Morgunblaðið - 31.12.1982, Blaðsíða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 31. DESEMBER 1982
Séra Ingiberg J.
Hannesson,
Hvoli, Saurbæ
Nýliðið ár verður um margt
minnisstætt, hvort sem horft er til
málefna heima í héraði eða þjóð-
arinnar allrar, að ekki sé nú talað
um heimsmálin eins og þau blasa
nú við. Það má segja, að árið hafi
verið gott og gjöfult hér um slóðir,
þegar á heildina er litið, tíðarfarið
í betra lagi, veturinn síðasti alls
ekki harður, sumarið að vísu stutt,
en tiltölulega gott á meðan það
var, og haustið með afbrigðum
veðursælt, þannig að veturinn er
rétt nýlega farinn að sýna sitt
rétta andlit.
I heimahéraði er margs að
minnast frá liðnu ári, því þó sam-
félagið sé ekki stórt — og nafli
heimsviðburðanna sé langt í burtu
— þá verða í lífi manna margvís-
leg tímamót, sem jafnvel geta
skipt sköpum um afkomu og lífs-
heill hinna fámennari byggða.
Mannlífið á sína sögu, inn til dala
og út við strönd, þó ekki teljist
hún alla jafna fréttnæm í fjöl-
miðlum, þar sem hjarta samfé-
lagsins slær sem hraðast og þau
málefnin ráðast, sem mest áhrifin
hafa. Oft er þetta baráttusaga í
hinni daglegu lífsbaráttu, þó auð-
veldari sé nú á tímum en áður var.
En samt með öorum og fyrirhafn-
armeiri hætti en tíðkast í þéttbýl-
inu.
Við áttum mikinn gleðidag,
Saurbæingar, hinn 5. september
sl., en þá tókum við að nýju í notk-
un kirkjuna okkar, sem fauk í fár-
viðrinu aðfaranótt 17. febrúar árið
áður, og tókst þannig með sameig-
inlegu og samstilltu átaki að gera
að veruleika þá ósk, að gamla
kirkjan okkar mætti um ókomna
tíð þjóna því hlutverki, sem hún
hafði þegar gert í rúm áttatíu ár.
Hér var mikið og gott verk unnið,
og við vonum, að hinum fámenna
söfnuði takist að axla þær fjár-
hagslegu byrðar, sem þessu voru
samfara. Þá nefni égeinkar minn-
isstætt verkefni ársins, en það er
tilraun með laxarækt í stórum stíl
— með hafbeit — í samvinnu við
Fiskeldisstöðina í Laxalóni, og er
því samfara mikil mannvirkjagerð
hér við ósa Staðarhólsár og Hvols-
ár, og vonum við að þetta geti orð-
ið grundvöllur að arðvænlegri og
skemmtilegri aukabúgrein, ef vel
tekst til.
Auðvitað eru mér, sem starf-
andi sóknarpresti og prófasti,
minnisstæðar margar ógleyman-
legar stundir á þeim vettvangi,
með góðu samstarfi við fjölda
fólks og ágæt kynni við marga.
Ein mesta lífsfyllingin í starfi
prestsins er sú vitund, að hann
hafi verið að bera fram — til ann-
arra — þann fagnaðar- og gleði-
boðskap Guðs, sem flytur blessun
og líkn til allra þeirra sem veita
honum viðtöku. Það er mikil ham-
ingja að fá að flytja gleðifréttir og
vissulega er það gott hlutskipti að
fá að flytja boðskap lífsins, feg-
urðarinnar og kærleikans á meðal
mannanna.
Málefni aldraðra hafa að vonum
verið ofarlega á baugi með þjóð-
inni, og ýmislegt verið gert til
stuðnings þeim þjóðfélagsþegnum,
sem lagt hafa landið og gæði þess
í hendur afkomenda sinna, og er
það vel, og mátti ekki seinna vera,
að þjóðin vaknaði til meðvitundar
um skyldur sínar við hina öldruðu,
sem vel hafa ávaxtað sitt pund í
lífinu. Við Dalamenn erum byrj-
aðir að reisa íbúðir fyrir aldraða í
Búðardal, og vonum við, að sú
framkvæmd hafi góðan framgang.
