Morgunblaðið - 23.03.1983, Síða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MARZ 1983
Frá ráðstefnu Heimdallar um húsnæðismál ungs fólks.
Morffunblaðið/Emilla
„Möguleikar ungs fólks á íbúða-
kaupum í Reykjavík hafa á síðasta
áratug farið mjög dvínandi“
Rætt við Arna Sigfússon, formann Heimdallar um ráðstefnu sem Heimdallur stóð fyrir um
möguleika ungs fólks á að kaupa eigið húsnæði
Mesta fjárfesting sem flest fólk ræðst í á ævinni, fjárfesting
sem flestir verða að ráðast í hvort sem þeir vilja eða vilja
ekki, er kaup á húsnæði. Mikilvægi þessa málaflokks verður
því trauðla vanmetið fyrir almenna velferð fólks. Nýlega
gekkst Heimdallur, samtök ungra sjálfstæðismanna í
Reykjavík, fyrir ráðstefnu um húsnæðismál ungs fólks.
Morgunblaðið hafði hug á að kynna sér helstu niðurstöðu
ráðstefnunnar og af því tilefni var haft tal af Árna Sigfússyni,
formanni Heimdallar, og hann fyrst spurður um hvað hefði
verið orsökin þessa ráðstefnuhalds.
Margt ungt fólk íhugar að
setjast að annars staðar
„Þessi ráðstefna Heimdallar var
fyrst og fremst haldin til þess að
■veita ungu fólki raunhæfar upp-
lýsingar um möguleika þess á að
eignast húsnæði miðað við núver-
andi ástand, en jafnframt voru
kynntar hugmyndir um úrbætur í
þessum málum,“ sagði Árni. „Ég
hef orðið áþreifanlega var við það
að margt ungt fólk hugleiðir í al-
vöru að setjast að annars staðar
en hér á landi. Þarna koma fyrst
og fremst til atvinnuástæður og
svo húsnæðisaðstæður. Þegar
menn sjá ekki fram á að geta eign-
ast húsnæði, nema með mikilli
fyrirhöfn, og atvinna í boði hentar
ekki margra ára námi, sem menn
hafa lokið, þá er varla við því að
búast að fólk víli fyrir sér að leita
til annarra landa, miðað við þá
alþjóðlegu menntun sem menn
afla sér í dag og tiltölulega litlu
fyrirhöfn að færa sig um set á
milli landa."
— Hverjir eru raunhæfir
möguleikar ungs fólks í Reykjavík
í dag, sem er að festa sér íbúð í
fyrsta skipti?
„Möguleikar ungs fólks á íbúða-
kaupum í Reykjavík hafa á síðasta
áratug farið mjög dvínandi.
Nokkrum árum eftir að Húsnæð-
isstofnun ríkisins var sett á stofn,
1955, námu lán stofnunarinnar
28% af byggingarkostnaði, og árið
1971 var þetta hlutfall orðið 42%.
Ef áfram hefði verið haldið á
sömu braut ættu lánin í dag að
vera mjög nærri 60—80% af bygg-
ingarkostnaði, eins og Sjálfstæðis-
flokkurinn stefnir að og hefur lagt
fram tillögu til þingsályktunar
um. Annars ættu þessi mál ekki að
vera flokkspólitísk — og nánast
einkennilegt, að framkvæmdir í
húsnæðismálum séu svo mismun-
andi sem raun ber vitni eftir því
hvaða stjórnmálaflokkar eru við
völd.
Ég tel rétt að þessar hlutfalls-
tölur komi fram vegna þess að
þær sýna glöggt í hvert óefni er
komið, þar sem lán Húsnæðis-
stofnunar í dag til þeirra sem
eignast húsnæði í fyrsta sinn,
nema réttum 7—12% af bygg-
ingarkostnaði, eins og greiðslum
þessara lána er háttað í dag.
Ástandið er því orðið þannig, að ef
ungt fólk vill byggja, þarf þáð að
taka lán með miklum vöxtum, sem
greiðast upp á skömmum tíma —
og varla er fyrirséð að sé ungu
fólki mögulegt þegar fram í sækir
því við erum að ræða íbúðarverð
sem er frá 800.000 þús.—1 millj-
ón.“
Verkamannabústaðirnir
hagstæðastir
— Hver varð meginniðurstaða
ráðstefnunnar?
„Sú spurning var sett fram á
ráðstefnunni, hvernig ungt fólk
geti eignast húsnæði í Reykjavík
og má segja að meginniðurstaðan
hafi verið þessi.
Verkamannabústaðakerfið veit-
ir langhagstæðustu möguleika á
íbúðakaupum ef frá eru taldar
þær kvaðir sem bústöðunum
fylRja — og nálgast það að þýða að
í raun getur „eigandinn" ekki
ráðstafað „eign“ sinni að vild. En
90% byggingarkostnaðar eru lán-
uð til 42ja ára. Á ráðstefnunni
kom fram að t.d. 3ja herbergja 86
fm íbúð í verkamannabústöðum
kostar í dag um 1 milljón króna —
Árni Sigfússon, formaður Heimdall-
ar.
sem er mun hærra verð en fæst
fyrir sambærilega íbúð hjá Bygg-
ung, sem þó er að byggja á svipuð-
um stað og verkamannabústaðirn-
ir rísa. Hvað er þá orðið um hag-
kvæmnina sem fylgja á byggingu
verkamannabústaða? Það virðist
sem sagt vera ljóst að betra væri
fyrir ríki og borg að kaupa íbúðir
af hinum frjálsa markaði — í stað
þess að halda uppi miklu bákni
sem aðeins eykur skattbyrði.
En engin lausn
fyrir ungt fólk
Annars er víst til lítils að ræða
um verkamannabústaðina því
samkvæmt könnun sem gerð var á
möguleikum ungs fólks á íbúðum í
verkamannabústöðum árið 1976,
kemur í ljós að af 416 umsækjend-
um undir 25 ára aldri, fengu rétt
um 16% úthlutað í verkamanna-
bústöðum eða 67 manns. Þessir
416 umsækjendur voru tæpur
helmingur umsækjenda en fengu
aðeins fimmta hluta af þeim íbúð-
•um sem í boði voru þá. Þetta
hlutfall mun vera svipað nú og,
þegar jafn lítið framboð er á ný-
byggingum í verkamannabústaða-
kerfinu, þá er það engin lausn
fyrir ungt fólk, jafnvel fyrir það
unga fólk sem sættir sig við þær
kvaðir sem fylgja.
Auðveldast hjá Byggung
eða sambærilegum félögum
Einna auðveldast fyrir ungt fólk
er að kaupa íbúðir hjá Byggung,
byggingasamvinnufélagi ungs
fólks, sem ungir sjálfstæðismenn í
Reykjavík stofnuðu árið 1974, eða
sambærilegu fyrirtæki að stærð.
Menn voru ásáttir um það á ráð-
stefnunni, að hér væri fyrst og
Frá byggingarframkvæmdum Byggung, en á ráðstefnunni kom í Ijós, að þetta byggingarsamvinnufélag, sem ungir
sjálfstæðismenn stofnuðu, byggir einna ódýrast. Morgunblaðið/ÓI.K.M.