veita skal úr sjóðnum til
tónsmíða, útgáfu tónlistar og kynn-
ingar á íslenzkri tónlist. Mennta-
málaráðherra skipi stjórn stjóðsins
og setji honum reglugerð. Skal for-
maður skipaður án tilnefningar en
hinir fjórir skv. tilnefningu Tón-
skáldafélags íslands, STEFS, ís-
lenzkrar tónverkamiðstöðvar og Fé-
lags íslenzkra hljómlistarmanna.
Þetta eru efnisatriði úr endur-
fluttu frumvarpi Halldórs Blöndal
(S), Ingólfs Guðnasonar (F), Vil-
mundar Gylfasonar (utan flokka),
Guðrúnar Helgadóttur (Abl.),
Ólafs G. Einarssonar (S) og Ólafs
Þ. Þórðarsonar (F).
í greinargerð segir m.a. að
frumvarpið sé sniðið eftir lögum
um Launasjóð rithöfunda. „Það er
skoðun flutningsmanna að frum-
kvæði og sjálfstæði í menning-
armálum sé ekki síður mikilvægt
en efnaleg velgengni, enda styður
þar hvort annað. Nauðsynlegt sé
að hvetja til skapandi starfs á
sviði allra listgreina ... Blómlegt
menningarlíf gerir mannlífið auð-
ugra og innihaldsríkara."
SVIPMYND FRÁ ALÞINGI:
Það var stuttur fundur í Sameinuðu þingi í gær, enda árleg heimsókn þingliðs til forseta íslands að
Bessastöðum síðdegis. Hér má líta nokkra háttvirta þingmenn fyrir utan þinghúsið: Stefán Guðmundsson
(F), Davíð Aðalsteinsson (F), Þórarin Sigurjónsson (F), Jósef H. Þorgeirsson (S), Guðmund J. Guðmunds-
son (Abi.) og Ólaf Ragnar Grímsson (Abl.).
Albert Guðmundsson:
Hefur þingmaðurinn sakir
á þingkjörna bankaráðsmenn?
Albert Guðmundsson
hann taldi VG hafa haldið fram, að
alþingismenn sitji í bankaráðum og
ákveði vexti. Ég hefi setið í banka-
ráði IJtvegsbanka íslands í tvö ár en
aldrei haft neitt með vaxtaákvörðun
að gera, sagði Albert.
Viimundur segir að þingmenn
eigi að skammast sín fyrir að sitja
í bankaráðum. Hvers vegna? Al-
þingi hefur kjörið mig sem trún-
aðarmann sinn í bankaráð Út-
vegsbanka íslands. Er eitthvað
sem háttvirtur þingmaður Vil-
mundur Gylfason veit um sem ég
eða aðrir bankaráðsmenn, kjörnir
af Alþingi, eiga að skammast sín
fyrir? Þá verð ég beinlínis að óska
eftir því við forseta þessarar hv.
þingdeildar, að ummæli fjórða
þingmanns Reykvíkinga verði
könnuð.
Eg fullyrði og að ég hefi aldrei
sem bankaráðsmaður fjallað um
eitt einasta útlán í bankanum.
Bankaráð fjalla ekki um einstök
útlán. Þingmaðurinn talar af al-
gerri vanþekkingu um þetta efni.
Ég hlustaði á þingmanninn
flytja útvarps- og sjónvarpsræðu í
gær. Þar var orðum snoturlega
raðað niður og skörulegur flutn-
ingur. En mér fannst hann tala
eins og útlagi á flótta frá ein-
hverju valdakerfi, sem setti hann í
spennitreyju. Þetta er furðulegur
málflutningur í einu frjálsasta
lýðveldi veraldar.
Ég tel þingmál það, sem VG tal-
ar hér fyrir, á ýmsan hátt gott, og
það á að fá vandlega athugun, en
hann má gæta þess að skemma
ekki fyrir annars góðum málum
með varhugaverðum málflutningi.
„Vilmundur Gylfason talar um aó þingsköp Alþingis í fyrradag, „en á
lög séu brotin af valdhöfum," sagði skortir aó benda á, hvaöa lög séu
Halldór Blöndal Albert Guómundsson í umrjeðu um brotin." Albert mótmælti því, sem
Endurreisn Reykholtsstaóar:
Mannvirki í niðurníðslu
vegna skorts á fjármagni
Þingmenn Vesturlands, Alexander
Stefánsson, Friójón Þórðarson, Davíð
Aðalsteinsson, Skúli Alexandersson og
Jósef H. Þorgeirsson, flytja tillögu til
þingsályktunar um endurreisn og upp-
byggingu Reykholtsstaðar í Borgar-
firði.
Alexander Stefánsson (F) mælti
fyrir tillögunni fyrir skemmstu, en
hún felur í sér að ríkisstjórnin skuli
láta undirbúa nú þegar samræmdar
frámkvæmdir við endurreisn og upp-
byggingu Reykholtsstaðar í Borgar-
firði í samræmi við tillögur stjórn-
skipaðrar nefndar 1980. Verulegt
fjármagn verði veitt til þessa verk-
efnis á fjárlögum 1983 til uppbygg-
ingar skólans og til annarra fram-
kvæmda á staðnum.