Það, sem e.t.v. verður minnis-
stæðast á árinu, þegar horft er til
þjóðarheildarinnar, er sú ískyggi-
lega efnahagsþróun, sem átt hefur
sér stað og þau miklu vonbrigði,
sem margir hafa orðið fyrir, með
stjórn efnahagsmála þjóðarinnar,
þar sem gullnum tækifærum hef-
ur verið glatað til þess að vinna
traust manna, með nýjum gjald-
miðli, til að treysta undirstöður
þjóðarbúsins og berjast við verð-
bólguófreskjuna. Ríkisstjórnin
hefur margt vel gert, en tækifær-
inu, sem hún fékk með nýjum
gjaldmiðli til þess að umskapa og
endurbæta efnahag þjóðarinnar
með markvissum aðgerðum, hefur
hún á þessu ári endanlega glatað
og berst við það eitt að halda
sæmilegum friði á stjórnarheimil-
inu. Það er leitt að þurfa að játa
þetta, og það því fremur sem þessi
stjórn átti mikla tiltrú meðal
þjóðarinnar og gat í krafti þess
gert ráðstafanir, sem fólk hefði
sætt sig við, meðan verið væri að
ná tökum á vandanum. í stað þess
geysist verðbólguófreskjan áfram
og dafnar sem aldrei fyrr. Margt
er fleira minnisstætt af vettvangi
þjóðarinnar, við horfum með vax-
andi ugg á aukna tíðni umferð-
arslysa og dauðaslysa og spyrjum
okkur sjálf hvað valdi og hvort hér
sé ekki hægt að spyrna við fótum
með bættri samstöðu. Þjóðin get-
ur gert mikið með samstilltu
átaki, það sýndi vel þjóðarátakið
gegn krabbameini, sem skilaði
myndarlegum sjóði til baráttunn-
ar gegn þessum sjúkdómi, og
vissulega verður minnst um ókom-
in ár. Og þannig mætti áfram
telja. Þeir eru nefnilega fleiri
sjúkdómarnir sem valda óþarfa
slysum og óáran í landinu. Þjóðin
getur staðið vel saman, þegar á
þarf að halda, og hún þarf að gera
það betur og í auknum mæli til
þess að treysta þjóðarhag og
hætta að ala á sundrung og met-
ingi um skiptingu þjóðartekna, en
það er auðvitað háskaleg þróun á
sama tíma og skuldasöfnun eykst
og fjárhagur þjóðarinnar versnar
stöðugt.
En rétt er að snúa sér í lokin
lítillega að heimsmálunum. Þar
eru efst í huga friðarmálin. Hin
nýafstaðna fæðingarhátið frelsar-
ans hefur minnt okkur áþreifan-
lega á þær skyldur, sem við berum
hvert gegn öðru og miða að því að
lifa í friði og sátt við alla menn.