Alexander sagði Reykholt vera
helgan stað í hugum fólks, jafnt Is-
lendinga sem annarra þjóða, vegna
þeirra andans stórvirkja, sem þar
vóru unninn. Staða Reykholts í for-
Alexander Stefánsson
tíð og samtíð krefjist þess, að upp-
bygging og svipur staðarins í fram-
tið verði sú héraðsprýði sem einum
sögufrægasta stað Norðurlanda ber,
en mannvirki í Reykholti hafi um
margra ára skeið verið í níðurníðslu
vegna skorts á fjármagni til við-
halds.
Þingmenn kjördæmisins fylgdu
máli Alexanders eftir í framhalds-
umræðu, en Ingólfur Guðnason (F)
og Tryggvi Gunnarsson (S) töldu
spurningu, hvort taka ætti einn hér-
aðsskóla af mörgum fram yfir aðra í
sérstakri þingsályktunartillögu.
Tryggvi taldi heimaaðila eiga að
hafa frumkvæði um uppbyggingu
mannvirkja heima í héraði, en ekki
einvörðungu að banka upp á hjá rík-
inu. Ingólfur sagði Reykholtsstað
góðs maklegan. Menntasetrið þar
ætti sama rétt og önnur, hvorki
meiri né minni, — þó einn mesti
andans maður Islandssögunnar hafi
þar verið veginn.
r
Þjóðsöngur Islendinga:
Ekki hægt að lögskorða list eða smekk
— sögðu gagnrýnendur stjórnarfrumvarps
Gunnar Thoroddsen, forsælis-
ráðherra, mælti fyrir frumvarpi um
þjóðsöng íslendinga í efri deild Al-
þingis í gær.
Fyrsta grein kveður á um að
þjóðsöngur íslendinga skuli vera
„O Guð vors lands", ljóð Matthías-
ar Jochumssonar og lag Svein-
bjarnar Sveinbjörnssonar. Önnur
grein segir þjóðsönginn eign ís-
lendinga og að forsætisráðuneytið
skuli fara með umráð og útgáfu-
rétt á honum. Um þessar frum-
varpsgreinar var ekki ágreiningur
í umræðu.
Þriðja grein segir að „þjóðsöng-
inn skuli ekki flytja eða birta í
annarri mynd en hinni upphaflegu
gerð höfunda hanh. Á það jafnt við
um ljóð, laggerð, hljómsetningu og
hljóðfall þjóðsöngsins". Sú fjórða
kveður á um að „ekki er heimilt að
nota þjóðsönginn á nokkurn hátt í
viðskipta- eða auglýsingaskyni".
Þessar tvær greinar fengu ekki
samdóma undirtektir í umræðu.
Fimmta grein fjallar um
ágreining, úrskurðarrétt forsætis-
ráðherra og hugsanlegar undan-
þágur frá 3. grein. Sjötta grein um
nánari ákvæði í forsetaúrskurði
og sjöunda um sektir og varðhald,
ef ákvæði eru brotin.
• Þorvaldur Garðar Kristjánsson
(S) vitnaði til ákvæða, sem um
þessi efni giltu í lögum um höf-
undarrétt. Hann lét að því liggja
að æskilegra væri að hafa ákvæði
3ju greinar rýmri en án undan-
tekninga.
• Stefán Jónsson (Abl.) sagði rétt
kunna að vera að setja sérstök lög
um þetta efni. Ekki er þó endilega
nauðsynlegt að þennan lofsöng,
sem við ræðum, þurfi endilega að
flytja á sama hátt sem þjóðsöng
og sálm. Ég hef heyrt þjóðsönginn
fluttan í jazzútsetningu, sem snart
mína annars hrjúfu músíksál
jafnvel meira en í hefðbundinni
túlkun. Þar vóru hvorki á ferð
siðaspjöll né óvirðing við þjóð-
sönginn. Ég er heldur ekki sáttur
við að þjóðhollir landar megi ekki
syngja þjóðsönginn, hver með sínu
nefi, hér eftir sem hingað til, þó
ekki sé í sömu laggerð, hljómsetn-
ingu eða hljóðfalli, án þess að vera
stimplaðir lögbrjótar.
• Eiður Guðnason (A) taldi nóg að
lögfesta ákvæði 1., 2. og 4. greinar.
Erfitt væri að binda í lög efnis-
atriði 3ju greinar. Það er ekki
hægt að lögfesta atriði er varða
list eða smekk fólks.
• Davíð Aðalsteinsson (F) sagði
sér oft hafa fundizt þjóðsöngurinn
erfiður í flutningi. Hann sagði rétt
að lögfesta fyrstu tvær greinarn-
ar. Þriðja og fjórða grein væru
vafasamari. Það væri erfitt að
setja mörk um flutning þjóðsöngs-
ins þann veg, að hvergi kæmi
nærri „viðskipta- eða auglýsinga-
vettvangi".
Málið gekk til þingnefndar.