Sú friðarsókn, sem gert hefur vart
við sig í auknum mæli á Vestur-
löndum á árinu, er auðvitað upp
runnin úr margvíslegum jarðvegi,
og á sér e.t.v. fleiri en eitt mark-
mið, — en meginþrá fólksins er þó
áreiðaniega bænin um frið á jörðu,
við stöndum í skugga kjarnorku-
vopna og hrikalegs vígbúnaðar
stórþjóðanna, og við fáum litlu um
þokað hvert í sínu horni, en sam-
einuð getum við — og verðum —
að knýja heimsdrottnarana til
þess að hætta framleiðslu kjarn-
orkuvopna og eyðileggja þau, sem
fyrir eru. Ég er hér að tala um
nauðsyn samstöðu til friðarsóknar
í heiminum, ekki samstöðu, sem
horfir pólitískt á hlutina og metur
friðinn eftir þvi, hvort hann er í
samræmi við hgasmuni austurs
eða vesturs — við þurfum að
stuðla að einlægum friðarvilja,
sem á rætur í friðarhugsjón
kristindómsins og tekur mið af
mannhelgi og frelsisrétti hvers
einasta einstaklings. Málefni
hinna hrjáðu stríðsþjóða eru
ofarlega í huga, þegar atburða lið-
ins árs er minnst, frelsisbarátta
Pólverja er átakanleg og virðist
vera máttlítil í baráttunni við
grímuklætt hervald herraþjóðar-
innar, og stríðandifylkingar Suð-
ur-Ameríkuríkja eru tákn um
misskiptingu veraldargæðanna og
misrétti margs konar og virð-
ingarleysi fyrir mannlegu lífi. Og
sá órói, sem lengi hefur verið í
Austurlöndum nær, er sízt kveð-
inn niður og magnast öðru hvoru,
— og hámark hörmunganna voru
fjöldamorðin í Líbanon, er sak-
laust fólk og varnarlaust féll fyrir
morðingjahöndum. Heimurinn tók
vel eftir þessu — og var það gott
tákn um vakandi samvizku heims-
ins. En hún er ekki alltaf jafn vel
vakandi. Það er til að mynda und-
arlegt í meira lagi, að ekki er
saraa, hvar í heiminum slíkar
hörmungar eiga sér stað. Það virð-
ist ekki sama hvort glæpirnir eru
framdir í Líbanon eða Afganistan,
Víetnam eða Suður-Ameríku, svo
dæmi séu tekin. Undarlegt siðgæði
það. Við eflum ekki frið og sam-
stöðu með slíku tvöföldu siðgæði
— við hijótum að verða að líta á
frelsi sérhvers einstaklings sem
höfuðmarkmið í þessari baráttu
og fordæma andlega kúgun og
hrikalegt misrétti og svívirðilega
glæpi, hvar sem slíkt viðgengst í
heiminum. Þá fyrst stefnum við í
friðarátt.
Megi nýtt ár veita okkur skiln-
ing á nauðsyn þess, að sameinast í
raunverulegri friðarsókn í heimin-
um, og Guð gefi, að árið veiti þjóð
okkar — í borg og sveit — farsæld
og batnandi hag og aukna sam-
stöðu í þeim málefnum, sem brýn-
ast er að leysa. Því þannig — og
aðeins þannig — getum við horft
björtum augum til farsællar
framtíðar.
Sveinn Jóh.
Þórðarson,
Innri-Múla,
Barðaströnd
EF RIFJA á upp atburði ársins,
sem nú kveður, væri hægt að tína
margt til. Það verður þó ekki gert
hér, en aðeins stiklað á nokkrum
atriðum. Það sem fyrst kemur mér
í huga í lok þessa árs er að faðir
minn hefur nú lifað 96 jól, móðir
mín 87 og yngsta barn mitt er nú
að lifa sín fyrstu jól. Jólin í Barða-
strandarhreppi voru ánægjuleg,
en snjór er hér meiri nú en mörg
undanfarin ár.
Af innlendum vettvangi nefni
ég gott tíðarfar framan af árinu
og staldra síðan ekki við fyrr en
við sveitarstjórnarkosningar. Þær
voru allsögulegar hér í Barða-
strandarhreppi. Tveir listar voru í
kjöri og hlutu þeir 50 og 51 at-
kvæði. Fráfarandi oddviti og fleiri
úr fyrri hreppsnefnd voru ekki í
kjöri, en nýr oddviti var kosinn
Einar Guðmundsson á Seftjörn.
Lokið var við lagningu sjálf-
virks síma hér í sveitinni í haust
og er að því mikil bót. Óhætt er að
segja, að stórhugur sé í mönnum
hér um slóðir í ýmsum málum.
Af erlendum vettvangi eru mér
minnisstæðastir atburðirnir í
Póllandi í kjölfar herlaganna, sem
sett voru á afmælisdaginn, 13.
desember, fyrir rúmu ári.
Sachs kúpplingar og höggdeifar
Leitiö upplýsinga
Jóhann Olafsson & co
43 Sundaborg 13,104 Reykjavík
Sími 82644.
Árið 1982 hefur verið í
viðburðaríkara lagi hjá mér sjálf-
um og koma mér ýmsir persónu-
legir atburðir fyrst í hug þegar ég
er beðinn um að rifja upp minnis-
verða atburði ársins. Okkur hjón-
um fæddist sonur í ársbyrjun og
þrátt fyrir að hann sé fjórða barn-
ið á heimilinu telst fæðing hans til
minnisstæðra atburða í lífi mínu.
Fyrri hluta árs tók ég ákvörðun
um að selja fyrirtæki, sem ég
stofnaði fyrir sex árum og hafði
rekið siðan. Slíkt er vitanlega stór
ákvörðun í lífi manns og hafði í
för með sér létti og feginleika, en
einnig eftirsjá. Eftirsjá eftir sam-
skiptum við margt ágætisfólk sem
hafði treyst mér fyrir þýðingar-
miklum og oft á tíðum viðkvæm-
um verkefnum. Á þessari stundu
er mér ofarlega í huga þakklæti til
þessa fólks og annarra, sem ég átti
samskipti við í sambandi við fyrir-
tækið.
Af almennum atburðum innan-
lands koma mér fyrst í hug þau
mörgu hörmulegu slys sem orðið
hafa á árinu, slys á landi, sjó og í
lofti. Mörg þessara slysa snertu
mig djúpt eins og flesta íslendinga
að ég hygg. Þar kemur sjálfsagt til
hversu vel fólk gat fylgst með
þessum atburðum í fjölmiðlum og
hversu vel þeir ræktu hlutverk sitt
á meðan og eftir að atburðirnir
áttu sér stað.
Ársins 1982 verður þó ekki helzt
minnst af þessum hlutum, heldur
af atburðum á stjórnmálasviðinu
að mínu mati. Sigur Sjálfstæðis-
flokksins í sveitarstjórnarkosn-
ingunum í maí og „frelsun"
Reykjavíkur verður í mínum huga
skráð með feitu letri í minnisverð-
um tíðindum ársins. Þá hygg ég að
upphaf endaloka vinstri stjórnar
Gunnars Thoroddsen, sem voru
einhvern tíma á þessu ári, verði
skráð á góðum stað í stjórnmála-
sögunni. Óþurftarverk hennar og
einstakra ráðherra er ekki hægt
að tína hér til vegna plássleysis.
En einn hlut tel ég mig ekki
komast hjá að minnast á í þessu
sambandi en það er meðsekt þing-
manns Sjálfstæðisflokksins fyrir
Vesturlandskjördæmi í þessum
verkum. Hann situr sem fastast í
ráðherrastóli ríkisstjórnar sem er
í dauðateygjunum, stjórnar sem
lítið hefur gert, minnst af viti,
mest til óþurftar og gerir ekkert
gagn úr þessu. Og það þrátt fyrir
að hann hafi á fjölmennum fundi í
Borgarnesi 20. marz sl. lýst því yf-
ir að hann teldi að stjórnar-
samstarfinu þyrfti að slíta fyrir
kosningar svo að sjálfstæðismenn
gætu gengið til kosninga í „einum
flokki" og það, að fundur sjálf-
stæðisfólks á Akranesi hafi skorað
á hann að segja sig úr stjórninni
af sömu ástæðum.
Af erlendum vettvangi koma at-
burðir í Afganistan, Falklandseyj-
um, Líbanon og Póllandi fyrst upp
í hugann. Það er líklega svo með
fleiri, enda virðist alls ekkert þok-
ast í friðarátt í heiminum í ár, enn
eitt árið, nema síður sé, eins og
nöfn áðurnefndra landa minna
okkur á svo og áframhaldandi
vígbúnaður stórveldanna. Mín
heitasta ósk við þessi áramót er sú
að einhver árangur fari nú að nást
í friðarviðleitninni.